Oratio de eligendo summo pontifice. Ed: Johannes Valesius

11쪽

non in iusto gaudio prosequendos arbitrabant. Vsi hec

apud gentes constantia inubus fuit carnis imperium nospus:apud illuminatos ae spuales planoμ animos mesto esse debet uberior.arc inde nos natales dies defunctorum obliuistimur:& eum quo obierunt die celebri solennitate quotannis renouamus. Mors igitur pianoru corda non frangat .primum ci cois est ia cunctis debita: Sehac lege natura e contrariis mixta induimus:ut illam exuamus quotiens placuerit actor natursunde Sc iuxta Apti uerbum statutum e hoibus semel mori 1 quo &dei filio i humanis non est indultu ne si non pareret se Mnio defecisset:prout nostri seniores scribui.Quid igit ab

surdius si ut id quod scias orbus esse pscriptu quasi spa

le deplores hoc est aim supra conditionem extollere: le/gim non recipere coena nature consortium deuitare Deindes mors grauius deflenda non est:quom seculi butius nos absoluit erumnis. nulla nepe uera potest esse, siditas inter tot uit nostii maritudines:que uelut ex ipsius corpori infirmitate quasi certa ac necessaria officina generant Cuid . m in hac uita no expetamur ad usi: quas non procellas tepestatesqipetimuri quibus non agita/mur incomodigita quibuSparcitu metatis Lege patriarchas: aio uolue prophctas:considera dei sanctos oc amIcos:ois eorum uita labor:anxietas:languorreruna: militia Uita sapiens Salomon apud Eoesiasten ait Laudaui ego magis mortuosci uiuetes Ande octan ini' ob

perire uoluit:diem natiuitatissus quasi maior Oim mitium Generationis quide diem pire uoluit: ut resurrectioniS die acciperet. Iuxta quod cPaulus: Cupio dissoluita esse cum po Et alibi: Mihi uiuere,ps est Sc mori u crum . Mors igitur an erumnajoim laborumqifiigium: fida securitatis statiorquietis portus amare FIariis deflenda non est. Et rursum somno quietem nanciscimur labores Q uitamus.ac nemo amici somnum Syaulus

12쪽

lugendum censeret .mortem uero planum somnu deputat. Unde magister, de Lazaro quati iduano Lazar us amicus noster dormit:uenite a somno excatcinus eum. Et ec acutia meminit defundi- ait. Qui nos pricesserunt cum signo fideis dormiunt i somno pacis. Postremo non est plani olf c um frangi merore ex morte cama cum eos sciatio prorsus demori. miriam pritiosam esse in conspectu dia sanctoru mortem qua esse beatifidum Ev uiuere cosequunt tarnuimac expeditis ulcula carnis que agrauant ataim ubar splendidistinata quod

oculus non uidit nec auris audiuit: meritis superioris uIte contingunt. Et preterea reumedes potaSexpectatio xpiam de mortuis non adimitur. Quo fit ut minus consternari habeant caror excessu. Cuius rei es Paulus meminit ad Thessalonicen. sci bens. Nolumus uos ignorarfratres de dormientibusrut non contristemmusicut occe teruqui spM N. resurrectionis non hiat es reliqua. Unγde claret profundius consternatos aio Vianorumteritu aut spe resurrectionis carer.aut xplana consolati &fructu privari. Plangat igitur christianus carum perperam morientem:qm utrobiq demoritur Uerum ubi beata emors: ibi indiro dormitio:cuibona. v3. recognitione Gditorigaeriininum fletu:sacramentorum participatione: Dratur Puo animo talis exitus. De Innoceti aute excessu nuper clignissime Concordi antistes sapientissimus aic ornatissimus orator plura disseruit:& uti pax cocordi conuenit ita ita Pacen Concordien coueniet presuh. in hac re signanter' uniuerse ecclesie est notiti ima. I nnocentius igit sani time ac recolen f memorie Vm. pontifex uniuerso pontificatu suo clementiam. pietatem. humilitatem. humanitatem. M affabilitatem seruauit egregie. iustitia in cui sint pre ceteris pacem Sc abudantia uerbi nutrivit crati Xiz.complura palia preclara egit qe meraci longum eisci: inter qui ncreticos Hispanii M

