Dianoia astronomica, optica, physica, qua Syderei Nuncij rumor de quatuor planetis à Galilaeo Galilaeo mathematico celeberrimo recens perspicillì cuiusdam ope conspectis, vanus redditur. Auctore Francisco Sitio Florentino

61쪽

AST RONOMICA. 3sum autem nullos esse ius haberepossint, it seupra dictam est,

an ex homini mentibus exploaedi sunt nec existetia tonandi Hic cuidam dubitationi occurri Mum duxi. Doctissimus sis eminetissimus Dir eplerus iure optimo praceptor meus , cum ab eo quidquid in Opticisprofecerim, uasore in monitore, recognoscam eruditissimus enim suus Opticoruiber me a hanc scientiam excitauit Uua cum odere nuncio, is sertatione,probat per Upectus astra in planetas in haec inferio a agere; at ego permotum cs lumen Ptolemaeum Aristotelemquesequutus, serui,no animo ab eo disientiendi ed quia ille nimis particuLriter loquitur,stellaru ixa um nulti habita consit feratione tantummodo deplanetis agit Ego Derogeneraliter,cum de leuis si xis praeclue hoc in loco sit disputatio Nam ortus occasiussalarum interast sim habentur, attamen potentissmi aia rem perturbandum m commouendum existunt. Abera nostra' itio talis ibi planetae reales exserent,ex eo

deperspicillo no ibas intuentitibus obuia ferent,nisii pecillis mutatis etenim qui laborant ο θαλ; in uel qui debuipollet uisu,

eos Iutuerim quireί,uelpintueretur,qui acri, O optime coititututo pollet usu, os conspicereio posset,naspecilla pulsu in oculos iuuat,aua sines,alia iuucnos,ultatu cio b decet ut omnitus notum si accipiat. nauuenisspecilla alicuiusvinjenis δ' per ea legere, aut aliquid intueri desideret . Dein omnino ui Abii, et certe turbida omnia e confusa peripiciet, viscerin re distin uore res insis non aleat quod de iuuene, idem de Icne arguendum, ua si perseu lis iuuenu oci ius ac omodis uti si Alci, f/ustraneus esset omni eius conatus:quapropter optime coctu di. reor cum atheseos ignari , qui plamia usicilis fixi separar ignorauleueri iuuene, iri e senes, denique oe hos

62쪽

imaginarios planetasintueanturii especillis, eis doctZos, indocto pectatores denique omnes hallucinari inperhicillo b d , nec illos reabter existere in coelo quia non omnibus paterent nec obuiamferent. Hoc ex eo patet, namsine concauis specii se arte oculi in coguntur a resarciendum aetatis, naturae deficietis in lumine desectu, cuius rei causa duplex; p ima quia in senectute Lxatur pupilla; at nonsolum oculi pupilla,sed νοmuta membra,et membrorum retinacula, at radii ex datatione pupilis liberius transcurrunt, cristallino humori incertam reddunt re vis imaginem, at concauisspecillissimulachri r Hi coeunt, ' arctius Promis caligitur Me naturae mitium rependunt concaua specilla rerum ulachra congregando 'cunda, qui me mitreum humorem ocus ac lentiorem et impurum habent, unde intro permeans luxper cristasium clarior, fulgidiorque rediatur,2M naturae defectus alter ex pituita resarcitur. Hae potissimum in senibus cause, quare concaui pecillis ad sum Iouendum opus habeant. At iuuenes,qui Diseu debiles existunt, in arcta sunt pupilla, non concao, sed conuexo specillo opus habent: etenim eorum

naturae mitium ex contraria commanat causa, quamobrem si cotraria contrariis curantur, Ut iuuenibus seu debilior specilla conferant ea convexa non concaua existere necesse est,nam convexa specilla simulachra quodammodo disgregant, es quodammodo aperiunt, radij in aduersampartem refugientibus, toti q; naurae ilium restrcitur. Vn Ut iuuenes senes, athematici non Mathematri facillime decipiantur specillum alicuius comauit alis certaeque phaerae porrionis concauae oculis eorum apponitur duapropic e me mi Ant, qua idere non p pcnt .

63쪽

AsTRONOM ICA. possent,si planum perspicillum extaret, iuuen. quia corpus Jovis est luminosum hos planetas ex factione genι ratos s

cibus tamen uidentJuuenes vero qui μυωπῶ omnino nil i

deuiter istud perspicitiam,sic proprio perspicillo mi coguntur ad haec Φοανομορα obseruanda.

