Institutionum civilium commentaria in carminibus explicata. Authore d. Camillo Caravita ... Dicata sanctissimo domino nostro Clementi 11. ..

91쪽

m Stipulatione Ser rum. TITu Lus XIII

a deruus eum ea Uamvis egitimam Servilis pactio tormam

': Sm in Nesciat, ignota civili nomine scivi 22 fri Persona, tamen utiliteri si mutua reddi

no , vel eui sit rectra Urba datur poterit Domino itipulatio ferri,denda,sive ipsi sermo , Vel sibi, vel servo tradi convenerit, alit huic sive conservo, sive im Conservus placet, aut impersonaliter actum estipersonaliter;&nisi M' Idaei edi quoque defuncti concede futuro, listi. i. 'Σs uti T i, quod personam sequitur, stipuletur, ut usum transit ad Domini hae Cum ructu,perita ac etenim cellante quod egit; redes; quod si plures Pluribus ex Dominis aequum Jus omnibus esto snt Domini, omnibus Ni propriam placuit pactis accedere nomen, aequaliter acquiritu signo, velut uxorem cum duxerat unu ,2ri sicluta I idibis' inomadossierit ferro promissa petenti,

ea si unus ex Domini, Aut uno tantum Dominoo Mante rogavit, uxorem duxerit,&si Sixe,quod alterius renuit concedere lucrispulatio sit de dote, vel actum est,nem, suum socius qua possidet agra, unus ex Dominis I se Convenisset Iter disiiunctim pluribus idem

Ta E servus pro Dolriinis pacto stipulatur inani.

vitute ipsius landi, Si quae sunt facti, servo rogitante dedisset cum non possit dari Sponsio, pc miservi stipulantis adhaerent

servitus in re propria, vel unus tantum mandaret,&c.-od si pro pluribus Dominis stlpuletur disium2Iniv.νει-istis Seio,.eι Cato emi inutilis est stipulatio propter incertitudinem . Notandum est,quod si stipulatio contineat aliquid consistens in faeto,quamVAutilitas spectet ad Donuntii tamen, erritium exigit omnino servi personam. his

De Diuisione Stipulationum. Ti Tu Lus XIV.

Stipulatἰones quς ς Udiciale petit quaedam stipulatio votum;

ο'44. 'gi: ἡ ex tori quaedam accedit,comunis utrique

92쪽

-ει-- Holdam laterram deserturi amat liventarie insunt Prettoriae, ut in saepes desilude si dimisi vult Praetornuinque

ullo Tutoris , . a Cononiam priora hominum commercia

Curatoris Rems, a tractant. D Gqu. dam sunt coii Si a rem dividuam tradi conveneritataeres

tur praestat, Item aliquae sti inui ubi materies placuit, sed prorsus inanipulationes une divi ludicio partem,ut servi,condiceret Actor.

duae, materiam scilieet divitabilem continentes,in qua haeredes pro rata tenentur canae sunt individuae, si velrom incorporalem eontineant,vel quanivis corporalem , non prodesset divij av p se 'us, equus, Imilui, in quibus obligatio est ita solidum, ut notri μώ

Inutilibus Stipulationibus T 1 Tu Lus XV.

aut modi , vel sitis. Ideo sit. L

Inuti ii Iatione ex Parte Caul

e cientis.

stipulaelo est nul φ ontrahit InvalidesprImo qui extraneus haeretia ex parte causae, Promissis facto alterius,ceu Mille daturum menti , primos si quia Promist cujum,nisi poena vel addita Vires

num, excepta stipula Conciliet, Vel,quod potis est,curare spopondititione pratoria Rem OnValidatque Praetor si cavit habendum, iam viri nisi vel Teccabit contra stipulans extraneus author,

num in addiderit, ei munc nisi disiuncum solvenda pecunia signet a

93쪽

tiam Seeundis,si quIs ULMIbi,vel calo tentum promittis at omne stipitiori Gallo,nisi uus mihi contracti patitur; si jungat utrumque pater prosilio . H Sermo, velut mihi cam calo promittis 3 Inanem

contra Tutor propu . t

pillo,, simile, ouod Semissem tacit; taliter pro anapubere Tutor tamen non extenditur quippo in restrix contutore rogabit ad matrem, fratrem, Rem salvani fore . Progenies quoque subdit , vel sororem , Patris

L 'I'. iii Contractu stipulantis agit par servus inanis neo adda u. ys. Tu At contra Genitri, addas cum statre sororem

lator , valet stipulatio Prodigus, Impubes, Tutor cui desit,adultus in totum, si addatae Plena aetate minor, licet hunc premat actio, disiunctive, ita eamen iun

. iazil sed vult restitui Praetori, sublecta parentis

mediet em Veio' ad Imperio soboles, Castrensi cum quasi dempto, datur coniuncti, , , Civili qui Jure caret, furiosus, α amens, his in . . si Dii . Cum surdo mutus nequidquam contrahit,esto

Ity i iis sies. IV Rpino viiliter contracta negotia prosint.

sonis, hic recitatis S. Mutum eum με quamvis possit pupillus obligare majorem

De Inuiuii Hatione extorte

Materiae.

