장음표시 사용
11쪽
Ex quibus Lambinus primus, dein Madvigius Adv. erit. II p. 212 fg.), iisdem paene
uterque rationibus et verbis usus verba ab inferis expulerunt, utpote quae inter' pretamenti loco ad insequentia paene eae Acheronte adscripta primum, post alieno loco in ordinem invecta essent. Sed si haec tantum scripta erant ut haberet in consilio et fratrem δocium rerum 8uarum et omne8 Metellos prae8 tantiaδimo8 viro8 paene ea Acheronte eicitatos, vix erat quod illii perspicuae orationi interpretandi causa adscriberentur,
nisi quis forte de varietate dicendi admonere voluit quia Cicero et paulo post 26 ab inferis eaecitandos et pro Marcello scribit 6, 17 multos Caesar ab inferis excitaret et in eadem re referenda ita loquitur in Sestiana 62, 130 cum ille omnes prope ab inferis evocaδ8et Metello 8; sed ne id quidem valde probabile est propterea quod verba ab inferis non alieno loco adiecta sunt Sed suo, quoniam frater quoque Metelli de quo
vide Sest. 62, 131), utpote iam mortuus, revera erat ab inferis evocandus et aptum erat hoc statim in commemoratione fratris addi. Ut breviter dicamus, nobis Cicero ex illa quam explanavimus structura hoc videtur voluisse et fratrem ab inferis et omnes Metellos eicitatoδ; quod quia non tam simplici oratione sed uberiore paulo ae verbosiore exprimitur, factum est ut deinde ad Metellos additis quibus opus non erat ex ista ratione verbis paene eae Acheronte eandem quam ante sententiam sed variata oratione referret et graviore. Itaque si quid demendum est, haec potius demantur oportet, quae tamen quis a se impetrabit ut ab Cicerone abiudicet. Sed quod Ciceronem, si quid peccatum eSt, peccaViSSe ipSum arguimuS, ne cui mirum videatur, en alterum eXemplum, vilius illo, sed quod tamen non infructuosum sit attendisse. In tertia decima oratione in Antonium 17, 36 ex Antonii epistula
dispoile est credere eo δ, qui me praecipitem egerint aequi88λαδ condocione8 ferentem et tamen et iis aliquid remittere cogitantem, putare al quid moderate aut humane eδδe facturo8. Apparet duo verba credere et putare se excipere apte in hac oratione non posse poterat utrumque recte scribi, aut di cile eδt credere, eo8 qui . . egerint, humane e8se facturos aut di scile est eoδ qui . . egerint putare humane e88e facturoδ. Ambo verba in eodem enuntiato iungi molestum est. Itaque olim veteres critici putare ut errore natum induxerunt, Verissimo illi quidem sensu, quoniam si alterum utrum abiiciendum eSt, putare verisimilius est esSe quod praeter opinionem scribentis adiectum sit. Sed putare abesse non potest quippe quod Prisciani testimonium tueatur haseo asserentis
lib. XV p. 70, 10 Cicero in XIII Philippicarum ',utare aliquid moderate aut humane facturum Itaque credere de sede sua deiiciendum est, quod librarius, ait Madvigius Adv. crit. III p. 1bb), ad dispoile est addidit, cum nondum animadvertisset sequi putare.
riosum vel gravem converti88et, conlacrimavit vir egregius ac vere Metellus eqs., sorsitan intellexissent nihil magis appositum in illa orati0ne potuisse seribi, quam quod exaratum esse in libris scriptis ipsi testantur omnes Metellos . . in quibus Νumidicum illum Metellum.
