장음표시 사용
11쪽
liearum, quales in ScholiS Vicanis inVenerim, conSpeelum, labulis illustratum, luci0ri prop0nam, atque, quamnam Senientiam de rati0ue iraeh0malis eum celero valetudinis Statu, cum SeXU, cum aetate, clim utroque oeulorum, eorumque palpebris intercedente ex commenlariis in disquirendo constinnalis hauserim, commemorabo.
Nee leel0ri in alum, nee hoe logo alienum eSSe puta-Verim, qualeS Sint aedeS, in quibus scholae vistanae habentur, deScribi, quas Scholas, uti id agunt, ut ruSi istorum Eslh0niae anim0s excolani, item , id quod d0lendum eSi, dubitari nequit, pro mullarum asseelionum fonte habendas eSSe. In primiS Vero e0nclavia arcla, Saepe sum0 impleia, in quibus pueri per dimidiam anni partem solum diem transigunt, ad Varia8 00ul0rum assecli 0neS, inter quas maXime iraeh0ma asserendum est, et pr0VOeandas et Sustentandas plurimum c0nserunt. 0ua de causa in ea Sum sententia, ut illis in seliolis', in quibus maxime traeh0malis initia reperiantur, disquisiti0nem de mali eausis apte institutam sadillime eventus id0ne0S praebituram eSSe, cen Seam. 0ua de re quia dei li0res investigali0nes a sine n0bis pr0p0si10 l0ngius meav0earent, in altera hujuS diSSertas0nis parte, qu0dnam diserimen inter aegros0rum irata Omale assessiorum numerum in seli0lis iis, ex quibus fornaeum sumus foras edueatur, illisque, ubi sumuS in 00nelavi, in qu0 Seholae habentur, libere feratur, intercedat, mentionem inseram. Aedes, in quibus Seh0lae habentur, id quod vehementer d0lendum eSt, persaepe pessimum lolius Viei aedificium esse, cernimuS, quae res iis maXime in vicis, quorum inc0lae pauperioles sunt, frequentissime observatur. Aedium parietes, 0elo sero pedes altitudine aequanses, ex lignis con Structi, senesilis e0nvenienter ad aedium Strueturam humilibus quibus
12쪽
plerumque parvula quadrata vitrea, plurimis in ea Sibus ad-m0dum sordida inserta sunt, instrueli, lectum domu S sublime, e Strament0 saelum serunt, in quo saepenumero nullum con Spieitur sumarium. Per januam valde humilem si, limendllum fransgressus, in conelave, in qu0 Seh0la habentur, intraveriS, oeul0s prius lenebris, quibus 0mnia inv0lula
Simum, qu0 00nelave, rar0 ampliuS quindestina passus l0ngum latumque, repletum est, insanieS Uiri u Sque SeXuSeiretier vigenti vel quinquaginta, ampliusque ad men- Sa S l0ngas e0nfestim inter Se Sedentes, ann0S 10 1 Tna10S, animadvertant. 0uae domus, etiamsi instruela silsum ari0, lamen praeter odores ingrai 08 ali0s, quibus conclave abundat, plerumque etiam fumi odor perstipitur, qH0niam Saepe vel juxta e0nelave, in quo pustri d000ntur, ille situs e Si l00uS, Semper fum0sus, quo ludi magister, Simul agriculi uram eXereen S, frumenta sua torret deseritque, vel fornaX ingenS, qua e0n0lave istud ealefit, magnis rimis hius per quaS sumuS pr0 00, ut per fumaritim eVadat, eX parte in conelave essunditur. C0nelavis, in qu0 seli0lae habentur, S ilum plerisque in easibus eoaxatione instruesum eSl, interdum Ver0, pariler atque in aliis rustieorum domistiliis, e luto bene oste aleato eo sistis . Parietes seelumque, nullo m0rlario ob luela, plerumque leniat ealeis eum aqua vel laeso in pigmentum albidum q0nlrilae strato, qu0d iterum iterumque friatur, obieela Suni Men Sae, quibus pueri di80en es aSSi deni, quum senestrae minimae, quae Vel duae Vel tres numero ad Sunt, pro rata parte longiSsime inter Se dissent, lumine pare0 00que parum aequabili utuntur. D0mus quum nullis instrues a sil sundamentis; saeile est intellectu, 00nelave, etiamsi e09Xalio n0n desit, lamen licet