13쪽

Valdensis gallis exterminio dedit:ac Granat bello adultuna ust uictoria auctoritate consilio dc auxilio chri γstianissimis Hispanie regi es regine semper astitit. Tan/dem octauo sui pontificatus anno longo ac diutino morbo laborans: ad certam sus mortis notitiam de singulari munere de uenit:fleuit ante actam uitam:credidit conditori:uiaticubcalia salutiS sacramenta deuotissime suscepit. Un merito iuxta uerba thematis increpitat morti cofessus dei misericordia dc auxilio:Ne liceris mors inimi ca super me: ne taeteris Q cecidianempe si cecidi uina per mortem Sc somnum corporis pallus sum: Cosurgam dentiori uita beata .resurrectionis gloria. Et vel e pa tres christiam lIim' hic exitus Innocctu singniari nolimplet spe future bone electionis Voluit nempe. D. bc Paulum secundum M Sixtum quartu e .re potifice maXImos predecessores suos quasi tepentina morte de medio tollete. Innocentius uero tum ex parte dei fuit magno illius bnficio longe aliter adiis suos aggregatus est cui sanctist imo fini: beatissimus iniim future creationis adiunget in ecclesia sua diuina clementi, in necessariis nodeficit Scin se sperantes assidue consolatur. Quare, ' ultimum Innocentio dicentes Sc ei bla in requie evrecades ad aliam orationis partem transeamus. I Ubi de illius summo potificatu uerba thematis explicaturi sum'.ac si potificatus ipse sumus domaxius P eae cessum Innocetii uacas eκ seipso hodie inuebat morti dices: Ne teteris inimica mea sustine: si cecidi consurga. Pcui' ductio dupleκ occurrit problema. Primu utruplenitudo ptatis claum a Vo collata Petro par colurgat in succellare Stain utrum ista plenitudo ptatis maneata ecclesia urcollegio sede uacate Duo hec disposuera copiosius expedire: ue ut uidere uideortu teporis breuitas d maior eccles occupatio: ac estus amensa utS non pinstinc explicare concepta. Quare ultimati duo uerbuia fa

14쪽

eiarmcy'tuin Petrux constituerit caput, principe apostolo9 uniuersalem animav pastorem mediatu vicariu suu . ac eidem concesserit plenitudine potestatis clauiu' apostolice dignitatis primatu nemo abigitu pia

ne sentit. Hoc. omnis historia euangelica apostolica reconciliaris habet exploratissimu Nempe Petrus est cuidns dixit:tu vocaberis Cephas.quod Isidorus interpre/tat caput. fuit. n. pulvis apostolou vertex mollegii dicente Crisostomo Huic dias singularius dicit tibi dabo claues regni celo*:Huic rogam pro te ut non deficiat fides tua .dc tu ahqn conuersus cotirma fistuos. q, officiuest pastoris c principis inquit Crisostomus identid scensurus ad celo prouisurus ecclesie de uniuersali rector in alio apostolou presentia reliquos pertrasiens iuxtalba risostomi ter ecclesiam pascendam oc gubernadam

comendauit. dicens anthonomatice primo pastori pasce agnos meos pasce oves meas. hoc est mei loco prepositus

esto caput fiatii tuo inquit Crisostomus. huic eodela .d.dixit sequere me .c nomina de genere martiri in

quo bisecuti sunt ni ide ordine prelationis S magisterii in quo Petrus pre ceteris successit,po Theophil'Crisostomus d Ber interpretant:& in solutione didragme Q. d ph se 5 Petro fieri iussit & que solum erat capitis censu sis indit Iam d. Petru caput esse uel post suam resurrectionem tutu esse apostolos iuxta Augustini se tent:am demis lotione pedum cum ad Petrum ueluti

caput primarium dominus primum uenerit. etiam inde Cicillus argumentatus sicipse solus pro collegio iterrogare S iespondere solitus more promotoris &ducis Origenes inquit Post ascensionem quoc domini uniuersa apostolica historia Plena est Q in concilii γ' congretionibus apostolorum apsis astantibus . Petrus fuerit Frin us loquens. Primus docens. Primus diffiniens.Patet in lactione Mathie apostoli: inconfutatioe irriuoms