Histribus rationibus,quarum us explanetarum motu θ' essectu ductaesunt , quibus errones praecipue Ur peculiariter igent, sinuaq; tola, o natura includuntur Alia mero ex causi eximia deprompta,quae huic negotio mire isseruit, aperte θ' nece arie horum nouorumplanetarum existentiam , e caelo a rasam, in expulsam 4 si,mihi persuadeo Nunc vero Ut lectoris animus paululum recreetur , antequam admiricatas amba es, inextricabilesque meatus perueniat,haec oblectationis cau

sa adperre libuit,quoi ea necessitate non urgebunis dereum nu

cium, Guperiores tres rationes, tamen idpraefabunt, O hac historiarum narratione, mentem quoquomodo lector remittat, Lacriori consideratione, quaepost hae Veniuntsenque medium adducenda sunt perpendat. Sed ad rem accedo. Si hiplanetae reales exinterent, saltem aliquis rumor it de maculis in facie Lunae,de nebulosis, Lari eique cinub edis adnosperuenisset sed in omnibus AHronomorum Philosophorum, Historiographorumque libris nutila mentio eorum facta est. At inqueetiydereusiticius, aut res horum planetarum mention m aliquam ecisse,etsi non explicita saltem implicita, cum enim Oaas has ixas ponant pronomi,plures enumeri

tis existere reperiripse non negant Etenim Tycho Brabe in suum catalogum millenarum stellarum fixarum plurimas a

e taetera

64쪽

ieteribus non notatast las instrui qua propter simulerpluresseptemplumtis cognitis extarepo' errantessellas, quiam stellarumsiorum,sicplanetarum parratio Sed cum tali perspicillum siquam elaboratum , nec inuentum uerissus

mile,hi noui planetae a meteribus,nec a recentioribus conspici in potuerunt, nec de iisIcientia ahqua memoriae tradi. Ati&Micsatissano adprimampartem responso non esseparem rationem Hellarumsixarum K planetarum, nam uico rotantur orbe,in eodemque coelo locantur, planetae verosi existerent noui, in noui orbe, sphaerarum coagmentatio introducenda esset noua quamuis enim cressitudini septem abomplanetarum affigantur amen in circuli proprij, peculiares in quibus rotationes suas absoluerentperio icas, effingendi esse sent qui coeli positus quam absurdus, ab Apronomis perpens&tur. Etenim abys necessitate daretur entium multiplicatio, quae, ne sequuturprogressus in infinitum a Philosophis non admittiatur unde cum Apronomiplures Hedas ire calculo enumeratis,sis inordinem digestis reperiri posse concedant, tamen nomine stellarum nouo planetas includi, quis sana metis asserturus ῆod alteram partem,tale essimilemnirumentum extitise, conficitum aliquando' e ex his fortarum monumentis notum eH, quodexJoan Saptiorta in prooemio bb. 3. Magiae M.

patet. r fert enim in Tharo prope Alexandriamsita ex qua ceterae in portubus extruestu turres, Pintra nomen acceperunt collocatum fuisse perse illum tali arti Libur itum, vi qmn gentis

pia iis naues per a quora transuecdqSper liud iutueri concessu eget; ambus tale in strumentum misi Torta, ait Oh maeo extructum,i Vert qualis aut mi deras indagator extiterit. ι

65쪽

Ptolemaeus, cui Aaronomiam acceptam referre diemur, auemlueu Iuoratur asseuerare an debem ι ses auet , si res existerent eum larus sex opinione ratis it , quab Gali Eabeat quaeso tac cogitatio. Sed alia,eaq; recentrora comemoro Albertum magnu quod

duporspiciliae finxisse, eoq si tesse,q o miri in modu,res Age sistas conspicuas habebat,amicrique uide fas ostendebat ideri Cornelio A rippasicristis cognatum habemusrie notiora. Leonem X. Pontifice maximum perspicillum post edisse eitum os, quo mira exercuit, sertur enim domo sua, ex alijs nostrae Urbis locis aues, quae in Flutino montepositae erant, seuola

bant, ii si des earum di tinxis peciem es numeram.

Nam supremus ille bonarum artium, omniumque faentiarum pater, omnes artifices or sopiemissimos viros, fuit, o aluit; teste innumerae bibliothecae condita; tesse innumerabiles ex mioru in ot generescietiarum Turoris, qui aeuo suo frequetissimie iterunt, nominisuo dicatae memoris testis organorum Om-Hrumentoru admirabilium immensior lautasuppellex, qua nominis immortantate θ comparauit admirabilem , uniis organis instructus admirandapatrauit. Ex quibus hinIoriarumonumentis elicitur pe spicilli inuentum multis ab hinseculis