13쪽
anni temp0re frigidi0re valde calesias, admodum humidum eSse. In iis aedibuS, quae sumario earent, si quan l0 sumi Sine0lis nimium molestiae asseri, fores palefieri Solent, qu0saelo, aer eXlernus frigidiusculus insantium extremis ales inseri0r0S, vestibus frig0ri arcendo parum sussieientibus lecta S, langit. Ex hae aedium in quibus Seholae vidanae in est honica Livoniae parte habentur, deSeriptione; lluam mihi nequaquam in partem malam VeritSSe Videor, fastile perspieitur, sententiam illam, qua jSlae ad iraehoma aliasque asseelion OS et provoeandas et Sustentandas Vel plurimum valere creduntur, non juSi 0 audaci0rem esse. Nihil0 seeius lamen suditu quis contrarium statueris , Si ex altera disquisiti0num, quaSpr0p0nam, parte e0 Π0Verii, rali 0nem, quae inter puer0S, ex iraehomale lab0rantes, sanosque, in orphanosi Oph0 D0r- palensi, a me et pr0feS80re seruirigor insp0010, intercedit n0n multo saustiorem haberi 90SS0 quamvis d0mus, in qua pueri l0lum per annum habitant, e lateribus construela, in salubri urbis parte Sila, nec sum0sa Sed Spali0sa, lucique aperia, atque Sicca Sil. 0ua in domo cur l0lidem iuvenerimus aegr0l0S, qu0l in Sch0ljS Vidanis, equidem ex nulla alia repetere p0SSum ea lSa, quam qu0d insanies; in illam domum recepti, parensibus pauperrimis nati, malum ex domo paterna, in qua mulsis 140Xis Summaeque egessali expositi suissent, jam secum illust attulerint, morbus quo eo SuSiensetur, qu0d pueri, qui divel SiS 0pessetis in orphan0lr0pheo instituantur, Saepe n0XiS mechaniciS, tili pulveri es c., Sinl
14쪽
prima m0rbi in ilia anim0rum allensi0nem adverti, qui quidem morbuS, aut nullis aut perexiguis symplo malibus subjeelivis Stipatu S ingruere, p0si eaque Saepissime sequelas tristissi
De granulationum formatione. Ex qu0 temp0re primum ad granulalionum iraeh0mali
iam pessuliarium 1 0rmalionem vir0rum doel0rum animi 00 vel si Sunt, de earum natura atque de l000, qu0 primum oriantur indeque amplius evolvantur, divel SiSSimae in medium pr0laiae Sunt sententiae. Austi0res Velustiores r qui prostessum morbosum iraeh0-
mali pr0prium ab aliis asseelionibus in e0i unetiva obviis
diseernere non Solebant, quum illis temporibus, qualis conjunelivae in diversis, quaS obducit, partibuS Si ruetura eSSel, ope mistroseopii nondum certius indagalum eSSel, granulationes pro sollieulis inue0Sis lumesaetis pulandas esse rati, ex bienn0rrh0ea chronica eas Originem capere cenSuerunt, 10lique morbi decursui h00, quod modo diXimus, n0men im-p0Suere. Aetale p0Sleriore, qua cognitum eSi, non l0lam conjunctivam, sed lanium partem ejus ira Sit 0riam ad sarsum usque follieulis inue0sis instruelam esse, dum in e0njunctivae
parte tarsali ad mediam ejus partem usque hie illi e modo Singulae glandulae, in reliqua ver0 Conjunetivae lal sum Obducentis parte, atque in bulbi e0njunctiva nullae omnin0 glandulae exstant, granulationibuS tamen Saepe permultis inventis, opinioni isti omne, quo niteretur, ademptum eSi adminiculum, quo facio, quae prius glandulis mu00sis alli bbula fuerant, ea jam corpori papillari adseribi e00pla Suni.
