De laudibus Cosmi Medicis illustrissimi Florentiae Senarumque ducis. Oratio Iacobi Grifoli Lucinianensis

11쪽

ωνὶ ais id nullius rei, nisi principum i orum culpa qui

nugorum habita ratione dignitatis omnia in se commoda ciuitatis conserunt. Gnde non optimates sed auri pitiosissimi iri ad illi nem suam omnia gulernant . At dicet aliquis, nultas Eatus lonus delet insuogenere contemni. Recte quidem isse sedis ni miru natu acilius erit bonus, cui facilius cotingent illi viri quibus recte gubernetur. Atqui iam constitutum ess istam Semp. quae fluribus en committenia,nunquam ese idoneos omnes minimos habitura. Nec optimates quidem omnes eas se virtutepraeditas es, quam illorum auctoritas requirit .hic vero non Alito quin multi meis rationibus reclament,stexeplo Denetae Re p. quae mater ect sarissimae quietis, in maximo errore me versari conentur sendere. Ego vero non sum tam ignarus rerum,quin inte eam ligam Rem omnespersectionis numeras habere. Quanquάm enim Optimatessunt qui eam gerunt , m tantus euillorum numerus, ut ad Re : peciem quam ad optimatum pote tem Rotius accedat, tamen inter eos omnes tanta est consensio sic omnes omnium charitares,ista Patria complexa est, ut inter omnes *num sit certamen, ais, id maximum, uis eorum sui officiis optime omniuia ilia mereatur. has nugis vllam Rem .sibi Hyl ophis potuit e sit ere,in qua flar consensus, aut par constanti uiuaa est. Grum quia nec anteaear exemplum unquam fuit nec no a tempora,nec ρoHeritas vila usura eis, non

erra se tuto antiquissimos plenissimossviros,qui vide tu statuisse in imperio unius commodius ciuitates, GP ρopulos quiescere. Docet ianos Cyrus Xenophontis docet I cratis Nicocles,docet iudicium Persarum,qui Magissublatu

12쪽

sententiae non sus agantur Lacerimones' qui amantes imperium optimatum, Regi tamen bellum gerenti plenam auctoritatem semper tradere solebant. Romani vero tam acres libertatis defensores non ne in maximis tericulis on nes In agistratus,vnius dictatoris imperio su icere consseueruntiat imperatoribus saepe teterrimis vexata ect ilia ciuitas. Quidni si a teterrimis eligebantur ξ vis natura

plurimum dialere debet,cuius impulsu a principis Regibus populi parebant,qui quidem quo propius aberant ab ortu,

eo naturam magis Intuebantur .verum haec etiam in minis

missi se magis ostendit .apes enim quanta religione colunt fetum regem num8raeter xvumferre possunt'no ne , siquis alius nascatur, confessim enecant Accedi etiam nosse quotidianus usus, m res familiaris,quae duos minimos ferre non poteis. At quid opus est multu'num tanta mundi

machina, num cariorum, planetarum motus, num clemeta,aut ex elementis quae gignuntur omnia Hures uno minimos habent fisus enim fater in omnipotens, pater omnium, a quo in omnis fote W,qui unu quoi voluit essesntem luminis,a quo reliqui planetarum orbes, sidera,m caetera omnia lumen acciperent, nec aliter Orbes cale Hes, O quaesium ab his complex uum ordinem retinerent, oeomnia isnii corruerent, nisi mus tantum dei pientia regerentur. Et quisquam mihi dubitet an nobisecum benefactum, qui tuis elissimis,perpetuiss temperitibus iacta

13쪽

ti eum principem nacu mus, qui de caelo tene missu ex medussumbis intranquisissimo portu nos omnes collocauit Ex quoscite datur intelligi quantum illirum flairum sapientiae debeamus , qui in eo adolescente egregiam illam indolem cognouerunt,quaesummam 'em consilii, Grgrauitatis asserebat, at si ilia ontesua, et voluntatepulticae rei forentinae fraefecerui. ut tanto de se cognito iudicio nihil natuit magis ad optimam sui nominis commendationem interesse, quam si maiorum siuorum se discipulum profitere

