Paulii Iouii Nouocomensis ... Elogia virorum bellica virtute illustrium, septem libris iam olim ab authore comprehensa, et nunc ex eiusdem Musaeo ad viuum expressis imaginibus exornata

발행: 1575년

분량: 411페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

ELOGIORUM

l LIBER QUINTVS.

Franciscus G On Zaga

Mantuanus Princeps. I C est ille Franciscus Gonzaga Mantuanus Princeps, qui ab illustri inusitataque animi magnitudine, Sc immensis ardore pugnacis ingenii, a Venetis deleetiis Imperato pri, mus nostro seculo cruenta Tarrensi acieItalica atque externae virtutis glorio congressu, quanquam infausto pericu lum fecit. Constat enim eo praelio phis sanguinis fusum, quam duodus antea seculis; ab eoque incommodo didicisse Italos, Dequa quam semidis animis, sed stabili consilio, S certa arte disciplinae militaris exercenda esse arma; cum his prisci tam gentibus quae ordines se uare, di uersia

242쪽

uersas repentὰ acies esscere, nihil vulnera & mortem, aut denique aeneatormenta reformidare consuessent. His enim documentis, qui tum p lio victus videri potuit, gemino demum bello victor extitit cum insigni gloria,recepta scilicet Nouaria, SI Gallis omnibus Neapolitano Regno pulsis. Non arrisit ei demum Fortuna, quum pro Gallis conuerso stuclio militaret. Ei us siquidem impigrae virtutis vim, S conatum omnem, contumeliosi qui dam Gallorum Duces adeo importune atque impudenter priopediuerunt, ut mox cum superbia'. tum imperitiae sitae ad Lyrim amnem poenas darent. Aliquanto autem post, quum Veneto bello sese immiscuisset, SI cum ala Gallorum in Patauinum agrum ad Caesaris castra contendere noctu apud

Insillam Soligeram Veronensis agri pagum,Graecorum equitis multitu dine circumuentus, in potestatem Lucii Maluem deuenit, diuquveruatus Venetis in custodia, tandem Iulii Pontificis beneficio liberatus est, quum Fed cum situm fidei obsidem Romam misisset, . Fuit Franciscus ingenio liberali, aperto, nusquam fallaci, S denique nusquam maligno, sed qui lex mone iocota taminarum pudori intemperanter illuderet. Verum qui

vina Venere obieetabatur, si dum atque lethalem morbum, ut tum ea lae ua tempora produxerant, sicile tulit, quo miser ante diem inter vari ra cru catus expiraret. Per omnem autem vitam quod vix ex censu oeci pote

rati cum Regia hosipitalitate ac eximio totius aulae cultu, tum rei' omni uni ornamentis, & magnificentia operum,splendidorum etiam Regum: Quabat decus. Sed supra omnes eius aetatis Regulos, equorum copia,cle lectu, varietate, nemine aemulari auso, summam proculdubio gloriam pro meruit: quadoquidem equarum greges aleret ad sobolem propagandam,ac citis usque ab ultima Hispania atque Numidia, Hiberniaque item, equa bus,5 admissariis.Eo nanque tempore quotannis per Italiam liberis in is

hibus instituta erant more veterum Graecorum certamina, equorum Per nicitate 8c cursit contendentium: unde celeberrima laus cum opimo praemio expetita multis; unis vero semper Gonzagae equis promerita pararetur.

Generosos autem & ad arma natos sionipedes, neque plures quisquam,ne que nobiliores habuit, aut eos accuratiore disciplina perdomuit. Quorum armentorum instituta animaduersis disparis coniugη variaeque istum prouentibus, aliqua ex parte Federicum filium postea emendaturum vidimus; nisi insatiabili aedificandi studio allectiis, alio sumptum transtulisset. --terum Francisicus his lectissimis equis, qui varie permutato semine nouae λtque pulcherrimae sobolis videri poterant, indefesso munificentiae studio, externarum Rentium Principes libi conciliauisiunaque praeimini Umoman norum amicitia clarus excelluit, quum inde Thracum & Cilicum ieetissi mos ad progeniem 8c bellicos usus impetrarit. Sobole filiorum omnino te ita excessit e vita, quum ex Isabella Alsonsi Atestini sorore tres liberos reli Quisl et,Federicum primo editum partu,matura iam pateriae Virtutis Inao

te ad summos militiae honores vadentem dc Herculem te simus moribus 8c literis institutum, paratamque sibi & familiae debitam sacrati cultus pistpuram promerentem, & denique Ferdinandum militare deis in Gon: ga domo, clarioribus superadditis victoriarum trophaeis ad sumnam I

xiam evecturum.