15쪽

iudeorum de dono linguar; in apostolis:m disputatione cum rudeis. a sententia contra Anania & Saphira i repulsoneSymonis magni aggregatio gentiu ad fidem quε

sub Cornelio cepitri ditfinitione cessationis legaliu. Quibus M aliis plurimis uniuersa Actuu apostolicoaxscrip/tura respla est. Hic aut Petrus beatissimus Spiritu acto Plenus prScipuus humilitatis cultor minime attentallat inquit Didunus: Nisi ea ex officio sibi Lumbere cogno/uisset: bc se ceteris prelatum fore institutione diuina mi nime dubitasset. Inde iccirillus diuinissimus doctor Alexandrinus patriarcha in libro thesaurorum ait: ct apostoli insuis euangeliis Sc epistolis Scis omni doctrina affirmarunt Petru esse loco di ni 1 eius ecclesia: dantes ei primum locul omni concilio &synagogari omni electioneta confirmatione. Primatum quoc Petrivi pro eo ratione eccles duo illa prima Fomenica concilia de quattuopricipalibusqus Gregorius uti quattuor euagelia uenerari profitetur definierunt: Constantinopolitana uidelicci ccalcedonesis nodus. Et ordinatissime quidem .D. ecclesie με unicum. P.Sc uniuersalem pastorem prefecit

ad quem rerum omniu summa deferreturine destitueretur ecclesia gubernatione unius quam regnii aut monarchiam uocant:quamc omnis humana Sc diuina sapietia ceteris pre attonibus anteponit tollit.n. confusionem rauget reuerentia:exequitur deliberatione:quc sunt potio.

ra optimi pricipatus. Hinc.xi. citas pictissimus Aristoteles: Entia nolunt male disponi me est bona plura Has principantium. Unus ergo pri epS. Inde uetus illa ilimater 'nagoga que nostram prefigurabat ecclesiam v mcum habuit pontificem summum: Melestis Hierusa leni quam nostra quoq; interris militans prefigurat uni L sco rectore gaudet. Media igitur nostra pastor unico co iii '

uenientissi ine commendatui Quod uero in eodem pri matuta plenitu inc potestati aliquis succedet debeat

16쪽

Petro in eccpa:e eo euidentissime constat.Quod Xpsa stituit adius infine seculi duratura altauit. Non durat aut etalla absc3 capite. caput aut ex superinduetis est apscus thronus es primatus. hic igit duraturus est usu m seculi fines Vea Petrus felicissimo martvrio nobis absumptu est. cosurgit ergo apricii primatus i successure Petri Romano ponta eade potatis N iurisdietois plenitudine in Petro premit. Nec enim an esset primatus apricusnae alias staret eassamec portas inferi superaret si nullus in plenitudine piatis Petro succederet. Hinc hec cano cocilii costatinopolitat pirati Veneramur m scriptura Sc canonu d: Tmtiones sanetissimu anti ius Rome epin primu esse& maximia epo Et in Canone concilii Calcedonen scribitur:Siquis eps predicat in famis libe/ra babet licentia appellandi ad beatissimi epin antique Rome que habemus Petria petra refugii talia ab eo diffinita teneantur tan a vicario appici throni. Et in eodeconcilio Calcedonesi. legitur , tota svnodus Leoni pa Pe primo acclamauerit dices: Leo senectissimus apricusScicomenicuS. utinauersalis patriarca: permultos annos uiuat. Iuxta quod Io. xxiti in quadam extrauaganti hereticu damnauit Marsilium de Padua .s Constantiem

nodus Ioannem Hiis crasseruerint noesse de necessitate

salutis obedire Romano poni. In altero dubio utruis e sumus pontificatus aut hec plenitudo potestatis maneat in ecclesia uel collegio sede uacante. Solitia est, sapientes distingur aut. n. laic pontificatus appellat auctem ipsam summa iurisditionc in fonte:& sic non perni decedente pontifice manet.minxpo primo pastore qui resurgens ex mortuis iam no morit.quicy eam piatem Petro in eo sui succestaribus in mediate legauit. Aut hic

pontificatu materialiter acceptus notat facultate eligendi determinandi planam' summo potificatu fungatia in ea acceptione manet inmediate in collegio Cardina

