De arte medendi libri XII ex veterum et recentiorum medicorum sententia / [Francois Boussuet]

71쪽

Urgent que mali mittendus, tempore quouis Detrahitur, morbi tamen infestante vigore: Et quibin accedit, quibus iri recurrito horis Vitatis. Si continua quis febre tenetur, Aratulina magis tempensas conuenit illi. ut nusia viti detenti labe, verentur Absessu lateris dira incurrere febres, Innumero que alios morbos qui sepe ferunt,

Inter mortales inopina sorte venire:

Pro ficiunt h'mini morbos quo cun I turos,

Atque hos consilio crepiunt vitare euentum, His ego console im,vi tempora verna morentur,

mel morbos alia irent ratione cruentos,

suis cum cuncta vices mutent, animantiάIue ipsa, Semper. t Prothem,varia mutenturini rus, Utque homitiumstetitu semperil volubili MM:

Euariet 1 cadat ob cito P Auent Ibis annu, Cauthmst nequ fuerorum haurire cruorem Tentet:vel moste ferro conIingeresarte , Husi terquinos peruentum d 9 nec ad annos

Cerea nam cum sint pueras ct mosita membra, Prompte horum in tenuessubstantia ut Ait auras, Peril i/i sibiles dissoluitur ipsa meatus. Adde quod hD opus est alimentupluribus uti Corpor sane quorum ubi antia nondum Constiterit, crescuntsed adhuc, quantL 1snee te Longius abcedunt,tanto magis id necebe est Nutriri, Inque suum conuerriere plurima Fuccum, modestatim possim acquirere nembra Aguram. Asenibus, quando haec est tam viribin aeta , Corporea o molisprae pondere membra grauantur, Et

72쪽

Et meliore carens succo peiore redundat, Per venas ni quam debemus mitteres ueN. Praesertim humanos si bis si lustra per an nos plerint nanque haec mittendi meta cruoris Legitima, i, nec eos Die Tiranscurrere snes. Nos nisi ivis ligens morbi pertraxerit is huc, Et rati iv d Ziet nos est conuincat agendum.

Insumma infirmi ferint qui viribi s. illos Edu to Ala pervena snguine, Nuπquam

Euacitare decet non id tolerare valeret, Si qua repet adhuc tenuato in corpore viram.

At si ii quisui. I cor , τι re que valentes, Audis Ier anguen, mittios licuit abunde mago i l. iter perferre videbimus idos, Et lai. into landae in corpore vena. Si qua recens vero menbra instammatio torquet, Pariis ab aduers nguis venit eliciendus, sua mi eis hamorum ruti is reuelgas.

Vicinόve locosiccum duae se lictbit Sanguinu, ct venas nocuo riuas liquore. am ex particula qua uis traxi se cruorem P semus. At cubiti e vena epe interiore Lundimus, id cum H morbi xi postula et sis. Epis opera preciumsirmasti mente tenere,

M d venae alarisiliens arteria verrim biaceat mediae simper nam venapericlo Sola caret, vulgo qua nunc humeralis haberur, suam nos in capit viti's plerunque camus. Promptius hac etenim rasione educitur humor,

Humor qui capitis au Ais inferi I dolores. Hi s

73쪽

LIBER TERTIUS.

Mihi quisubsint cosio fartissi propinquae,

Alarem in morbis mediam incidemus vir que. Partem igiturparens cubiti incire si emam Funiculo, inde manin muscio que sticare vicisιm, Tum venamsicci plenam multumq9 tumentem, Diuidimus certo peracutae, cu fidis ictu. Aliostum aegrotu instigere vulnuι oportet. Nam nimis angustum ne crasso exeat humor Pit, impediens transiitκη sanguinis atri. suin sammatum generauit saepe tumorem, Eaet inibisscco putri, dum plurimm haeret. Sanguinis atquantum parsit vacuare, nece se est Metiri id morbi ex natura, ct tribus agri. Ergosi fieri peccantis materiei Copia qua morbum gignit vel ad que trahendum Deliquium est animi iumscilicet aeger adhuc vi, Et valida virtute animo evanescit iniqui

Non ex humoris cui quam conuie ipsim stomachum , cuius cassa plerique statim V

itio, prius his quamst detracti facta Debita, deficiunt animo Fuccedat oportet uideliquium vacuati nomine sicci.

Nam si inclementis morbi natura requirat, Sanguineo ut venae Fuc vacuentur, abunde Languida fi his ireus, atque enervata et vis Corporis, hic veniet vacuatio distribuenda.