12쪽
Sed hoc librarius ubi animadvertit, eur non ilico mutavit quod salso scripserat 3 At credere optime locum tuetur, quocum statim initium pendentis Orationis coniungatur, disicile e8t credere eoδ qui . . , nec ulla re hoc verbum vituperari potest nisi quod insequitur alterum verbum eiusdem signis eationis, quod et ipsum commodo loco positum est sed praecedente illo nec desiderabatur et structuram impedit. Quid ergo est 2 Nisi eorrigere auctorem epistulae volumus, utrumque verbum retinendum est et sic Statuendum, Scriptorem, ut fit, immemorem eius quod iam posuit invitante oratione suo loco non idem iterum Sed simile verbum po Suisse. Non ignoramuS hoc genus, cuius nos uno eXemplo et ne Tulliano quidem defuncti sumus, apud ipsum Ciceronem latius patere, sed nobis satis sit verbo significasse argumentum, quod ampliorem indagationem requirat; quam operam aliis et iunioribus potissimum Sumendam relinquimuS. Nos redimus illuc, et quoniam Ciceronis usum declaravimus, ab eodem dicendi modo ne Graecos quidem abhorruisse paucis exemplis oratoris Attici probare volumus,
Quibus unum addimus Thucydidium, quod 1, 37, 2 legitur
ἐπετήδευσαν ξυμ ριαχόν τε ονδενα βουλομενοι πρὸς et ἀδικήματα si δεμαρτυρα εχειν si τε παρακαλουντες αἰσχυνεσθαι. Tandem e deverticulis revertimus ad verba Accii, quorum partem priorem Se orsum a reliqui S, quo magis conformatio patefieret, declarare Studuimus, sed ea cum iis quae restant unam orationem efficiunt et hoc totum una expendatur neceSSe eSt: nam nec Gemini lenones nec Condalium nec Anus Plauti nec Bis compre/sa nec Boeotia tim-
quam fuit neque adeo Agroecus neque Commoriente8 Macci Titi. Unde primum apparet Verba umquam fuit ex superiore parte referri etiam ad haec postroma: nec Anuδ Plauti nec Boeotia umquam fuit neque Commorientes Macci Titi umquam fuit , et quod propter metricam conformationem fuit in hac altera parte addiderunt, oratione recte aesti' mala vanum esse intelligitur. Atqui ne nomen quidem erat quod iterum poneretur, quoniam non solum umquam fuit sed Plauti umquam fuit in hae i unctura sententiarum audiri poterat: cum Onim ita dicit neo Anus Plauti nec Boeotia umquam fuit neque adeo Commorientes, quis expectat genetivum nominis addi 2 Vel si tamen scriptor genetivum abesse noluit, pro nomine lico bat pronomine defungi eius. Sed quia IIuoei Titi scriptum eSt, quae eadem in prologo Mercatoris leguntur, et quia vis quaedam pernegandi in iis sit
13쪽
quas dicit nec A. Platili umquam fuit neque adeo C. Maoci Piti, his rationibus adductus Leo Accium existimavit prologis de fabularum origine Plautina testantibus obloqui ita
quidem ut ad eorum indicia suae orationis formam ae commodaret. In qua re hoc primum dicimus, licet nobis satis probasse videamur priorem partem sententiae Accianae unum efficere nec distribui in partes duas, ut ille voluit, quo tria essent quae Separarentur fabularum genera, tamen orationis formam non impedire, quo minus duo saltem genera eo moediarum distinguantur, quorum alterum Plauti, alterum autem Maoci Piti
nomine designetur, et quoniam, uti di Ximus, nomen Saepius in prologi S, Semel Piti occurrat, ex prologis Plautinis ductam Accii orationem statuatur. Sed haec quae fieri potuisse non negamus, quam fidem habere dicamus, nos valde ambigere fatemur. Nam quamvis speciosum sit, Macci Titi nomen et in prologo Mercatoris et in Aeoli sententia haberi, quo iure sumimus idem Plauti nomen in aliis quoque prologis lectum fuiss0 et earum praesertim fabularum quas Macci Titi esse Accius negabat. Cuius sententiam, quae hodie extat, videmus mediam depromptam esse ex ea quam instituit de
Plauti fabulis disputatione, in qua seri non potuit, quin saepius Plauti nomina, cur
enim unum Solum, ponerentur ante. Sic certe universae Sententiae, quam cui hariolari
libet hoc modo animo sibi informet 'multae sunt sabulae quae a doctis hominibus pro Plautinis habeantur, quas ad Plautum poetam referre non licet' confirmandi causa subiiciuntur illa quae nos legimus exempla: nam nec Gemini lenones nec Condalium nec Anus Plauti neo sis compreεῖα nec Boeotia umquam fuit neque adeo Agroecυδ neque Commorientes Maeot Titi. Et quoniam Accius non primus sed ante eum alii in veritatem fabularum Plautinarum inquisiverunt hoc enim Gellius testatur, eum ineunte illo capite ita scribit qui plerasque Plauti comoedias curiose atque attente lectitarunt non indiosius
