Stanislai Orichouii Rutheni, De lege coelibatus, contra Syricium in concilio habita oratio. Eiusdem Stanislai Ad Iulium tertium pont. max. supplicatio, de approbando matrimonio à se inito. Item, De bello aduersus Turcas suscipiendo, ad equites Polono

261쪽

ieuius id quidem nomen est:=ed cum uiolatore fiade contemptore foederis,praedone iuris humani, Iube ais pernicie omnium quae inter homines sanm, quae honesti, quae legitima habentur. qui non

partem aliquam Poloniae,non homines, non re gnaem,non imperim saluum occupare uult,sed ne

quod uestigium gentis, ne quod sanguinis, ne quod

nominis extet Poloni, hoc 'tu vult, hoc cupit, hoc cogitat,ut hic Turcas collocet, ut haec templa Machometo confecren. ut his urbes,haec rura,haec oppida Saracenis compleat ut in cinere regni, Cr in sanguine tuo regnet. ut haec securus uadat quo uelit,cr bellum sciat cui uelit. cui si tu te iam uoti opponis,si non quamprimrem illi occurris, quam stem filio, qua nobis, quam tibi relinquis quo taudem consolabere senectute tuam Que deum,aut quem hominem tibi opem laturum arbitraris, si te ine nunc destris, si te ab cis, si te prosternes dum adhuc integrae uires regni, dum opes tibi, dii consulendi tempus est. Sentis nihil valere foedus animaduertis quantis ille furoribus incensus huc

strtur patere Turcis ex Vnoartauiam non ces

nissper Valachium quos in Poloniam properantem Sobmannu non uides Quid in Graecia, quid inIl bria, quid in Unguria emit,non recordaris

' noti pertimescis non twi ia prolicis An uero fondere te prohiberi dices, quo minus tu bellum illi iu

262쪽

frtis O 'inseras nos, siquidem aliter perire non potuimus, quam inito foedere: aut si Sol mannus aliter regnare in Polonia non potuit,m prius illi religio nostra in Polonia aperuisset uti an tu bo mini post homines natos perfidiosi, imo, que non fides, non iusiurandu, non hominum pudor, non deorum metus a cogitato acinore unqui probibuit:buic inquam tu beluae in codenda Orannide aliquid aliud bufragatum putas quam foederas quam

periuria quum dolos quam Iraudes s quam omne per iae genim Testis est Graecia, cuius ille filen do Cr perierando dominus est Actus. Testis est Valachia,quam socius tibi eripuit, atq; amicus. Te Ilis est Vndiris,in qua euertenda, ostendit se nurulos omnino deos,nullum numen, nullam coelectent vim,qua haec omnia continctitur Cr reguntur u

spicari. Quod enim scelus, du cucrtit Solii siti, nouttigit quos deos Strigonio capto non re quod numen, quam religione, quam fidem no uiolauit, dum Albam regale petit nulla res fuit neque in cor Iis nes in terris per quam tu, du haec caperet,no iuraret, uidelicet be deditione contenta,ciues pati abire quo ucllcnt. An hoc ille no iurauit per thronum imperi siuisat uide quaesio quam pactis stet rit. Nam cu ex Strigonio ciues mstros atq- infeliaees haceade conditione eiecisset, millis ultra Danubium,qui fugientes exciperen totum illum ii

263쪽

silicem comtatum crudelisitne sit ulit: cuboe tu homine tibi foedus sanctum esse putabis s huius 1 de

tenebere hac denis tam praepostera, tanis per Mersa religione impediere, quo minus hostem tam turpem, tam foedum, tam perfidiosum, a tuis tuo rumis ceruicibus depellas qui omnis humanitatis ignarus Cr expers,sdem,foedus Cr iusiurandam in uitam hominu ideo putat introductu, ut his in ad perniciem uis pestem generis humani abutatur Nam cum aliorum uictorque finem foedus usi

rat,buic soli ad uictoriam foedere par ur: a. Aa hunc illum perfidia cum natura ipsusnx t:tum

vero Mahometi leges confirmarunt ut chiulti unis non modo nos non sit occidcre,sed Azore Omnino,ac mollis pcriario de medio tollere sit Turcis pium. Hac sane lege Sobmannus magnus est: hae etiam eadem uictor horribilis putatur,cum icto

foedere tibi nihil, ille cotra omnia sibi licerebitraturi. cum contra teste incautum, ais opini

one tutum,omnibus occasironibus utatur. cum non

metuit, ne tu aselasius iniurias persequare : cum omnes conatus atque impetus issos,omni raude oedere,atq; periurio eludat: cum tibi postremo nihil relinquat,quo tu sis tutus,praeter illam cautioinem, ut ne quid illi credas. Quamobre cu omnia

illa quibus Sobmannus Allendo antea ualebat,illustrata, dccoperta κηt per te, quisest cur hic ocio