tur,quorum actiones, et restraeclaregessae Remplotuerul

e cere meliorem. Nulli enim sicholaphilosephornm ad virtutem animum cuiusquamsic potest accendere se maiorumsuorum eximia sibi ad imitatam exempla proponere. Huc igitur C O S M v s adolescens totum se contulit i in suorum Virtutibus oculos defixit. Hinc mihi nec arium esse non duco degente MED. aut viventium , aut posserorum cauria plura dicere. Nam oe praesenti memoriae suturis omnibus historiae sustpeditabunt ea, quae possint ad gloriam virtutis magnos animos excitare. Si quidem conplures eiusdem generis fuerunt , quorum si usi maxima volumina desiderant. At quae nam tanta γis γerlorum, quod genus orationis par immensis laudibus. ωΑ. MED. COSMI patris foten inueniris verumfama, quae per omnes gentes vagatur,liberat nos hoc labore. Ea eni la rebus illius far esse potess. Quare nobis satis est dixissegenus Hriusfflarentis Husirius ese riix'se. Non enim tam opibus quae maximae fuerunt quam consilio opinionem omniusi erarunt. verum animi magnituri 'semi dedecori sibi maiorumsuorum laudes esse duceret,nisi βιο splendore illis

14쪽

separem declararet. nemo enim maiorum gloriae particeps esse debet, nisi uas ad idas tales adiuvat, ut etiam 'esuarum lumine ter se clarus ustyosit. Quid ergo desiderari ipoten in m , elicismo 'incipe, quod adsummam gloriam pertineat tiam nihil dico,quod ad tantum principatu asummo suorum ciuium consilio sit electus. Quaquam si et

qua aetate, m quo omnium con ensi tantis honoribus o

natus sit, cogitemus, nihil fere maius, nihil honorificem rius euenire illi fotuisse statuemus: Derum hac in re turper me aliquiasortunae. quod autem omnibus in rebus expectationem omnium superarat,hoc totum tropria i us virtuti tribuendum eis. Quod autem homo adolescens onus tanti imperii non recusarat, honesta causa fuit:.turpe enim sibiputauit esse minori praeditum virtute iudicare, quam tota ciuita. exi timore verum summae laudi danduectilli,quod eius prudentia maximam cuntis a mirationem a fert.Nam quid illi dees poten, qui excellenti quadam animi virtute habitus natura tantum valet,ut etiamsi in nu νς dominarum diu versari ter occupatIones non potuit nullum tamen ess Uficium boni ducis,quod non ex quaturὶ Accedente vero sapienti semorum hominum consilio qua nam in re ρotest errare'non igitur ab er natur eoru auctoritatem, quibus eruditius negocia sublica tractaret v. uit enim Daminundam a sapientibus innis ctum ad Rem .accesse, ais idem Syrac anum Dionem,

O Scipionem Apricanum secisse. quales homines Hy boni equanta ferse habuerunt adiumenta naturae nec tamen sibi tantum confidebant, ut aliorumsapientia ρerfici noluerint za quom in Bruto pientissimus nosser princeps nihil

15쪽

aberrat quamuis enim cuius lumen iv nsistomes plura

mum videat, electatur tamen aliorum sapientιa. Non igitur, ut inuetera prouerbio es, Mς α - ουδὰ L . de eo dici pote se: multos enim habet oculos,aut est multus, omnia videt,audit omnia,c nihil unquam nisi considerate, P accurate facit. Itaque non solum ciuitatem,et omnes es imperii ui,ex maximis flericulis eripuit ,sed etiam regione

multo latiore terminauit. Nei miretur quisquam si quae prudent acta Funt a nostro Francipesuis quodi locis noeommemoro nihil ea enim quod a ceteris eius rationibus seiunctum velim explicare. Nam totus illius pilae, perpetu-μis curs.stersequendus esset cum ne funium quidem temforas abillustrudentia vacuum nobis occurrat. No IIIIur contexam hi tiruam iliarum rerum, quae nos mi nisi longismo rem ore expediri. Ginam vero comites, sororess Prudentiae flersequi mihi liceat. Nam prudentia semper reliquas virtutes secum trahit non igitur verendum eri, ne infrincipe tam nudenti tu Atia non res lendeat. Sed tanta ess eius integritas,tantas inocentia, ut nihil ill sit antiquius quam forum sopulorum commoda curare. Oerum

cc inue pitione venio, ne tacite multorum metes hanc orationem conentur refutare, nam officia magnorum virorum

perinde videntur esse, ut accipiuntur. Dirum hi rectescerent si animaduerterent quantum in amplisimam illam ciuitatem Cosmus beneficium contulerit. m cn des fo- Λ Florentinι Carolo Quinto imperatori maximo ita δε-

