Grammatica Pyladis

1쪽

loannemra ncssicus buccard' 'lades. Reveredo uiro picaeello dota.

Salundi Archipresbitero meritissimo.S.P.D.

Q Vanni ueronesis litteraturae vi ae redcptoris atq; instaurat

ris gramaricas instituti&s:ab' uniuersus ia orbis ibut':cad te illa sustinebat. quu nra aetate cospexisse Reuerede pri. quo ruda audaculo M umeritate:q i aliona messex nihilo duxerat crueiasman' imitterenta undiq; telis gladiisq; petitas:ut colossae ia de mutilatae nihil nili imine te iternitione expectare possent: Comuni olum

calamitatimraem abope saluti comicdu rat': idq; oneris quana ipar humeris nris I suscepto docedi muner ptinere: Quata potui diligotia nix' su: Institutioes ipsas usim adeo deformatas: ut pristina i illis specie magis rearere:qnnenire postes: p uirit a laterarie:& uel ii quoda ex seruuio:barathrom undissimo uidicare:appe q eori δptae: iuersae: auctae:ac dimiutae ut cuim libitu fuerananis: senis* uariis ipressitoih' circuserens: Quod quu alii quo nrae aetatis uiri do citissimi uidisset: eode fortassis:quo & nos Isilio ducti. diuersas diuer,si: nouas m gramaticam istitutionu cop Osiriora ediderut:ub' du lati,na ligua oes iuuar studet: dc sua qst opione fulcir uetem statis atm autoritati : ado logiuscula opa sua reddiderut: ut ut lacturis rediu vis Ilxitate oronis i ipo legedi articulo piat: Uel stili uarietate a prio illo Guarimao se motu atq; elegatioris Discipuli tilprimu initiadi deterriti. nec smas illo': itelliger: nec meoriae ab illis scripta facile comedare possint. os uero omissia curiositate:abactis disputatioib': remota oi coletioe: paucis usi assertioib':qb'oib' ea q dixim' magna exare coligeriit Breuiter ac simplicitetin ullo altiori stilo.Regla; nra3 Gramaticaye istitutionu: ad Guatiniana illa imagine diriger studui.nemini detrahetes nullum iteri mordetes: se rei tira trariae. Nestoriέ filio, lo cossiletes qua ocm quit edidicerit:id qd illi facile surum spo:amo ris undiq; q memoria ediscedo ipediebat: no degenerc:aut illitteratis

excellis quim oi uirtute fidit'. no Saludiu mo: cuius primario i te omentissi in es Antistes: sed uniuersam hac henaccsse; ora illustras: demeOId OIu3 acto es iudex.li quo : ut caetera:aeq laete libres: Quod

2쪽

etis utilillimum Compendium reducta. l

l Rammatica est scientia recte Ioquedi scribendim 5elegendi rationem complectens: Dicta a litteris:quae graece graimata appellas:eo P circa iras uerse

D Ax ς gx mmaticae sunt quattuor. Littera.

Syllaba. Dictio.& Oratio. Littera ut. N.Sylla ba ut Ne. Dictio ut Nestor.Oratio ut Nestor amat pyladem. . Littera est minima pars uocis compositae. uel Lir tera est uox indiuidua:quae scribi potest. Dicta autem littera quasi legittera:eo ς, ad legendum iter praebeat. Vel a lituris: ut quibusdam placet: st plerunsp antiqui in ceratis tabulis scribere solebant: & po,

α.Duae autem scribuntur & proseruntur. au.&.eu. Ypsilon etia graeea uocalis est:& qua in dictionibus tantum graecis utimur.Consonates sunt,sexdecim .h. c.d. fg. k.l.m. n. p.q.r.f. t. x.Σ. H uero no e littera sed alpirationis tira nota: i mihi de nihil crassae etiam litterae de usauim habens. Ex consonantibus quaedam sunt Mutae:quaedam Semivocales. Mutae sunt noue. b. d. f.g.k. p.q.r. Seiuocales sunt sex . l. m. n. r.S.χ.z.quo semivocali graeca uitur i dictioibus graecis. Micdum inst. x.&.z.duplices msonates sunt. Illa. n. P.c.&. z. uero p duplici. T. ponit .scito ei. l. V .r. liqdas uocari. e Syllaba e copraehcsio rara sub

uno accetu& uno spiritu idistater stata. Dicta a syllabano Mimica pio:qa iras copraehcdat. Dictio e minia ps ofonis copositae: qua tu ad toti' sensus itellectu: Dicta a dicedo:* a Iud ad itelligendu dicati ino e recta dictionu copositio itegra snia; copraehedes: Dicta ab orado.Ldicedo: un 8e orator dr cui ca dictaa & dcGendeda mandati Artes orationis sunt octo. Nome. Verbum. Participiu.& Pro nomen. Praepositio. Adverbiu.Interiectio.&Coiuctio. ilam quidem Declinabiles sunt quartuor. Nome. Verbum. Participium. S Pronomen. Reliquae uero quattuor indeclinabiles. epiutio. Adverbium. Interiecti di coniunctio. De Nomine

