장음표시 사용
131쪽
Gratuitas, 2 sponte dedit, quὶ Pantheon urbis
Altius erigitur muris , 2 in astra minatur . Sive Neroneas ' proprio quas nomine dictas Struxit Agonali in Circo , qui tectus ab ostro Fardavit multo damnatos Crimine Fasces.
His, pelago detracta , maris vada salsa co Egit Currere t sulfureis hia fluctibus Λlhula ducta est. Lassatae hic tandem ludis , & agone Juventae
Grata quies : fessae ceu litora grata carinae. Deficient ad plectra manus , ad Carmina voces o Si tentem retulisse, altis fulgentia tectis Quaesierint vetitas ut tunc irrumpere in auras
Pensilibus balinea labris extructa , V profusis Pes ubi divitiis , opibusque exterritus Hermi Vix pavido poterat vestigia figere gressu .
Argento cum lympha cadens ex Cepta , nitarem . Funderet, auriferoque micans pretiosior alveo Compactas inter gemmas , viridesque smaragdos. Herbi seros mira simularet imagine campos: Λtque aciem sparso trepidantem obtunderet auro. Non
illas perseelli Et FIIInaem εν- emeans ut ait Plin. l. 3 6. e. 23. . Praeter
Populo Rom. praebuit , ut id. Plin. l. 6. e. I S. . & Dio l. 4ρ. a S se Neroneas s e. Nero Imper. seeundas extruxit Thermas in Cireo Agonali ἔ AE ab Ipso Neronianae dictae. Hartim aliqua vestigia in AEdi-hu, Sereti ἐα- Μ Etruriae Ducis, ubi nune vulgb Pi te. Misaama . In has non solum dulces . sed etiam mari innas aqiras magnificentissimis Aquaeduis hibus induxit . Item Aquas Albulas, vulgd Baan dI T υσἰι, Tibure asportavit a ut ex Suetonio In Visa Musa.
e. 12. N. 9.. Meminere harum Martiat.
lib. Spectacul. Epig. 1. . Et lib. 2. Epi .
. Sy I. F. ψ aliique non plues, tit apud
i h Penrit/ιtia n nriea la8ν I ω Pensilium balnearum inventionem tribuit Plin. l. s. c. 4. C. Sergio Oratae. Confirmat Valer. Ma X. l. 9. c. I. .& Μ ais criab. Salaem. I. Σ. e. I. . Idem P I. I. χε. e. asserit Ascleniadem ad medicinae usum illas vertisse .s e Argento eDm tym ba eadem fere. Resert Plin. l. 3 3. c. I 1. . Striatas arte. eo mul eriam baineas , ῆtia die .es UD L eus non esset Imb verb stemmis etiam
exornatasThermas Claudii Etrusci leges penes Stat. Syl. l. r. Syl. 3. . & bla tiat. l. o. Ep. 41. . Quem Iuxum detesta tur etiam in aliis Balneis Senec. Epist. 8 6. , ΕΘ, inquit , MI clarum per ven m. ι. ut us gemmas cateiare nol-ωμ
132쪽
L I n E R II. Non h1c marmoribus t Siculo sed factus achatae ViX locus . elatos ornabat iaspide muros Vix admissus onix , mixtoque adamante rigebant Apti Remineos cyani distinguere crines , Et, nativa iubar cui purpura donat, 2 ignes,
Opalus, 2 luxu quidquid se divite prodit. Ceu domitis Λsiae populis , ' Ω Regibus olim ,
Gemmarum huc tulerit Pompeius opima triumphi Dona sui. rerum nam cogier omnis in arctum Dic mihi maiestas, Natura: hὶc visa venustas. Attamen OEnotriae quamquam pars maxima pom-
Haec fuerit , non hὶc positura superbia metas, spae Artificumque labor non substitit . altius auctum tirget opus, nubesque iubet subiisse, minores
Cui Babylon muros, notum cui Caria Bustum, Claraque Pyramidum sternat miracula Memphis.