15쪽
Verumtamen haee qu0que Sententia n0n habet, qu0 defeni datur; qu0niam, uti plerique observatores, quibuS mullat iraeh0mala videndi n0n de suit oeensio , ut Adesta n J , Irres, molypstu δ' , 00nsensu affirmant, alque ipSe eliami saepius animadverti, Manulationes in selerolieae quoquei c0njunctiva reperiuntur. Ouin etiam nonnullis in casibus t e0rnea qu0que, in qua nullum corpus papillare adesse Salis
conflat, granulationes qu0sdam oblatii. 0uod quum ital sit, nil superest, nisi ut primo exsudatum sub conjunelivae epithelio dep0ni ac postea demum stadio seqund0 etiam letas prosundiores insilirari censeamus, quo sadl0, 00rpi S papili iure quoque in mali societatem V0detur. Amplius septingent0s h0mines perSerulal IS, quam Ceri lissime mihi persuasi, palpebram inseri0rem Semper se rei pri0rem assici, qua in re plerisque in easibus eanthus externus prima granulationum jamjam orientium iustidia offert. Namque primo in h0e l0eo vasa plurima, perquam lenuia, i Sanguine iurgent, qu0 sit, ut e0njunctiva, paullulum lume- saeia, hol0Serie0 similis appareat. Paulatim inde in pliea
transis oria n0 nulla in conspectum Veniunt VaSa majora, quae, plerumque deeursum multimodis Sinualum ineuntia, i angulis rediis vel eliam astulis, infestiuntur. Nonnunquam haec VaSa Spestiem Varie0sam prae se serentia eanthum internum VerSUS p0rriguntur, qui tum, pariter atque pliea tran- Siloria, rubedinem intensam ostendit. Rarissime lanium prim0 in inieru0 palpebrae inferioris angulo audium VnSorum lurgorem ObservaVi, dum angulus eXlernus et plica dansil0-
16쪽
ria nihil tale in eon speeium dederunt. Sensim in angulo
externo singulae aSperitates minoreS 00nSpiciuntur , qtiae si eas oculis inermibus intueare, colore a conjunetiva nil dii ieiunt, altamen, Iniel OS00pio Simplici in usum V00alo, vesi-
eulae omnino planae, Substantiam pellustidam continenles esse eo gn0Selantur. 9uae Suni prima asperis alis eonjunetivae initia, ide0que iraelio malis primordia Vesidulae tali m0do eX0riae, brevi lemp0re elapS0, primo singulae, tum multitudine ad auela, in pliea transitoria apparent, quae, allera pr0prii S pr0pjHSque alteram aede- dentes, frequentissimae supra illa 0b Servantur l0 ea, in quibus VaSa, illi Supra mem0raVimus, sediuntur. Hie in pli ea transil0ria, cujus leXllara laxi 0r eSt, et in qua palpebra preS- sum iam sortem n0n eXhibet, quam ad e0i velivae partem larsalem, Vesistulae iSiae el aliquanto majorem ambilum assequuntur, et formam tranSVel Sim OValam praebent, diametro
longitudinali plistae transil0riae longitudini respondente. Sunt illast initio e0l0re pallid0 subflaV0 lineiae, 0X l0lo pellustidae,
saepe tenui vasorum vel uli 00r0na Undique ei reum alae, eX qua ramuli lenuissimi in internam Vesistulae partem intrare videntur, unde color SubstaVus, quo hae vesistulae imbulae Sunt, repetenduS credatur. Dum VeSidulae in extern0 angul00l in pliea transitoria ad maj0ris adistulae capitis magnitudinem necreScunt, Saepe eliam per conjunolivae partem lapsalem rubet 0 intensa aequabilis diffunditur, quae quidem per
postremum lamen hae VeSistulae in parte lal Sali qu0que, ei prim0 quidem in ea c01 unelixae tarsi parte, quae pr0piuSplicam transil0riam sila est, in con Spectum Veniunt, p0Slea, excepto limile, qui 0celusis glandularum Meib0mianarum
17쪽
finibus e instituitur, in l0la parte larsali proereseenseS. In eo junetivae parie tarsali vesiculae, lardius magnitudine in- ereseenies; per l0ngius tempuS parVulae planaeque manens,l at saepe brevi temp0ris Spali 0 maj0r earum multitud0 eX si stil 0uae si diutius adsuerunt, eandem, quam vesiculae in t plica transii0ria p0silae, a SSequi posSUnt magnitudinem, eoi lamen interest lente diserimine, qu0d Semper sere Speciem I r6iundum praebent globuli segmentis similes.