16쪽

r - firmata cusso elat. ita , cum omne nomen Florentinum adjcereseo flosset imperio, tamen Zro αquitate sua, cum Cosmus a sinatu Flirentino caput Reip. creatus es, m luit Floretinum hominem, quem ciuitassibi delegit ,honore γ Uibusfirmare, quam suo nomine externum aliquemissi Auitutipraeficere. Quamobrem Ducem C mum appessauit, oe omnibus honoribus ,quos antea gener olexander habuerat, assecit. Quid ergo statuemus t m nomen dignitatis, m insignes honores neragere cosmum debuisse' sita nunc quod regnum inter humana,atque diuina maximum quoddam mi lendidissimum sit ornamentum,ati

ita omni contentione dign-, ut caeteris in rebus pietatem colendam ese magni viri censiuerint,in ratione vero μ'

ris,quasi tui i um sine scelere ρέν ωοlari. t erum Coni

Mes, mpietas ab hac cupiditate longe fuit aliena,m eo laco prosia morima contentus suiset iter Carolum Quintum ei licuisset,aesibi tutum id esse iudicast. Quo circa ne ees fuit, auctoritatem maiorem dignitatem *lendidiorem sibi traditam accipere,ne Decus egisset, CARO.isium Remp. cumsciis omnibus introuinciaeformam redegi seteraeclare igitur actum esse cum idolostulo confitendum eH,praesertim si per aequitatem nostroru animoruliceat i ι aequitatemfui demo bare.nams rex illi mihi ,- detur optimus,credo etiambonas omnibus, cui cum pareat populi, i estoni ua paret legibus, nec quoqua apud eumen maius, qua lex,non tam cripta, aut in aes Incis,quam in animo impresi recta ratio,a qua nunquam deseratur. At in quo sanctior e B ea lex, in quo magis dominatur,

I am in nostro principe ' non enim hic ut plerui solem

17쪽

Zeges, e ιι leges statuit,quae viii rates tantum, o amplis:-eationes uasi ectant sed eas omnes leges, quas senatus ipse Populusi furentinus sibi tulerat,ea religione conseruauit, ut ne lueram quidem ex illis immutauerit suas vero leges non tam verbis, quam moribus exprimit quotidie, ut rectissima silpriuatis regula, ad cuius exemplum rationem vitae siuae omnes possint inminere. Nam quod antiqui finxerunt iussitiae simulacru apud Iouem esse collocatum, nec qua ab eo separari,intelli voluerunt principes viros,qui Iouis sunt simulacra oportere nihil νnquam agere, quod auo reat a iustitia. At quis hanc deum aretius amplectitur quis coniuntius, quam Comus Princeps optimus cum ea viuit ' lilius autem seueritas acerbior cuis videri non debet,non enim is aliis acerbus diripoteB qui sibi non plus quam alii licere flutet. Quare si quis alicuiusceleris, vel 9squcionepotin nostru rincipem arguere, quod is in aliis non tulerit,acerbitatis eius causa conuincatur. At si nec sese,nec vitassivorum ρlus sibi concedi quam alienis possulat , cur iussae animaduersiones odiosae cuis debent vid ri ' Equidem vehementer miror, nisi caeteri,cum religionem traetoriae domus intueantur, aut a turpitudine ρrohibeatur pudore,aut in deluto deprehensii iuste se plectistea

tur. Iam vero quid infrincipe magis requirendum ese, qua ut in iudiciis ita se constantempraebeat ut ne leges quidem ipsae conctantiores, nec minus ad gratia cripte ut eantur' Laudatur ab antiquis iussitutum Licurgi, qui no magis legibus,quam exemplo populum regebat. Ego vero ne

scia quid hae in re laudis Licurgo dari' sit,quod PA

Cstimo' sit adimere,cuius quidem integritatem vel inimi

18쪽

cent,ut totum 'sius regnum , at itio longe sit continentioricum s a conuiciis,et contumeliis deorum ad etatem, cultu mentes omnium deduxerite iam vero ubi sanctiore si negotia cotrahuntur P ubi rerum creditarum certior solutio pubi rectius, ac citius lites deciduntur ' Quae causa ex tam flerplexa controuersia confiat, quae breui iudicio non expliceturZnὐm gratiae causa quic1. statu, sam eis quidem certe tanta iuris aequabilitas.

