De arte medendi libri XII ex veterum et recentiorum medicorum sententia / [Francois Boussuet]

131쪽

Accipe caltholici dragmasse .ct diasennae Dimidimn antidot que amech naioris 2 indi

Semissem dragmae communi cum medicinae Decocto. quod erit sata hec misceto dato uo

b lucem capietsi quaeri anus haberi. Accipe conseruae boraginta atque rostrum qua nam dogmam uisce pro manesiquenti. Adiunges modicum diamo cipulueris idis. Haec iterum atque iterum repetessi pontulei sei. Niletenim cepisse iuuat,ni perficiatur, suo fortunatis auibus iam ceperis. Ergo InciDe mole age/e incoeptum Jelicibi ausi Prosequere rebus conere imponeresnem. Ast hemorrhoides ierint orte retenta,

In quoquam talem morbum patiente nocentem, Aut etiam mensis aliqua in muliere retenti, Tales nitemursu os educere quales Sponte ua natura ut protrudere. quare Sumpi aliquo ac8roprio medicamine men ima tenta Elicere, venarum oras aperire tumentum. Hacrationestotespatientibus tilis esse.

Hoc etiam, pocrates verbis confirmati isic:

Bile homini cuiuis vexato diriter atra,

ne hemorrhoides conferasuccidere. Rebium ita di fositis,medica ruina iam tribuenda, uae possunt animi icnebras arcere, muli Laetitiam pariunt vires hariterque adticas Rensaurant cuias uesnm,venirerique recludunt, Atque hilarem vultum fisciunt stomemque sirenant. Tum mihistroptereagenerosumo ue require ,

132쪽

ira ARTA MEDENDI In venas,animum etiam quod verba mini Tret. Nec gaudere,diu nec vivere corpora possunt, suae saturantur aquae potu, puteive liquore. Interea huius erit medicaminis tilis sis: Accipe conser sorum boraginis,una Florum buglosse necnon forum violarum Ana et dra nas,egemmis pulueris, at

Laetitiae dogmam emis Νbiunge dianthon Draimam unam e violis,sed ragmas scaris cito, Excipies modico bulos cundia rupo.

Et capiat patiens unius pondere dragmae, Ante tamen pa Ium,si res sicpostulat is . rorare etiam caput humectantibus ipsim Deco lis minime ossiciet nec inungere olivo Dum tante aliquo cuiquam di iasero, quale L ' toti sore Di mphaea con fax tra, Et reli iris alijs. quae quisque exquirat oportet, ut quaerit medica multos excedere in arte. Intereastudio cura es molimine toto. Omnibiis ac neruis,ut quae sibi nia singunt, Abi clanifestantqueprocul, onabere, Ludicra quaecunque alte animis hae e e relinquant, Moeroremque omnem sedata mente repedant, suarumplurima cumsint exemplaria rerum, I 'nque dies persant abeuntibiu annis, Multa tibis nunc velum memorare, profecto

Ante diem clausole per componet ol)mpo. Eloquar Use tibi tamen hic memorabile fctum: Hoc morbo mulier medam ia lata putabat iras in venirem didisti faucibus anguem, Minuitiaque ideo semper turbata iacebat.

133쪽

LIAE INTV s. 723Hanc qui tractare, istiens accersitur artis Viribis ingen typo ensis acumine mentis, In quo magina sides ineratiles omni, in uno, testexit ubi patientem mente dolere Procurauit ei my iiDn medicamine no i, Cumque haec euomerer,cissim Hucibi angitem Clam petu insiruit, quem non aduerteret illa, at veris vomuisse rara est, moerore timore

Tri tibus accuras positis post salii remansit. Ex hypochondriaca feriis passio noxa Dependens aegro assidue centaurifamari Puilegiique dapis pariter decorita priusipi qm

Humorem e Vur l. rs nocuum radicitus omnem,

utis etiam posses, id ubi perfeceris uti. Inde etiamsi tu soliis ab Onthia amaris Igne coquas spumam buciens ias ue flantes,

DecocAtmque aegro porrexeris i bibengum, Iugiters stomacho ct ventri bene jeceris,omnes Discutiens satino roburpartibus addens: Hoc quoque per renes otium medicamine peltis. Natiuum breuitersicauxeris ipsi calorem. Externum imminuens suin hoc plerique videbis Praesidio multospulsi reualucere morbo. Huim unt generis cama drui dancm,anethum, Smyrnion ammi, arum narat emen ,2 eius Radices,apium, rusim saxistaga, multaι

Insupersi plantab alias quas dicere longum est.

mentu rursiim foteris recreare dolore Tentatas partes ex dietis ante parato

c aurinis

134쪽

ir ARTE MEDENDI Laurinis multi ue alba quibui omnibus ti Rite quidem p si cum te uaporiulat aut res. Hac ane gido nant plerunque dolores.

