Schedae Homericae [microform] / Aloys Capellmann

11쪽

Homeri locupletissimus ille interpres, compositam esse dicit hanc Vocem atque alteram eius partem esse syllabam aio alteram ex verbo δυω-δυν, deductam, ita ut νήδυμος positum sit pro ανεκδυτος Aristarchum plurimi recentiorum interpretum secuti sunt. inter quo vide contra Butimanni sententiam satis copiose disputantem e. g. assovium in exico suo, qui plane quidem docuit, in Iliad. lib. X. v. 18 apte de custodibus dici. ς των νήδυμος πνος απο βλεφάροιΓνολωλει, merito etiam negaVit formam νηδυμος oriri potuisse a sorma nativa etiδυς, nec vero rem certis argumentis in discrimen adduxit. 'utimannus dicit, si vox nostra orta sit a Verbo δυνω. praemissa negante syllaba νη, idem fere ea significari atque voce νηγρετος, Scilicet somnum gravissimum, qui tam arcte homines complexus teneat, rudi expergefieri vix possint; tandem vero

notionem duabus his vocibus inesse non posse, quoniam uno loco. Od. I. XIII. V. 9 A., coniunctae reperiantur. Sed in Scyllam incidit utim annus, quum vitare voluerit Charybdim; nam eodem illo loco υπνος non solum dicitur νήδυμος νήγρετος, sed etiam etiδιστος, quod certe

fieri non posset, Si νήδυμος ortum esset a Voce ηδυ atque notio istorum vocabulorum fere eadem esset. Verum plane seiunctae sunt horum adiectivorum notiones: υπνος enim is dicitur νήδυμος νη-δυνω), qui tam gravis est, ut non ponte u i eae eo emergamur; multo etiam gravior est

υπνος νήγρετος νη-εγείρω), quippe eae quo ne ab aliis quidem aetatemur mane ob rem aptissime in Iliade l. II. v. ceteri quidem dii dicuntur ευδειν παννυχιοι. Jupiter vero mon teneri νηδυμω πνω, Sed inter somnum κατα φρενα μερμηριζειν, scilicet sponte saepissime expergiscena vel vix dormiens et in somniis occupatus v. 6), in Odyssea autem, t. XIII. v. 79, singulis vocibus ad maiorem somni gravitatem ac firmitatem significandam proceditur primum enim dicitur νήδυμος, deinde νήγρετος, tum etiδιστος, summa enim vis inest in suavitate, postremo dicitur θανάτω ἄγχιστα ἐοικώς. Itaque de simili origine vocum νήδυμος νήγρετο iam vix et ne vix quidem videtur Osse dubitari, atque quum similis earum origo it, etiam notio eius vocis, de qua quaeritur, iam est aperta. In forma denique huius adiectivi non est, quod offendamus comparari potest e. g. nomen Aίδυμος , cuius origo δυω-δυνω certe videtur eadem esse. Somnium commemoravimus, 'υνειρον, quem Jupiter appellat, oυλε πινειρε, lib. ΙΙ. v. Quaeritur etiam de origine ac notione voci ουλος, quam Vocem recte grammatici, quorum Praecipue unum nominasse sufficiet utlmannum in eodem lexilogo g. 4 copiosissime hac de re disputantem, ad Varias retulerunt origines cum variis notionibus, inter quas quidem sati certae sunt forma et vis adiectivi ολος, deinde altera adiectivi λοος, quae deducta est a Verbo ὀλε -ολλυμ ι. Utro igitur nomine vel utra huius nominis notione appellandus erit 'Ονειρος 3 Plerique interpretum recte quidem censuerunt 'Ονειρον appellatum esse Oυλο cum nocendi, perdenssi notione, Sed nemo eorum, quantum equidem scio, iustam attulit causam, cur altera eiusdem vocis notio hoc loco

statui non possit, itaque prior illa quippe admodum apta statui debeat. Cogita igitur, utrum πινειρος apte a Jove appellari possit, ολ ep. ουλε)χνειρε, id est , πινειρε, qui non umbra es

neque imago omnii, ed ip/e omniorum auaetor, totus et perfecto corpore praeditu atque On icuus.

