Fundamenta Chemiae TheoreticoPracticae

91쪽

eoncrementa terrea egoa orientala mcidentale, aeragropii , lapides & chelae

Cancrorum, mater Periarum , testae ostre, Tum, concharum ichthyocolla, excute,

intestinis, pinnis & cauda huinis coctio ere exsiccatione parata, sanguis , fel, permaceti, seu cerebrum pingue ceti dentati, lixi, vio acri praeparatum, aqua totum siccatum, sevum bovinum, hircinum , cerebitum axungia piscis asciae, castore , viperarum etc. Pingued mes, moschus, si stantia pinguis, acris, amarescens, fragrans, In moschi folliculo infra umbilicum obctuosa in hiens odoriferae tolliculo gla duloso, in mare,inter penem testesque, in femina in perinae sto , collecta , casto. reum, liquor pingnedinosus in duobus bl. liculis, sub cute circa inguina castoris vir, usque sexus obviis, secretusin fumo indur, tus, huc pertinent

Caput

92쪽

Charactexibus simplicibus, vel compositi

sibi propriis, vel astronomia communibus, nec non sigiis obiecta operationes suas aliaque connexa, hemici exprimunt,ac sic scribendi compendia sibi quaerunt prout vero charactere chymic simplices vel compositi sunt, ad artem characteristicam, vel characteriiticam combinatoriam pertinent. 6. II.

Characteres propriti Characteribus simplicibus propriis equem

te accensisndidunt lignis, o aer, aqua. aerea, se acidum, Vel acetum , in calx .

oleum, o alumen, sal, O nitrum G vitriolum viride aeris, Olcath in cineres claveil bora , O sapo

urina, campi a d antimonium, cinnabarim, o arlanicum, S regulus. aevitrum caput mortuum S ePari A. arena, spiritu, vel in sublime actum,

93쪽

go praecipitatum , A volatiles, Uixum, retorta, pulvis, re dies P nox, hora, di mensis, Θ scrupulus, Tim

Communes.

Signa simplicia, Astronomiae communia, sequentia sunt: aurum, d cuPrum, o ferrum, argentum, P annum,1 plumbum s hydrargyrum , Mis

IV.Chiaracteres compositi. Charactere chymici compostri . . sib ur. ε acetum stillatilium G tartarus, Se sal communis sal ammoniacus, di sit aleaticus volatilis, vel urinarius, Sosial alcati fixus, O auripigmentum, hepar sulphuris D virium, te ra vitrea, V terra argillacea. F terra cauearia, V terra stypsea GH spiritus salis communis G spiritus ori, IV aqua se iis, seu docimastica, . aqua regia, -- σα spiritus vitrioli I. Mercurius in sublime

actus, ercurius praecipitatus, charum'

94쪽

Slla ebemica. Sigia literae simplices, vel compo sine sunt. Ad simplices pertinet cicem

tenarius, vel concisum aut contussim, Κ --batrum,' wismuthum, lincum, a

cipe, Μ mensura, vel miste, Ffiat 3 drachma, uncia re libra. Ad compositas C. C. concisi, contusia, V cinnabaris, Xlli costalli. It tinctura, R mixtura , V spiritus vini,st spiritus vini meracus vel purior, vulgo rectificatus , s spiritus vini meracissimus, vel purissimus, vulgo restificatissimus, BMBalneum maris, BV balneum vaporis, S. S. S. stratum super stratum, Pug. pugillus gr.

granum, ut gutta. sECTIO II.

In rumenta hemica. Corpora investigandae obiectorum mimtioni applicanda instrumentorum che

95쪽

micorum nomine veniunt. Horum alia activa sint, quae naturali sua viis motu corpora penetrant mutant in quem e sim ignis, aer, aquain varia menstrua veniunt fluida, ilicet, ad motus ciendos

aptissima, ad solidorum texturam nam invertendas plurimum faciunt. Alia ministerio activa corporibus recte applicaneum, quo varii sornaces omnisque suppellexcitemica pertinent. Ignis, tamquam potentissimum instrumentum activum , ipse in celeri motu constitutus, in corpora penetrat, ea inmq- tum cit, expandit, dis luit, variosque effectus, prout illorum natura id fert, in illis produci v. c. fluida elevat, dissipat, quaedam solida liquat, volatilia expellit, Pleraque fixa in terram mutat, fundit c. Quo vero propius in corpus agit, quo maior Particularum ignearum quantitas quo vehementior motus gradus est eo maiorem effectum exerit. Ad eius vero stibsistentiam aeris concursius necessarius est; nam sine illo flamma vel non fit, vel statim extinguitur.

s. III.