3쪽

Omen est pars orationis declinabilis:quae significat substam g y tia & qualitate propria:uel commune cu casu. Dicis aut

men quasi notamen: eo q, note uniuscuiusq; rei substantia dc qualitarc notemus. Vel a graeco Onoma qd nomen signat. CAccideria nois sunt quinq; Spes.Genus.Numerus. Figura.&Casus. Quid est spes in note est elementalis copositio: P qua sit primitiae uel deria uatiui discretio.Uel spes est .pprietas derivandi ab aliquo:ula nullo.

Quot sunt Spes nominu Duae. Primitiua ut mos.Deriuatiua ut m

tanus. Quid est genus in noles est exploratio sexus quae fit p uoce

carente genere. na illa uox non est genus: sed id qd per ea itelligitur. Quot sunt genera nominu Septem.Masculinu ut hic Nestor.Foemininu ut haec Maria. Neutru ut hoc temptu. Commune ut hic de haec homo. Omne ut hic εἰ haec de hoc felix. Promiscuu O sub una uocedi uno articulo significat alatia utriusq; sexus: ut haec aquila.Incertuut hic uel haec dies. Quid est numerus in nomine Est forma dicti, onis in uoce:quae discretione quantitatis facere pol. Quot sunt Nummeri nominu Duo.Singularis ut homo. Pluralis ut holes. εἰ Quid e Figura in nomine Est simpliciti compolitam uel decisositam dictionu discrimen. Quot sunt Figurae notum tres.Simplex ut alus. m. posita ut magnanimus. Decoposita ut magnanimitas. Quid est prasus in note Est uariatio casualium dictionu:quae maxime fit in fine. Quot sunt casus nominu sex.Ntus ut nestor.Gtus ut nestoris. Dius ut nestori. Actus ut nestore. Uoctus ut o nestor. Ablius ut a nessore. Rectus est unus: ntus.Obliqui sunt quatuorCGenitivus. Dius. Acturidi Abitus. Vocativus aut est per se uocandi casus: qui rantummodo

secundae iungis psonae ad qua sermo dirigitur. Quot sunt Articesic

Tres: hic. haec. hoc.hic e signum mamini. haec se Inini. hoc neutri

hic de haec communis. hic & haec di hoc omnis. hic uel haec incerti. Declinationes notum sunt quinq;. Prima cuius grus singularis in .a.dsphthongum desinit. ut haec maria huius mariae. Secunda cuius genitivus singularis in.Lterminatur:ut hic deus huius deuTertia civius genitivus singularis habet.is. ut hic nestor huius nestoris. Quatita cuius genitivus singularis in.us.uel in.v.finit.ut hic uisus huius uisus.& hoc cornu huius cornu. Quinta cuius genitivus singularis inci.diuisas syllabas exit:ux haec spmes huius spe .

4쪽

ominum quaedam sui propria. aeda appelIativa. CPropritam cit ilIud qs uni soli comminui nestor. Appellatiuum uero Pr naturaliter comune e multoR:ut homo & animaI. Nominu ite aliud substantivum:aliud Adiectivum. Substantivum nome ellud: qcruariatur per unum articulum tantu ut hic nestor .hoc animal. UeI per duos: ut hic S haec homo. 4 Adiectivum uero quod uariatur Pires diuersas uoces: ut albus alba album. Uel p tres articulos S una uocem:ut hic & h. 6c hoc audax.aut per tres arriculos & duas uoiseen ut hic & haec fortis εἰ hoc sorte. Vel per tres articulos di tres uoces: ut hic acer haec acris 6d hoc acre . Substantivum autem dicitur P per se substet sine adminiculo alterius nominis. Adiectivum uero: - P alteri adiaceti hoc est substantivo suo. e Adarctiuum cum substi. tiuo in quattuor concordat: In genere: numero: persona: Ae casu: ut Nestor buccardus quae tri quum in casu couenerint: in psoria quoq; cordare necesse est. ReIatiuu cu antecedente in tribus couenire debet. In genere: Numero:& persona:ut uideo te Nestor qui legismo autem qui legit. ΓNominatiuus cum uerbo in duobus tenetur con eordare.In persona: εἰ i numero:ut Nestor legit Comnia nomina:& Pronoia:ac Participia sui pssonae tertiae:Exceptis ego qd e primaeet εἰ tu secudaeta ossius uocativis casibus: qui stant personae secundatae Noue sunr adiectiva anomala:quae nulla certa sequus dcclinatio

