장음표시 사용
141쪽
crassior, ae durior escara, quam ut ignis vis penetrare illan polli t. Alius cadauerosum brachium magna omnium admiratione fulctum fercula ostentabat: proprio enim brachio post terga occulte reuincto, aliud inuicem ex suspendiosi cadauere thoraci aptauerat. Nonnulli et .psum, ac pendulum intestinum turpi spectaculo visendum praebent et ac sanie taboque perfluum: bubulo videlicet intestino in anum subinmisso, ac lacte , & sanguine per spongiam , quae intus latebat,
euntinuo instillante. Nec minoris etiam impudicitiae mendica quaedam procidentem uterum mentiebantur: dum in extremum ceruicis vesicam bubulam flatu semiplenam, ac turpi sanguine oblitam intruserat: in exitu autem pudendi spongiam indiderat: quae illabente uteri illuvie turgebat: aqua etiam quasi cuneo aliquo, & vesica retinebatur, & falsus uterus quasi lanie quadam madebat. Mendica etiam sertur tam callidae versutiae, quae contractis epigailrij musculis, voluntarium quendam motum in ventre haud obscure sentiendum praebebat: ut res aliqua extranea intus circumuolui v deretur : quam ipsa dicebat, serpentem esse: ac per os in venistrem dormienti sibi illapsum fuisse. Muti alij sese fingunt: ita
ad internum os reduplicata, ac contracta linguar ut eriam diligenter intuenti mutila esse videretur. Nonnullos etiam scio, qui manum, ac brachium.tam acriter contrahebant, to quebantq; r ut vere manci distortiq; videretur. Quidam sep ne in os indito , ac spumantem saliuam imitante : dum praeterea vibrato motu corpus concutiunt, facile se cpilepticos smulant. Notissimum est illorum genus, qui interdiu perpetuo corporis motu fallantas sese exagitant:'occiduo autem
Sole quietem capiunt. Hos autem impostores ita deprehendes: siquidem in clauso cubiculo accensi'; candelis circa vesperam detineas, varijs de rebus percontando: donec inmterea Sol occidens imprudentes illos, ac rebus alijs intentos Praetereat: m vel tardius, vel maturius sine dubio concidentes dolum profitebuntur. Quendam scio, qui se daemone Oppressum, corpus uniuersum distorquendo,atque in deformem spectum conformandor expressis etiam quibusdam Latinis
vocibus, simulabat. Sed aderat interea spectatur quidam in genio acutor qui literas sibi inrtasse missas ab amico, super mendicum, quasi sacris characteribus itis gnatas apposuit: pa-
142쪽
De Retit. Medisorum. Lib. II. I 27
Iam prosemis antea, illorum contactu daemonem abiturum. Haec audiens mendicus, ac sacram schedulae vim credens, ve
hementius vexabat sese: illamque ut infestissimam excutere tentabat: unde se ipsum doli, atque imprudentiae coarguit, iMirabile g illud etiam narratum eii: esse aliquos, qui multos g MasLCAE' annos sine cibo, potuq; quasi diuino spiritu lustentati transe- gerint. Sed reuera impolturae sunt omnes, ac fallaciae. 1 alem fuisse Antonium quendam Picentem scripsit Panormita, qui quadraginta dies, noctesq; ieiunare credebatur, di cum Angelis versari: unde in Italia, Sicilia, atque Hispania celebris erat de illius sanctitate opinio. Sed cognitnm tandem fuit, dolo illud faetiim fuisse . Simile exemplum Romae visum sub Nicolao sontifice ab Aenea Sylvio narratum est. Tale quoque est, quod de Anna illa meretrice fallacissima Augustae Vindelicorum traditum est: quae neque edere,neque bibere, neque egerere, nec dormire credebatur: sed pijs tantum meditationibus, ac Christi gratia contineri: verum his praestigijs cum Caesari, ac ditissimis quibusdam imponeret, tandem deprehensa capitis damnata est. Haec igitur hactenus dixi, ne tam facile nefarijsistis hominibus Ire datur: nam Iongum iblud ac multorum dierum ieiunitim, quale Mosein,& Heliam, di propria virtute Christum seruatorem nostrum, seruasse acri cepimus, miraculi loco est: di cuius non indignis istis mulier culis, aut caeteris improbis hominibus facultas datur. Ergo si tale quidpiam unquam exaudies: haud errabis si dolum , aut daemonis astum suspicere . Sed de mendicantium fallacijs haec satis.