Si vere inter deos talis est somniorum auctor, corporis figura praeditus divina iste hac re ipsa a nullo deorum disterre videtur, habet enim, sicut reliqui, veram suam corporis figuram. Qui igitur hunc prae ceteris Jupiter appellare possit, λεπινειρε, scilicet, qui esse non videri tantummodo, ae verus e deus veraque tua praeditus fgura minime opus est, ut huius praecipue de affirmetur vera corporis figura, neque ut a somniis tali appellatione distinguatur: nam somnia ipsa, admodum varia, minime similia sunt somniorum auctori, qui semper idem ac sui similis est. In v. 6 quidem ipse poeta Oνειρον poterat nominare ne vero nominavit Oλον, id est, verum a totum vνειρον, ut significaretur, Agamemnoni non somnia esse missa, sed ipsum 'Ονειρον , huiusmodi autem appellatio de ipsius inepta foret Aptissime vero iste somniorum deus dicitur oλοος ουλος , atque sic etiam appellatur a Jove, ουλε πινειρε, quoniam est fallaae, ideoque damnosud, emic sua, neque dubitari poterit hanc illius vocis notionem tanquam dei propriam inesse omnibus locis, quibus

12쪽

q. 3. Θερσιτης- φολκός, χωλος δ' τερον ποδα, Il. II. 17. Etiam de vi et origine vocis poλκος

tam parum inter grammatico constat, ut quorum de utraque re opinio ceteris probabilior videatur, merito dubitemus. Alii dicunt a simplici verbo ελκειν ortam esse hanc vocem et significare oculorum perversitatem, φολκον igitur esse hominem sit venia verbist oeulo trahentem, volventem; alii originem statuunt eandem, sed hominem dicunt esse valgum, pedes trahentem, cruribu valgis utentem alii denique priorem illam statuunt notionem dicunt autem compositum esse hoc adiectivum ex Voce φάος - φως - et Verbo ελκειν. Vide, quae a Butimanno in lexilogo l. 59 et quae inlexicis hac de re disputata sunt. quidem in tanta opinionum diversitate tantum abest, ut certi

quidquam de iis mihi videar statuere posse, ut quod ipsa loci nostri conditio, ipsa descriptio 'bedissimi, turpissimi, procacissimi hominis, Thersitae a θάρσος, θρασος , postulare videatur, id

modo afferre coner et explicare.

Ii, qui vocem φολκός de pedibus dictam opinantur, poetam dicunt in describendo hersite iustum ordinem sequi procedentem a pedibus ad humeros et ab humeris ad capitis formam; sin autem ista voce perversi oculi significarentur et in descriptione ab oculis descenderetur ad pedes, a pedibus deinde ascenderetur ad humeros et hinc rediretur ad caput, sic totum etiam descriptionis ordinem esse perversum. Sed salsa videtur ista opinio esse: nam in hac descriptione turpissimi hominia v. 216 non in eo sunt ordine corporis partes ponendae, in quo positae Sunt a natura, sed prima ponenda est a Para, in qua maxime conspicua est foeditas ac turpitudo, atque a maiori deinde turpitudine proceditur ad minorem in valgis vero cruribus non maxima cernitur foeditas deinde si algus esset φολκος Θεφσίτης et simul χωλὸς τερον ποδα, duae turpitudinis partes collatae larent in pedes, quamquam neutra earum dici posset maxima foeditas vel

maXime conspicua esse, Oculi autem eius minime essent commemorati, quod certe mirum foret in procacissimo Thersite, cuius procacita profecto existimari potest in vultu praecipue ergo in oculis, fuisse conspicua Si vero perversitas oculorum voce nostra significatur, apte ab Oculis proceditur ad clauditatem ac deinde ad humerorum et calvi capitis deformitatem. Cum ista hersitae descriptione liceat Ulixis deformationem conserre, descriptam in Odyss. l. XIII. v. 398 - 402,

quae duae laeditatis descriptiones attende quaeso quomodo potissimum inter se differant in Thersite, cuius laedita iam persecta est, prima ponitur oculorum emersitas, quippe in quis maxime conspicua sit laeditas maximeque cernatur proprium Thersitae ingenium in Ulixe primum sere ponitur calvitium, oculorum foeditas autem extrema, qua corporis deformitas fiat persecta. Itaque vix dubitari poterit, qui Thersites φολκος dicatur ob oculos pervergos utrum Verovocabulum illud originem traxerit a duabus vocibus, a φάος ελκειν , an ab altera tantum, ita ut liter c orta sit e spiritus asperitate, hanc rem admodum dubiam equidem decernere non

frustra conabor.