17쪽

Iium: mediate aut inecclesia uniuersali.queti facultas ex aucte potificu Senatui cardinaltu accessit. Aut summus pontificatus in ppria acceptione notat pi uicariat de executione siue administratione illius summe iurisdictionis es plenitudinis pratis claum sic.n .ceulat morte pontIficis in ecclesia nempe no manet:nec in collegio:cui nulla talis plenimina administratio copetit: nisi illum libistrato predecetaris cocedit.nec rui sum in po qui de Iem 5 post ascensionem non est executus hino ptatem 1 ecclesia:nisi summo potifice mediate Cessat igitur uacae periit binoi politicarus hoc est exectitio Madministratio

plenissima piatis clauiui empto potifice:nec ut 3 a a terius suiseetione essurgit. are graue est necclesia Piculum dit serri summi pontificis election caret n. Inte rim sectissimo illo muner executioissadministratiota plenimine piatis clauiu. Hic igitur sumus Innoceta pO :ificatus illius quodamo morte de mortuus cosisu de lua optima celeri resurre Ri5e.actio, quidem uestra in tres quo ad persone determinationem Christi uel o actione quo ad continuationem Sc executionem illius sumγme tatis axpo Petros successoribus tradite increpitat morti: Ne teteris mimica mea sustine:ne gratuleris cpcecidi:c Inhocentu trasitu executione plenitudinis clauiuintermisi nepe nec sic diu detinebis purgandos.nec alias lauales gratias inimica mors diu differes mos rege ratione portas tuas posse cotra ecclesia pualere: breuian .colarga i optimo nouo ac dignissimo deligedo pastore dc det parte satis Sed ia ultimo reuocat noScaritillima Innocetiis sa tisi sua restauratione non corporali:seis ali mortis siderat posse dicere Hur aute adeste patre equo animo. hecnem portio lin dieriae oratoisyprior est. Vert substinete obsecro si paucula uagna in plenitIima uestra de λduxero silua domodiciaque gutta in uestru oceanu nu

18쪽

dero. Par.mfuerit Q insipies ego sapietissimu cetum uestru de his que ad se expectant admonea Ueμ quoni

ea mihi provincia a uobis demadata est, sequar iter ceptum oportetadulgendum in mihi magis expostulo si familiarius aut liberius que sentio eloquar. Nempe conscedi hunc locum ut medere ecclesie no blandirer. Et caris ad iteritumsperantibus uera ola aperieda sunt: Etus Iaec aperit nisi ceteris carior & notiori Ego uero uesterinaculus patres. uester cliens:uestram opus manuum .a Periam igitur casum nostrviruina nostrananteritum nostrum si quo modo uel excognito releuemur ateritu.Cecidit cecidit' stare solebat maiestas illas gloria Romane ecclesse. Imutatus est color uultus eius.obtexit caligine dias filiam Syon proiecit de celo i terram inclyta ista et egressus est filia S n omnis decor eius loque uere olim magistra fuit discipline. uirtutu stola .locuplex uetis es doctis:procbdolor his omni in maiori parte uacuaruniuerso criminum amaritudine repleta est.&Io.partitur omne mundanu crimen triplici capite:con cupiscentia carnis: cupiscentia oculorum:&pbia uite None id omne nos quatit patres Utinam quateret modo. utinam pulsaret tantum:&noniam irruisset. quini γino rupisset δέ uiolasset claustra pudoris S itegritatis romane ecci sie Famosam peccatrice quis ambigit urbem romam de quid utinam.d sicut ab illa euangelica septem eiiciat demonia:quo seruit multitudinLBoneae, iis quanta istic criminum alluvio a orret in animus dicere'n meminit sedem Petria Sed nunqd nos bladiendo silebimus Q a plateis creetis malefaetis nostras publicauimus Quid. n.apud nos non sibi uendicat luxus que locum superbia non impleti cui parcit auaritia quea non subigit auri sacra famesi id si ulterius descenda Iubeat in hic Plato quiescere Fumabunt nempe uitio stercora: sola ipsa enarratio templum hoc seciatissimum