Τunc positis etiam Thermis didicere Palaestras qAddere: tunc septo Circum conjungere campo Et Stadia, ς 2 lato celebrata est Exedra d Xysto. φMonstrat Aventinus sua nunc quoque rudera Collis: Et deiecta licet specimen vel balnea praebent:
melo Μ. . devictis Pyratis , Asia , di
Regibus . consulatur Plin. l. 7. e. 2. b Paιoras. Palaestra: a Παλωω, Iuctor i Loea nempe in Thermis , ubi Iuventus exercebatur luelando , vel alia id genus spectaeula exhibendo. Thermis enim , quae antea loturae tan-rhmgratia eonstructae sunt , illo strat deinde eum Imperil majestate Arehi. tecturae peritia , Graecorum more , ait
Baec. l. 7. c.2. . Palaestrae etiam eon-3unctae fuerunt. Thermarum structu. Tam , de voeabula earum parres ex primentia legere poteris apud Vitruvium l. F. e. 1 ., & II. r nec non in
iis Guillelmi Philaneti in euad. vl-
vius i. s. c. 1., ut possent mm num Cois p a eum Iaxamento athleta/ eertantea spectare .
cd Exodν P. Loeus In Pori cibus pateras ex Eod. D. At soli pervius, plures habens sedes , in quibus philosophi, Rhetoresque , di qui studi ladelectabantur sedentes possent disputare, de colloqui. e in M'. . Xysti, amplae PortIeus rectae, ut Id. loe.eit., hybernae Athle j tarum exercitationi accomodata Tυτὸς l enim idem ac lucus rasus, a Eεω rado.
133쪽
M IN ARIM EsAttalicis quae structa opibus tua nomina servant, Antonine : ' tuamque serent per secula famam. Quis mihi nunc gentis referat monumenta Latinae Obruta iam, tristique jacent quae mersa favilla, Thermarumque canat memori fastigia plectro: Ouae quondam Augustas populi molitus habenas Vimineo, Valeri, V posuisti in culmine, Caesar put bis opus, * medium qua Sol conscendit in axem
Altior, M tenues e vertice Contrahit umbras , Ηὶc latum complexa iugum capita ardua coelo
Regia subiecto moles e Colle serebat. Vestibulum, & strato surgentem e limine frontem Marmora saxifragas Nomadum perpessa secures
Barbarico ornabant textu . sublimia curvo
Caesareas gyro complexa peristyla d Thermas Et
x Antonἰne 66.Cum multae suerint Romae superbissimo eultu extructae Thermae. nempe Agrippinae, Trannae . Hadrianae , Commodianae , Severianae . di pene sexcentae id genus:
praecipuae tamen suere Antonianae in Circo Maximo . quas Maximus Spar tian. c. s. appellat, ad radices Aventini Collis. vulgb Monte ἁ F. Sabina r ab Antonino Caetare , cognomento Cara
periectas mirabili architectura. Me mi. nere. praeter Spartiari. . de Sever. c LI., Parthen. Glannati asius Soe. Iesu Ge graph. c. . , aliique innumeri penes Pitiis. Tomis a. N Gm nre , UaDνι csse. Valerius nempe Diocicetaona Imperator, qui in Colle Viminali, in loco, qui nune, x Thermarum corrupto vocabulo, Termis dicitur . Thermas suas inchoavit . Harum structurae 4 o. m. Christi inorum eum addixisse aecepimus. Hae deinde a Pio IV. P. M. Chartu. sensibua traditae . in AEdem Sant ae Nariae ab Angelis nuncupatae magni. fidentissimὶ eonversae fuerunt: curanis te M. Antonio Amulio S. R. E. Card.. De his Baron. Annal. Tom. 2. an.Chr 2 26. n. 8., Donat. de Urbe Rom. III. 19. . Aring. Rom. Subter. IV. I . caete rique non pauci , qui is refert Pitise. Tom. 1. V Tierma. Apposita hie de industria Thermarum harum Descriptio, ut suas illae relatae per partes. Lectoribus Antiquitatum findi oss innotescantiat e γ a 6 ι. Fidem pro se cid encedit . ut Pitis e. loe . cit., I her marum harum admirabilis magnificentia . atque amplitudo . E. haee certὲ tanta extitit , ut In iis ad se abluentium usu ni fuerint sedes , a solia plusquam tria millia . Nunc ipsum unum dumtaxat ex earum C a lidariis eontinet aedem integram D.