96쪽

f. III. ' Dives eius gradus. Pro diverse corporum mutandorum im dole, varioque effectu obtinendo. diversis ignis gradibus opus est, quos scire ac rite

adhibere, hemicum quam maxime oportet. Quinque notabiliores eius gradus, thermo metro Fahre eitiano metiendos , hemici assumserunt. Primus naturalis, vel digerens.

ealori sani hominis, vel gallinae incubantis. similis, a trigesimo quarto thermometri gradu incipiens, inlue ad nonagesimum

quartum extenditur. Huius ope variae solutiones, extrahendi operationes, veget

bilium sermentatio, Wanimalium putre, sto peraguntur. Alter gradus, destillati nibus inserviens, a gradu nonagesimo qua to ordiens , in ducentesimo ac duodecimo finitur in hoc aqua ebullit, aquae stillatitiae, olea essentialia, spiritus urinarii cinis flammahiles ascendunt, spiritus acidi aphlegmate suo liberantur, levioraque cΟ pora in sublime aguntur. Tertius gradus est, quo corpora in sublime attolluntur , a ducentesimoin duodecimo gradu inchoans, id sexcentesimam usque astendit. Sub hoc iusto colore vasa candestunt, partes animales & vegetabiles in carbonem mutantur, die empyreumatica viles alcalici volaties producuntur, sales fixi funduntur rim

97쪽

doli alcatinae appropinquant, oleum vitriosi effervescio, spiritus minerales ac butyrasere omnia e pelluntur, plumbum ac stannum liquefiunt, cinnabaris aliaque graviora volatilia attolluntur. Quartus gradus est fisesbrius , a sexcentesimo gradu initium c piens ad ferri,aliquam difficillimi, iusionemastendit. Sub hoc corpora alb splendore candent, sales alcalici fixi acriores reddumtur, lapides calcarii in calcem, terrae argi, taceae in durum lapidem, liceae in vitrum mutantur, metalla a storiis separanturin imperfecta destruuntur. Quintum gradum, solarem coactum, specula catoptrica hie

laser iraestant. Hic omnium vehementissimus est, aemporis momento corpora in eineres ac vitra convertit. Quo Plures autem radii solares refringuntur, vel sta guntur, in quo augustius spatium collia guntum eo maiorem vim exerunt. Ob minorem speculi catoptrici incalescentiam, tempore hiberno sereno acyroestigido, vim suam longe essicacius, quam aestate serena,

exerit. Obs. In speeuli Vitelliani Deo taleum, lapis sileens temporis momento in vitrum mutantur quo maior aestus non datur.

. . .

98쪽

f. U. Ignis papula.

intex ignis pabula consuetiora, pro Ptereopiosium . quod continent, Phlogiston, ligna, carbones , inprimis agini cespites bituminos, ligna dili bituminose xli.

thanthraces, inter inusitatiora alaohol vini. olea expressa reseruntur. Ad corpora i ni aequali calore fovenda equorum fimo ventre equino chemici quandoque usi sint Ligna ad ignem reverberantem alem dum adhiberi solent caeteroquin, nisi nova sttidiose apponantur, inaequalem aestum praestant. Carbones ad ignem diuturnum Saequalem nec fumo adeo molestum, alem dum utiles simi Cespites bituminossi ignem constantem, satisque validuni , lithanthraces diuturnum & vehementem largiuntur. Μ, nutioribus laboribus v. digestionibus, e tractionibus, lampadum flamma, oleo e

preta vel spiritu ardente alita, adhibetur. Vim ignis augentia.

Furnorum constructio valis vel elli, ptim, ut ignis radii restacti in unum duove puncta caustica colligantur is largus aeris perflatus Perfornacem procuratus, vim ignis vehementer augenti cus cinereus am-

ι plus

99쪽

plus tubus longior illi adaptatus, spiracula in furni angulis facta, tubus altus furno in situs is follis magnus, vel duplex , Pluresve in unum eius centrum directi , vim ignis multum augent, contraria imminuisunt. Corpora mutanda igni immediate vis. in ignis reverberantis , usorio & ocim stico furno i vel mediate e g. in balneo m ms, arenae c. exponuntur , huiusque vis. sensim vel citius in antlim augetur, qua

tum finis obtinendus desiderat, vasta ferre possunt. Prout autem ignem applicandε modus, aut illius effectus differt, ignemi Verberantem, suppressionis , destillationis. rotationis, arrosionis vulgo caementationis fusionis, ignem in sublime agentem, vitrarium chemici nominania

s. I.

Alterum instrumennim chemicorum am-vum aer, seu aether exhalationibus aquosis albisque corporibus permixtus, fluidus, gravis, elasticus, tam corporibus inclusus, quam illa ambiens est. Cum sine illo nullus ignis ardere possit, isque in corpora mutanda subtilitate, Buiditate, gravitate atque elasticitate agat leo ad pleratque operatione chemicaS V. c. d digestionem, solutionem, sermentationem, detonationem, elevationem, vulgo subib

100쪽

imationem c opus esse , sta luce radiat. Inclusi, calefacti potentiam valde augeri, ex pyxidis cylindricae aeneae, Papb effectibus clarum est.

Sehol. Corporum exhalationes in aere conten- tae non nova eiu sp eies, sed modos, emetunt.

qua aliaque menstrua. Instrumentis activis aqua, varia liquida, quae corpora penetrant, solvunt, atquq in interstitia sua recipiunt, e g. sircei vegeta biles, vina, spiritus ardentes, acidi, urienarii, liquores salium alcatinorum fixoru olea mydrargyrum accensentur. Quanta sit aquae calefactae inclusae solvendi potentia, experimentis machina Papiniana institutis, aliisque satis evincitur. CAP. II. DE INSTR MENTI cIIEMI cIS PASSIVIS. De chemi νum instrumentis possvis. instrumenta passiva omnes machinae atque utensilia , quibus ad dirigenda