UExbum est pars orationis declinabilis: cum modis 6c remmotibus:sine casu:agendi uel patiendi si sicativum.Dicic autem uerbum a uerberatu aeris: hac parte orationis frequetius utimur sn omni orone. Accidentia uerbi sunt octo.Genus. pus.Modus.Species. Figura. niugatio.persona.& Numerus. e G nera uerborum sunt quinq;. Actiuu ut amo. Passivum ut amor. Neu trum ut seruio:Commune ut largior. Deponens ut sequor. Tempora uerborum sunt quinque.praesens ut amo. praeteritum impcrse,ctum ut amabam.praeteritum persectum ut amaui.praetentum plus Quam perfectu ut amaueram:Futurum ut amabo. CModi uerborusunt quint. Indicativus ut amo.Imperativus ut ama. Optatiuus ut utina Emare. Subium a ut quuin ame.Infinitiu' ut amare. C Spe

5쪽

cies uerbos e sunt duae. primitiua ut amo. derluatiua ut amor. Fiagurae uerborum sunt tres. Simplex ut taceo.composita ut conticeo. Decoposita ut conticesco. Coniugationes uerborum sunt quatia,Or.prima quae habet in secunda persona praesentis indicatiui modi.as aut aris.ut amo. as.& amor aris.Secunda quae habet.is.autieris. Iogam. ut doceo.es:& doceor.eris. Tertia quae habet.is. aut.eris. breue. ut lego.is.& Iegor.legeris. Quarta quae habet.is. t.iris. Iongam ut audio. is. θ: audior. iris. Personae uerboru sunt tres. Prima ut amo.

Secunda ut amas. tertia ut amat. similiter in plurali: prima ut ama mus. secunda ut amatis. Tertia ut amant. CNumeri uerborum sunt duo.s ngularis ut amo pluralis ut amamus. si Verba anomala quae nulli ' certae sunt coiugationis sunt quattuor: sum. lo.sero. de edo.

Dicta Anomala quia inaequalitate de uarietate sua aliorum regulam non sequuturi De Participio Articipium est pars orationis declinabilis quae pro uerbo a cipitur ex quo derivatur. Dicitur aute participiu quasi partia captu.partes enim capit de note de de uerbo. A note qdcim genera 8c casus. A uerbo aute tempora δἰ significationes. Ab utroq; numerum de figura. Participio accidui sex.Genus. casus.temp'signcificatio. numerus.& figura. Genera participiorum sunt sincp. Ma sculinu ut Iectus. Fcemininu ut Iecta. Neutrum ut lectu Comune uel

acto hunc δἰ hac legente. Omne ut hic de haec Se hoc leges. e Casus PticipioR sunt sex. tus ut Iegens. Glus ut legentis. Dtus ut legeti. Actus ut legete. Uoctus ut o legens. Abitus ut a lagente uel legenti. Tepora participiom sunt Q p coiuncta in tria.praesens & ptum D sectu ut amans εἰ legens. pina psectu εἰ plusa plectu ut amatus Selectus. fututu ut amaturus Ac amadus.& lecturus de Iegedus. Signia ficationes participio': sunt quint. Actiua ut amans. Passiua ut amatus. Neutra ut seruacs. Comunis ut largitus. Deponens ut sequutus.