f. 4.κειτο δ αρ ἐν μεσσοισι δυω χρυσοῖο τάλαντα,

τῶ δομεν ο μετὰ τοῖσι δικην ἰθυντατα εἴποι. Iliad. l. XVIII. v. 50 s. Inter miraculas illas imagines, quae in scuto Achillis ab ingeniosissimo poeta nostro depictae sunt, est etiam disceptatio forensis, qua quaeritur de poena ob hominem intersectum sol-Venda alter accusatus, qui hominem aliquem interfecerat, poenam contendebat a se iam esse solutam alter, qui accusaverat illum, se accepisse quidquam negabat. Qui aderant ex populo, discedebant in alterutrius partes, Verum a praeconibus cohibebantur iudices, gerontea, in lapidibus circumsedebant et praeconum sceptra manibus tenentes deinceps alius post alium sententiam dicebant in medio posita duo iacebant auri talenta, τω δομεν ο μετὰ τοῖσι δίκην ἰθυντατα εἴποι. Judicii an imaginem, sicut Ilias quae sunt in scuto Achillis, optime explanaVit

13쪽

Carolus v. Lucas ), doctissimus vir in homericis rebus egregie versatus. Rectissime is docuit ista duo talenta non iudici esse donanda, qui iustissime suam sententiam tuliεset, Verum certantibus ea exposita esse, et qui causam suam accuratissime et Verissimo defendisset, huic esse tribuenda. Unde vero allata sint hae duo talenta, id miror quod Lucas videtur quaerere nolle. Recte quidem alia, quae interpretes quidam quaesituri fuerunt, e g., quod pretium habuerint ista talenta, quia ea superiori certantium traditurus fuerit in manus, quippe aliena et prorsus inepta Lucas refutat; sed unde exstiterint auri duo talenta certantibus exposita, id quaerere non alienum videtur. Hac de re quidem alii alia coniecerunt inepta Nonnulli ensuerunt hanc pecuniam tamquam παρακαταβολήν, sive sacramentum, apud iudices depositam esse ab eo, qui alterum accusasset, neque ipsi redditum iri, si salso accusasset de huiusmodi vero pecunia cogitare hoc loco non licet, quippe quae tradenda sit superiori certantium Longe ineptius alii commenti sunt, hanc pecuniam allatam esse a populo ac destinatam iustissimo iudici alii denique suspicantur ab ambobus eam collatam esse; sed et his respondisse sumciet hanc pecuniam alteri destinatam esse illorum, qui superior evagiaget cur vero accusator inserior laetus tantum pecuniae accusato Ol- vere debeat, quantam accusatus poenam ob hominem intersectum, cur ille omnino quidquam inferior laetus reo persolvat in ista causa, ubi agitur de poena tantum solvenda ob facinus ab altero commissum, id prorsus intelligi nequit.

Quum vero haec tota res inter duos certantes agatur quumque certetur de Poena, utrum ea solvenda sit an iam soluta, necesse est ista duo talenta tamquam poenam iacere deposita ab accusato, ut huic reddantur, si ipse superior evaserit, sin vero alter, ut isti pro poena sol

Vantur, itaque ut res, de qua agitur, victorem sequatur, sicut etiam inter homines fit ferro de aliqua re decernentes; D. Livius I. XXVIII. c. t. Non dixerim quidem, inde coniici posse in omnibus huiusmodi quaestionibus tantum pecuniae, quantum fuerit pretium eius rei, de qua

certaretur, ab accusat deponi solitum fuisse, sed in imagine nostra fuit necesse ista duo auri talenta pingi a poeta tamquam poenae loco deposita, et si ea deposita existimantur atque pinguntur, etiam ab re deposita esse debent existimari, qua interpretatione omnia, quae in hoc loco sunt consideranda, plana exsi8tunt. Haec habetis vos potissimum, iuvenes dilectissimi, tanqum exempla, quibus commoneamini, quam in Homero nostro multa sint, quae quamvis ingeniosissimi huius poetae oratio simplicissima et planissimi sit, adhuc tamen sinceram iustamque interpretationem exspectent. Quare Vos etiam atque etiam exhortor, ut locupletissima et suavissima ista carmina iterum iterumque in posterum legatis ac non modo vestrae ipsorum et eruditionis et delectationis gratia in percipienda Homeri ratione et in explorandis quibuscunque homericis rebus quam plurimum exerceamini, sed et aliorum utilitatis causa, quantum possitis, ad illustranda et explicanda recteque interprotanda immortalia Homeri carmina pro vestra parte aliquando conserre conemini.' shilologiste emeriungen I. u illige Bilbern au dem hom Echilde de Ra; illeε, II. uber a ver la