De Isaei vita et scriptis commentatio [microform]

21쪽

igitur testibus in hao unam eonsentientibus certum eM, Demosthenem Platonis auditorem sui e Sed ab hos eruditus est in Pinus philosophicis idque, ut Vi detur, usque ad Olymp. 11l. 3. In huno enim annum incidit caussa illa de opo a Callistrato dicta, qua Plutaretho et Hermippo apud Gess. l. Laestibus

factum est, ut Demosthene se ad eloquentia studium conferret Demosth nes ubi Vidit, oratorem aussa illa perineata in tanta admiration esse, ut Rmultitudine doduceretur, ejus gloria ita est captus et demulctus, ut ceteris disci plinis et Academia cum Platone relictis totum ae Hoquentia dederet, et Cassi- atratum, dum Athonia fuit, audieot. Si hane rem Geu LI. o Hermippo refert, atque propterea quidem huic magia fidem habeo, quam Pseudo- Plutarcho, qui post Callia itum demum em thenem narrat Platonem

audisae. Callistrato vero in Thraciam expulso Demosthenes ut indicendi arte magis proficeret Isaeum nostrum domum suam recepit, seque quatuor nn in ejus orationibus imitandis exercuit Hen haec inveniuntur apudiseudo Plutarch. vi Demosth. Ἀ-- ἄναλαβων εἰς τὴν οἰκων τετραον χρ - αντον πονησε μιμουμενος αυτου του λογοως. - vero hunc Potius, quam Isocratem,

qhi tum maxime florebat, Praeceptorem sibi elegerit Demosthenes, Plutarchus ejus ita duas cauasas commemorat, quae jam olim ea de re Prolatae sint:ἐπη-τ δἐ Iemle προς - λογον - πητε ἄμερ μοκρατου ita enim seriabendum est, non κώ περ Σωκρατους, quod Vulgo scriptum est) τοτ πο ζοντος,

- πολυουργον ἐπὶ την χρείαν ἄποδενμνος. Cum Pauperlato Demosthenis Consentiunt, quae Pseudo- mutareh. et post eum motius it Isocrati iisdem fere Verbia narrant Anμοσθένης δι προήλθ μἐν αυτεμετα --δῆς καὶ χιλιας - , - χε απταο, - εν- εν παρασχειν, διακosiae M εφ' εν το πέμπτον μέρος μαθεῖν δωσαν. At iis, quae hic et antea exposita sunt, Plane repugnat locus apud Pseudo Flutarchum in Isacto, qui eisdem verbis apud Photium qu quo exstat: καθηγησα- 'μαιος -χμοσθένους, --τας - σχολῆς ἐπὶ δρ χμαις μοριαις, δι καὶ μαλιστα ἐπιφανη θένετο. Sed his nulla omnino fides habenda. Quo enim modo is, qui millo se drachmas Promer orbit tem Pendere posse negat, altori potest decem millia solvere lasse

22쪽

objiciat aliquis, Demosthenem ea sa re, quod Isaeo tantiu drachmarum numerum persolvi4-t, eo redactum eam, ut Isocrati staram meaecedem numerare non posset. Quod a ita esset, certei Iutarchus et Dionysius, qui tantam operam in Demosthenis vita describenda collocarunt, et omnia, quae ad eum pertinarent, diligentissimo colimerunt, isne rem non omisissent. cedit, quod Pseudo-Plutarchina, iquum complura in Demosthenis vita ex Dae repetat, mercedis, qua Demosthene ab Isaeo institutus ait, nomentionem quidem injiciat. Videtur igitur ilis locus ex iis esse, qui probent, auctorem illius de decem oratoribu acriptionis non omnia semper atisimasitasse. Quam suspicionem magis etiam auget Midas, apud quem voα υσαῖος ita scriptum est: Οὐ- ἐπ--cx- κἄνω νε- - ως δεμοσθένην ἄμισθὶ προπαγων saeum non sine ulla mercede Demosthenem instituisse, veri