Qua ratione qui a daemonibus oppressisPne, aut malefissist
ncntur, a caeteris aegrotantibus, mtemos valeant.
Hoc in loco alienum non fuerit, qua ratione quidaem
num cruciatu, oppressioneq; laborant, quos daemoni cos , ac maleficiis affectos vocamus: ab his internosci liceat, qui naturales aegritudines, atque a naturae princip. S ea Ort Pλtiuntur, paucis exponere. Nam quamquam nulla in hoαgencte limulatio est: est tamen in a flectitum fimilitudine d ceptio aliqua. Neque hanc notitiam a medico plane alienam h 1. 'μινα
puto: nam di Hipp.crates, b si quid in morbis diuinum inest, tra . . illius
143쪽
illius prouidentiam discere medicum debere elarissime assi
mauit. Nec raro etiam euenit, ut in his morbis dum diu, ac Bustra laboramus, salubria medicinae remedia apud vulgus infamemus,ac multorum calumnijs nos ipsos praebeamus oti. noxiost praestantius nostro nomini famaeq; consulturi: si altiores morborum causas,ac naturet fines transgredientes con- 'I ' templati nos a calumnia tutos redderemus. Esse autem morbos, quorum natura longe a caeteris distet: Ecqui daemonum t .ve Ie,- opera excitentur, mihi persuasum iam est : nam & Plato, is pientissimus philosophus, cum mirabiles hos affectus prospiaceret; corpora, inquit, hominum magicis veneficijs, & cantibus, ac quibusdam nodis laeduntur: positis nimirum cereis simulacris aut in ianua, aut in triuio,aut in monumentis parentum. Sed ne ethnici tantum philosophi placita haec esse exi-ι stimes, D. Thomas, i author grauissimus , eos, qui veneficia non esse contendunt, infideles vocate ac contra Sanctorum authoritates sentire affirmat: hunc deinde omnis Theologorum schola secuta est. Ergo cum verissimum sit, posse daemones hominum corpora morbis diuexare: satis etiam constare arbitror, nullum esse aegritudinis genus, quod ab illis induci non possit. Attamen diligenter notandum est: daemones ita
in nobis morbos essicere , ut caeterae quoque omnes externae
solent causae:quatenus scilicet internas disponunt, ac mouent: reddunt enim homines,exempli gratia, melancholicos: dum atram bilem, obstructis, quae illam expurgant emissariis, in
corpore multiplicandam curant i atque in mentem repere cogunt. Epilepticos vero, ac paralyticos, dum cerebri ventri- Culos , ac neruorum exortus, totius corporis pituita illic congesta obturant: ac denique ita morbos faciunt, dum interna illorum principia agitant, aptantq;. Has autem aegritudines in duplici esse differentia animaduerto: nam vel in homine daemoniaco excitantur: in quo scilicet intus daemon inhabitat: vel in eo, qui malefici js tantum detinetur: & quem ille extrinsecus dumtaxat affligit. Isti autem morbi a maleficis hominibus immitti solent: qui cum mutua obligatione daemonum consortio abutantur: horum deinde operam in aliorum damna identidem exigunt implorantq;. Illi vero daemonibus ipsis Dei permissu in corpore obuersantibus tantum
sunt. Vtriq; igitur ut diuerse generantur: ita aliquid habent
144쪽
peculiare , ac plane suum: etenim in maleficio affectis tales
esse obseruabis aegritudines, quales improba quorundam ex petunt desideria. Sic pellices ne amatoreS cum una uxore Concumbant, a daemone assequuntur: sic eaedem si dei pectui
esse animaduertant, diuturna corporis extenuatione, Vom IlI-hus, dolorosis affectibus, ac virium imbecillitate, prouinclaq; moestitia nonnullos premunt. Huius generis est impotens cuidam sceminarum amori odium uxoris; ac si nulla multa, quae a pessimis sortilegis exorati daemones operantur. Atque haec in lenta, ac diuturna valetudine sere consistunt: nec nisi solutis abscedunt maleficijs . Qui autem in daemoniacis mo hi obseruantur, plane admirabiles sunt: omnemque naturae consuetudinem, ac vim exuperant. Idq; etiam proprium habent: ut ex quibusdam temporum interuallis exacerbentur, ac saeuiant, nec perpetuo homines fatigent. Sic nouas quasedam ac miras epilepsiae formas intuebere: quae aut concusso corpore uniuerso, aut certis quibusdam particulis, integra tamen mens remanet, atque inoffensa: videas etiam insolitas Quasdam partium conuulsionea quae breui perdurant, ac nu