Numeri participio': sunt duo singularis ut amas.pluralis ut ama,tes. Figurae participiorum sunt duae.simplex ut segetis. Decomposita ut negligens. De Pronomine. Ronomcn est pars orationis declinabiIis: quaey sprio nola uniuscuiust ponitur: Sc certa significat persona. Dinc aute

Pronome a P de nomineaeo si loco nois ponac. CAccidetia

6쪽

. pesInoiu3 sunt duae.primitiua ut ego.Deriuatiua ut me'. e Genera pronotu 3 sunt quium. Masculinu ut meus. Foemininti ut mea. Neutru ut meu. Comune ut nostras.Omne ut ego. tu. sui. si Numerirnominu sunt duo.linguIaris ut ego .pluralis ut nos. Figurae Dnominu sui duae. simplex ut is coposita ut ide. e Personaepnotur sunt tres. prima ut ego. scda ut tu.tertia ut ille. Et similr in plurali. prima ut nos secunda ut uos.tertia ut illi. Casus pronominu sunt sex. No..tniatiu ut tu.Gtus ut tui.Datus ut tibi. Accusativus ut. te. Uocatiu' ut o tu. Abitus ut a te. Modi pronominu sunt quattuor.primus.secundus. tertius Be quartus. Pronomina primi modi sunt tria. ego. tu. Dui.Mdi modi sunt quinq;.ille.ipse.iste.hic.& is. Tertii modi. sunt sinque. meus. tuus.suus.noster.& uester.Quarti modi sunt duo.nostras. di uestras. Pronomina de quib' nulla dubitatio e ara latinos sunt quindeci. o primitiua .eM.tu. sui.iIIe.ipe.iste.hic.& is. Derluatiua

pii insurir-oEs psonas uim habenui ego ipse: tu ipse ulte iri: PosseIuua quil:meus: tuus:suus:noster:& uester.Getilia. seu patria duo. nostras:& uestras. ' De Praepositione.

Raepositio est pars orationis indeclinabilis: quae pponis aliis . ura partibus per appositionem uel per compositionem. Per appo 3rione idest per regime casus: ut in forum eo. Per copositione Heli qn coponis: ut iniustus. Dicis aut ppositio: q, in oronas structuora ut plurimu pponac partibus quibus adiugis: ut an aedes ambulo: c pernoctaui apud amicum. Praepositioni accidunt tria: significatio: uis: & applicatio. Significatio praepositionum scre aut loci est: ut in

urbe:apud amicum. Aut temporis:ut ante calendas: post annum. Aut causae: ut propter fidem:pro meo in te amore. Aut positionis: ut tua erga me ollicia: S cum amicis omnia communia. Vis in praepoliti

eli qua apposita casum pro uerbi natura disponit: Et coposita simpli. cis sensum nuc augeriur P ealleo. Nuc miuiti ut subtristis. Nuc uariati ut invado.nuc contrariu induciti ut iplus retego. Applicatio in

7쪽

nisi appositae. Aliae mediae atq; comves. Praepones quae copostae issi

acto iunpis.& praeter . p sine etia abito. Utrim casui seruientes praepones sunt. in.sub.sup.& subter. Tenus plurali postposita glo quo' iungic ut cruge tenus. Uersus quom sere sp postponatur: ut cum ad iuncta his Inoibus me.te.&.nobis.uobis.& fere. relativo substantiae quo.qua.qui. quibus. De Adverbio. Duerbium est pars oronis ideclinabilis uerbis praecipue aut pticipiis quae uim uerbo e possidet adhaerens. Dicit autem ' Adverbiu ex ad & uerbuaeo ς, uerbis adiiciatur: 8c iuxtauerihustet. Ad uerbio accidunt tria:Spes.Significatio.& Figura. Species adverbioae sunt duoe: Primitiua ut pridem. Deriuatiua ut prius. Significatione s Adverbiose sunt diuersae Tpis scilicet.loci. numel

negandi. affirmandi.demonstrandi.optadi.hortandi.ordinis. intendendi .remittendi .interrogandi .similitudinis. qualitatis. quantitatis. dubitandi .uocandi.discernendi .iurandi.eligendi.cogregandi. In Idedi.euentus.coparandi. supferendi .diminuendi. Figurae adverbio esunt tres.Simplex ut diu:huc. posita v iterdiu: adhuc.Decomponta ut quae a compositis deriuac:ut ab indocto indocte.ab enicaci enicaciter. De Interiectione.

TNteriectio est pars orationis ideclinabilis: quae interiecta aliis

partibus orationis animi affectus exprimit. Interiectionis infunicum est accidens. Significatiot: cuius sere tot sunt genera: Quot humani affectus.Gaudentis.exclamantis.blandientis. reprccirendentis. abnuentis.ridentis:admirantis.expauescentis.dolentis.plorantis.commiserantis.minantis.laudantis.indignantis. facietatem. de

Mantuac similia. De Coniunctione.