264쪽

t annu expectes aut quid obstat, quo minus duce Deo omnes illius insidius nepharias, quas ti bi, nominis Polono acere conatur, omni studio, celeritate, diligentia, deuites, ac repellassAd quam rem perficiendam adiutorem tibi f-re 'erure debes Deum cuius iste fidem atq; iusiurandum cum periurio primum, deinde omnibus itim s expugnet, non erit hoc illi impune: sed illei e Deus, cuius religiones,ccremomus, ritusq destndis,pugnabit pro terueque sinet interitu regni tui, regnum suum in hominum uita delari. qui te clara uoce ad hoc bellti apparandum atqt fuscipi endum uocat, dam omnium gentium confieri u periculum tibi denunciat. Neq; enim ille aliter nobiscum loqui solet, quam isto comuni hominum ore, aissono:nes etia aliasigna habet, quibus nos ad audendum impellat, quam hasce occasiones, tepora atq; Ioca:quae cum apta fuerint ad id quod u lamim, dubium non est ea id uelle quod nos cupia

nos aduersus Turcas excitauit aut Vatichos βdem tuam implorare coegit aut Polonos hoc beulam Turcisum abs te flagitare persuasit s Nemo est, misi crede Rex, praeter illam coelestem vim, que hanc mente iniecit Polonis, ut impendentem pernicie armis repellunt:que Germanos irritavit

ut Poloniae pereunti opem strant: que vatichos

265쪽

adegit,ut m christiano tecum duce quam tu Machumeto Oranno esse malist: ut cum sinc Vala chia, illinc Germania, hinc uero Polonia Turca teneretur in Vngaria coclusius, tum postremo a

WJet ipse Deus ultor pcrfidiae Machometicae, propugnator religionis suae, dcfensor regni tui, qui abido poenas illius periurij cxpetat, quo illi tot gentes atq; nationcs bubegi, quo christi regna dimiatiuit,quo omnia sancta, atq; legitima inter homines deleuit. Non est hic tantus,tot gentium consensus. humano collito, ne nivdiocri quirim Rex Dei cura persectus:in quo ille residens,pulum tibi uoce praeit, quid te siqui, quid cauere, quid lectare in tum apertis Sol manni insidijs oporteat Non solumi crὸ haec pericula ille tibi ore hominu praedicit, sed etiam eas gentes tibi conciliat, quibus tu finitimus regno, peri culosi es, s vero hosfossi, sed etiam illos, qui etsi longus aby t,nomine i men eodem recum Chri iano censientur, ut 'ne uirtute, ingcnto,side insignes Ηssani. Et cin his uictores orbis terrarum quondam Itali,qui Cr sua

Ponte σ βrtifimi ac clarisimi uiri in caesaris

studio opem tibi ad comuncin libertatem deferendum profitentur,addercin Cr Gallos, nisi ij maiο-rum obliti, cinnes Q. Caesaris cc natus contra Τι rcas impedirent consulto sed tamen illis exceptis, vides ne tu quas tibi gentes ultro conciliaueris

Deus,

266쪽

Deus, π quos tanqua ad incendium regni tui res guendum conuocauerit quae quidem si alieno tempore, Cr certe es, quo tu extra pericussi esses,

tibi euenirent, esset Jrtasse quod quisequam suspi

cari polyi casseu tibi, non diuino consilio accia . Nunc uero cum nulli magis periculam ex Pria mitretur, quam tibi:π cum Sobmannus totus quantum est, buch ectet. π hostis ine nuta contineatur fide, nulla probi beatur causa, quo minus in Poloniam irruat:reliquum est Sigi munde Rex, ut in siummo rerum,regnis tui di crimine agnostas beneficiu Dei, quo tibi ille, destnsionis tuae ipsium propemodum orbem terrarum, opem ferre coegit. Iam uero illa domestic , uis domi nata tuae, quo tu alio restrres quod omnes adlunt o innium ordinu homines, denis omnium aetatiam, qui abs te hoc bellu deposcunt, abs te peto te orant atq; obtestantur, ne se foedere Turrico periare vis, neue in alio quam in armis extremalem salutis huius regni ponas. Inter hos assulit Equiates Poloni,mors Cr terror Turcam, is Sarac noram omni, in quibus estis avimus, ulsi ctiam illis auxilijs careas, quae dixi, tamen illi aut ore Deo, Crte ducestet copijs ac praesidijs domest eis satis sie paratos contra omne um Turcisa esse arbitrantur: quos saepe dissentientes antea, haec tanaeli causa,atque hoc comune periculum ita coniunr s git,

267쪽

git, ut post Poloniam conditam, aliud tempus in hoc regno non fuerit, in quo aeque omnes sentiret unum atq; Henn. qui hi csolum exitum comitiorum Piotrhouiensium expectant, ut illis periurio Solamanni delusis, atq; in hanc follieitudinem ac timorem adductis, ferre salutem ,atq; libertatem sibi,liberis, ac coniugibus suis, per te ut quaerere liceat.rses uero in hoc forti fimo ac cluri imo Equestri ordine haec mens solum est,haec sientcntiar' sed pari studio adest amplisimus sacerdotum or/do, qui quod uideant in po remum periculum re linonem christi adduci, ne ea quidem constre ad hoc bellum recusant, quae maiores nostri loco sanctioris aerar insanorum abditis condi, Cr a seruari ad incertos huius regni casus uoluerint. Nota enim tibi est diuina ilia Petri Gamrathi