Aelii neo Sedigiti nee Claudii neo Aurelii neo Aeoli nec Manilii εuper his fabulis quae
dicuntur ambiguae crediturum εed j8i Plauto), quid vetat statuere illorum eum opinioni suum opposuisse iudicium prologorum nulla habita ratione 2 Qui quod aliis obloquitur, Satis cauSae est cur graviore negandi formula utatur: sortius enim negat qui dicit fabulas Plauti numquam fuisse quam qui Plauti non esse, quamquam ne nimium huic dicendi
modo tribuamuS, remini seendum est, apud comicos numquam nimis saepe in simplici negatione poni SOlere, velut, ut hoc exemplo utamur in re nota, Terentius ait Andr. II 4, 7 numquam hodie tecum commutaturum patrem unum eδδe verbum; ad quae Donatus sane adnotat numquam plu8 a88everationis habet quam non. omnino nihil difficilius est aut periculosius quam orationem ex Suo tenore Sublatam, cum per Se Spectatur, iuste
taxare sic ut nihil ei plus tribuatur neque minus quam par sit. Velut in Aeoli verbis quod prioribus comoediis per particulas neque adeo duae quae restant adduntur, non hoc indicat, ut nobis videtur, magis mirum esse aut minus credibile, has etiam a Plauto abiudicari: ut Agroecum mittamus, de qua nihil compertum est, ne Commorientes quidem a Terentio testatam fabulam sed a Varrone viginti unius fabularum eorpore non receptam putamus hanc vim vocis flagitare, quamquam Ritschelius olim Parerg. p. ib), nunc Leo aliter sentiunt; sed ita interpretamur, ut quia enumeratio fabularum falsarum etiam
14쪽
longius pro eo dit et ad significatas ante aliae adduntur et novae, idcirco his particulis iunctis oratio progredi videatur, quas seiungi velle ob metri necessitatem nimis erat improbabile. Sed usum adeo particulae, quae plurima est vel in Terentii comoediis, magnae varietatis
esse constat, ut aegre una notione amplecti liceat: sed hoc certum est saepe vim eius vocis
cum alterum alteri adiicitur valde elevari, vix ut percipiatur aut reddi apte possit. Vul uti quid magni discriminis putamus intercedere cum Thais dicit in Eunucho 244 Soin tu turbam hanc propter te eδse factam et adeo ad te attinere hanc omnem rem; aut in illis in Phormione 931 credis te ignorarier aut tua facta adeo Sed esto: neque enim fidentius affirmamus, sed hoc dicimus lavendum esse n0 Accii verbis sic per se consideratis tribuantur quae aliena sunt. Quod idem fortasse cadit in nomen ab Accio positum pro eo quod poterat pronomine Olacci Titi pro eiuδ), quamquam ne pronomen quidem desiderabatur. Neque enim satis tuto proprii quid aut peculiare ex ea re efficitur quae dubium non est quin communem uSum sermonis Latini Sequatur. Poetis vel talia placuerunt: Horatio C. IV 8, 22 quid foret Iliae Mavortisque puer si taciturnitas obstaret meritis invida Romuli: satis erat eius, sed quem ante deseripsit, dein nomine appellat, iniuriaque Hormannus relat. Lips. 1 282). Romuli, ne bis idem diceretur, mutandum censuit, recte accepit Benileius ad C. I 7, 27; Epod. 3, 9 ut Argonautas praeter omneδ candidum Medea mirata est duoem, ignota tauris inligaturum iuga pertinaeit hoc Iaδonem: cum nec nomen proprium neque vero pronomen addendum esset; Tibullo I 1, 18 pomotisque ruber ou διοδ ponatur in hortis, terreat ut saeva falce Priapu8 ave8. Sed idem quod
poetae Scriptorum consuetudo probavit, nonnumquam eriti eorum iniuriis condemnata.
Quod genus Tacitus scribit dial. e. 13 populus qui auditis in theatro Virgilii Oerεibu/8υrreaeit univer8uδ et forte prae8entem δpectantemque Virgilium veneratuδ est: nam abesse nomen altero loco potuit et deletur a nonnullis; sed abesse nomen potuit etiam
in Ciceronis A cad. II 34, 111 ne illam quidem praetermisisti reprehensionem Antiochi: nec mirum: inprimis enim e8t nobilia: qua solebat dicere Antioohus Philonem marime perturbatum; aut in J us e. disp. III 32, 77 non satis mihi videtur vidisse hoc Cleanthes, 8uscipi aliquando aegritudinem poδδe eae eo ipδo quod e88e 8ummum malum Cleanthes ipse fateatur, ubi sunt qui adteri anni Cleanthe8 inducant. Sed Accius non solum repetiit
nomen, quo ab Stinere potuit, Sed repetiit mutata forma ut quem ante Plautum vocarat, dein Maecium Pitum appellaret: id quoque seriptorum more, ut ne in ea quidem re neScio quae reconditior causa delitescere videatur. Cicero quidem nonnumquam Subito nomen