Piguisse,perque posteros propagatum ian m ad nos peruenisse erit mirabiturforsan,quod huius perspicillis brica, nemine unqua,praeter quam laudato Porta tradita fuerit, est illius usius ab Opticis usiquapraeterquam ab ipso e Latus . q, ab co obscuris merborum ambagibus inuolutus. Verum huic bitatiou in promptu ratio. acillima, ne tantum inuemum H mulo

66쪽

mulgo innotesceret,neue,per omnium mortalium aruus Alfi .erctum quapropter fulle, D', Ictu negligererum ne vul1μ imperitum ab operationis, di minus difficultate perterritu

χαλὰ τατακα cc non consideras os ludibrio habuisset. Nam labor malvus, qui in DP,operatione exportatione conlisit omnem minitatem est nece talem adimere Didetur hinc ticauti, sipientes trisubricam tali Hrumenti, non aperierum,ne prophanis sacra abditissima. ' recenditam steria par acerent, quamobrem iterarum monumentis rationem coninciendi M' sum non consignarunt. Et sienim peculi concauis sphericissi is C reis, et cristagnis ignem accendi possede-mon Irarunt, non tame abricam contextum addiderunt quia ero huius instrumenti nulla specialis demonstratio requiritur, Utpote qua demonDIrationibusseolis praceptis r tractionis innititur, quae in Nisione refracta abunde tractaur , iis contenti fuerunt.

od haec mera credenda adducor, quia magnopere docilissimae antiquitati addictus existi, quae talem apud me authoritatem obtinuit, Ut quidquidnoui in inauditi habeamus id ea non latuisse rear Nam antiqui pace tamen hoc doctissimorum Uirorum nostro aeuo uigentium,nec animo aliquid eorumfamae Ludi detrabiat ictum sit perfectiores scientius habuerunt, et facilior Methodo comprehensas; nde,sol Cis Δί res, a=guo testis Medicina Thessalica perse Iior Galentc.t musica eiustissima Graecorum perfectio nostra,cum mutat Dorico, mPh gium, Lyaeiumve cantum et e contrario, uarii hominum assectussequerentur Rhetor nullus quempiam mortabum en- comi mortis a Molerassiti manus inferedas traducereposset,

67쪽

mide antiquis Rhetoribus memoriae consignat habemus euum Geometria nouus Euclides recognsitur In Mech inicis mero an nouus et quam Archimedes extiturus est Hinc etiam adducor, quia quae de nouis inuentis etiam iam habemus, multis ab hinc annis elapsis inguisse, in extitisse reperto. Nam pulueris suctitii,aeneo 'um tormentorumperniciosium iuuentu artifque typogapbicae conservandis saeutiis necessarium apud Junenses extinge hi storici doctissimique ori refrunt, qui nauio tionibus eam regionem inuisiem sed ego vidi Parissse apud quendam nobilissimum mercatorem,qui renisule uocatur, inter mira et pretiosissima tres legit C esum libros impressos, unde iure optimo cum Comico hanc digressionem concludam, Nil dictum,quin dictumprius, nec actum, qui actum

prius.

His rationibus contra existentiam horum planetarum adductis, reiectis ijs, quaepro hasententia asserenda militabant

insuper cum sit in ipse limine bbuli non rure septe planetis

extare demonstratum, hos nouos planetas, quo Faereus nuncius mortabias iendidit, 'propsint, non reales exissere, at meras halis irationes, ' uise allatia est,sia dilacide patere arbitror Hispera iis causas insigerioribus asseclarum obi ctionibus allatas in hunc locum reiectas explicabo, sentem iactor opinio clarius innotescat iis, qui opticam in matb maticam Vnorant doctis enim opticis, ' matbematici baec conscripta nosunt, mineruam enim docere non cupio, et corum rudis discipulus, e auditor haberi iolo sidcausas aggredior . Phaenomeni prioris sententia enit, quae obriuersitat apparisinis re litatem horum Inetarum ponere contendebat, cuius phaenom H is hanc

68쪽

argumentosumpto, quia, ti Sol, ne parabarism, mirgarum par clinarum, quorum m teoroen eadem causa exur Vnde ab issoculus decipitur, sic mgeneratione horum planetarum abdere nuncio nobis propos

torumIouis astrum plendidissimum peritur Unis misius,

Her per perspicillum intuitus,cum quatuor hos nouos Iouis mulos inere credit albitur,se aberrat, uae interpositus, nebulosius,rurus inter aspectum nostrumo oolem, Lι nam aptus, idoneus medi necessari s rite dispositiis ad exhibendas nolis horum meteommimagines, quamobremsecundumaiorem et minorem dispositionem plures, et pauciores a re elparasielma apparent sic t aer nocturnus quere utenebris condensari luce extenuari certum eri magis, et minus humidus, vaporosus existit,plurcs e auctores nobis repraestentat horum Iouis circulatorum imagines, a cedentepet spicilli operatione. Haec de causa huius apparitionis, quod Modo nam, modo duas modo tres , modo quatuorspectemus Iouis