Materia impos fl Ateriectam Naturae, quam ditana Iuri, bilis vel Iure vel Na IV Aut impar facto, ut Crimen, n*Hu ,α

tura , vel facto Vitiae . - A a

stipulationem; Item . μ'u' i - α --st extra nostrum eom Ebibere Oceani, comunis, publica, sacra, mercium,ut res sancta. Religiosa, laOminui vel cui commercia distant, vomunis, c. quod Contractum omnino removet, quin esto propha,

res tempore contractus iura

: y d. Vt α' Conveniat, si rite Deo sine fraude dicatum est.

dieata M., j.selheb Infirmat pactum,stipulanti ut nulla paretur tur contractus aeee in stio; si dolus accessit, qua anterut,hMacto,

dente autem dolo,dat

94쪽

RMon T Ispar quaesito placitum si forma dedisset,

Time Aut modus, extinguit conventum, nempE

stipulatore acceptetur

difformitas autem in , Ox pori mensem,aut sub conditione daturum. quantitate , confirmae sive alternatim quaerenti mille,vel aedes, contractum in minori Spondearalterutrum,ni mox stipu lator inliaeret.

De Inutilistipulatione exparte Causae

alis.

eudo se ex parte se di tantum interiit,Vel .uterque gravetur lius stipulantis, secus Icilicet, ut jimiles hominem,tlbispondeocentu mvero ii vel ex part Nec reddit meretrix vitiato ε corpore lucrum. Priamisi β,vel utrius Si tantum peccet stipula condi mJus in.

alio pio iiii , - 'Dςbinio Rccςdat primus,cum nulla praeissent supponatu anteeede, uςra,vVino D contractum pignore pignus obligatio, si, non . Confirme fidei jussor generalis adbeeret In specie vero suppo L a Vult 'u' ς sntpi 'bligationem saltem ianitidem orientem ex consensu inpacto mico, es contractu pupillari post talantiam celabrato.

95쪽

Vult speeles validum alterIus praecedere foedus

Vel tantum natura premat,cui formula desit Civilis,ceu quae Tutore absente spopondit Impubes, vel Civili stipulatio pactum Robore confirmet frustra ergo prorsus inani Accedit voto,quo se devinxerat anthProdigus,aut infans,furiosus,quosque nec ipsa, a lares fideiussoris Consensu cessante su natura graVaret. obligatur, nisi fideius Utilis hari edem fideipremit actio, ni, quae

iussoribus de se pessen Criminis,ut ii pro furto is,quem sistere coram eando, ante litem mo Iudice convenit,semota haud prius quam tam decesserit, absque Sit litem passus,iato concederet, esto fraude fideiussoris, a maeredem 61rtiva rei condictio vexet,

s decesseri damnum 'ςtς' insonventa Fides pro crimine pulsati passus. Cui pare contra omnia successor adhaeret. Si plures sint fi SP plures uni caveant, sua percutit omnes dejussores , quilibet Portio dat solidum Tutoris cautio; prima:

, z- .ahes In specie vel mentitus,vel pignore pactum

fideiussore , vel pro ea Est indivi tuo, socius cui viribus ini par ῆndividua , Vel quis Assidet, ante,suis stipulans quam legibus urget. nisisse dejussorem Iono tamen hunc, primo nisi nominis exigit negaverit, vel ant ii actor

iussor fiat deeoctu, Conventi vires, exet, quibus addita robur, Sed antequam fi Juribus utiliter sibi cessis, cautio supplet

deiusso conveniatur s

diistienda sunt bona principalis debitori quorum desectui supplet ossis Quuti-hus contra eundem pri patent, utilibus tamen, nam aura dire emnent penes

De Litterarum Obligationibus Ti Tu Lus XVII.

Sola serepturita, VI quoque contractus ii surpat littera,fassus Rue s mutuum Scilicet acceptu qua reddere cogitur uti oriis, Opposita Actorem duplici sed percutit anno

96쪽

mum opponere excia mi repulit ictorei ut geminata ea in tionem non numeratae mittera,vel contestata sub Judice lite

De Obligationibus ex Consensi Ti Tu Lus XVIII.

a contractus en ontractum celebrint consensu Venditor ditionis solo consensu Emptor celebratur e igit 2 Celini, his transfert certo convenerit auro

insita j euh;ζTa tantuna accipias taxatum nomine num

stit,conventionem,nec mums

sussiceret in generali Rem permutat enim species;ub corpore partim, convenire de iusto pre Partim auro placuit,permutat,emitque Vicissim .