Parcius ac primum quam debeat, atque sicundo, Teris itemsi res exposit sanguine raelo. Nec vero intereas serte humoribu aeque Exundet corpus, magno es ante Galeno,

Per venas tantum nos euacua=e solemus: Drum

74쪽

m rum etiam assectus vehementis cause ali iurogimur idfacere, ct crebro compta ur, etsi Aptari conuenien si commoderatio rei,

Visi uertim sanguis de Maribus i i

a stuat, ex alio die loco, non uberiore ex copia. At oppesta res e de pari trahendae Nonnusta materiae, d emendae 1 frequenter: Sunt incidenda directa cui id venae, Trasirtim vehemens aliquo 'biphlegmone adurit,

Internique aliqui morbi crudeli rurgent. In colici veluti, laterum s dolorabus I ris, Iniquo dura rerum crarciatu arenae Concitat, morbos miser exponuntur iniquM.Aam dolor, partis ammata femor acerbus:

Humorum, tabe causim de uxibus in si,

Ini ibi parte vicinas nque propinquab: uanimas it succis corpiis nequiorabi expers. Parcius ergo id tum fucies:st e 1 videndum: Lm ec isset vacuatio venia Maxime o aetati, naturae .s viribmetri, Temporibusque anni quadret:smulo rerioni. Ain etiam expediet tecumluibin desueuit. Sit De naturas ni congrua citu repugnent, Perfficere, atque animo penit i verseres aci. Atquibim extiterit una infammatio iuxIamenam quam volumin calfesio incidere acuto,

Hammigero velut in iecoris laterums dolore, Perquam commoda res erit expectare cruoris Dum color atque habitus mutara conssiciantur.

Nimirum in morbis aliter sisnguis acutis Semper habet quiuia,allicrs in corporesno. Perpetus

75쪽

LIBER TERTI vs. Sperpetuo is morbis etenim variata rab Eo. ιιem uti agitata malis natisra uber lat. 'Iam si roditi erit primi m rubicundior, inde Plautore citur,feruore caloris adauctor Si priua extiterae t talis, mutata riuati Am. At non perpetuo di m commutat Iosiat,

L effare decet ni rum sepe priis quam Contingat, ni ferit desi fere cepi is Coiso', vires es ob bis plerunque minutas, mel morbi propter naturam spe ferocem, sui multa interea si de parte re ittit.

Pentribu inuniis sane vehementius haerens. Iuod pere ' b curo recte uignosceresto sis iis per inaequale inuisiis, quυι eique tenorem Defluxu minime seruat si stangit eundem: Ct audite tunc riuo fuerasa Araia biberunt.

uod imit horum obstiterit, patiemi ct aetast forida fit tumea/its resa it in cursore venae, Sanguis miti itur, donec Color immutetur.

Gnais iter adue tum ceraemus singula. nanque Dejectos anim rebis recreabis oui s.

Vincla relaxabis quibus est con praιccio noxae. Grumus resfuj leui eua λ. ehit olivo. In cubili venis ita sit, detractio ero Sanguinis in ponte abluta hac stiasse uerter

76쪽

6s ARTE MEDENDI Lenibus excipitur ceruix patientis habenis, Inserto adgettitur digito tum ponge tumentem Malpelli intella dire se cusfide dienam. In venis pariter ligularibus ejiciendum ens,

Extantes etenim ferri,nucrone sicamus, Prorismpitque cito singuis. qiso quique iuuantur ueterata oculis quor et est ophthalmia noxae,

Obscuroque dam fundunt e lumine ceram. Insi ger ac venas linguae plerunque ii bebuTransiersm incidi. quoties angina timor e f, Faucibus inducitque maletim, te orie ue recurret. Auxilio hoc et multi euasere. Oct lorum In magnis hirquis itidam,qisas esse videmus, Compungunt enim, capitis ite assectibus hacce

Prospiciunt ratione malis, licet initeterarInt, Atqtse cillis veteri macillatis labe medentur. 2 r in is venas etiam nasi interiores T drint C 'sta serus ni aliquando etsista, ImmitIlint is hominum nares res leniter an ras. Posse aures itidem venas incidere morbis In capitis serunt, veluti quae crura pedeseque Perceptant acri in renum faetioque dolore, Corporis exiremis vehiae quae partibisainsi int,

Agembris ut paresso vinclo vel fune ligatis Ostendent se quo recte pungere pus .

In uacompunge manu,fattente teire, Intercurrentem pa=isum, paruoque propita Juam. At iecore affecto, in dextra unxisse iuuabit. Humores auertit enim vacuatio, quae sit Partibus a longe distantibus atque remoti I,

uoque magi dij ant, laesaque a parte recedunt,

77쪽

u o magis a sumus auertunt materiei.

D vero in pede malleoli sicuisse nec se u

eptantem Uenam , veluti si coxa laboretr gentique si et matrix assecta dolore. ιqite hae in t paucis de singuine dicta trahendo, uae pater Hippocratea, quae magnusvbuyue Galenus, zae Pauli, Graec, fiat: docuere bonarum Iubores rerum,praecepta salubria nati Dicere, hec totum penitus vulgare fer orbem. As alibi permulta alia appoti cyniis ad artem Ossae mulium facient medicam tamia deum me Seruentote fragilis breuient mihi tempora vitae. Hinc itaque ad pensum nostrum redeamin oportet, forbor, migraues tentemin dicere causas, Hyetto que 'i que etiamst parte Priar. Va lue via liceat, qui bi is rationiblis Eos Pedere, ne reliquum vitae nascantur in auum. Nam morbigenus est quoddam, quo cuncta videtur obuolu 2 tenebrae suffundunt lumina cη , i obtundanti ocularii in aciem, entcmbammum L. In terram ergo cadunt crebro,ssi serie rotcmur, Et gyro videant acta res esse frequenti, Praecipit Uque aegri cureu, peculentur, Er undaι ortictam rapias validi violentaus ire.

