장음표시 사용
21쪽
flubmersarum, partim fluitantium, partimina natanιium bestuarum, partim ad saxa nativis ustis inharentium. Ipsum autem mare ficterram appetens littoribus claudis , ut una ex duobus naturis conflata videatur. HaeC & hujusmodi alia, si vel homines verae Religionis.& veri ignaros Dei rapuerunt in admirationem , ut de Ente aliquo supremo cogi tandum esse judicarint, quales, non oportet esse & quo animo affectos, quibus id tanis tum ut cumulus accedit 3 sed mitto haec Gmnia, quibus omnes adimpleri possent paginae. Auctor Lexici recens in vulgus eis
missi conqueritur de negligentia studii Geographici, & videri , inquit , ac si istud stu.
cium plerumque non censeatur dignum, quod majori agatur diligentia. Non a tem ille solus est, qui Geographiam tant . pere negligi dolet; socium inprimis etiam habet Auctorem Geographiae Germanorum vernacula editae, qui se Melissantem amat appellari. Scio praeterea alios , viros eruditos, qui idem sentiunt; ex quibus mem ni dixisse quendam, inter alias causas, quare nostro seculo Geographia , una cum niversa Philologia tantopere negligatur,ita, ut tantum non aperte dicant, turpe esse Manimo magno , ad amplam adspiranti rerum sciemi
22쪽
scientiam indignum in istiusmodi levibus elaborare studiis , etiam hanc unam esse,quod ii, qui hujusmodi doctrinas urgeant, Cetea Tisque praestent, non facile soleant in haereseos venire suspicionem , nisi quem terreat metus a Cleanthibus. Nam in eo jam extremo hominum mores esse sitos, ut qui multum in eruditione sibi videantur excellere , sibi honori ducant in aliquam haereseos venisse suspicionem; id quod quasi certissimum solidae eruditionis, quam secν- sequutos putent, esse credant indicium Aliter de Geographia sensisse STRABONEM Geographum fere antiquissimum, constat , qui libro primo rerum Geographicarum Terra desieriptionem inquit, quam in praesentis instituimus, Ahilosopho non minus siti alia re, quam is με trastationis . se δε- eis, considerandam censemus. God nos baud ab re sentire, multis argumentis liquet.
enim primi philosophiam artiuere ausi Aunt , philosophi ii fuere : Homerum dico, ianaxi
mandrum e lesium, Uusque civem meata. um , ur Eratosthenes etiam ait, item Democritum , Eudoxum , Dicaearchum , Diarum, aliosque complures e nee non iis arare Aosteriores , Eratosthenem, Polrbium , Posidoniumq-, kamines o ipsos Philosophos. iam multarum
23쪽
rer m coemtio, qua sola hoc opus confici potem non est nisi ejus, qui divinas humanasque res contemplatur , quarum rerum silentia philosophiam definiunt. Tum utilitas quoque multi plex , qua partim ad negotia civilia actionesque
Principum mirorum conducis , partim adcogni-rionem coelestum, terrψrium , maritimorumque animantium , stirpium frugum, atque aliarum rerum , qua singulis visuntur locis . viarum designat eum, cui vita ars o beatitas e ra H verum uti rerum humanarum o-- mnium, ita & disti plinarum inter homines semper aliqua est animadversa vicissitu. do, ut nunc haec nunc illa eminuerit Di
sciplina ; prorsus, ut hominibus de Geographiae negligentia conquerentibus aliqua spes remaneat, fore aliquando, ut & haece suis quasi progrediatur tenebris, & ma.