Nusquam suum quus ius magis obtinet. Quis ergo necessitatem non excuset,quae iamliae,minisbis natura es imposita iras cofutur ea saepe facere, a quibus animus abhorret. Nihil sani'test acerbius illi contingere, qui miti sit natura, quam acrem se cogi, a perum fraebere. Nanda est igitur ιῆι xenia ,et quasi misericor a liliusfortunae tribuenda. O legant obsecro patrumsuorum hi Horia si qui unt, qui haec hodie non probent, ut tandem intelligant praessare ciuitatissae, nius imperisseruire, quam in libertatis inbiadios pericula redire. qua nam hominum memoria ea ciuitin ingeniys, opibus, diuitiis, virtutibus,m omnlius fortunis aeque foruit ac edicea Familia clauum tenente ' non ne aliis temporibus furoreseditionum ita eri cocusa , ut nihil calamitosius Florentino populo esseρ letiquo circa magnis fortunae beneficium mihi videtur ese, si eiusmodi ciuitas, quae libertatis fructus tam acerbos, ali amaros tercepit, optimum nacta frincipem in inscio contineatur. Incalus ess enim illi Pactor, cuius pecori liceat,quocuns libeat, vagari. Equidem semper existimaui non minus ad quietem priuatorum obediendi scientiam,quam principis ipsius gubernanssiter semovi turi Nusq

19쪽

Iernandisapientiam tertinere. Uerum quid aliud ess tanssim Regum a Murano,quam seriutus quaedam flendore dignitatis confiitutaritanus enim totius im eris curis angitur,ats huiusmodi en eius conditio, visuasalus communt omnium salute nitatur. Quid igitur optandueB F ri',msi ut veneratione ρotius9colatur , quam timore fidquod facile contingit, bipriuati ciues si bistant impera-ire. Sic etiam Gr ipsi quietiorem ratam agunt , m frinciperiuntur mitiore. Quine qui ne quem orte laedat iniuria, pιam ne Matur i e magis veretur. Seata eri inquam i ta ciuilin, quae potrus amore cum suo principe, quam odioeertet. Tunc enim sit risopuli nulls exactionibus ossiendantur, exi timat enim Princeps totius opes imperii ad tuo.

Eam dignitate uam si res tostuletearata, esse. liro sint omnia sterila nemo e B ita in solutus,ut quoquo modopost, s rationibus no conseviat cums nemo fere frin, eeps vilius imperiiρ it V Agari, qui se contentus non sit,ne uis se copiis sustelare queat aciundum nonrofluit, ne adseposet cuiusquam iniuriaperuenire. Salutis igitur.

Initatissse sudo, non auaritia ductus ad confiuetuae-nem aliorum ρranci um , O rerum publicarum rationes iniit tecuniaesidi comparadisci. ac sicum aliarum ditionum exactionitus, o tributis,quae flant a nostro frincipe, comferantur,aequiora fortasse , Mileuiora abidosieri videbuntur, quam abalus: cummaesertim facile'osticeret tirprn . dentisimus, tempus omnino sortiri firmissimum exercitum alere cogeretur.num eum fefeld renon negrauissimum iustifbedum, ais, nec sarium si illium enam ciui εsenesi eiecta Caesaris praesidio eius compleretur hombus,

20쪽

Itati inge magni terrares inii eerant .is magnli, diabilis iopiis comparatis ρr uertis hostium consilia. Cum enim db egitarent de bedo sermo inferendo,is nec opinantes norpemodum o presu,ω totam beli molem a senesitu moeniaeontubi. hai stantum absit, ut bellum sibi pateretur inferri,ut cogeret hostis intra moenia se continere, ac Latis habere sibi νiderio a pena urbem tueri, oe honem a moeώ-bus arcere Pru et mos enim Princeps nosser, at fortissimus anmi magnitudinem Agesilai Regis laconum ea

imitatus. uc enim ca Rexpersarum magnos contra Sala-eedemo es bell taceret Vparatus,non expectauit hossem,

forior ipse in . iam duxit exercitum ali Regis cosilia ita perturbauit,ut in toto illo bello superior extiterit; quam cuidem rationemsicutus Osimus Dux Florentinus, non stim incendio belgi striciosi siuos uberauitδε ut videmus, amplisimam riuitatem , latismos eius es inditionem . riderit ne i tamen hoc ille consilio subiit onus tanti belgi sed quoniam intelliebat armis sibi quietem ese comparatam. Non enim commoda ρacis ad ludia besii referresolet, sed

contra belgicos omnes labores incommodat omnia libentius ad pacis tranquilitatem confert. Quae quidem res iis fel, eius etiam, quam multorum est opinio,succes b.in quo- quidem admiranda esius virtus emicuit. sum enim exciarati fulsent illi motus in ciuitate senensi, quibus Imperatoris deturbatapraesidiasuerunt sum potius quam ' se Eurum 6aesaris c. um secutus rivi stet, istam ciuitatem ab omni fere comeatuWohibuisset,ati intrapaucissimos diei in 'tectat suam redegi stet.Verum iisse nefa semper esse duxis siti in re C aris animvm cendere, nes contra νι