simile est, ae non datis decem drachmarum milli a certum. Quod mihi Vel eo probari videtur, quod Isaeus, ut supra demonstravimus, Lysiae schola relicta Demosthenem non in ludo, ae in ipsius aedes receptus privatim instituit. Ulut vero mercedis esse habet, nulli dubitationi obnoxium est, De--,sthonem Isaei potissimum fuisse discipulum. Quod quum ex locis quos commemoravimus appareat, tum declarant opiniones, quas de Hua orationibus in tutores mos hahitis jam tum aequales fovisse, arrant Pluti Demostli. p. 849. Photiua et Liban. p. 3. 10 sqq. Apud hunc, qui rem accuratissime tradit, haec leguntur: εἰς ἄνδρας ἐγγραφεὶς ευμ αγ-- κοπα - ἐπιτρόπων--τη-

διωρθῶσθαι δε - του 'δσαέου. Negat quidem Petrus an Spaan disserint. de Antiphonte a stili similitudina concludi posse, aliquem ejus discipulum fuisse, Mus dicendi genus alterius opera reserant sed haud scio an non satis vere haec disputaverit juvenis ille doctissimus. Minus etiam mihi probatur, quod idem ille Demosthenem Isaeo plane dissimilem dixit. Longe aliis jam Dionysius hac de re judicavit sub finem suae dedaae scriptionis: Tos M τριτον, ἐσαῖ- ει τις ερ- με, τἰνος νεα αρο θέμην, υσίου in

23쪽

ματα α τας αρχας υνο ὀ αν ἡ παρασχεῖν. Dionysiua nisi similitudinem quandam Isaei inter o Demosthenis dicendi genera depretandi et illa non scripsisset Uerum quidem eat, non sola tili similitudine alicujus praeceptorem cognosci; at i alia accedunt, hoc nemo tanquam Iove argumentumrojiciet. Sed hae mittamus. Iam vero Isaei studia oratoria persequamur. Supra dirim , Isaeum ad Gorgiae, Antiphontia, Lysiae exemplum Iudum rheoricum Athonis peruisse. Id confirmat Plut de Gloria Atheniensium p. 850. C. Exempl. Frcst.

- τους εν ταῖς σχολαῖς τα κειρωeια προδιδασκοντας - του Ἀσοκρατεις καὶ Αντιφωντας καὶ 'Daloυς. Quando vero scholam auam instituerit dici nequit. In universum tamen ex iis, quae supra tintimus, apparet, hoc quatuor certo

annis post sactum esse, quam Lysiam reliqueri Neque vero oro solum et viva voce discipulos imbuit eloquentiae Praeceptis, sed etiam curavit, ut scriptis praeceptis audita in memoriam revocaro et magis sibi imprimere possent. Scripsit eorum gratia rhetoricen, quod est Quint. Instit orat. Lib. III. 1. 8.et 10 jam antea fecerant Gorgias et Antiphon. Hanc notitiam debemus Pse do-Plutarch in Isaeo: καταλέλοιπε δἐ - ἰδέας τέχνας. Idem opus commemorat

Quo autem modo ars illa rhetorica comparata suerit, hodio nequit dijudicari. Neque Ver Isaeus totum vitae tempus consumpsit eloquentiae regulis tradendis, sed etiam Oratoria personam suscepit praeclareque sustinuit. Pseudo-Ρlutarch de eo scribit: πρωτος ει - ρξ- καὶ τρέπεεν -- πολιτικον την διανοιαν. Idem iisdem Verbis repetit Photius I. I. Sed hoc, non debet ita explicari, ut Isaeum orationis politicae inventorem esse atatuamus. Hujus enim inventionis laudem deberi Antiphonti, docet Hermogenes de Form orat. ΙΙ. p. 498. exempl. iam enti, ubi Antiphon nominatur ευρέτης - αρχηγος του τυπου του ποDτικου Similia tradunt Diodorus apud Clement.