Vesicularum, quae in angulo eXlerno oriae Suni, ide0que omnium primae fuerunt, contentum jam turbidari inebi pii, quum vesiculae p0Slea lum in plica transitoria, tum ini parte larsali exoriae ad eam, quam omnino allingere Solent,l magnitudinem augentur, alque etiamtum fluidum limpidum I 00 line l. Vesistulae istae primum formalae initio speciet languidi0re minusque, quam antea, pellucidae Cernuntur; l al; paullatim etiam e0lorum mulatione saeta, eX griSe0 albi beserius . Granulationes, quae adhuc contreelanti se mollesi praestabant, Sensim indurescunt, quo saelo, magnitudinei jam u0n adaugentur. 0uae exsudati 0bduratio non, quem ad modum V 0lypha se observasse contendis, e Vesieulaei fund0 initium eapere videtur. Etenim nunquam mihi eontigit, ut VeSiculam reperirem, quae, in apide etiamtum eX
i ribus, quae extrinsecus jam Speciem granulationum Organi-Zalarum praeberent, Substantiam densi 0 consentam liquidam eSSe. Nam assu insiXa pressuque leniore ad granulationes exhibito, e0nientum gullulae ad instar formalum in supersim diem proveniebat. 0ua de causa mihi Vide0r Staluere posse. granulati inum obdurationem inde a peripheria centrum VerSUS pr0gredi.
18쪽
Exsudatum p 0Si quam sub epithetium effusum est, Vas0rum ratio n0nnunquam alia exsistit. Namque maximus V sol tam conjunctivae palpebrae turg0r deminuitur, Speciesque ejus holoferteo Similis, idque prim0 in angulo exierno, UeS- sal, et c0l0r pallidi0r evadit, nee nisi in granulalionum vieinia singula animadvertuntur Vasa majora. 9uae reS neSei0 an qu0Silam alaetoreS adduXeril, ut iraehoma inflammatorii et non infla Matorium inter se distinguenda arbitrarentur, quippe qui iis in casibus, in quibus exsudala nondum Or-gatigata repererant, quia e01 unetivae inflammationem adesse demonstrare nequibant, etiam inflammationem omnin0 desuisse statuerent. Cui errori illud quoque m0mentum favet, quod aegroti Saepe affirmant, oeul0S suos Omnin0 integr0SeSSe, quum lamen, investigali0ne diligenti0re institula non tantum in angulo externo, verum etiam in plica transi-loria, quin imi 110, id qu0d in h0minibus maxime t0rpidis
0bservatur, in parte larsali mullae animadvertantur granulationes. Verumtamen, quod aegroto nulla oblata sunt inflammationis symplomala subjeeliVa, argumento n0n eSt, eX quo concludas, inflammationem omnino non exstitisse. Est p0lius rei rati0 Similis atque quae in pleura inVenitur; namque, quamViS raro cadaVera Seeentur, in quibus nullae lambnae viseeralis ad parietatem adhaesi0nes adsint, lamen inter
nunquam pleurae assectioneS 00nqueSt0S esse. Itaque, quum homines illi se pleurae inflammatione lab0rasse n0n sentirent, lamen, hanc adfuisse, eXSudata sterio dem0nSirarunt. Ergo, quantum mea seri opinio, statuendum 110n est, nisi tragh0ma inflammatorium.