Bernardo laerant . Intra earum am
bitum posita sunt duo amplissima Cea in nobia pariter . ac Templa Cistercieri sum & Chariusianorum i Horti ip tiosissimi , vineae , AEdesque Priv
torum complures, duae ingentes areae, atque horrea Pontificia admirandae niagnitudinis.
134쪽
LIBER II. 8t Et Tyros , n nivea decorabat rupe Carystos. Pone Theatridi Cavear: ' pro tensaque circum Undique, I OEbalio fabricata sedilia saxo
Ipsa ubi densatae consessu cincta Coronae Λssideat, bellique frequens simulacra Quirini Gens probet , 2 plausu Pugiles dignetur ovantes. Postibus hinc geminis dextru , Levaque patebant Λ triola , Voblongo in quadrum subnixa columnarum ordine : qub veniens laeta ad spectacula Consul Alloquio fallatque moras, ingrataque vincat Taedia , dum tota spatiatus obambulat aula . Addita versuris ς h1c Sphaeristeria 4 utrinque . Instructas acuunt ut dum mentita phalanges Bella : Palaestritae ludis , Martique vacarent Innocuo, I partam peterent certamine famam , Seu iecisse velint Spartani splendida disci
Peristylia Circumcolumnia nimirum . a πεοὶ cireum , &-Columna: Locus columnis circumcire a dispo stis elausus exterior se ille et Thermariam saei es ad meridiem. Illud file Lectorem monitum volor varia te ill-cet esse se eivroruni olae ita de Ther.marum Ichnographia i cum varaa c... xit earum fructura apud Antiquos ἔα non nisi obiter nonnulla tant lim ab aliquibus . non omnia de illa literis mandata . Hinc opinianum varietas, Ee eonsus o . Ab hae ut recederem,moeletian, dumtaxat Thermas per partes exponendas se legi.
Ponδ Tbeat M ωe. Theatri dium , quasi parvum Theatrum . Pars Praecipua , & totius aedificii caput , qu 1 aditus ad Thermas per posti eum patebat . In interlori verb huius parte sedes erant in gyrum positae . e quibus Populus,& Equites spectae ulis,quae ibi de exhibebantur, ruerεtur sub umbra.
quibus , ante suam spectacula daren ἀtur . moras fallerent, qui convenerant.
truvio l. s. c. 1 I., exteriores flexus an gulorum tu parietibus Thermarum.
pilae praesertim ludo dent natar a σφαρο pila ludo i ut ait Catanarus o
e Disti pondera . Diseus , Μas sa quaedam lapidea , vel aenea , vel seris
rea , crassa tribus , .aut ouatuor diglistis . & rotunda ἱ quam ad certas uiaque metas proiiciebant ; ita ut ille vinceret , qui propitis aecederer . Spam anus porrό. quia Spartanis maximὶ
etiam , ut discus , quae ab Athletis exercitationis caussa attollebaturi de ex uno in altum loeum transferebatur . Ludorum id genus meminit Μart. l. 1 ε
135쪽
sa INARIME SPraeterea ornatu Pariles hic quattuor amplas ouattuor a Ventis , Constrato calle , Plateas RCernere erat, Phrygiis quas Vecta huc Synnas ab antris Marmoreo maculosa stylo Vallabat ue amoeno Grata loco spatia , Ω ludentum accommoda votis.
