장음표시 사용
2쪽
s. E. O. Frenissime& Reuere dissime Princeps, DO-mine clementissim . Praestatissimis ingenijs, excelletique natura praediti;*maximarum arccognitione perpoliti viri, qui)hilosophiae partem,quae Graecisi Vocatur, & constituendae gu- adaeque Reipiab. rationem do-rtractarunt;duabus piaecipue in . 'am consistere putauerunt. Ni-ia, si & populus adultior, Veram nem, S Iegra, atque Virtutes, a sapientibus hominibus docea Iuventus a tenoris recte insti
, imbuaturque ijs artibus, quae ni ip sa; & appellantur , bonς berales. Nam Plato qui inter,plicis diuini cognomen acce-
3쪽
pit) talem mox uniuersam fore Remapub. aiebat, qualis aetas iuuenilis apia pareret ; quod bene educatus adolet scens diuinum quoddam animal eui deret, neglectus autem in beluam potius degeneraret. Huius auditor,Peri patheticoru princeps, Aristoteles Staagerites, legumlatoribus, vel in primis curandum asserebat, si noretem, si pacatam, tranquillamq- Remp.retincrevellent, ut ista duo diligentissime ob seruarentur. Quod plurimum refer ret, quibus Viris, qua doctrina, quihus artibus, moribusque, quo instituationis genere,quibus denique tempo ribus, locis & modis adolescetia,dum flexilis est, erudiretur. Idem Chrysip pus,Isocrates, Xenopho, Pythagoraei, Μ. Cicero,Fabius Quintilianus, caeterique sapientissimi,&in hac palaestra versatissimi viri, uno ore profitentur. Et orthodoxi Patres, Conciliorumq; decreta, Summorum Potificum,Glo r;osissimorum Imperatoru, Regum,& Principum constitutiones confir mant. Si inini velimus refricare memoriam temporum,& Veteres fecen
tiorest omnium gentium historias, atque annales in tueri,reperiemus eas Respuis
4쪽
Respubi icas, & prouincias prosperri
me diutissimeq, semper floruisse,quae& religionis, & sapientiae Verae curam .i diligentem habuerunt: contra Vero quotquot ista neglexerunt, infelices,
i & inglorias extitisse: quando tam diai uino praesidio, quam prudentibus, sa- , nis4 consiliis destitutae,inobedientia, i rebationibus, conspirationibus, tu
i multuqtie populari euersae, tandemi conciderunt. Quod superiorum an norum res gestae, multis in locis veris fimum esse declararunt. Illae autem
Vrbes & prouinciae, ubi pij, ct egregij Doctores plebis,probatπq; Academiς . di Scholae pro institutione puerili vi
gebant, in amabili,& iucunda pace,dcflorenti statu conquieuerunt. Quantam ruina florentissimis Ima periis,& Rebuspub. adferat Academi arum deuastatio,nobilissima quonda
Graecia omnium nationu in orbe ter rarum celeberrima cu maximo malo
experta est , quae collapsis, oc sepultis Athenis, in barbaricas tragoedias petaducta interijt. Similia exempla apud Scythas, Africanos,& Indos, Ut de Eu rop is prouincijstacea) recenseri poc. sent,nisi a miseranda ista commemo : a rationc
5쪽
ratione animus abhorreret Quocircae in libris Machabaeorum de pseudoludaeis, & de Iasone recessetur: Quod legem Moysis, & ceremonias sacras. uersuri, Gymnasiu paganorum etiam 'sbb arce constituerint. Et historiae Ecclesiasticae prodiderunt : Quod i lianus Apostata Christianam religio
nem exti nguere cupiens scholas claudere praeceperit, ut religionem, quae cum sapientia indi lubili vinculo coh ret, sapientii; studijs denudata,fa cilius opprim cret. Et nostra memoria homines quida exorti sunt,quos non puduit Academ ias, lupanaria,'Satanae synagogas,Sodomas & Gomorras appellare. inoru absurdus sermo acthoc excogitatus videtur, ut in com
ni hominum vita sublato sole, caliginem , dc in Ecclesia Dei atque republica Christiana perturbatione induceret. Ea impudelia mihi occasioneprςbuit, de Academiaru origine,prae intia, α necessitate cometandi. Sut enim Academi &Scholae virtutum domicilia, Musaru sedes, omnisq; pietatis, & ossi-cij alumnae, diuinaeque &humanae sapientiae fontes, reipublicae autem the sauri & bases, ex quibus animorum α
6쪽
-rporum medici, prudentissimi Ιαπisperiti, qui pacem, dc incolumit tem publicam conseruant, & lectissi ani magistratus proficiscuntur, qui αarmis dc legibus decorati, instructique, Vtroque, dc pacis, dc belli tempore Remp. feliciter gubernant. Inde manant salutiferae fluenta doctrinae, quae est mundi thesaurus pretiosissim .Hinc uniuersus orbis spledidissi mo sapientiae lumine illustratur, dc inuictis prudentissimis columnis, stipitibus, propugnatoribus, stabilitur, Confirmatur, regitur. Quare primus humani generis parens AdamuS,Cum propter Violatam Dei legem ex Paraadiso delitiarum, dc sapietiae, exularet, spe futuri aliquando Mesmiae dc salua. toris, erectus iterum filiis suis peculia res leges,oc vitae praecepta tradidit. Eiusdemq; filius Seth atque nepotes ex eo bonarum artiunt primi inuent res di professores in mundi exordio, ante diluuium fuerunt. Ideoque a Moyse, di sacrae historiae scriptoriabus filij Dei vocantur. Post diluuium bifrons ille Ianus, Propheta, de noui orbis instaurator Noachus, totum mundum ab irato Deo, propter imis