24쪽

Alexande Suom. I. p. 365. t Pseudo. Hularchus in Antiphonte. Quapropter equidem puto, Pseudo Plutarchum Et Photium verbis supra allatis nihil aliud sibi voluisse, quam Isaeum civile illud dicendi genus primum consectatum esse. Illud vero dicendi genus in eo Diissimum oemebatur, quod remotum ab ornatu, noto tantum et civili sermone utebatur, in dicendi Armis perspieuum, moderatum, simplex, moratum, sincerum et grave era Ita hoc dicendi genus deseribit Hermogenes de Form. II. 10. , qui eodem libro 11 tradit Isaei nostri genus diciendi politicum fuisse. Simul vero addit, quamvis in eo multum concitati est isterdum vegetit generia sit, eum tamen Ionge superatum ess amem nithone In hoc enim incondi genere Demosthenes ita exceduit, ut Hermogono testo omne Perseolum dicendi genus politicum Postea appellaretur Demori nicum. Quum vero hujus orationis politicae secundum Hemogenem p. 478. tria essent genera, desiberativum -μβουλευτικον , judiciaI δικανι-ον et Panegyricum πανηγυρι κοψ, in uri judiciali genere se Isaeus studiosissime exercebat. Testatur hoc Dionys P. 104. 13. γενως μεντο λογων ἐνο ασκητης θέναο, του δικανικου, καὶ περὶ τουτο μαλισου ἐσπουδασεν. Atque ex hoc ipso loco judicarct licet de duobus aliis apud eundem scriptorem, quorum alter ab Hudsono male tentatus, alter corruptus videtur. Sed ab illo incipiamus. Commemo-- Dionys P. 107., 44. Isaei 1πιυς αποδεικx ους. Hio Pro αποδεικrraeo Hudsonus scribi voluit μα-.M. Sed perperam. Recte enim jam Reiskius ibi

docet, longo diversas orationes esse 1πους ἐπιδει-τεκους' ἄποδεικτικους. Illa quae t - -τοκα nomina Mur, ita eomparalae erant, ut non solum mentis cogitationes referrent, sed eopiam etiam, ubertatem, oratoris doctrinam ostenderent Latine igitur hi λογοι ἔπιδε-- dici possunt orationes Gmonstratis , et Pertinent ad genus Panegyricum. At λογοι αποδεικτικοι id agurit, uti caussas explanent, eas usto susceptas demonstrent et argumentis allatis auditorum eis assensum concilient. Tales igitur orationes pertinent ad illud orationum genus, in quo excolondo Isaeus maxime elaborabat, et recte illo 1 o oommemorantur. Idem quam maxime probant exempla, quae, ut Sententiam suam testimoniis sustentaret, Dionysius attulit. Ea enim omnia non

demonstrativi, sed iudicialis generis sunti Quapropter equidem, ut ad alterum lacum perveniam, puto recto vidisse Sylburgium, suum apud Di

25쪽

nys P. 109. 34. - ις ἄ-Maατ-ris, minus v xinois scribendum esse emiseret. Praeterea enim, quodian et a Praepositionea satis frequenter conlausae sunt, etiam exemplum, quod eo loco Prolatum eat, nescio an quisquam ad demonstrativum genus resumi; et sequiu, aliis locis comparatas, Dicurysius contra

Omnem autem loquentiam auamasaeus dicavit etvibus, qui aut alios accusarent, aut semet ipso ab aliorum injuriis defendero Ellent. Quas orationes illi ab Isaeo mercede acceperant, has memoria mandabant et aut in judiciis aut in concionis recitabant. Ipse num unquam aut ad act ipsum aut ad alios defendendos dixerit, corto assimari nequit, quamquam unam TR-tionem ipse habuisse videtur, nempe eam, quae domicostrati hereditate scripta eXstat. Licet autem hac de re nusquam scripti quidq-m inveniatur, mihi quidem id probis videtur hujus orationis exordium, quod hoc est 'Enιτη

