Lexicon Hebraicum et Chaldæobiblicum ordine alphabetico tam primigenia quam derivata veteris Testamenti Hebraica, et Chaldaica verba ... Ex Johannis Buxtorfii ... Atque illustravit Fr. Josephus Montaldi ... Tomus primus quartus

1쪽

L EX ICON

HEBRA ICUM

ORDINE ALFHABETICO ΤΑΜ PRIMIGENIA , QUAM DERIUATA VETERIs TESTAMENTI HEBRAICA , ET CHALDAICA VERBA , ET LATINAS . EORUΜDEM INTERPRETATIONEs

ALIORUMQUE ERUDITISSIMORUM VIRORUM

OPERIBUS EX CfRPTAS

EXHIBENS DlGESSIT, MULTISQUE AUXIT, ATQUE ILLUSTRAVIT

FR. JOSEPHUS MONTAL DI

ORO. PRAEDICATO RUURoa E IN COLLEGIO GERMAMICO CONTROvERSIARUM FIDEI , ET HEll AE LINGUAE PROFES OR

TO MUS PRIMUS

EX TYPO GRAPHIA IO. ZEΜPEL. SUMPTIBUS NATALIS BARBIELLINI BIBLIOPOLIEIN FORO PASQUINI. SUP ERIO RU M FACULTATE.

2쪽

s. AUGUSTINUS.

Latinae Linguae homines, quos nunc instruendos suscepimus, duabus aliis ad Scripturarum Divinarum cognitionem opus habent , Hebraea se ille et , &Graeca, ut ad exemplaria praecedentia recurratur , si quam dubitationem adtulerit Latinorum Inter pretum infinita varietas is lib. a. de Doct. christ.

3쪽

IGNATIO BON COMPAGNIO

S. R. E. CARDINALI

COLLEGII GERMANICI PROTECTORI.

Uod Lexicon hoc Hebraicum, Chaldaeo-Biblicum jamdiu a me coeptum, & saepenumero , aliis negotiis, quibus me vel necessitas adigebat, vel voluntas , praepedito, intermissum , nunc demum , post creditam tibi , EMINENTissIME PRIMcEps , supremam Collea a gii

4쪽

gii Germanici curam . persectum , ubsolutumque Tuo Nomini inscriptum in lucem edendi , venia mihi , atque facultas suerit data , selicitat

quadam mea contigisse , jure , ac merito a bitror . Itaque non solum honore laetor singulari meo , Patrono scilicet tanto , qui vel solo nomine splendorem rebus & obscurissimis a Dserre , & nullius in Litteraria Republica famae hominem illustrare potest ; sed & vehementer

oblata gaudeo occasione , qua , quod mea intererat maxime sum assequutus , ut nimirum

quanti Te facerem , & quantum Tibi , Excellentissimaeque , qua prognatus es , Stirpi deberem , grati, devinctique animi publico , declararem argumento . Ecquis enim tam est ignarus historiae, .lamque imperitus rerum ab immortalis, Tibique cumprimis jucundae , dulcisque memoriae Gregorio XIII. praeclare gestarum , qui , animo colligens, qua de re hoc ipsum opus sit, qua de causa, quo auctore conceptum , quorum gratia, atque commodo susceptum , exactumque, quin illud & sit totum Tuum , & esse debeat , Tibique propterea non tam offerendum, quam reddendum esse , dubitare queat 3 Atque est quidem in eo perpetua de Veteris Testamenti libris,

5쪽

hris , qui Proto Canonici appellantur , quique

sunt aliorem omnium basis , atque fiundamen. tum , exponendis , illustrandis , vindicandis tu traetatio , accepta ab ipso met Hebraeo, & Chaldaico sonte, quo illi primo conscripti, editique fuere, quo & Hebraei , ut divinis de Christo oraculis tenebras offundant , & Haeretici , ut Uulgatae nostrae elevent veritatem , turpiter abutuntur . Quid porro Theologis, quorum est & Christianos instruere , & cum Religionis nostrae hostibus de fide certare, quorum est, Christianae Reipublicae non salutem modo i, sed & tranquillitatem , decus, atque Incrementum procurare, conservareque , i quid, inquam, jucundius, aptius , facilius, feliciusque Orientalium Linguarum Studio, peritia , pleoaque scientia ξ Majores quidem nostri , inprimisque Pontifices Maximi qualibet

Christiani nominis aetate, cum cognitum ., Per spectumque haberent , quam magnae , quamqv illustres ex Graecorum , atque Hebraicorum sontium cultu in Ecclesiasticam Rempublicam opportunitates, atque utilitates profluant, in illum quoque tota animi contentione, ut vigeret, incubuerunt , esse ceruntque , ut is gravissimis viris alii aliis semper in hoc studiorum genere succedem 3 3 rent ζ

6쪽

rent e rari tamen. Nam multi , qui hujus rei tuendae socii esse debebant, subsidiis, quibus allicerentur, destituit, Studia haec vel tanquam arida , contentiOSa, minusque apta ad Sacras Uteras intelligendas dimiserunt , vel certe ut laboriosa , & molesta declinaverunt. Gregorio XIII. Pontifici Maximo divinitus datum, ut alienatos, vel oscitantes excitaret; eXcitatos vero magis maingisque incenderet, severet, tuereturque ita , ut omnium quidem disciplinarum , sed Sacrarum

praesertim Literarum cultus non conservator

modo , Verum etiam amplificator ab omnibus merito habeatur , & praedicetur . Nimirum quum ea esset natura , eoque ingenio , ut ad grandia , ac summa quaevis natus vide retur, non consiliis tantum , hortamentis , legi bus contentus, Summa etiam animi, qua perpetuo usus , beneficentiae, ac liberalitate omnia ea

abunde suppeditavit, firmavitque praesidia , quibus

hoc in genere non modo omnes abstergeret Ia horum molestias , sed elliceret labores molles etiam, & jucundos. Tantae rei' tot sunt publica testatissima, nullaque unquam oblivione delenda argumenta , quot ille Romae, quot aliis in remo-