7쪽
pietatem, & scelera hominum, Vnl- uersali diliivio extinctum vidit: ipse igitur malis eiusmodi obuiam iturus, publica gymnasia literarum in nouo
Orbe crexit, ubi verae religionis praecepta, di bonarum literarum studia traderentur: ne ad antiqui orbis Gy
derent. Eo dcm consilio Ingeuon re Sarron, vetustissimi Germanorum de Gallorum reges, usi fuerunt, Vt agrestes homines 5c a prisca lanigenarum
doctrina aberrantes, ad humanita tem reducturi,publica bonarum artium Gymnasia introduceret. Graecorum sapientissimi Athenienses, Coloni js,quae in 1 uo Imperio additas te ras mittebantur, Phil osophos,&ludi- magistros coniungere solebant, ut ab
iis recte instituti, fideles de idonei citaues euaderent. Eorum potentissimus Imperator Alexandcr Magnus, cum Darium Persarum regem superasset, aliquot millibus puerorum ex Persia, 'probatos magistros dabat, Vt Graecorum lcgibus,moribus tutis imbuerentur. Orbis terrarum domini Romani, earum gentium, & regnOrum, quae armis subiugarant, iuuentuti
8쪽
isti optimos praeceptores praefici αDarit, ut in Romanorum fidelitate, 6c Iemilaos perdurarent. Idem Augustus cac , caeteriq; laudatissimi Imperat reS imitabantur. Carolus re&no- mirie Magnus, Ecclesiam Dei,&Chri-niariam Rem p. a barbaris populis miserabiliter perturbatam, dc oppressam
vexam religionem instauraturus, integramque perpetuo conseruaturus,
a bonis literis, Academiis, & scholis exordiu duxit. Videbat enim religio nem dc sapientiam indi lubili vinaculo inuicem cohaerere,ideoque Galliam,&Germaniam perturbatam esse perspiciebat, quod haec superioribus temporibus interijssent.Nec aliter tot laboribus in Germania & Gallia conastitutum Imperiu, diu istum splendo. rem retenturum perspexit, nisi literis& sapientia fulciretur. Hinc tam Varia deinstituendis Academ ijs 3c scholis,
deque instauranda educatione puerili, optimorum Principum mandata,& lacrorum Conciliorum decreta, promulgata reperiuntur. Quae dum, ut fit, cum tempore negligerentur,fastum est,ut indoctis & agrestibus ciuia,us, Resp. impleretur: haereses excresc
9쪽
cerent, dc ingrati homines languen tem sapientiam reprehendere, Philo sophiae madia, dc Academias, biblio thecasque calum n lari,& inuadere auia derent: & per nimiam licentiam,i scitia, arrogatiamque,disciplina scholastica deprauarent, veramq; docendi
rationem corrumperent,ut quot magi stri, & scholae, tot diuersae institutiones in una Rep. saepe cernerentur,
Vnde grauissima perturbatio est consecuta. Vt quod de Musica veteres ale banhelus antiquas leges,absque mutatione legum publicarum mutari non posse, hoc ad uniuersam Philosophi am 5c disciplinam scholastica magis pertineret:aperteq; donstaret,hac sine totiu Reip. perturbatione non posse colundi. Oapropter S.Romani Imp. Ordines sub Carolo V. & Ferdinad I. Gloriosissimis Imperatoribus,inc mitijs Augustanis necessariu esse perispexerui, Vt huic lato malo remedia aliquod adhiberetur. Idem in Conci illo prouinciali sub Molpho Archie piscopo Coloniensi prudentissime a nimaduersum est, ut in reformatione Ecclesiastica, primo loco constituere
tur, bonora studiorum, & disciplinae
10쪽
scholasticae instauratio. Equid ε anno I TO. Clim apud gubernatorem Belgi, Albanum Ducem,pro patria &pro studiorum priuilegijs legatione fungerer, Episcopi in prouincijs Belgicis, qui me aliquid studij atque laboris 'in istarum rerum pervestigatione posuisse arbitrabantur, urgebant, Vt de
restituendis Academijs & scholis, repurgandaque docendi, discendique
artes ratione & methodo in usus publicos commentarer. Iccirco pia eoru Voluntas, patriae, dc publicae salutis a mor, effecerunt, ut quantum illius aetatis iudicium , dc vires patiebantur,
duos officioru scholasticoru libros in luce ederem. Qui cu hilariter ab ipsis
accepti, in manus hominu peruenistsent, varijs doctissimoru, clarissim rumque Virorum hum nissimis literis admonitus fui, ut de bonaru literarare artium prima origine, Academiarumq- , & scholaru insititutionibus,dc. progressionibus, quae coperta habe .
Tem,eadem ratione communicarem.
Q d, etsi praesertim illa aetate nimis arduum dc dissicile apparebat: tamen adiutore Deo tentare coepi, ut alijsperitioribus viris elaboratius persebius-