0uae dum in palpebrae e01 unetiva fiunt, in bulbi eou-juneliva nullae ab initi0 c0mmulationes in c0nSpecium Veni-
19쪽
uni. Haec demum, VeSistulis inereseentibus maj0reque multitudine apparentibus, praesertim si frequentuSimae in parte tersali pr0deunt, paullulum in mali foeteialem Vocatur. Tum ejus vasa s0lilo magis lurgent, qui Staius tamen ex sola irritatione meelianista dependet, qu0niam, qUamViS palpebra inserior parum m0Veatur, Vesistulae lamen, praeSer-lim quae in conjunctivae parte let Sali p0Silae sunt, tanquam eorpora aliena inter palpebram bulbumque interp0Sila, ad hunc vim aliquam eXhibeant neeesse est. 0uo trachomalis gladio qu0d nullus tum pannus 0bservatur, hujus rei causa in eo est rep0Sila, qu0d Vesistulae, de quibus menti0nem sedi, quoad Substantia iiS contenta etiamtum fluida est, primum perquam Sunt m illeS, deinde, quum eXigua Sit palpebrae inseri0ris m0bilitas, ad e0rneam minus irritalionis meditanidae eXhibere possunt. Allamen, eXSudato in Vesiculis induresstente, etiamsi res modo commemorata n0nnihil dissicultatis 0sserat, palpebrae inseri0ris, quamquam p0Si eri-US , quam SuperioriS, granulas j0nibus pannum provocari p0SSe, n0n deeSi 00casio certo Sibi persuadendi. Ρr0deSSUS, quem deScripSimuS, p0Si quam per l0ngius tempus in palpebra inseri0ri adsuit, eadem phaenomena in palpebra Superiore apparere Videmus, nisi sol le exsudalum sub epithetium conjunetivae palpebrae inferioris est Sum rur-SUS reS0rpium eSt, SiVe cauSa, quae ad id pr0V0eandum atque Sustentandum Valuit agere desiit, sive artis auxilium c0njunctivam adeo mulavit, ut resorptio eXSiSleres. In palpebra Superi0re qu0que 0mnium primum ad angulum externum rub0r iste inflammat0rius atque inlumeseentia exigua animadvertuntur, unde paullatim progresSa in plicam transitoriam, angulum internum, palpebrae pariem lar- Salem ele. diffunduntur. Partes tranSil0riae palpebrae Supe-
20쪽
ridi is plica laxi0r tali0rque granula li0nibus plus, quam in
palpebra inseri0re, Spalii, in qu0 0V0lVantur, Suppeditas, qu0 sit, ut illae pleriSque in casibus et numero majore eXsislant et steter iis evolutae ad magnitudinem insigni 0rem ae- crescant. In palpebrae Superj0riS pari e larsali quoque ut 0rvesieularum multitudo pullulai; at hie lamen ad volumen majus n0n adaugentur, quia, quum palpebra Superi0r lami ius ad bulbum apprimatur, haed preSSi0 aucta, ne eXSudalio progressus saeiat, Obsiastulum 0bjieit. Cui eausast illud quoque est altribuendum, qu0d h0e in l000 granulationes postea larinam plani 0rem induunt. Ille etiam vesistulae l0ngum per tempus, nimirum plureS per menSeS, Drtasse adeo Complures per ann0S, eXSlare 90SSunt, SubSlantia, quam conlinent, non Soli deSeente. 0u0d si faelum est, haud disseile est intellectu, bulbi c0njunctiVam, hueuSque S0lo auelo vasorum turg0re inSignem, majorem in malo partem SUScipere, atque, palpebrae m0lu e0njunctiVae lamellam qua cornea obducitur, irritante, in hujus dimidi0 superi0re pannum larmari, dum dimidium inserita S, quamquam eXSu-dala, quae in palpebrae inferi0riS 00njungliva adsuerunt,
jamdudum organigala sunt, panno adhue Carent.buum hucusque granulationum ortum, SoliS Drma, m0d0que, qu0 apparent, reSpecliS, fuSius illustraverim reliquum eSi, Ut, quaenam earum natura Sit, quaeque, dum 0riuntur, e0mmulationes stant, certiuS C0BSideremuS. Granulationum mi malio non eSt quaedam aliena, eXlrin-