19쪽

polluet Consulto preteream urbis Moeris nostrieries sus:ac deformia mebratim distinguere: parentis uidear pudenda reuelare:Sed dicet mihi quispia iam hec pricesserunt in seculis γε fuerunt ante nos. Pr cesserunt chde: non inficior in ecclesia romana crimina:mo septies idie cadit iustus:veru non pariarue non ita crebra:ueapnon ita publica:uem non sic a nita: adde:uem non sic premiata:adiunge rurinuem no sic capitalia:hoc est capita ferientiaru capitis salus inebris etia infectis tunc salubriter istuebat. Unde fit patres ut tepestate nostra maiora uulnera patiamur.b c nos exponunt in obedientie

subditoru .conreptui populorus princi .l cymsionis prede Thurco':du.n libidinibus:abitioibus Sccupiditatibus nostris uacamus: maiestas periit ecclesiastica throni bovigilantia curi pastoralis cliditur. Concidit igitur magna ex parte ecclesie romans maiestas: libertas auctoritas: oria:& misericordie dia est quod non profundius cecidimino quod iuxta Hieremis uerta consupti non sumus. Universa hec mala unde procedunt patresacapite inqua: infirmi nepe capitis omne mebru languet mando speculator cecus quando emplar corruptu: qn caput morbidviperpera inde uenire 5nia necesse est. Sed caput orbis aquo nobis erigituri a Senatu nepe uestroia Indulgete obsecro. Vos igitur estis in causa aut uniuersi salutis: aut uniuers ruinitotius orbis.aduertiterile uobis hodie onus incubat:datur uobis optio aut surru merit si bonvivit sumi de meriti si malu elegeritis pastorem Nnitu quippe in uniuersitate criminubui par est quo malus deligitur orbis rector.ueniunt nepe sima mala onia crimina pariter Socia illo mo inium iniquus eleetor in culpa est.quicquid nauccessor mliferis quod absit rectus non est exorbitanti crudelitatis scandali: mi quitatis ue comiserit: hoc omne laesus admalos ecfi ores defertutareddetis illius ratione in examine districti iudi

20쪽

cu cogitate uos morituros patres:oc breui Winde quotidie nempe morimur. Attendite quid profueruthmoi cogitatustasomnia Paulo.Sixto Annocentio:quoμ recens est memoria. quid collegis uestris quos ones absumpsit

morS: ut nunc esculenta vermibus prebeat. Intedite gri

gi disiico in cuius sollicitudinis potioic parte uocati estis

odii uos hec eterna non mouent que etia mouerciat

Rrreos es uelut inagnes attraherent:co ulite saltem consiuationi leporalis dignitatis uesti S:cuius uel maxima suma est in electetone romani pontificis. Attendite rursum patres:attendites mihi si uera dicam. dicam equidem Idulgete: non habuit semper uestra dignitas quis in ecclasia excellentissima oimodam electionem ro .potificiS fuit aliqnhscelectio imperatoribus credita.quod Z iure constat Hadriani pontificis tepore.ahqn cetui uestro Dariu cum clero Sol o. populo iuxta ordinationem Nicolam Deinde propter scindenda scismata Sosanctiore ac breuiorem elei tionem ad senatum uestrum Sc merito qdem unice delata est. non iterfluxere trimulta tepora quuniuersalis ecclesia hoc talis rimulauit. Cuia. n. varie eleectiones adnis cardinalibus celebrate apud uniuersam ecclesiam de ambitione:simultate:& auaritia grauiter suspeet fuerant:ordinauit ecclesia in constantinens svno do quod precise melictione Marim v. XXX.alii electore oratoreS principum ocire lati ex parte nationum deputati senatui cardinalium adiungerenturianter quos ScIo. tunc me Pacensis ecclesie antisins pro parte nationisH: spanice annumeratus est. Non hec tame eueniant pa tres. non digna sunt ut aliquid immutetur de solita Scio uenientisibilia ecclesie ordinatione:qua electio capitis orbis ad cardines orbis unice ac meritissime defert. Uerino sit in uobis huius abusus nuneris. Nempe si,quo Labsit crebre essent callidue in uos simultates: ambaciones:pac