αυτοῖς. Idem ex hoc Ioco, ni satior, conjecit argumenti auctor, qui haec dicit: 'μαῖ- nτωρ ως συγγενης ν τῶν πιώ-ον Ἀγνω- a , συνννορωναυτοις. egat quidem Reishi , illum orationis locum quidquam ad sententiam grammatici austentandam sacere, idque propterea, quod neque ἐπιτηδειοι sint O nati, e familiarsa, nec oknecessaxi ad Isaei Personam, sed ad eum reserendum sit, qui Isaeum mercede ad scribendum moduxerit. At vero ἐπιτήδειος non aum familiarem, sed nec sariram etiam denotat.

Omnem hac do signification dubitationem nobis eximit locu fragm. Lorici Graeci apud Hermann de Emend Rat. r. Gramm. p. 440 ο -- ἐκ πλανωλαδελήνους δηλαδη και ἐιαδέων ἐμώ-δεωυ ει-υν. . Deinde Veru, quomvis

Concedam, o Pronomen non necessario ad Isaeum reserendum esse, mihi

tamen, quum totiua orationis natura Probet, alium quendam, sive sareulia in xis sive cognatus sit, Verba sacere, Verisimilius est, inratorem ipsum dixisse, quam alium quempiam, qui ipso orationem componere non Potuerit. Schoemannus, qui hanc rem neque negat, nequeammat, conuuent ad Isaeum p. 269. haec addit: Nullum at in paci ratione eat iam exriura grammaticus eam ab ipso Isaeo habitam colligere potuerit quamobrem nisi temare id assi eo fotum putare Molumus, ali- quempiam auctorem LMusri nece e

26쪽

est, Maia igmisum, Didymum fora se, cujus commentarii in Bamm Iaudantur aliarmoralione M'να κηλla Verin quicunque illam orationem habuit, ex iis est, quibus scribendis Ilaeus maximam industriam artemque adhibuit, exλογοις κληρικοις, cujus generis etiam nunc aliquot exstant atque his ita Excelluit Isaeus, ut, quamquam etiam alios judicialis generis compos erat, quae in deperditis sunt, hoc uno sere nomine ab antiquis grammaticis et laxicographisaeelebraretur. Iam vero si saei dicendi genus et virtutes oratorias spectamus, quum ea, quae Longinus disseruerat, interierint, praeter Hermogenem loco, quem supra laudavi, imprimis audiendus est Dionysius Halisamassensis, qui liurio 1ocum eo, quem Saepe commemoravi, libello quam accuratissimo tractarit. Ac primum quidem huic videtur Isaeus in tenui illo, puro, proprio, Per spicuo simulque rotundo et numeroso dicendi genere, quod supra diximus

Isaeum primum de industria sectatum esse, tam prope a Lysia PraecePloxv abesse, ut, nisi quis utriusque oratoris eritissimus sit, eorum orationes

vix distinguere possit. Affert tamen aliquas rationes, quibus arbitretuΓLysiam ab Isaeo relictum esse, quod scilicet apud hunc rerum et argumentorum divisio et pertractatio sapientius quam apud Lysiam sit instituta. --dem apud Lysiam argumentorem Perturbationem ex Platone perstringit Fronto de Laudibus Fum GPQveris p. 364 exempl. Mediol. Deinde Vero Ce se Dionysius, quum Lysiae oratio sit moratior, simplicior, minus figurata et naturalis, suavitatis vero et gratiae Plena Isae esse artificiosiorem, ora tiorem, Romisatiorem, finus naturalem, Variis distinctam schematis et tanta gravitate, ut vere sons dici possit, unde illa vis Demosthenica prominaverit. Atque ut discrimina illa constituta magis appareant, comparat Lysiae orationes cum picturis antiquis, quae lineis tantum artificiosissime et accuratissime descriptae colorum misturis et arietate careant Isaei contra orationes dicit simsse picturis omni cura et diligentia consectis, in quibus et colorum a etas et lumina et umbra summa cum arte effecta sint. Quod quidem Dionysii de Lysia judicium ne forte, si conicieris cum Tullio, qui Lysiam orat. X, 29. enustissimum scriptorem et politissimum et de Orat. I. 54. 2 disesetissimum Matonem dicit, insolans videatur. Quum enim Cicero eum priore Ioco etiam eminem atque inornatum appellet, judicia illa neutiquam inter se