7쪽

tIssimis Mundi partibus a fundamentis exstrui,

ornari, & rerum omnium . quae ad vitae necessi talem, cultumque , & ad sacra studia excolenda.

conserunt, mirabili, eximiaque copia ditari Colle-

gia , curavit. Et ut mittam de aliis, in illorum quolibet, & maxime Germanico, quod sane Omnium princeps, scholas de Hebraea , ac G ca lingua perpetuo a peritis habendas, statuit. Et ne sobiicitudo tanta, atque labor praecipuo , optatoque careret fine, neve ingenia hoc in genere incultu, socordia , otioque torperent , & percepta doctrina sub modio lateret, incredibili, quo Gregorius idem mei Tuus flagrabat, Religionis propagandae, veraeque hominum salutis procurandae desiderio, quae exemplo suo suaserat , quibusvis deinde Ecclesiae Praesulibus hortatu , imperioque mandavit. Statuit nimirum, omnibus in civitatibus, terris,& locis , in quibus Judaeorum extaret Synagoga, parandos esse idoneos viros Hebraicae Linguae peritos , is qui Sabbati, vel alio cujusque hebdomadis is statuto die ad Judaeos ipsos. in locum constituis tum convocatos , sermonem haberent de Chri- stianae fidei veritate ; unde illorum conversio.. D ni, & Saluti opportunius provideatur, ipsique ,, ad intelligentiae viam, quam praecluserunt, Va a 4 is leant,

8쪽

via se Ieant, Deo propitio , pervenire is . HInc multi ab ea aetate Hebraeae Linguae eximii DOctores , qui ejus peritiam studiosa instructione in alios transfundant: Hinc eruditissimae, ac gravissimae Sacrarietum Literarum ex Hebraeo fonte petitae interpretationes : Hinc permulti, & quidem praecipue e Praedicatorum Familia, verbi Dei ad Hebraeos praeco nes , quorum doctrina , atque opera eorumdem Judaeorum non pauci & Rome, & in aliis Catholici Orbis partibus, ablato de cordibus velamine, veritatis lucem, quae Christus est, agnoverunt, atque in dies agnoscunt, ac profitentur . Quae cum ita sint, non mihi prosecto , non aliis .dubium, quin hoc qualecumque de Sacra Hebraea, & Chaldaica Lingua opus ad Te unum omnium maxime pertineat,

& quin Tibi vel ipsa rei dignitate, etsi alia desint, non injucundum futurum; Tibi scilicet , qui tirin

omnibus excellens , tum cum Gregorio non tam sanguinis, quam morum cognatione , & omni voluntate , Sententiaque es conjunctus, qui nimirum semper es arbitratus, nihil Tibi esse committendum, quamobrem ejus, quem laudas, non Te s

milem praebeas, & Tibi tam propinquo reSpondeas Et re quidem vera tam proxime illum as4ectaris , tam belle illum exprimis, ut ejus,

9쪽

in Te spiritus commigrasse', & in Te plano

insedisse videatur . Et ut mittam de caeteris praestantissimis animi Tui dotibus , atque virtutibus dicere, quae Tibi cum Gregorio communes Sunt, quaeque PIUM UI. Pontificem Maximum, justissimum virtutis , ac meritorum aestimatorem, &judicem permoverunt, Te , aetate adhuc florentem, ut ad amplissima, atque gravissima eveheret munera , in quibus iungendis tanta innocentia, cura, diligentia, prudentia, fide, tanta humanitate , liberalitate, tanta in arduis quibusque rebus constantia cum facilitate , & felicitate conjuncta es versatus , ut illem et Te in totius Reipublicae negotiis procurandis Adjutorem sibi esse voluerit; illam quidem tam inexhaustam , quae in Te a primis aetatis temporibus fuit, ne a satiari unquam potuit , legendi, discendique aviditatem, illam tam vehementem, tam aSsiduam in humanarum, divinarumque rerum studio , quam, etsi variis, maximis, dissicillimisque semper distentus curis, posuisti, & constanter ponis, Ope-

ram celebrant ubique omnes i progressu S vero , quos in omni disciplinarum genere fecisti, rerum etiam maximarum comprehensionem , atque Tuam in omnibus orationibus, sententiis dicendis, cau-

10쪽

sis agendis . omnibus scrIptis Graec Is , Latinis , omni denique varietate linguarum , litterarumque

insignem virtutem admirantur ita , ut in sacra , civilique Republica par quidem amplissimis , nul- Ii vero secundus merito habeare . Sed longus essem , Si Omnia , quae de Te constans virorum litteratorum fieri fama , atque tuetur Sententia , describere vellem . Illud abs Te majorem in modum petam , ut hoc in opere . quod jam Tuum est, quodque jure Tibi dedico, non quam distribute, polith , ornate perscriptum sit, Sed, quae contineat , attendas , atque Tua , qua maxima polles, doctrina, virtute, dignitateque non illa ipsa modo , sed horum etiam auctorem tueri velis: quo certe uno arbitror , laboris hujus me fructum esse amplissimum conSequutum.