iore ab hominibus colatur diligentia: pr isertim cum illa non omnino jaceat, sed hinc inde per orbem semper aliqui reperiantur, qui non sine multo labore dc induis stria quidem , sed etiam non sine- magna laude in ea versari soleant. Attamen inis primis Apparent rari nantes in gurgite Vasto, qui aggrederentur opus aliquod Geogra. phicum latina lingua conscribendum, cum
24쪽
PA COGNITA GEOGRAPHI . stamen id maxime foret & utile & necessa. 'rium. Scio equidem moris jam esse, eum isque morem apud Germanos in dies magis
invalescere, ut sua utantur Vernacula, non
solum in edendis libris, verum etiam inseris mone eo, quem vel disputando. vel docendo, vel colloquendo insumunr, Cum tamen & d,berent & maxime deceret , uti
vernacula , non autem ea, quam a parentibus quasi haereditate acceperunt, sed Eru.ditorum, id est, Lingua Latina. . Hinc toti m extaut Auctores Clastici Germanis n'. tis quasi turpiter habiti, imo etiam in Geris manam linguam .translati ; id quod, quanto fiat detrimento clamant omnes ii, quibus puerorum ingeniis omnis insumendus est labor. Talia autem maxime Geographia experitur, quae nullibi plane latino i- diomate apparet. Dico autem nullibuNam ego quidem probe sciu, quanta fuerint in Geographiam meritil Virorum illorum celeberrimorum , Cellarium puto atque Cluverum, item & Valerium aliosque. Sed doleo tales viros extitisse tantum secuislo priori, ut ita nostram videre non potuerint artatem. Hinc cum eorum libri quos confecerunt, Geographici, seculo jam
priori quoque .fuerint emissi , . neminem id
25쪽
persa asurum mihi credo, istos nunc eum,' quem tum temporis , quo erant primum in lucem editi, posse praestare usum, cum Geographia , vel potius reriam in Orbe habita. bili status , qualiscunque sit, semper soleat
mutari. Nunc enim mutantur rerum a que possessionum Dominia, nunc Castellum, nunc oppidum, nunc urbs aliqua aut deinnuo exstruitur, aut melius reficitur, prorsus ut altero quovis anno multa quoque in
in libris de Geographia agentibus immutarhdebeant; id quod usus & experientia, qui & recensus publici atque itineraria Gem graphici. quoque libri tovies denuo typis impressi satis luculenter testantur. Hinci istorum. Virorum de Geographia quidem bene meritorum opera, praesenti tempore, cum totum jam praeterlapsum sit seculum. eoquo fuerunt in vulgus emissa, magnum non amplius phaestare possunt usum; taceo, quod isti libri partim nitriis sint breves, partim etiam lectu difficiles. Quod posterius quidem maxime de Cluvero dictum volo, quem valde succhactum haberen*us superstitem , nisi alius in illo augendo extitisset opera. Cuns vero tali modo sit auctus, ud, illa, quae fuerunt addita , ipsi auctori nota
26쪽
btum sparsa, ut ita unam. Candemque rem - .
duobus aut saepe etiam tribus Iocis descri- ptam quaerere debeam , multum omnino detrahitur jucunditati , qua tam largiter a.dias frui possent ii, qui Geographicos libros Iegendo se delectare cupiunt. Cellarii o. Pusculum, quod inscripsit Nucleum Geographiae Novae & Antiquae, breve est&an- ,
gustum, ut non amplius nec ratione tem Poris . nec ratione rerum, quae in eo conistinentur de Geographia nova ilintelligendum , nam antiqua non immutatur Cere queat. Alterum ejqsdem viri opus nimis est pretiosum & rarum, uti quidem Malii omnes libri Geographici, quorum plures in sequentibus nominabo, latina lingua Conscripti, ita ut non in omnium vertenu itur nnanibus. Est igitur omnino penuria librorum de Geographia latitio sermone via gentium; quod quidem mirum est, cum tanta reliquorum librorum . de quavis disciplina tractantium, multitudo sit, ut rem
litterariam, quae charta typis impressa cortinsistit. quidem augere, scientias autem ma gis impedire, earumque incremento osticere videantur. Quod si quis occurrat, hon' tantum praestare usum Geographias latino sermone sororiptas,quantum praestent Ger-L ' ac mana
27쪽
manae, Don esse omnes, quibus Geographias legere volupe sit latinarum litterarum do- . ctos ; et ego eodem jure responsum velim