Di cutiuntque trocul nat s in corporesatus, Praesertim in dulci conficiantur olivo, upona que i fhaec igni eruentibus ollis, Et fari admouea aegrae,catas j natis instar, una etiam alea cum es expostula diti. Saepe cucurbiit lis leuibu noniortibus uti iura sinunt ua sc uitani Galeno' Huic morbo prodesse queuut,utive homini quid cantamentissimili sicere videantur. anque hominem totum nant deduuiquestati. Pιrro cruentorum nonnukimore luporum Per colle j lii que ait. .pero ama lustra mani quadam rabie gra santur adadii, Vnde λυκMhωπους dixerunt nomine Gradi,ta lata ton si te,necimagine versa

mutaro animo quan uia eritate lupina.

Nanque lupo h iue seri non credere dignum est. Expedi hi si ibitosi ccurrere .sanguine ad via Deliquium misso It ιι co,melioribus inde Abumpiis dapibu quagignerepusuut

culsatum,exors Pliry,G au abilesanguen. Tranquilla in tepidum debendent luce auacrum: Expurgato iterum atque ierum ei totaintide ventre, quisumst quavis alia meliore medela. Hinc viperei medicamen ca ibus aegris Proderit, νmussartam storideresῖmant.

I festante auiem morbo, .iennibui quum est

Irrorare

135쪽

oro resiporiferis caput,atque opto unctis Naribin, optatum paulatim inducere num. uin etiam a filam rigido plerosique timore prendi, orte grauit ΛιJre ρια re ob trissse aliqua causas. v cumfer horiis Aduentat misira quatiens crudeliter urbes Missilibu telis terro horrendus est igni. Praec ue vero imbestes Ag ue prehendit,

Ignoro que homines rerum. Nam vivida virtuso tendit sortes tim do ignauia be o. Non etenim sibi conritat iners, edpediore vecors Nuncha muncisis inur timet omnia nusquam Certa quies iei,simper trepidante ac stat Peetore, nusquam animum misi formidine luit, Vir consana animo nusquam titubante vacilat, Sed ortem si praeitat, omnia;ortue audet, Non adeo metuit congressius ille virorum, Non timet insucu quas ramen incidit,optat Cumprimum conferre manum is meracri Consistu,ferroque hominum distringere turbas: Haud cua a triplici qua latrone laior obcesse convalle aliqua defendere corpus Cogitet aduersumquefero diverberetio ira fulmineum vibrans cotidiis viribus ensem:

Tum remor incutitur,cum singuines'iritui si Alfontem retrahit sise cunctaeques nuntur Externae tum stirilibu Ium sanguine paries Desitui ct si gentput io menora calore Non aliterquam si medias delanus in horise. Biae tumens duu militiae raptu que furore, mi caesim punctimque erit eque eripi armi ,

136쪽

I26D nTE MEDENDI Atque alacrem compungit e quum calcaribus aureis. Me volat fortemque virum vehit acris in arcem, Cedunturque ali , sit terra cruenti more Mornm, quos vel precibus. preci ob vel armis,

Subdiderat,secamque si is abduxerat oris. Abditivi arce stupet vultu I, immobilis haeret. Restiri mae trepidantque vi imaurm g relicta, Dum nultam pendere vident ab rege latiorem. aliam pars causam quaesi se tremoris. Dic fit nanque tremor quem mens intesilit . sim Non ob terrorem inficium gelidumve timorem, infirmatis neruorum partibiis una Debilibus me libris nutans quod sepe senectim Ostendit nullique homines te antiirabunde. Privatim ver plures pie unque tremorem

'siciunt a a velut est complexio sic ut

Dieam' sirit idior natio a. debiliorq&c. Potu aquae gelidae quam febribus octin acutis, temperii uis patiens absumpserat horis. Praeterea cra si c=ui quoque copia Sicci, Atquegravis casius, simul atque estoria senectus Viribus, ct crebergelidi medicaminu sus, tempe riusque cibi, vin sque meraci Copia larga nurium potuere inducere. Tute Adde his immodicos cr brinyue usi inta et s. Nam Venis ut vi restidit scipia vini, Debilitάtque pedes peeius rue, oculo ue aputqHe. Pro cith duplici motum uno cogitur Vsium Dum menbrum. grauit alesua subsideres per Inferiora petens reliquo quando ut in Attodit osum menbλum,paytem yi dolentem. Sit

137쪽

Sis ratio victus morbi contraria cause

mis causa malis crassi copiasucci,

Attenuante cibo potuque teris,oportet In totum vitare aeuum uae gignere lentos Humore possunt 'ue offendere neruos. Curabunt morbum morbo contraria quaei.

A crassi igitur rie humoribu hisce

A feetus veniat debes incidere primum Materiam, decocto aluyuo es purgaresibinde His medicaminibu nos quae tabifcpius ante Diaei nus, hinc olei unt calficientibus omnes Corporis ungendae partes lanaque tegendae, Nimirum ut possint proprium reparare calorem. His multoque ali)apossis curare trementes, Humana modosiit morbus curabitu arte:

Aran est in medicis curenturs per ut agri. Dum quod quisquepotest raciat, si dignus honore.