si intonuit, magno Equitum Pesonorum assensu, cum ille collectis omnibus exemplis accuratfimo moneret Eque Brem ordinem,par esse, caeteris r bus posthabitis, ad hoc bellum omnes incumbere, in quo uno posita es salus regni: ad eiusque belli sum non solam ea quae in priuato certa cuis es

sent, sed etiam ea quae in lanis sanctifima haberen

268쪽

ka grata erat Ea fiummi uiri uox, quae dicatis quoque Deo rebus salutem patriae redimeret. Omnis praeterea urbanorum ac rusticorum adest multi

ludo ,etiam tenusimorum, qui praestutis struitu tis excitati metu, tibi supplices manus tendunt, tibi uitam suam, tibi sedes,tibi fortunas,libertatem, coims,parentes, liberos commendant ad te deserui facultates sus, ac pecaniam etiam,quam habent: tibi iugulum pro uitabulus regni ostentane, tibi praefib armati omnes adpunt:te ora ut te aliquando erigas, ut Sol marino uenienti iam nunc occurras, ne quid a ofoederi illius, ne quid ementitae relisoni c redugrdenis ne periurio Turciso vitam nobis eripi sinas,quam nos tuae fidei, tuae virtuti, tuae fideli dexterae commilhnus.

Quod si tu nobis pereuntibus foedus abs tetraobjcies si te remorari dices fide data hos, vide quaeso ne siti per iniquum, Cr non ferendum , te ita sid putare foedus, quod ine Sobmannim hostis

nullum esse iudicauit. Cu enim ea conetur contrate, quae perniciem huic regno dis pes,m alteruti quis tandem est, qui foedus hoc uestri dicat esse potius, quam insidiosas simulationes, ste tua ac staude sol anni insignes Nes enim uerbis edtieritate religionem Cr kPm π foederum exist mare debemus. si enim illi foederati diculur, quos eadem insedere continet fides, quae ab utra tun-

269쪽

as dem parte fuerit uiolata , boluit foedus: quomodo foederatum te Solamanno ese defendinam te uideus ab ilio undis peti,atq; oppugnari quod si in

priuatarum rerum usu pactiones ratae non fiunt,

nisi apud utramq; partem peraeque custodiantur, ita ut si quid in pactione ab altero fuerit violatu, alter pactione non teneatur quid tandem bentire debes in hac causa, qua sola nititur imperij tui salus quae quanto maior, potiors est, tanto foedus hocfunestum atq; exitiost ,nulla nes religione, neq ueritate constrictum,non foedus, jed dolos, technas ac insidias Machometicas existimare de bes. quae quidem omnia latent in hoc θecioso dis sancto foederis nomine, quod ille cum ad exitium tuum conferat,stultifumus,si nos Albae religionis uinculis deuiractos ac costrictos, ultro Sobmanno dedamus, quod ille cupit: hacs mente ut tu sis, inprimis optat, ut se uidelicet amico quam hoste uti

malis, dum Germanos ab Unviria remouet, dum

reliquias Vnvirorum conficit, dum sibi per Villiriam in Poloniam iter munit. Quid enim tandem ille respoderet aliud,si quis ab eo quaereret Foederato uteris Sigi mundo Sob manne quid itas nempe quod Vnvirum per hoc foedus capere uolui Quid capta Vnviri a costqueb re nihi nis Poloniam, quam olim avus,proauus, pater petebat mese, At iusiurandum Ioiacratum tibi Si mundi

270쪽

βcit, quod te uiolare As non et mihi uero se est,

' quod Machometus iubet: r quod lege nostra tracet, quae mihi religionem Crsidem laquei uice cotra ipsos porrigit Cbristianos, ut uel istis launisi mis nominibus illos, si siccus non polyum, captos de medio tollam, eT quouis malo mactem. Si igitur hoc ine Sol mannus confitetur,quis tantam per fidium,quis tam aperesim periurium, quis tantum scelus oedus esse audebit allirmare cum ipsie hostis, hostis inquum regni ac nominis tui Sobman

nus, cui hoc uni oministri maxime expedit, non cudet negare aut quis tum erit institiis,mmifus nobis,qui te inauibuη uerbis,quibus nulla subest res, prohibeat,ne tibi iam nunc prospicias, ne nobis periclitantibus subucilius tes postremo cogat, ut ficta religione uinctam atq; constrictam Poloniam Turcis tradas quis uero erit tam praeposterus ac peruersius, qui cum iam omnia parata ais insti ucta contra te Sobmanno esse uideat,tibi nunc ius foederim,rationem, religionem,fidem etia reici opponat qua ipse,ut vides, orbis terraru cadit. Et tamen adhuc sunt, qui in tanto mctu,ac tanto regni tui periculo,exemplis etiam nobis co

tradicunt, cim is simili causa Vladistium patruutuum Varnensi praelio victum, debitus poenas uiolati foederis Amurassio persoluisse contendunt. In qua tandem causa hoc homines stulti mi afri