27쪽

pugnant, dummodo eas laudes, quae passim Lysiae tribuuntur, cumulatiores statuas Isae tribuendas esse. Atque quam nee sario id faciendum sit, satis probant ejus rationes, ita etiamnunc Tatant. Eae, sive dicendi genus, sive argumenti tractandi Tationem spectas, Praestantissima sunt. oratio in iis pro varietate rerum et sententiarum modo Pressa est et tenuis, modo ubi res postulat, incitata et ita vehemens, ut omnia Proripiantur. Admiramur in iis subtilitatem, sententiarum Pulcritudinem, rerum copiam et ubertatem. Saepe enim in materia vel maxime exigua praeter omnem exspectationem profert tantam argumentorum multitudinem, ut eorum mole adversarios aeque ac judices quasi opprimat omnesque summa compleat admiratione. Quibuscunque armis pugnat rhetorica, quibuscunque artibus eloquentia auditorum assensum extorquet, eas Isaeus ad rem suam sustentandam

omnes adhibet, idque tam feliciter, ut nemo magis posse videatur. Argumentatur modo e contrariis, modo e similibus, modo ea, quae dicit, conjecturis tantum nituntur. Quidquid adversarius profert, nunquam est imparatus, quin inde sibi petat argumentum, idque tam speciose proponere callet, ut nemini de ejus veritate non persuadeatur. Neque vero Cum adversario solum, quem haud raro suis ipsius laqueis captum sibique repugnantem producit, contentiose agit, ed, quod etiam Dionysius observavit, in ipsos judices invehitur, eosque, si rationibus suis non assentiantur, adversariis ipsis injustiores dicere audet orationis ornamenta, qualia sunt interrogationes, comparationes, exclamationes, metaphorae, ascensus, alia hujusmoditam opportune adhibet, ut quisque Statim eum exessoreatis ludo prodiissct cognoscat magis etiam id cognoscet, qui Verborum structuras, sententiarum uerius, ambitus periodorum, oratorio transitus diligenter consideraverit; at si verborum aculeoε, sententiar gravitatem, sonitum, concisionem Pectaverit, mox se Dem thenis Praeceptorem audire intelliget. e multa tiaeus est in hoc judicialis eloquentiae genere praeter Demosthenem praestantissimus, elisutiquam dignus ea neglectione, quam dhuc EXPertus est. . .. , Quamvis vero Isaeus tantus Orator esset, tamen aequalium suorum invidia carere non potuit. am ea ipsa de caussa, quod summa arte rhetorica in orationibus scri hendis uteretur, neque quidquam intactum relinqueret, quo sibi auditorum assensum conciliaret, et judices in quam vellet p tem moveret

28쪽

ret, actum est, id quod haud raro in iis fit, qui res suas nimia arte et nimis acervandis argumentia austentare student, ut de fraude et dolo in suspicionem incurreret. Tradit enim Dionys Halic. l. l. p. 306. ην περ αυτου δόξα νωρα

νηροτερα και εἰς τουτ διεβαλλετο ' audem de eo opinionem spectavit retheas, improbus VI a Philippo redemptus demagogus, qui, quum Demosthenem accusaret, omnium huic hominum malitiam atque improbitatem inesse diceret eique opprobrio Verteret, τε ταῖς τῶν λογων μαίου τεχναις σεσὰισrαι. Denique fortasse eandem ob suspicionem Isaeus in cena traductus est, si quidem Pseudo-Plutarch in Isaeo dicit, eum a Theopompo comico in Theseo

esse commemoratum.