:z . ere.. 'lia Contractum' dolus excludit, si ab origine ca

Praescripsis rebi qua se venditio & si non de raebuit, mensum villans,cui proxima Viseu, pecunia numerario Par varians corpus. Pretio qui laeditur ultra veniant, erit contra Semissem,lleste contractum frangeret,instactus permutationi. si 1 idium laesus repelli qua deficit aurum .

p. t. Decipiens, quicumque iversim reddito i

cies, erit uterque emi ctus.

tractu, aemptori post contractum sors accidit,ino Dolus a se ait Tradiis non sit adhuc Decies conventa, futu

tam eontraetur ipsum tum

: ' ου Auzz;e Nivel conditio expectet superaddIta casum;

rocedens autem obli Tradere sive dolo differret venditor emptum . at ad restitutionem Emptio pure placuit,iubet illico tradimni, fructuum Rem,ni opus impressum personae, ut pingere, D

ctant emptori, etiam si lyt. res non iit tradita, nisi . Coa contractus sit conditionalis,vel culna adsit venditorIs , inhiesia 6 Ca ----- is Tenetur enim Venditor statim, trecta venditione pura rem tradere, nisi ven tiuasit --onsisteni in siniendo linger Arateis cinam dando M.quod in xxii. sa' tumerus Diqiitro b COOgle

97쪽

Emptionis addi pa creti amrei melior it ni obuia Kalendis addictioni ii mistis siensiunx minit menst nec usiun

t ob eis.'. ae latere parit emptori,neque casu obesset;

tandum contractum , At si,quo revocem,jungatur tempus,ut vi vino se findi--ι- motibi enitin, mn istumeliora perminum ι aurei ,nis per mensem uditi his data sit inemptus, o utitur anno, fuerit oblata mutor Obιo inuitur ortisque oneri supponitur emptor, tunc stos ψομ' ritantes quamvis reddat.si pinguior emptu

sum mensis Secundo Addita , si fuerit lex Committoria,ut aureis vero ad differenda in uille vendo, pretium numerare per annum revocationem coni onuas,sit inempta, inihi datur optio, rem I v-g Distractam,emenso pretium et tempore malimu

ta, V Autliorem sua quippe gravat moras si ramen au

pius , tunc fructus Oblat uni pLaceat, tutus rem possidet Emptor. sine emptoris. μης bi e retrovendi pactum supponitur,ut quata: α'. . Ebis Transistum est, redimat nunierata pecunia co

tractus, licet extantes pR teneatur restituere. Exuit emptorem quaeIito Iure redempta

Solet etiam addi R es,nullumque pari convMa hypotheca gra-pamim, sed lex Com tamen missoria,ut fio m*R Detrahit cisto suo sic res licitata valori.

ouo easu si emptor, Nil actum foret cxpressE dtinnabitur author,s eritialectio est,e Quin monitus situm subeat, sumptusque minibditoris , si interim .

res pereat , Perit em . . . mori, qui est in culpa, si venditor pretiam acceptaverit, emptor est tutus,utias Me lateidum adesturpinum de retrovendendo, ut liceat venditori pro eodem fretiorem suam repeter quod rei valorem , racione hujus libertatis in venditor , diminuit, quo casu iacta restitutione extinguunturi ac bypothecae, quas emptor

nunclata, etiam ad expensas Diuiliae by orale

98쪽

Loeatio potu taetemptori Conductor ut dein usum fieri etiam data m*r' Cum stuctu certa metus mercede locator. - e. rat' Non tamen omnino taxata pecunia nummum b L. εοί, --, Expectat, patitur speciem conventa rependi

i ii Merces h Compactis ubi re, et usibus impar, Potest oeator Suffcit aequalem propria mercede locator quandoque rem locR None abiure tamen radi conventa negatur

Thulus interdum re in proprios qua scilicetu

geat , vel se reparan Indigeat Dominus,runci vel forte labentem da,vel Conducto ma Est opus,airimatesConductor versatus in illa est. Iesusus sit,L . . te ιος. Quid prior accepit, quamvIs praecesserit alter' Contractu,retinet potior si tradita neutri Ρ' Res conducta foret,pacto concede priori. Conductor lata culpa cum fraude ligatur , . . Sors Domino cedit; sed culpa levimma damnae

le Vissima culpa,tamen Vint . . . .

si locavit operas suas ransferat ut rem dissicilem,ceu dolia,Tagnum. ad rem dissicilem, v.g. Mutuus f haeredi contractus utrinque nocebit, ad transferendam O Proximus hunc sequitur Praetoris Iure bono

'Q. C; .ait lis usibri par obliquus quem sermo vocavit

nam,ss. ιο-ῖ. Defuncti, contra speciali nomine quisquis Successor titulo Accipit, invitus pacto non laeditur,ut si Universali tenetur Dorulem repetat resoluto Orefundum state location rut 3Π Coniux,vel novusxst emptorini rebusadhaeret

si titulo partieu Conductis pigi;us,vel eo aut re locatum lari, quamvis hie etia merit,aut ubI contraxit pro inpubere Tutor, subiaceat hypothecae Esto puellaris tutelam extinxerit annus.

super illare contraci .