8쪽

oniunctio est pars oronis idecIinabilis colunctiva aIiam partiu oronis.Dicis at Coiunctio a ceiungendo: quia coiungit caeteras pies ofonis. iunctioni accidui tria.S s. Figura.&ordo. Spes colunctionu sunt quinq; pulativa.Disiunctiva. Causalis.Rationalis.Explectiva. e Figurae colunctionia sunt duae. Siplex ut at. Coposita ut arm ordines colunctionu sunt tIes. ppositivus. Subiunctivus. de Communis. Coiunctiones praepositivi ordinis sunt quIndecim.at. ast. aut.ac.uel.ne .nc .s.sin.qtenus.sin.seu.siue. ni. sed Suhiuctiui uero ordinis sunt septc.que. . . de. quo .aute. uero, Quam tres primae encliticae dicuntur: qa in finem praecedentis syllahae semp trahut accentu:ut dixit*.uigilas ne.putas ue. mums aucordinis colunctiones sunt caeterae omnes:Dictae comunes: quia possunt pponi de supponi in ordine oronis:ut de. atq;: quae duae meticae quom postponunc.equide. salte.tn.quans.qΠ.nam.n. Itaq;.qm. qua propter.ergo.igis. De Verbope Constructione. Erbope aliud Personala. Aliud impersonale. Personale est qd

numeros εἰ psonas distinguit:& accipit suppositu P nominativum.Personalium quinq; int genera. Actium.Passivum. Neutru.Comune. de Deponens. De Uerbis Actiuis. Erbom activope sex sunt spo.Simplicia.Possessiva. Acquisti

ua.Transitiva.Causalia uel effectiva. pativa. Actiua oia re agete uolut i nto:patiente i acto. Agra uero Psona dr a q uerhi actus egreditur.Patiens aute in qua actus ille utcunm transit., Erba activa simplicia uolunt ante se nim personae agentis Be

post se actm pssonae patientis: praeter quos certu casum non recipiuLut nestor amat uirtute.quae sunt haec:& huiusmodi. Amo asDiligo is per amare. Gero is ririm re Porro . . as per portare: Lego is perlerare. Perlego is per Iezere pescitamente. Canto as per cantare. Vide es ra

9쪽

Respicio Voco Fastidio Paruuacio Hocifacio Parvipendo Flocipendo Sperno Repudio Renuo Respuo Despicio

Contemn Quaero Inuenio Reperio Consulo Honoro

Expecto Vito Compho Perago si ess

isisasistiisisisisasisisisisisisisisas

as asperestimar pocho.

per nedere:& per guardare,

per chlamare. per havere in fastidio. q. mi Tiu: Di ata troili. amict

per trouare. muci perdomandare conseio. per honorare. per asperiare. per statuare.

i is per compire. Erba activa possessiua uolui an se nim psonae agetis. M post se a stm planae patietis.& ultra regut gina: uel abim sine P pone: ut ego emi libye dece aureis que tu pluris uessideras. Emois

Vendo is

Venundo asper uendere. O IAestimo asper estimare:& apretiare.' o

Redimois per recomperare: er ristodere. Culpo asper incolpate. Canti Repraehendo is

Arguo is

10쪽

lnere Corripio Obiurgo Insimulo

Accuso Conuinc Damno Condemno Punio

Mulcis

Saturo Impleo asisas asasisas asisas as es

per repraehendere

per punire in denari. cpcrsaciare. i Li. Dper impire. .:t o dude Sciendu in Tanti quati:pluris ac minoris: de quae tu iis coponunt qua sine substativo sunt inglo tantu uerbis praetium referetib'ast plicari. Aestimo quom de facio cum hoc note as assis gro Iunguntur ut non assis faciut.& omnes unius estimemus assis.Smilitet di his genitivis magni multi parui cum eorum Ulativis. ut magni multi Pui: maximi plurimi mimi facio uel estimo tua in me beniuolentiam. Alias abito lata iunguc. si Specialia quom criminum nota lucta uechis accusationem repraehentione iudiciu uel ud tale significantibus in gio ponunc:ut accuso couinco dano te furti caedis maiestatis. eis tera sere in ablisi ut damno te capite:accuso te hoc crimine. Dic mus et cum prae ne de. Timarchu de impudicina accusauit. 6c his de pecuniis repetundis damnarus est. . Erba actia amfitiua uolui an se nim psonae agetis S post seatam Psonae p alictis.& ultra drm.ut nestor dat laetitiam suo

Praebeo

es ai

nc u Exhibeo

t ut clImpendo isper dare.

ois V Dono

Mitto is