Talis quum Isaeus orato esset, facillime certe, si ei licuit et ipso voluit, ad honores reique publieae munera sungenda pervenire potuisset, si quidem tum eloquentissimus quisque facillime Athenis ad rem publicam gerendam admittebatur. Num vero Isaeus ad rem Publicam accesserit, an ea abstinuerit, jam Dionysius, ut Vidimus, conqueritur non con4tare. At si conjicere licet Isaeus non videtur animum ad rem publicam ejusque honores appulisse, sed in otio domestico arti tantum vacasse et vitam docendo et orationes scribendo transegisse Solis igitur ingenii monumentis nomen suum immortalitati commendavit, de quibus restat ut dicamus. De arte ejus rhetoricariam antea dictum est. Praeterea ejus nomino circumferebantur olim sexaginta quatuor orationes, ex quibus jam motius et Pseudo-Plutarchus quatuordecim subdititias judicarunt. Apud Phoiatium hae leguntur 'Aνεγνωσθησαν μαω δμανορο υνον ουτοι ει απλῶς

ειπεῖν, εἰς τέσσαρας καὶ ἐξηκοντα συναριθμουντομ' τουτων δ οἱ, γνήσιον μήρτυρηθέντες πεντηκοντα καταχώπονται μονοι. Pseudo-ΡIularchus haec habet: καταλέλοιπε λογον ἐξηκοντα τέσσαρας, - εἰσι γνήσιοι πεντηκοντα. In has ora

tiones Didymus, grammaticus Alexandrinus, Commentario scripSerat, qui, ut multae Isae orationes, temporum invidia interierunt. Hos commentarios commemorat arpocratio, apud quem V γαμηλια hoc scriptum est risurivo o γραμματικος ἐν μἐν τοῖς σαἰου πομνημασι φησι, εἶναι την γαμηλίαν τοις φρατορσιν ἐπιγαμοις διδομένην. Eandem hujus vocabuli eXplicationem ex

Didymo Suidas affert, sed omittit librum, unde eam deprompserit. Ex omni-

29쪽

hus autem ejus orationibus, quae olim legebantur, diu decem tantum in au sis circa hereditatem adeundam versantes exstabant, at an MDCCLXXXV. his accessit undecima, o Meneclis hereditate oratio praestantissima, quam studio Thomae Tyrwhitti, qui eam tum e codice Laurentiano Londitii edidit, debemus. Neque vero integra solum oratio recentioribus temporibus tiae restituta est, sed aliud etiam ei incrementum accessit, illa scilicet de Cleonymi hereditate oratio, quae antea majore Parte truncatuerat, an MDCCCXV illo loco, quo jam priores editores aut spatio aut asteriscis interpositis lacunam indicaverant, ab Angelo Maio ex codice Ambrosiano ita aucta eat, ut nihil amplius deesse videatur. In hac enim tum primum prolata parte inveniuntur etiam illa herenici et Simonis nomina,

quae quum antiquus argumenti auctor commemoraret, antea nusquRm P-

parebant. Reliquarum orationum qui subsidia et doctorum de iis itide a renatis litteris merita cognoscere Velit, adeat Schoemannum, qui raelat. indo a pag. VII hunc locum tam diligenter tractavit, ut no eo supersedero possimus Undecim igitur orationes, quae nunc exstant, hae sunt: I. Περι - κλε - - κλήρου. II. Περὶ του Μενεκλέους κληρου. III. Περὶ του Πυρφου κληρου. IV. Περὶ του toστρατο νώρου.

XL αρι του Ἀγνω κληρον. Ex reliquis Isae orationibus praeter titulos, quos Meursius Bib Attici

et Fabric Bibl. r. collegerunt, pauca tantum fragmenta eaque maximam partem valde exigua a Iericographis et grammaticia conservata sunt, quae, quum tanti oratoris, quantua Isaeua fuit, vel minima cognoscere juvet, mox separatim in lucem edam.