Dissicili seu mi ssa volat Paganica V iactu , Seu Pila: ς seu praestat percussa Harpasta d vicissim
Pulverulenta manu celeri rapuisse , volucrem Seu magis exerto dextrae conamine Follem ς Impetere arridet, validoque retundere nisu :
Multiplicem v lasso retulisse ex hoste triumphum Λt specimen f quando libeat certaminis huius Sumere, quam facilis Cumeo in litore Siren Hoc tibi nostra dabit ; coelo qua proxima tectis Tollitur, k Signis circum Domus alta superbit,
Nobilium Domus alta : suis quat clara trophaeis Fulget adhuc , mediaque nitens assurgie in Urbeia Praesidiis haec fulta tuis, tua numina supplex Rite colit, legesque tuas, Loyola , tuetur.
Hic sibi , posthabito Capitoli vertice, sedem
tridium una , ad latera duae , qua tR ad Septemtriones ante Natationis lincum: a ra: qui clem , re Iidem.
apud Romanos Pilarum genera, quae Martialis enumerat l. 7. Epig. I 1. t Pila, Harpastum. Foliis,& Paganica. Et Hecquidem pila erat pluma , vel romen O farta,quam nudis manibus Rusti ei pulsare solebant in pagis; unde Pasaniear maior pila trigona, & minor Harpasio. Describit illam Mart. l. 13..
lis, seu Trigon δε omnium minima , di durissima , pilo in sartat unde Pila.
paulo major quam Trigon ; panno conciso , lana , vel tomento implebatur . non repercutiebatur . sed eam Lusores alii aliis conabantur eripere, di ad suas partes transferre . hinc illi, rapto . Ludi h u. jus specimen nunc Etrusci eκhibent.& vulgb II Giso o ἀει Caulo die uni De Harpasto Martiat. l. 4. Epig. 1 9.
Pallanea Pila eaeteris levior . & grandior . corio tecta , dc vento distenta.
Thermis arrepta . D. D. Convie ores in Neapolitano Nobilium Soeietatis Iesu Collegio degentes , multis nominibus diu , ac bene de se meritox. Folle ab undecimo Kalen. Iul. per aestatem ludentes in amplissimo eiusden Collegii Λ trio describit Auctor.
136쪽
. LIBER II. 8a Fixit Honos, traxitque moras. hic illius artes, Et studia , 2 cultus , 2 dignos Principe mores Docta , triumphales inter , decora inclyta , lauros Parthenopea Volens praesudit ad ardua Pubes iExercetque suas detrito in pulvere vires. Equa theatrali nam sternitur area Circo, Qua sibi quaesitam prenset manus impigra palmam. Quippe ubi Soli ferar coelestia limina Cancri Ceu metam tenuere rotae; tunc suis solutis Carceribus , fictum gens aemula provocat hostem. Nam pugnae in speciem toto furit aequore Mavors
Ludicrus , & blanda Campi sub imagine duras Exacuitque iras, 2 proelia saeva Juventus . Ipsa quidem tanto spatium partita duello Arma ferox , acies , 2 signa minantia signis Explicat , I gemino distinctae ad bella cohortes
Sub duce iam coeunt . alter nam Caesar in armisHic iterum: hic Getierum designat Arena ruentean:
AEmathiosque reseri, qualis Pharsalia, campos. Jam proni expectant signum ue calor ardet in ore Plurimus : χ multo suffusi sanguine vultus Erubuerer micant animi: flammataque pulsat Corda pavor: palmaeque urget, laudumque cupido.
Eccci auecm horrori ei dentata e robore buxus
Armat, & adversos Pugilem praemunit ad ictus . Plumea subsultant hac illac pondera sollis, Alternantque Vias ι seriunt nunc ardua nubes: Nunc per humum serpunt , 2 cum propiora ruinae,
Tunc vitale novant accepto a vulnere robur.