Ium corporis nocumentum relinquunt.' vomuerunt nonnulli
Eypseos lapillos, ouorum putamina , illos, lanea inuolucra, acus, & similia multa, quae nunquam illi ingesserant. MuIta sunt, qui ita laborantes futura quasi fatidici praedicant: multa Latine, ac Graece loquuntur, ac de scient ijs edisserunt: cum tamen ipsi ne elementa quidem literarum didicerint. Sentias aliquos canino latratu horribiles : quosdam quasi boves m ire et Iuporum in morem ululare alios. Vidi ego magno tumore cuidam daemoniato repente collum intumuisse: quo tamen breui sublidente , mox linguam exeruit: quae ita lensim nobis intuentibus augabatur, vix ut ore contineri posset. Ergo mira haec sunt, qui a daem e praestantur morborum g nerae ac facile hoc ipso innotescunt. Quamquam etiam 1 Ient ita atacti diuinis Ecclesiae caeremonias non ita libenter minteresse: sed ab his potius etiam cum a daemone conquiescunt, internis quibusdam stimulis remoueri videntur. Reliquos autem morbos, qui ab aliquo eflecti sunt maleficio , non ita prompte internoscere licet: nihil enim a caeteris distimiles habent notas. Attamen, quod obseruare hactenus potui, hac ratione non penitus ignotos illos relinques. Fere enim peIs licum
145쪽
licum amores praestat enim primas Dcrasiones . atq- OrIgi nes meminisse ) zelotypia ,aCfoeminam ira odia consequuntur: quae honestos viri in uxorem affectus alio retrahant, atq; diuertant. Nec raro etiam cum impiae huiusmodi muliere *lla in re a quopiam offenduntur, acceptas iniuria ς suis artis hiis saeuirer ulciscutitur. Si igitur fiat, ut cum pellice verseris, mox vero commisceri cum uxore de more non possis: quam
etiam interno quodam odio, nulla tuita occasione pros quai is: liquidem fiat, ut eandem despectui habeas: pollea ve ro lento quodam marcore corpus contabescat: alijsue diuturnis malis labores , est, cur de maleficio suspicere Horumptu imam partem Obseruant peritiores nonnulli, perpetua quadam moestiria aflici: atque insueta partium tallitudine Luctuosa suspiria latente quodam affectu emittuntur: saepe etiam quasi formicas per subcutaneas dorsi regiones repe tessentiunt: ac vomitibus infestantur. Quae Oinnia scaesas
huc diebus: cum scilicet Christi, ac Sanctorum memoria exuutat Ecclesia,saeuiora fiunt i ac quasi instaurata magis affligunt: Praeterea hi morbi vix salubribus medicinae remediis extii pari queunt. Atque ipsi medici in morbi agnoscenda naturi
plurimum ambigunt: ac saepe in diuersas trahuntur sente tiast nec quidpiam ast erunt certi. Quamobrem, nisi propria, ac peculiaris medela: atq; alia a nostris medicinae praeceptis adhibeatur, nihil omnino mite Lere animaduertes. Adnotan dum etiam est, maleficijs viros esse omnium Dequentissime expositos: daemonum oppressionibus mulieres. Hae enim illorum fallacias dolitq; prompte capiuntur: nam exiguo fune animo, & ad credendum faciles rideoq; horribilibus visis, aerepente adorsis succumbunt . Quocirca facili negotio a daeis monibus opprimuntur: quae facilitas non limiliter est in virise
ideoque daemones, quod unicum datur, extrinsecus illorum corpora lacessant,lac maleficiis excruciant. Praeterea da pira proponitur ratio, qua deprehendere haec imala possis: altera in magicis incantamentis di altera in sacris Ecclesia exorcismis posita est. Primam nemo vir prudens exercueritἔl fallacijs atque erroribus plenam: aliam vero monstrat nobis, piissima, mater Ecclesita: vi iam nisi praedictis a nobis conte et uris rem omnem astequaris e sacerdotes, ac peritos cius doctrinae viros ad eas moneo: qui non solum morbi genua Disjtigod by Cooste
146쪽
agnoseant. sed pro fatura etiam adhibeant morborum re.