243쪽

LAELII Capitu, Mantuam Cento ex Vrgibo. O decus Italiae, quondam dum uita manebat Sceptra tenens, tardis ingens ubi flexibus errat a Mincius cir tenera praetexit arundine ripas, Semper honore meo femper celebrabere donis Dum memor ipsi mei, d stiritus bos rerat artus. Salue uera sitiivrole tu maximus ille esmus sui nobis magno turbante tumultu ute annos animumque gerens curamque visitem Virro animos tollis dis lis spector imo, Arduusarma tenens, uigenteis aere cateruas More furens torrentis aquae, Gallumque rebellem Sternis humi, campique ingentes csibus albent. parthenope meriti tanti non immemor unquam Dextera cause tua in solio confidit auito. siuid memorem stolia illa tuis pendentia tectis Tam vulgata quibus coelo te laudibus aequem Hor veterum virtusue virum' cui cura nitenteis Pusicere equos,meritae expectent quipraemia palmae Europa atque . ia,tantae indictoria curae. Tu decus omne tuis tu struant simus apus ibus exhauseos iam casibus,omnium egenos Vrbe dominori M,tua terris aedit ama. Munera praeterea ex auro si Aque elephantoci niunxere tibi cuncti scires utentur Regnatorem in reuus in perabile belli, Et penitus toto diui flos orbe Britannos. Salues. Reparens halumfortissime ductor Fel xprole uirύmFquid mea carmina psunt

Semper honos, nomenque tuum, laudesque manu L

Non potuit duris partum decus addere bellis, Non presens animi robu 'populisve re tendis Iuctitiam, largae traeliantia minera dextrae. Ceu quondam rad se exutum ardentibus ora Mortali vultu, et rasentem montibtis Idae Phoebe manus te doctalucros omni in usus. Duiui clarasthi idorem reddidit artis, eternamque dedit Gon cae ducere vitam Ductores inter primos, quos nulla tacebunt Secula, nec veteris laedent obliuia famae.

244쪽

Axi Mi LiANvΜ Caesarem Friderico tertio Imperato re genitum, quem cruditiores Germani pro Maximiano,. quod nomen est antiqui Caesaris, cui Iovii cognomen ob i tisterit, Maximuni Aemilianum appellant, haec tabula ab I simillimum reddit. Ferunt Austri cae domus nobilitatem Romani singuinis stirpem respicere, perdueioci licet stemmate a Perleonum semilia, ex qua suerunt celeberrimi olim Cois mites ex Tribu montis Auentini. Hos enim ad Absit urgum consedisse con stat, inter Rhetos, Noricos, & Vindelicos, non longe ab Helueths, coalescenteque sensim potentia, Austriaci principatus uti ipse Caesar sitae originis religiosus indagator asseuerabat iura & titulos codi diste; eiusq; dominatus claritudine bellica quaesita virtute, & longa vetustate costituta propagasse.

245쪽

Hinc euenit ut facilE Gedamus, Augustam hanc Romani Imperii dignita

tem,ad Austriacos principes, quod Romani sint generis,satali quota iure peruenisse. Quando iampridem abolita sit militaris acclamationis consiletudo, qua Imperatores olim apud ex 'citum in castris fiebant, & ipsa etiam septein Germaniae P cerum si fragatim penitus obsbles Ctoto scilicet hoe

honore per manus praepotentium Exarum legitime tradito, confirmato que, qui iam altas iecerit radices, Ut in una familia non dubiae haereditatis inhil intercisa serie, decentius atque stabilius reliorescat. Caeteriim hoc Caesare nullus suae , talis Regum lucuJentiorem militaris habitus dignitatem, vel certius ac illustrius yrobi, vereque augustioris decus ad Imperium a ssilit, Per omnes liquidem cum bellicae, tum ciuilis virtutis numeros, generosi spiritus inuictique ani in magnitudinem, quam in aduersis pari 8c secundis casibus homines iiii rarentur, ita praeserebat, ut contemnere Fortunam videretur, eamque seuera fronte tanquam in lenter improbeque semper iniustan1 8c instabilem, damnati fallacissimique numinis antiquo rum infamem Deam VP ellaret, propterea non multum vel eius benigne arridentis gratia vel acerbissime saeuientis odio supra aequum angeretur. In erat enim Maximiliano animus pecuniae ratemptor, opulentiore Cisare di onus. Eam siquidem ubi possideret,vel non integre exaltam, diuidere statim atque elargiri amicis & hospitibus, quam in aerarium ex igno bili parsimonia inuidiae plenum congerere malebat. Existimabat enim nihil unquam ab suo selici sydere,& arcanis cuiusdam fata tioris oraculi promissis, sibi & posteris opulentissi hiorum I norum ditionem esse destiti rima, quae bella gesturo in perpetuos liberalitatis usus sesse effundent pes amplas atque inexhaustas signati auri facultates suppeditaret. Qua superba Sc sepe inani opinione imbutum, & neruos sibi immodice praeciden

tem, necesse erat sentire improuisam egestatem,& in medio bellorii 1 cur se ita haerere atque fatiscere, ut non aliunde quam ab ipso stipendiorum desecitu, semipartae iam victoriae interpellari,&e manibus eripi dicerentur.