Si tamen a medica minime ratione recedat. Illotis nam qui manibus medicamina tra lant nari rerum, O medicinae totius arata Saepe etiam exiles augent in corpore morbos. Seciamen extollunt jeque omni cire fientur, qudentque ignotis praescribere pharmaca morbis. Sedplus pendet ab his, quam tetra asse pericli. Hos tanquam,copulum moneo bio Itie cauere.

138쪽

DENDI LIBER

SEXTUS.

c urandi facilis raescrificarmine, rei fatAureliqua, ollas morborum accede=efo

mas.

Nunc itaque' clippos oculos curemm oportet, uod si cuim certe siquid mea carmina possunt, Si quid conatus nolit ovortuna Apollo. Haec morbi pecies G r.ectu o*θάλμια ditia,

Haud dubie contingit ubi menbrana calorem Concipit adnata externum, instammantur st ipsa, Corporabis, oriri clim plurimus humorabundat Saepe veniresolet, turgentque astauine venae Atque omne venires Ueparque lie=ique grauantur. 2 unc ob consensi im,reliquo Clim corpore toro,

plerique prem ue oculum. tendique necesse est.

Precipue tunicam quae nunc adnata vocatur. Insuxum propter nonnunquam humoris amari, Aut acri potius corrodenti que valenter; niιur,interdum nocui ratione vaporis,

Prauis permixti, asas que humoribus Aptis Id viij ct cerii poteris deprendererinis, Si si ιιneta rubro menbrana adnata colore, Duae caue natura. xcurret inutilis humor Ex

139쪽

T oculis agri achrymae exibituique sequentes, Morumque inerunt dea maiorabiu anglis. In quo decumbet patiens, ob cims oportet Sit locus at rite expers si mi, ne lucidu aer

Maiorem praestet camm sertate doloris. Exin pro cause nobis ratione videndum ens Morbi icae num sit calidin num figidis idem.

In tenui interea victus ratione moretur. Succo snimium carnes, vinumque relinquens.

Crassior at verosiquando exubet et humor, uero gophorum poterit tunc mere vinum,omue euitans curi quae semper obesse Corporibusque animisque selent, ac dedere morbis Io senique hominis feruertere mentem.

Insiperor fu i in si ius deperdere vitae.

Si qua premit tunicas oculi in flammatio propter Purptιreum venas, lentem in corpore μανι inportuna stis mittendisnguinis hora ut, A vena cubiti,quae nunc humeralis habetur, Seruatis perrecta regione locorum. Cumque ingens ardor ue/it usque dolores, Ad defectum animi singuis venit usque trahenae Hac ratione omnis decedere corpore auguor, Atque breuipoterit vehemens miteseereseruor Siprauo venterietroqueitimore redundat. Et sellii ue crassique humo crasume tenaxve Luxuriet omacho,2 venD. di corpore toto. Tunc medicamina,quae tales educere posse ni Humores uio in pn scribenda decenter

Praui habita smpersicci ratione, bon, que.

Hinc medicaminibus purgato corpore certu,

140쪽

DC ARTE MEDENDI

II humor qui oculos fors a decumbit in ambos,

Ille inquam humorum telerrimus impetus,omm Cura arte ac studio necnon mollimine toto, Aeriendus erit,viti' velut omnis origo .

Re dorso icopo hi es clunibus ergo

qui aes aut cornu vitreavs uia in Deo; erint .parite que ambobm cruribu, his Erictio pro litrii duri quoque vinclita senis Partibus exim mi pedibu que MDecta. dolenti Posthaec sunt adhibenda loco medicamina. quorum is reprimit modice,nec partem exa. ferat unquam,

stringunt 2 parum es quoriim ubsantia uis, L mo erata, mi ,min: ech obiadere nata est, Adteolo scimpersuaui u is liquore, Haec ut adhuc magu i ii magis nunc talia fiant.

Humore veto uibus se lenire potes fas, Haec unt album oui . urn 'graecis vocati Decuctum braret tergi recens lac ab ubere tractum. In umma 'orb initio medicamina, quorum frigida re astringens ueI paritergrepellens, Conueni, it in morbi Z ve ut incremento, Partim criιorum vis re rimit partim excutit, a i in Summo, quaecunque hunc Guni lenire dolore, Inclinante malo quibus excusseria tantum est hac aegros o si ratione iuriare

Sepe ferox etiam geminas dolor a cit aures, . Nempe a floribus iridente Aqitilone,malignu, Atque ali' vari' causia inducere figiusti possitiit, aure aegraui vexare dolore, ut balnea aquae medicata, omnes simini unda, Lis tu venienti aqua de montibus in istis