Ruinam ferendo chordae tormento apti cinepime iud
Seribendi oeensio, di tormenti descriptio.
Requentissimum est nostris temporibus crueiatuagenus: quam chordam appellant: in quo tam , molesto dolcre homines torquentur, ut etiam Apertinacissimis animis veritatem extorquere tu, dex pollic: eum interim non adeo multum corpori nocumen eum relinquatur qua quidem conditione nihiliesse praestamitius in quaestionibus valet. Ergo quoniam magni momentires est,atq; in his hippliciis saepe in magnu vitae discrimen per imprudentiam adduci hi possent, qui tormento assi unturia Deirco nostra tune operaac diligentia requiri ne cruciatim' ultra quam ferri liceat constituantur et viqi res ipsa dolorer , nec alio pretierea virae detrimento administretur. Ergin - xiones aliquas nunc tradere instituit ut si quando ad hoc iudicium medici accersuntur. ne illa impedimenta igno rene, quae ab his supplici, homines excusatos reddant di neuε sua culpa, aut interitus, aut graue aliquod damnum suspensis obtingat. Chordae,initur tormentum hoc in loco illud vocor eum a tergo conrortis brachiis, ligatisq; extremis manibus. sursum homo lovgo trahitur funer atque inde suo ipsius laripsus pondere, magna vi deorsum decidit: cum antea tamen aliquandiu non procul a terra suspensus pependerit. Interea autem humeri,pectorisq; musculis violenter attractis, distomtisq; acerrimi perseruiator dolores : Sunt qui in hoc tormenti genere luxati humerum affirment: nec posse tam validam corporis concussionem fieri: quin huxieri appendix a suo,cui inseritur acetabu o,dimoueatur: nam &leues interdum casus
validE firmatos articulos nihilominus litiant. Verum hi honose sua falluntur opinionemam praeterquam quod nullius ossi sua sede dimotio tunc apparet: id etiam vidimus nonrauro: ut qui recense tormento soluti sunt, sponte brachia nub, a lius
147쪽
Iius ope,diuersE moueant, attollantq;: quod fieri nequaquam potuisset, si brachiorum ossium appendices suis sinibus detum bati suissent. Hoc etiam ita esse nos docuit Hippocrates: nam primo Aibro de articulis, ta articulum, inquit, lati scapularum
ossis, in alam tantum excidit: in superiorem vero locum , audin exteriorem nequaquam : nam, ut doctissime Liripsit Galenus, Mati scapularum ossis commissura superiectum habet a superiori parte summum lati scapularum ossis, quae cum iugulo coniungitur: & ideo quamuis in eam aliquando articulus moueatur: cum ab ossibus, quae ibi sunt, non admittatur, stati in pondere inclinatum deorsum sere tua: ut iam videas propterea, si ulla unquam luxatio in hoc tormento admittenda est, illam plane este o cortere, quae in posteriorem prolabitur
partem: quam tamen nunquam grauissimi admi tiunt auth res e nec naturalis patitur corporis structura. Verum huius tormenti duae omni no sunt partes: altera, cum parum a terra sublatus pendet homo dumtaxat altera vero, cum iam praeceps sertur, ac deorsum latus concutitur, conquassiaturm: illam ego, ne noua aliqua appellatione obscurus sim, simplicem suspensionem vocabo: hanc vero concussionem: aut, Vemultis placuisse video, conquassationem. Et quamquam uniacum reuera sit tormenti genus: in simplici tamen suspensione plus omnino molestiae tu, minus doloris; in ipsa concussione plus doloris, minus molestiae: quamuis utrobique, & doloris Plurimum, nec parum etiam molestiae persentiatur. Sed in
ipsa etiam simplici suspensione aliquod adhuc esse discrime
cerniture nam, vel qui suspensi sunt,minimum efferuntur: v iam extremo pollice terram leuiter attingere posse videan
tur et vel ab ea maiore distant interuallo. Illud molestissime sertur: dum enim multa vi terrae inniti contendunt: atque ita id unum toto corpore, animoq; incumbut, plurimum seipsos excruciant, atq; dilacerant: etenim quo propius id solamen laboris cernitur,quod inhibetur, eo magis illius potiundi sollicitat desiderium. Sic magnum Tantali tormentum fingunt Poetae: dum exutiens ille , ac sitiens, paratas ante ora epulas cernit, & flumina: sed quae tamen assumere nefas sit. At veris cum altius efferuntur e terra, leuius tunc esse tormentum soleta