Arris rat nanque eaortuna ab initio, quum imberbiis adhuc, interfecto ab Helue s Carolo socero, Belgici esus I ni haereditatem adiuisiet: Qilip pe qui alacriter, beneuolentissimeque si eptus, commutatis demum sedi tiosis s. oeni s studi js apud Brugdies cum uxore pustodiae traditus, diuersuri impotetis Deae vim, sied moderate & sortiter tulerit. Exinde eu pristinae di gnitati atq; Iniperio restit uni diuina exemi e sit arma, quibus insigne docus, vel adhuc ut is adeptus est, fusis ingetibus Gallorii copi is apud Chiugata,&perdomitis Menapiis atq; Sicambris. Sed no multo minor ei laus cessit peritiae atq; ausus militaris,quii Bohetu's no procul a natis pona, vel sese caiba q: sua perpetua scutorii ingentiu munitione desedete crucio edito praelio superasset, & Pannonios ex lenii occupato Norico inuadetes Austri nosemel repressisset. Nec demum eadem felicitate Helvetia arma lacessivit. Ab his enim non longe a Raumorum fi us, fuso ipsius exercitu, graue vulnus accepit: frustra 'e Italiam aspexi erantibus Fatis, qua proculdubio Caroli nepotis Imperio reseruabant. Improspere inquidem expeditio in Etruriam pro sitianisadi us Florentinos suscepta,& bellum longe grauis imum Venetis illatum, vo illaque amplissimi exercitus in conspe muri Mediolanci

246쪽

Mediolanensium promota, terribiles quide prim6 impetus, sed mox inanes atque irritos conatus habuerunt. Erat Cara pace& bello supra qua indici possit credulus, & suspicax, sic ut qui acie vinci non poterat, bello per moras facile vinceretur. In uniuMum integrie pietatis atque incomparat bilis munificentiae, casti ensisque disc linae laudent promeruit. Excessit ἐvita sexagenario minor Apud Velitum oppidum, quum leui tentatus morisbo intempestiuam acrioris pharmaci potionem bibissset. a . .

PAvLi Iovii Iunioris. in . . Pierium, Tolle, O in minimum, tolle praecor laudibus inclutis.' Iu ridem superum consiliis ad sede a caesarem Euectum. cothara, dulciloraes fidibus Lora iv

Hunc canture iuuat. uuam iuuenem gloria maxinis is Fastis extulerit, Danubius norit, Vim uersivi lambit ueterum moenia circummus urbium g genus, dum rapi tu Meanum uorticibus petit. Hinc olim trepidis extimuit Sequana Elibus;

Ruem nanque suum, proh pudor, illa incluta Gallia Spestiuit subientem, AItriacis uiribus imparem, Mectauit δε ensem inuenis Caesarei impetum, Endentisalassio perdomitis hiatibus agmina, stolis quum tumid- sui te uertice 'fili GaItalis arua Padus. ceu Boreas quo hemit is

Nautas attonitos aequoreumflibus obruens

Vel quum irata poli porta Iurens inuras aere e. ' Stemures templa Deum fulminibus cessa cacumina. . . Verum Barbari uas uetum nilis prael. bT ture Pallam quippe iuuat, miles ab Alpibus .

Diictia Caserra dura premens Theutonus e lat. re uere inde Patres Hadriaci quam celeri nuum . Moles conraderilsammiuomas, propugnacula: . ' . simιm 'mira sui, ut a uirum, corpora fortium Deploraus Athesis sanguiueo uoluier alveo i '. i

ri, meniaque repenti indoluit moenia concuti.

qui Tusca colunt littora, qua pulcher Etruria o setius rura rigat, veli si olim domini maris - . , Plaui eximia laude canant illius incolum . a Nomen, tum latercelebre, c iniunificen . . Sulae Aurude δα t quesimul m nimus nepos . . victus Carolus, perpetuis auctet Donoribus, . Ardentis Libyes perdomitor. Nam tua soria Eillendore suo nobibo alget, ut ami eis ' , . Ex Nati radse, pulchra micant cornua Combiae. . ,