Nisi locatio Esset facta a Fisto, F de Iura Pisia vel . Tutore, nam durat Iota tio etiam sinita in

99쪽

ympimus e Em vult Immotam plenum mphyteosis ad I usum

Tempore longaevo tradi, quam extincta coloni Directo Domino meliorem linea reddat, Annua cui medio solvatur tempore merces, Quae sterili,ni omnino ruat,non parceret agro. Hac si continuus terno defecerit anno, Iuribus Emphyleota cadit, ni acceperit ultro Oblatum Dominus Canonem mec libera fundi Suppositi, binos ni post,distractio, menses, Quam novit Dominus,justo num scilicet aere PraeserrI placeat, dabituri sin abnuat,aureos Ex centum hinos conventa pecunia solvat.

ee,latine Implantatio, seu melioratio,est species locationis ad longum tempus, ita ut finita linea Conducto xis res meliorata restituatur Domino cui interim annua pensio, non in fructu am com pensationem, sed in domini recognitione solvenda est, quare obfundi sterilitatem, nisi totaliter dextruatur non fit remisses; quam pensionem si Eniphytheuta per triennium non solverIt,cadit a Iure suo, nisi Dominus accepto Canone caducitatem tacite remiserit, I 3. C. de Iure Emph. Nec potest libere Emphyteu-ta rem alienare, nisi requisito,i expecitato per duos menses Domino an velit prae ferri, cui etiam tenetur quinquagesimam pretia partem solvere, quae dicitur laud b osetas contra hitur, cum plures con veniunt ut in negotiis aequaliter participent de lucro damno proporticinaliter ad id quod unuscuisque negotio expotuit, sise id consistat in pretio , ve in diligentia , quae quandoque maior est nummo a socio exposito, quod etiam tacite fieri potest , si scilicet plures indivisti idem negotium exercent ι.7-r prosoc. Socius tenetur In ei uatum facere potest , deducto ne egeata

Finitur societas Per

DI socios, quibus aequa placet comunio luis

hi damni in rebus peragendis, symbola quisquis It dedit, expressim tacito vel nomine id alium

est, In divisa simili ceu qui commercia tractant 3 Interdum praestat socii solertia nummo Alterius, lucro ergo praeit. Tatum cxigit Actor socio, quantum ovilis ne vexetige ita Par foret Oppositus contractum dextruit usus, Si tamen absque do Io pactis discudat uterque; Interitus quoque corrumpit, Natura, vel ipsum Jus feriat socium,ceu deportatio. Verum 'Si placeat tantum in rebus comunio lucri. Et damni,placlio rerum successor adhaeret. Extinguit,cessisse bonis ubi contigit,aut si Conventum cessaret opus, nisi protinus omni Cooste

100쪽

per eontraritim actit Des causa civire luemmonuiumque placeret. non dolo iactum, i se Expensas,culpamq;levem cum fructibus aequant1tem per mortem nisi societas sit contracta pro solIs rebus ι nemo asprosae. Item per superveniente socii pauportatem , item finito negotio, Lamone, , I tra pinica ne, pro μα nisi s cietas esse universalis . . In divisione lucrit habenda est ratio expensarum,lavis culpabastructuum pen

b Mandatum l.terius fidei peragenda nepotia gratis Contractus , mi ex Ita tibinine mandant ic Donunici super destivi

sua admilustrari, alie Praesentis. Contra susceptum omnino grava

gia negotia gratis nam naen

. ista ta', plandum est, quamvis ubi res foret integrata,

ingstgo. qui tulisse, Illaei Domino, se oneri subducere ultis mun ri. Ex causis liceat. Concessi limina servete Non potest an Muneris, expensis aliter,quas forte dedisset datarius a eptu onus Invito Domino Clemere ni discrepet) est Mandatus probet utiliter relatisse, cueret. ab que manda itiis, Sς licet interitu, vel volunt judicio, ι si manda Integra reo milium xvocata volunt as

νο, s. Mit, τι μώ, s andatum periniat, si iidatarius illud odis, Nec pol ii ii ' Nescius exigeret, dabit utilis actio sumptin

nes mandati excede ετ e, diligenter feod m, alias expensas tantum neeessarIas repetIt a. si iebo, κόι Sarid de pecuM g. .iod si mandatum per mortem vel per revocationem re integra extinctum ignorans mandatarius exequatur,habet utilem actionem ad iumptus rep

obligationibus, quae quoi ex Contractu

nascuntur.