non omnes omnino esse mercatores , dari homines eruditos, latinarum litterarum amantes , qui non id ex Geographiis Gemmanis haurire queant velint, quod possent ex Geographiis eruditorum Vernacula, id est, latina lingua conscriptis. Nullus dubito, quin omnes, qui quidem rect e sentire cupiunt, idem meeum sentiant. Taceo quod multa eaque jucundissima scisu, quae ipsam latinam linguam attinent, ex Geographia debeant illussari & demonstrari . ut nunc exempli gratia, quaedam levissima quae veniunt in mentem , afferam ; istud proverbium quod ita sonat: incidit in Scyla lam, qui vult vitare Charybdin ι & istud destre Dodoneo desumtum , & multa adhuc alia; an aliunde, quam ex Geographia m lius , an jucundius ex Lexicis discuntur δminime credo quemquam inficias iturum . quod ' idulcius ex ipsου fonte bibantur aquae. Haec autem & hujusmodi multa, quae pos :sunt tradi in Geographiis latinis multo commodius & multo aptius quam in Germanis mereatores ejusdem generis alii homines
28쪽
Pstias GNIA GEOGRAPHI . x rnon curant 3 nec talia in Geographiisque desiderant alii complures , qui tantum Geographias legunt, ut recensus publicos melius intelligant & rectius; uti e contrario homines latinarum litterarum docti, aliarumque disciplinarum minime rudes non anxie quaerent in Geographiis, utinam lo- Corum haleces suas capiant Batavi , &quae sunt alia huiusce generis levia, quae recensendo plerique Geographias absolvi si petasuadent. Cum itaque Geographia immen sum dicendi proponat argumentum, ita ue-nec vires unius eiusdemque hominis suffice. re, nec multa id capete queant volumina a
hominum autem alius alia magis amet,magis optet , magis desideret & magis hecesse habeat i patet unicuique singulis hominum generibus singulas posse confici Geographi-
as, ita, ut alia in usum Mercatorui', alia iterum in usum opificum , alia denique in . usum Eruditorum cedat. Geographia autem in gratiam eorum scripta, qui in litteris atque scientiis omne suum consumunt rempus, quae potest esse dignior, quae utilior, quae iucundior, quae denique quae magis c immendari mereatur, quam ea quae
latinis conscripta est litteris 3 sed ego probe sentio & intelligo, quae vera subsit cau-
29쪽
PR. IDGMTA GEOGRAPHRAE, I negotiis , priusquam adgrediaris adhibenda ess strvaratio diligens. Stat a meis partibus
Pomponius Mela, qui quidem satis latine scripsit, & expertus quales quantaeque sint propositae dissicultates, & quae obstent imis pedimenta hisce verbis suam exorsus est Geographiam: Orbissitum dicere aggredior
impedimentum opus facundia minime capax, constat enim fere ex gentium locorumque nominibus , o eorum perplexo saris ordine, quem persequi longa est magis, quam benigna materia, verum adorci tamen cognosicique digni mum. quod sine ope ingemι orantis aer a sevi eon semplatione pretium opera attendentiumabsoLmar. Sed haec hactenus de latinarum Geographiarum penuria. Quod si jam eas,quae nostra vernacula sunt editae, consideramus. quae quidem satis multae sunt, ut de penuria conqueri nemo queat, nescio an illarum praestantia hominum satisfaciat desiderio. Nolim hoc dictum aestimari in contemtum eorum Viroeum , qui isto non obstanxe praeclare de Geographia sunt meriti. Nam id humanarum non est virium, ut unus aliquis aut pauci tanti m sua aetate praestent, quantum mutri omni labore connisi praestare vix queunt integris seculis , ut nimirum disciplinarum aliquam plano iacentem erigant
30쪽
pN ECOGNITA--OGRAPHA . rs. graphiam tironibus lucundiorem atque faciliorem . adultioribus omnibus omnino. magis expeditam reddidit atque suavem: ingeniosam, puto, pariter ac utilem Tabuislarum Geographicarumisiumraratisnem,quam
proprio suo arbitrio in hujusmodi rebus inis primis gnaro jussit institui, ita, ut non solum alia quaevis regio, alio semper colore Conspicua reddatur , & termini regionum adcurate describantur , verum etiam ut ipso Tabularum intuitu quilibet statim possit inis. ternoscere, si modo ei ante perspectum
fuerit . quid quisque color designet ) quae
regiones in Tabula Geographica appare tes Romano Catholicam amplexentur Re ligionem, quaeque Venerentur EvangeliCam, . 5 quae Reformatam, imo quae miXtam h beant religionem cujus rei testimonium & exemplum esse potest inter alias etiam. illa Tabula , quae Helvetiorum pagos sistit delineatos. Venerabuntur credo hane inis geniosam Viri celeberrimi solertiam omnes illi, qui Tabulam aliquam Geographicam nullis coloribus distinctam aspexerunt. Quantae ibi deprehenduntur tricael quantae difficultates s quam molesta locorum investigatio i quam fallax inde reportatur meis morial plane ut taedio potius abjicienda Ge-