Namque ut sulmineae senserunt verbera dextra Pulsa , repulsa manu : rapidis per inania pennis Acta procul sugiunt: reditura sed inde resultant; Solicitantque suga reditum, terramque lacessunt Ictibus, ut tacta reparent tellure Vigorem. L a Sic
137쪽
Sic olim Alcidae depressum terra lacertis Erigit Anti eum t casu dum sortior ipso
Emicat , 2 solidis redit in certamina nervis is Interea optatam cui nam Victoria laurum Spondeat , incertum est . pernix industria mentes Exagitat: viresque animi depromit ; ibi omnis Effusus labor, atque in Victae robora gentis. Appositam quarto Ju Venum manus altera donec Transierit iactu metam : tum debita victrix Praemia, ceu magnis reseret Circen si bus actis.
Talia sed poliquam populo spectanda frequenti
Exhibuit nostrae Siren blandita Juventae , Ipsa sibi ante alias laudem Apodyteria ' partes Digna ferant. varia siquidem testudine tecti Hemicyclis V hinc.inde suis distincta videres Limina : Phoebeae primos quae lampadis ignes
Conciperent, coeli mites auctura tepores. Namque hὶc deposito tergendum corpus amictu,
Balnea quisquis amat subiisse salubria , nudat. Nec procul M ingentes gyro sinuata per orbes AEnea tergeminis inerant Miliaria vasis, Λltera in alterius defixa cacumine , I undis Foeta : redundabant fluctu sed prima calenti 3
a Apod ter a se. Locus ante Thermarum ingressum , ubi Loturi
eri necessitate producitur prima syllaba. b Homi seiis c e. Hemicyclus, Latinὲ Semicirculuri ab dimidius , de κύκλος eirculus. in his sedes inerant ad venietium commodum. e Nee procuι ingentos esse. Pro hujusmodi I ehnographia consulatur Vitruv. l. . c. I . . Post Apodyterium quippe Fornax accensa erat ἐν sub qua Hypocaustum , a Fornacis calore. Supra hane locata erant tria vasa aenea, quae Niliar a dicebantur ι eo tamen Pr ordine , ut unum aliud exelperet. Supremum quidem frigida i proximum huic tepidattertium verb Fornaei eo tiguum talida redundabat . Ab hisce Vasis, versa eorum epistomiis, per suos canales Immittebatur aqua in CeI-las dextrI , laevaque in Thermarum plano dispositas , pro se Lavantium ulu . Et illae quidem quae calida explebantur , Calidar a r Test daria , qua tepid1 ἐν quae dem una frigida , Fruseaar a vocabantur ; di haee postre maprae caeteris ustata fuere . urmie gra tiora , di utiliora ut Bacc. lib. F.
138쪽
Proxima dein tepido manabant imbre t tenorem Servantes patrium fundebant ultima rores . Linde suo Hydrochous ' populi poscentis ad usum Promeret arbitrio lympham : quae concita tortis Ibat epistona iis r & , qua data porta, fluebat. Per tectos etenim sic illa immissa canales, Intrabat vicina suis Tepidaria Stagnis: Vel prope contiguis Nymphaea calentia cellis , Quas peteret quicumque poris voluisset apertis Tabificam e membris humorum expellere labem. Ne tamen hic quisquam, solito violentior urget Dum calor , effuso sudore fatisceret, aptas Grata dabat latebras ,. 2 Crypto-Porticus V umbras, Dulcem animi languentis opem , cumque levamem Sic , ubi Chalcidicas Titan altissi inus orasi reret, ardentes jaculatus ab axe favillas rAEstatem Euboico festa inter prandia Civ IDicitur aprico Platamon ς tutatus in antro. Nec deerant sparsas toto quae corpore guttas Infossae ebiberent caveat , d conchisque receptas Marmoreis possent alid transmittere sordes, Ne qua situ eluvies Hypocausta , aut Balnea coeno Inficeret, dum fusa gravem volvisset odorem. Λt cui ductarum puro liΗ Hybe a quia rom
Fonte frui , Cordique magis subfrigida : molli Ceu gremio hic fultum poterat conspergere corpus: Et facili ingratos opera pepulisse calores. ut lon-
quis praeerat l et Balneatorem die mus ἱ a Fundo . &-Λqua . b Et Copio Pori es/ ωe. Cella ad refrigerationem patens t ne calore in Balneis . di Hypocaustis confunae-xemur il , qui illa frequentabant. e Pialamon. Vide Notas l. 1. Pag. 14. ut .f., Platamonias Specus ad frigus captandum per aestivas deaminbulationes . di convivia celebranda, laudat Pontan . in Meteor. i nunc tammen omnino dirutae. Platamonis etiam mentio apud Sannaaar. Ecl. s.