148쪽
ve Relat.Medicorum. Lib. II. 33 3
- ο Cuiua aetatis homines dati ad tormentum liceat.hr
S Ed, ut cominus iam de re proposita agamus , multa e DP um naturas , lac dispositiones inuenio. , quae homines huic tormento perserendo inhabiles reddunt. I ter hos a tem primi Dccurrunt mihi, qui nondum integram aeta*ς miscit assecutii idest,qu ante puberiatem consistunt: his enim corpus non ita firmiter suis articulis compactum est: imbeφεillumq; neruorum est genus r.et putem. propterea non e seguum detrimentum illi pertimescendum esse: qui ante huncantiorum terminum ad chordae tormentum perducitur. Sed rumio aetatis anno impuberes praescribantur , haud ita certo e finiri potesti nam quamquam velit Galanus, e pueros inc, e Pere pubcicure post annum quartumdecimum: hoc tamen . t. non ita perpetuum est, quin possint saepe puberes esse uno ἀ d si Sanitim post anno, aut etiam tardius. Ergo & si non nego post secun dum septennarium exigua corporis noxa ad hoc torment in
aliquando homines duci posse: quod etiam es arissimi quidam
Iur consulite statuerunt: quia tamen,ut dictum est, serior ita e Iul. iam quibusdam est puberum aetas: ideo non parum reipublicae illosiconsuluisse arbitror, qui decimum octauum annum iu - Vstum e terminum maluerunt,a quo homines in equuleo al- -i ligarino ita magno incommodo possint. Hoc autem anno adolescentium statem Galenusfinchoat ad vigesimum quin- Υ- s. tum usque,quam etiam aetatem omnium optimam, di ad cunctas voluntarias actiones praestantissimam putat. e Nec igno-g 3. b. .ro esse nonnullos Iurisconsultos, qui vigesimum quintum an- nώμη sonum, primum in hac re terminum itatuerunt: attamen, ut fatear robustiores illo tempore nos este: nam tali. annorum spatio vigoris aetas consistit: & vltimum incrementum, ut scripsit Hippocrates, . suscipiunt homines: deprehensum tamen θ LJ.de eam est, nostris temporibus, in quibus praecox eli hominum natu- nibeos messira, in ipsa pubertate non exiguam accipere membra firmitudinem: di quae satis tormento esse postit. Sed haec de prima
aetare. De ultima autem nihil cenis Iurisconssiliorum m numentis accipere potuit nam hoe tantum , decrepito Stor queri non posse, memoriae reliquerunt. Viarum .vr hoc et Iam
tibi ance iaculos porum.Primum sciam,quod deinde decre-- pitas
149쪽
pitas sequitur, a septimo annoruin septennario ad nonum usisque: hoc est a quadrugesimanouo vique ad sexagesiniit eristium extenditur. Secundum autem senium, quae ultima, aedecrepita est aetast re in qua maximὰ inualidum Inlirmumq; est corpus, ac cunctis aegritudinibus expositum, ut iam m c. gnis itineribus ad interi tum properet: ab hoc ipso sexagesimo anno initium alsumens, ad ν id inum usque vitae terminatur. Haec aetas ad omnia vivendi munera, ac negotiorum functio nes ineptissima semper fuit existimata: atque ideo in summa rerum omnium otia relegari hi senes soluerunt. Et quam quam aetatem hanc a sexagesimo anno aliqui dinumerant: nam & Romani, qui nos politicam vitam magna ex parte do cuerunt, sexagenarios ex ponte.hoc est ab omni suffragiorum 1 ve septim iure de ijciebant. Revera tamen quantum exi Hippocrate ενε μ' accipere potuimux, omnis aetatum ratio per annorum septi manas progreditur: in quibus roboris, imbecillitatisq; , murutat umq; rerum notabiles mutationes fieri Obseruamus Ergo qui sexagesimo tertio anno seniores sunt, cum multarum reorum immunes esse, etiam ab antiquis temporibus soleant di ita huic tormento inhabiles puto: nisi tamen)corpore ita sint valde robusto, ut proprij temperamenti vis annDrum inime ι Demi .irg. rum euincat: sunt enim , inquit Galenus, i etiam quidam se ME is, ptuagenarij qui multum languinis, ac vires habent robullas:
quamobrem non numero annorum animum aduertere t sed
magis corporis haebi tui praestat. Sed hi rari sunt: ac noma istin ter rusticos validisq; exercitationibus assuetos talem quem
. . t piam inuenias: aut certe, sicubi coeli benignitas maximu lo : gaeuos, ac robustos homi irps facit. Gll l .