Nonnunquam hoc ira viii uim depambus ortum est. Misimio ingem simi, totique Voru

78쪽

Tfe iurgii sum, quod ' contingere siueuit, in bus venis, ventr/s alimenta si fer unt, thba h ar iecoris quibus eris fruentior 6 quis L iecore se uent rem e psisen, in regit ita humor, t umo folliculi si is de parte pro olim,

uo non in toto con sit amarior ustus Cor ore exonerant se faecibus iliafoedis. I'θert q. vicem praebent mortalibus Iphiso Adde tisi lenio se veno im caldi aequo, tritis r intus Tari inguine fruet. Tum patitur cerebrum , lentus cum ita tisci diu h:smo Occire iniqua partes ob dites istas.

Ex quo sim is solutus 'iritus ipsis

Ventrinis in cerebri citro L. vltro morietur, Ventriculi ero vitio con oti ora Liusdem humMGιm nim Dum tian o mala vi

nubilauo si oculo ten bris totum g cerebrum, Ilio spiritibi va te crebr rotatis. Mam veluti quorum nimio, risci L 'ae' Hent raculi sentina madet urgei ciborum, E Q fimi et ii, calidi I 'Vores In cerebrum tu λbant oculos sensum alie caputque. Hucque i Atacque pedes animo titubante vacidant, Hau secus id patitur vitiis uicunque tuetur, Totus bycura mentem caligine mersius, Aut Protombit humi aut gressem nonsigit eundo,

In vanas, ue animi partes agitatus aberrat. Cum celebro capit Mattium defendet ab uno, e strum g/Iat iunitus e rue exa erat aures,

Et vehemens dolores g/autia quam mi gnasiec uetera

79쪽

tisinterii nimium aut nimiums dari abundὴ, it b cause alia i aluit caput, eiu es humor luitur tuque meat partes concitat idi. et bis vitio 1 machi sentuu in orὸnt ut mosas, item De simus excitat his mor, ausi cui come ei si uuu quam rariis amarorier detiit et crassum, nebulbi De rejertum, umen a me purum facinio, ue vapore,nc9clvjacu vulu .sibi que enu nuatur jucci, satin tu carentibus mus, mph tum pro est vinum ladiique meracum i in liber suapi, ct caesa ici po=ra, quaecu/ique valent fumo a ita Desursu, nde leni noxae, capiti ueterea dorem docturnus prudest multa lue ictu diurnus. Osi otitido dolo lacliis Israe ue recedant.)brisum morbo quo nos ruare queamus,

kl demoliri Guyam radcitus omnem n primis totum corpus Vacuare nec est e f. nciderigitur venarin, singuis abundet,im cubito eisdem par is sis noxiit humor impleri corptis totumque injecerit siud, Pharmac ργυιrιbes nocuum fit an trases cci m.

Phlegma trahensse phlegma subes E, sibili ab unget,

80쪽

7ODD ARTE MEDEN DrCum flamma ge=ida venit mox cu fide acuta Insiges Tubius crasium ducesque cruorem,ct purum, hu/noroque alto de vertice prauos. Tu o quaecunque per os posunt educere phlegma, Prucribes est quae nares ocul que repurgant, suorum materiam posse tibi umere supra. vero stomachi vitiosi serie scotoma Prouemat, solo omitu curabitur aeger. Ac se radicis raphani, cum mine dragma Septem, partim dragma tressimis,anethi

Fayciculum, ad libram sat eooelio Aui a Semi sim quarti liq/ιidi confinde Drapi, Absumpi. 2 cibus ivomitorius haustus,

Exin ventriculus dapibus recreet tiram scis.

In summa,capiti, ut'sicatis a feratur Accepta, auxi by var' pro materiei Peccanti ratione, ut 's a quere juirunt. Sigen in id venas mo/b debetur, oportet Post aures istas incidi, cruda licebit Concδquere, ct recta victus ratione fusci. Si veris exuperet bilis stomachi ima bintra/is, Expurgabis eam certo medicaminis sit. Hi vero tostum iecor , tritumque in aceto Conducit viiij sumas si strie cum inom, Sic quoque detentu caeca vertigine confert. Albae vitis idem radix praestare videtur, Tritaque quotidies lim pondere dragmae

Concessa. innumero etenim conducit in sis, 2 obilis usque adeo serpentum curet ut eius, Adi,te atque omnem commota mente furorem

olim Leucates vertiqine quemquc maligna Liben