aliud pro alio ponit, quod inscientem obstupefaciat ac perturbet, qui in Legibus 1 2, 6
quem modo Antipatrum statim Coelium dixit, eademque varietate usus de orat. II 12, 54 addidit inquit maiorem historiae δonum Mocis Antipater . . eδt ut dicis, δed iate ip8e Coelius neque distiniit historiam neque . . , aut in defensione Milonis, quem Milonem vocat plerumque, aliquotiens T. Annium, mutatis etiam in vicinia nominibus, Velut 2, 6, appellat, in principio autem Laelii haec scribit Q. Muciυδ augur multa narrare de
C. Laelio Socero δυο δ olebat . . ego autem a patre ita eram deductuδ ad Scaevolam, ut a senis latere numquam discederem: quibus nominibus cum saepe variet in primo
15쪽
de oratore, tum de finibus 1 3, 9 haec dicit: ut a Soaevola eδt praetore εalutatu8 Athenis Albuciuδ, quem quidem locum cum multa venu/tate et omni sale idem Lucilius ), apud quem praeolare Soα evola, interp0 sitisque versibus pergit 8ed iure Muoius; et in Catone mai. 7, 25 eadem oratione modo Statius noster, modo et bis quidem Caecilius
Quod vero Accius Maooi Titi nomina hoc ordine h. e. praenomine postpOSito ma luit quam inverso afferre, hoc is qui primus haec nomina restituit Ritscholius Parerg. 1 b)poetarum more vindicavit quem Accius in versibus scilicut quos ille voluit secutus esset; sed idem genus ne a pedestri quidem oratione alienum fuisse exemplis probavit. In quibus quidem attulit aut ab aliis asserri dixit quae posterior aetas non iniuria sprevit et depravata esse existimavit, quemadmodum in usu Liviano multo quam I. Fr. Gronovius
severius iudicavit Madvigius spraef. ad III 29, i). Exempla certa postpositi nomini praenominis sunt poetarum Ennii catus Aelius Seoetus Ann. 331), Pacuvii poetae Puotini Marei, si quidem haec Pacuvii sunt, quae Gellius asseri I 24, et fortasse eiusdem Ennii Cornelius suaviloquenti Ore Cetheguε Marou8 Αnn. 303), quamquam hoc impeditius est
et ex parte quidem videatur ad alterum morem accedere quo iam liberae reipublicae temporibus etiam pedestris oratio hoc sibi sumpsit, ut cognomina nominibus praeponeret et Macer Liciniu8, Marcellu8 Claudius, atque adeo Scaevola Quintus scriberet: quo de genere Mommsenus egit in Quaestionum Romanarum vol. I p. 41 et totam quaestionem quae est de positu nominum Romanorum curiosius persecutus Lahmeyerus in Philologo XXII p. 469 sqq. Quid ergo est 2 Relabimurne ad opinionem quam explosam putabamus qua AcciuS Suam sententiam versibus exposuisse credebatur 2 Non Opinamur, sed Accio putaveris poetae etiam in prosa oratione hoc licuisse ut qui Pitus Maocius esset Maooium Pitum appellaret. Illud contra ambigitur hodie, Plautus fueritne revera Titus Macciu8 et ita appellatus sit, et Leo quidem non a Maccio Tito Maooi
Piti sed a maeoo Pito derivari voluit Plautumque, quem in pr0logo Asinariae 10)Maeoum dici Bue cholerus intellexit, Maocum Titum tam in Accii verbis quam in prologo Mercatoris denominari. Quod si recte statuitur, et fatemur nobis valde probari quae Leo de initiis ac progrediente ratione nominum Plautinorum exposuit, ne est quidem quod de transpositis nominibus disceptetur, quae nondum in istum tralaticium et civilem ordinem abierunt, sed Accium intelligimus poetam non potuisse nisi aut
') In adnotatione afferimus lepid0s Lucilii versus, quippe ex quibus item discas, quanta
libertate veteres in variandis hominum nominibus usi sint. Graecum te, Albuci, quam Romanum atque Sabinum, Muniespem Ponti, Tritanni, centurionum, Praeclarorum hominum ac primorum signiferumque Maluisti diei. Graece ergo praetor Athenis, Id quod maluisti, te, cum ad me accedis, 8aluto: χαῖρε, inquam, Tite, lictores, turma omnis cohorsque: λάψε, Tite. hinc hostis mi Albucius, hinc inimicus.
16쪽
Plautum aut maccum Titum appellare neque in ea re pependiSSe a prologo Mercatoris, qui eandem nominis formationem habebat. Sed haec ut ut iudicantur, neque nos fugit quid incerti habeatur in iis quae de altera parte dicti Acciani disputavimus, nos nihil agimus nisi ne nimis secure assentiatur iis quae Leo de prologorum Plautinorum ratione habita ab Accio quamvis ingeniose propo Suit, eX quibuS veremur ne colligantur quae recto talo Stare non possint. Scr. m. Decembri a. MDCCCC.