d Casea Ad colligendas sordes sudoruin , & aquas luto lm- mundas , extructa erant subter humum Cloachae.
139쪽
86 IN ARIMA sut longa qui cepe febri correptus , 2 aestu , Si gelidos pollit, Medico indulgente, liquores
Exhaurire , libens largo se proluit haustu :
Arcet 2 a teneris arcana incendia fibris. Gratior haec coeli facies , quam purior aether Lumine , quam placidis mulcebant flatibus aurae. Huc etiam, ut blando sua quisque humore foveret Membra , huc e cunctis Turba intermixta ruebat Ordinibus, matrumque chori, coetusque Virorum,
Invalidique senes , pueri , facilesque puellae, Et signata genas prima vix pube Juventus. Quin'etiam medicis ' posthac magis usibus apta, Λtque aliis duxit potiora haec balnea : quando
Consulere ancipiti voluit mens provida vitae. Ut tamen unde suum capiant Hypocausta vigorem: Ouarve ca lorificas , vel quae tibi caussa tepentes Reddat aquas , pateat : per partes singula mecum Inspice , Μ inspecta Thermarum mole patebit. Perpetuo sed enim Fornax accensa camino Dum glomerat, Vel ut aetna , sacest tunc ignea denso Vortice per tacitos serpit vis acta meatus ;Quos ubi correptos afflatibus imbuit, ardor Ilicet erumpens per operta Laconica se se
undique concipiunt Calidaria proxima flammas . At quo tracta modo supera in convexa domorum Repserit : elatas & lympha insperserit aedes , Nosse
bantur Pischroluta a s frigidum,
de λουτρὸν balneum vocantur a Se. nee. Epicra. , & 3I. , ut legit Coelis
140쪽
LIBER II. 8τNosse velis si sorte et meo te carmine Paean Instruet, & doctum mox per non cognita ducet. Namque nova ut tandem moles educta sub auras Exierat, labor is primum impendendus , ut imis
Eruta vena cavis non una aspergine sursum
Tenderet, & summi peteret fastigia tecti. Quippe suis post qua in scatebris emissa propinquos Fluxerat in nitos ; - Ω laxa liber habena
Pervia paulatim Castella expleverat humor , omnia tum tractos partiri cura liquores Per loca . . dissiciles , & quas Natura negavit Solicita decet arte vias , aditusque sagaci Ingenio stravisse . rotis am machina V stridet Versa suis: radiisque gemunt agitata volutis Tympana. ς iamque avido plenas siphone lacunas Haurit ab extremo dum truditur , antlia 4 lando. Sic tubulis excepta j, tenet iam pensilis altum Pene oblita sui: iam scandit , & aera vincit
Unda sequax , ducto qua provocat Orbita φ gyro.
Tunc etenim adversis violentia motibus actam In sublime rapit: tectique ascendere culmen Cogit: χ invitam tollens hac ducit, Se illac. At quia nam tanto levior pervadat in arces Impete , M adrix scriae laquearia molis
c c Tνmpana se. Μaehina ad rotae similitudinem , qua a Balnea toribus, vel a jumento alligato ver-εa , aquae in superna vasa, seu Miliaria . praesertim in prima, quae erant Frigidaria , infundebatur ἰ ex quibus deinde in alia vasa distributς eaderent. d Anilia . Machina ad haurienis dam aquam: ab ἀρολέω haurio. e Orbita. Rora nimirum ad deinprimendam. & attollendam antliam.