o, ideo bifatim obiecdum iri, quodsi aer solus hoc efficeret istae apparentia solis oculis conspicerentur , at non con πι- ciuntur, nemo enimsneperspicillo hos quatuor planetas' idit, tamenparaselmas, paretias, in Virga puris Cp simplicibus oculis intuemure obiectionem praeuideram, addidiscum per persti illum intuitus V accedente e spicillioperatione etenims in ptrspicillo ba oui imaginca iaci non, suamus, quia lux debilis nocturnapc crapallum, mel et trum imιropermeans clarior , lucidiorque redditure propos cne pra-

69쪽

mali&8Ioannis Bu' Portae Dere stat Tione optices parte Solenim , Luna imbrum mittunt, in luxsortissima eo/um xsit,nec ri tali refractione induet it ista meteora nobis e ponat s at Iotiis corptus etiamsi mbram mittat, ut doctissimi probatique censent pronomibattamen nimium exiguὶ ter debiliter, nde ut lux eius augeatur perspicit ope, em auxilio Gget quapropter ob luminarium sortitudinem lucis illa Meteora simplicibus oculis conspicimus, a quia illa in Ioue defici ortitudo lucis perspicillo opus est, quodcorpus lovis icinius nobis

per resera tionem exhibet, ranios nostros illo longo tubo Unit, et congregat, ex quo ita mi , , congregati, euntes hac nobis Iouis paradii iti liceat hoc nouo ocabulo in hac noua meteo- τά isdelectio, demonstrant,in aperiunt quas simplicibus, puris oculis cernere nequimus, mile hoc corollariumsit,ae nocturnus is materia heculum tisi maiorum nouorum paradiorum s. iterum ebitur,sihoc ab aere nocturno, scido. -- porso accideret, totidemstillaru imagines in no loco, quot in

alio videremus, nec modo ex una parte tres,ex alia nullas,

cosequenter modo quatuor a dextris,asinistris nullas, modo imnam dextrorsum inistrorsum duas, e constequenter nam aer hi sus, uaporo ut squaliter operatur a dextris,et asinistras, sed haec obie Iio nullasnam contra hanc opinionem non coductit. Voni per solum aere aporosum haec misi sit, edinteruenietibus et geminutis specilli medijs , hinc eaede imagines a dextris

ut asiniuris uariatur anapr;oris uitriuo auitas, quae in crasti:

mitri existit,reddit primu mitru inaequalis spissitudinis, sed Wrs figura , cum siver=cies huius tri extrinseca leva

existat,

70쪽

existat, quae vero apponitur adoculumintrinseca figura cuiusdam phericae concauae reddatur, Unde imagines mariari necesse It per Theor.3. lib. X. Viteli quotiesumque a concentrica, elaperpendiculari oculus recedit; unde si ille inlccinea non semper constitutus fit imagines aequales nec totidem a dextris, ta sinistris ideri possunt; hin extra hanc concen:ricamponantur, diuersifcabutu ovis imagines,locaque imaginum,in pareotiae edhaeci fecunda ratione melius enodabuntur Ἀλ ero quaedam Galitii perpendamus.

sit accipiantur con sena huic nostr uperiori opinioni ex ipsum is eris nunc8 authoritate desumpta: etenim ille, tiae

rationem intermedii aeris e medio omnino tollat, o ex hominumentibus radicitus euellat futuram em uaesententiae, opiniom euersionim certam, nouorum horum planetarum exitiumpraeuiderat,et cognoueratinullo modosiuorum dogmatum auxiliatricem cognoscere uti e eam qu ineptam Ur erroneam reiicit, 'repudiat cum apparentia uorum planetam, quodmodo maiores,modo minores,modo lucidiores, modo obscuriores ideantur ponerem sedat, , laborat,percurrendo modo

ab abside suprema ad infimam. modo ab octaua se ra ad 6

lum Lunae scendendo, ' tandem deffus, anhelus in ta flum nouarum vinionum Oceanum immergitur ti nouus horum quatuorplanetarum inuentor, relator, si nouam abutim comin itur Icariam quae eumdem euentum consecuturas; etenim Lunae aporosium orbem concedamus,quae ratio, quae exigentiapoclulat, talpari illationis necessitate hospianstas circa Iovis corpus; e oluentes, porosos babi re orbes coneludamus ' Iupiter enim insuperiori coeli affligio reperitur, iu