Nimis cibo, qui proxi ne comedirunt, num duci ad
QVi dmodum ob aes sunt, ac magna corporis mOIe gra ues hi mihi tormentu in hoc semper aegerrime lustinuisse sunt deprehensit ac praesertim si a prima aetate ita fuerint asisecti: his enim non solum prae nimio corporis pondere lace. rari pectoris musculos facile contingit: sed etiam qu iam huiusmodi corpora exiguum calorem, modicum sanguinem, a spiritum, horumq; angulta habent conceptacula. ideo fir
150쪽
vim o illo tormenti labore imbecillae ipsorum vires op- priritantur. Etreuera eum nihil usquam: hi mali cui illi obiecti non sint, qui corpore sint ni s obarsor omnium tamen maxime respirandi dissicultatem, a poplex iam , syncopen, &mortem repentinam perpeti solent: de qua etiam re ab tinde scribentem habes Avicennam. m Quocirca hos ego ab ipsa mconcusso ne excusatos libent cr velim: non sic autem a fim- Α- -
plici suspen fione nisi tamen,insolens fuerit corporis crassities e qualens Nicomachum Smyrneum fuisse memorant, u iussi loco moueri non poterat. H.s etiam, qni proxime come- f 9'eriaur, moloiri Limum esse hoc tormentum solet: non quod turgen .asti mento ventriculus, septum transuersum impellat: atque ita respita ronem 'flendat: nam vix aliquando heri arbitror , t eatenus Heuarit unc ventri ullis possit. Ergonauseae dumtaxat, ac vomitux ratione damnosi stimus tunc esse solet cibus assumptus: nam in magna illa totius corporis agis ratione , promptum quoq; est turbari ventriculum: atque ita cibum ad os violenter aeeuoluit. qui deinde,colli vicinarumq; partium compressione repulsus magnam aferre solea mole'niam. Atque hoc etiam valido ventriculi motu dum amplius concutitur corpus, nouum quoddam accedit tormenti genus. Haud iniuria ergo pracrpiunt Iuris periti , ut qui ad hoci tormentum ducuntur , per decem saltem horasse abstineanta ei bo:quod o uidem tinissimum est interuallum. Quamquam quorundam Medicorum obseruatio est, ut exiguus, ac tenuis' i icibus in homine integre sanci spatio unius horae confici de beate crassissimus vero multusq;. decem omnino horas requia rate nisi plane vitiata concoctio sit: quod si omnia sint me diocria, quinque horis aiunt, Primam hanc concoctionem absolui. Sed hi quatenus uerum di. ant, nihil curiose perquiro : id unum profiteri possum e Galenum o simplicissimum ci- o fissam a mbum, ideli solum panem , atir aliquando etiam cum palmulis oliuis aut melli, lex horarum interii alio concoquere loluisse.
Muod soria Re tanquam normam, atque exemplar aliorum :ommum memoriae mandauit : quamobrem melius m hi, ac
cautius sensisse videntur Iurisperit Equi in vulgari cibo decem horas ad concoquendum rcquirimi. Tametsi, ut fatear, bis mihi videre hacteusis contigit sequi prinime pathi potiq;,nuNIoinde ramea Incommodo iocineruum sustiuuere, ὲ. b. . . a