247쪽

i DUCES TRES BA LEONE

Familiae, oui una in tabida exprobi continentur.' aAAL Eo Nos qui si pra seculum unum inter ciues Perusiae authoritatis Principatum tenuerunt, quod militiae dediti spectata senipes virtute arma tra staret, Balom ei sanguinis suisse tradunt. Summam autem familiae dignita tem attulille sertur Malatina, qui auorum nostrorum me moria sub Eraccio Montonio Imperatore, militiae disciplina' ' uisit, Ss per gentile suos seopagauit. Huius pronepos suit hic Paulus, qui in tabula cum duobus liberis Malalesta atque Horatio piditas spe ctatur, haud dubie familiae clari Simus euasurus, nisi propinquorum inui dia Leoni Pontifici criminosissime delatus, deceptusque tua ipsi in agnos.cendis

248쪽

LIBER V. Mi

scendis alioqui benigni, sed tum ambigui Principis sensibus, ceruices vitror securi praebuisset: Petruccianae nanque coniurationis gnarus suisse ex dan natorum consei sionibus putabatur. Sed id in eius necem Leonis animum maxime perpulit, quod hominem ireenio acrem; Sc manu promptum, Imperatoriaque muneris secund partes apud Venetos promeritum, proptereaque Perusinis ad imaginent inuidiota Tyrannidis dominantem, totilere cupiebat, satagentibus in eius necem amnibus atque propinquis, qui non aliter quam morte potentiam eius conuelli poste ea minant. Si quidem Baleonis omnibus hoc semper fatali armidatione suit insitum, ut stmultatem nunquam sere intermissam, inter se cruentissimis exercerent: &quum pulsa Oddorum furtilia, praepotentes atque aemuli ciues deessimi, sese piss gentilicio sanguine descedarent. Enituit in Paulo oris 3c corpo us eximia dignitas, eloquentia, militari midi'requisita excellens; mores bello & in castris nemo carperet,pace multi laudarent; nisi nusquam oblistus factionis vetera etiam odia vindicare, & incestis amoribus suam si nasque familias dedecorare consuesset.

249쪽

- ELOGIORUM

ALAT Eset A filius paternae sevitiae atque libidinis vi tia detestatus,quunt soris sub Liviano Imperatore, cui nupi ta erat ipsius amita, praeclara cum laude militaret, egregis, uni sibi praefecturae locum apud Venetos parauit, exul que, a Leone factus, Perusiam patriam pulsis inde Vitellio,&Gentile Baleono, sortiter recuperauit, quum antea in expugnanda Cremona, pellendi siue Laude Pompeia Caeserianis, plurimum siclaruisset. Ad extremum Florentinis constantissime libertatem suam de sendentibus, quum annum prope integrum pertinacia Clementis Pontifucis & inuicti Caesaris arma obsessis sustinuisset, desperatis auxit as, obori que fame aspera, maluit florentissimam urbem soruare ab inintimitate at que saeuitia externarum gentium, quae opulentissimae praedae inhiarent. quam pare:re imperitis & obstinatis atquot civibus,qui desperata venia uni secum ciues extrema supplicia permeti, interireque patriam, & incendio absumi notius cum sese dedere,& Ribactos confiteri cupies ant. Nec ob id ta

250쪽

iactum fidei suae famam laesit apud aequissimos ciues, a quibus iure optimo auream seruataei bis statuam meaeuis te, Potius quaim maligna obtrecta tione lacerari, communi bonorum hominum iudicio, Sc sacrostadii Pontati ficis testimonio videri potuit. Non vixit inde integrum biennium atroci 5e diuturno morbo siiccumbens, Rodulpho silio haerede relicto, quem hodie singulari eum laude bellicos, familiae dignitatem tueri videmus: Quit Horatius patruus multis sortibus saetis, Salernoque praesertim expuis snato clarus, vertam Malalesta factiosior &saeuior Florentinis copias prae positus. in obsidione Neapolitana Loirectio Gallorum Duci operam n uans, non in acie, sed sortuito glandis leui sine liberis perierit.

PAvLi Iovii Iuniolis. Tresspnia Heroas pictis, tria fulmina belli Duxit in hac tabuti. steis. istu genibus ter lumine luctra

Ter venerare Duces.

Gaudeat ut geminis pater inclutus,asticeoratis Et pariter gemimVt patre latentur nati mationia pubes.s celebranis diu porica progenies centum dominata per ann Te mea Mi a canet. Num patrem insigni clarum visture signa perculis in dia,

Credulus heu nimiumsumno collusori Praesidis Aulon .

At vos Etrusci, meminam culpier auro. Carmine perpetuo Ductorem vestrum Baleonum tollite adactra,m patrium,atque domos labus ereptas, seruataque templa deorum. Nec minus interea Egregius toto celebretur Horatius orbe.

Vivite in Elysio

SEARCH

MENU NAVIGATION