Friderici Nauseae Blancicampiani ... In librum Tobiae enarrationes, nunquam ante hac typis excusæ

1쪽

IN CHRISTO PATRI λ ί DO.

D. Hieronymo Aleidro Archiep ic po Brudusinod Oritano ad Cisaream 8 Catholia 1 Maiestate Apostolico uers Legato Fridericus Na sta Blanci apianus,Ecclesiastes Moguntinus,salutem.

Tobis librii initot tam plaboriosagalioqui meas pro Sacrosancta sidereligione nostra cociones enari andu su pi Aleander prς- sulum decusis mortale ,eade s ne causa in illii Enamtides cotinu ' multiau prece nuperis sunt diebus excust, si mulliis lucem non alii a pernos pro concione de Propiae tarditae. Necm opere preciu duxerim. q vel enarrati di telaeditionis causam hac denuo parte multis Ma .v i pote a in operis sto tispicio locot u sali magis idoneo aa ditores. quoS O gloria, aeque Dequentes atm dilig&es habeo, prarit iis fim. Iam vero tametsi non de tuerint hactenus apud meos

Germanos.& eos ade nec potetia nec authoritate cotemni dos qui multis admodu nomini b.hasce sibi no Brasin Tobia Enarrationes vel qualibet exiguas dicatu iri percupere videbatur ipse in solus sub haec milii tepora videbare.unominib. π 3bo si illi pluribus eam tibi a medicatui e pc ne e rebar subs cx tutius 5 --, c..uosius in mani,' ominu ip. 'nt. Id qd vel in pse

αδ const ter nec absq; ratione lingulari crediderim. Quum

2쪽

Quu essi habet Eri amatoes ex nostrae clara controuersa dictae sint N a rio bis in eu Tobiae librum collocatae,qiuXta plenus est ab inlutam ossi sanctitatat omi genZrem multaru Cruditioe,nuna satis ob pie. ta ec5mendanda,quill primu ud constat e Clialdaeo partim sermone,ec ab Heb Opartim idior ate coscriptus versus est, at Dd hunc ille modu te eronymo Sti idoneis vertete, Romaria roga induitauia est. Latine loqui coepit certe non potuit nec debuit quicquid in huiusmoi libru tot modis videlicet insigne, vin tua coditione sic undeculam cogruente, quoquo i o laboris insumptu est, a Suam tibi cosecrari vi potvi uod nihil in hoc sit opere rei laudata . quo tuno summo cadecore)admira maxima rulges. Siquid bulo diligetius conte plo ledescis ε rara &nulli a retii ferme omniti erudi ne N doctrina.simul propterea tua in ea laude verbis 'ex parte consequi conor. profecto nil vide o me retris de magno praesule dii iuxu .si quod de Carthagine quonda Salu Metixit: Sati .csibi videri,de laudibus Carthaginis pauca diacere, ni in quod illa sic superi es mi lauderet oratione laudi suae parem habere non posset. Quod equi cie hoc ipse loco fortasse si ille multo verius ccsuerim. Qui em quaeso laudes ego eruditionis illius tuae absci verecundia tentem,quado tam multi si docti toto ter Usu orbe polyhistores,ad qs comparatus longe minus sum si nihil eius te rei satis digne comendare usq; adeo desperarim.utex eis haud desint. et vel qualibet ivi alioqui nominis inimici adfirmet esse in te hie adro doctrina inuidia digna Qtiae obsecro, speciosior esse possit aelausu nil maior d verior,n axime non ab amicis sed ala hostib.dara Quam in eximia illam tua eruditio

3쪽

nἴ optimi quiq; tibi non tam inui ient qua sic demirantur.ut ea non lium an 1 sed diuina, nec tibi natura dc industria sed miraculo potius esse comparatam iudicent. In quoin sentenuavi vel pedibus ea nolens volens portet co sideras qua no mo Theologice rei.sed N Mu sues sed &Mathematicasu artiu.sed& liberaliu disciplinain otiumn adeoq; uniueris; κλα rmolitare cognitione sic pi se coiunctim p calleas, ut tibi facile Homer ille. itutias nullius non artis gnarus,ile P facile Hippias.v non liberaliu ino disciplinam, sed & mul taru ala reni prae se scientia serens te mi Gorgias si . qua o mittens se de omnib. qua iris rogaret respo- sur cile loco sit cessurus: Nec inter in hac in causare re Platone censent,iamet Iraliteris ars illi non des ferit ulla.imd a nec cedatam stoteli u tu non solii eosue i ad Philosophos S aior es prinet scientia coplexusAc, sed dc anima satorum s naturas oes rei quisiui ed scisse tradat Addo etia.M. illii Catone Censorin, mi Porriae genti . quc tibi pserendit in reru peritia nequa utauerim: quis ide ut hosti orator ide Historiae cSditor, idem Iuris, idereru rusticaria int tot operas militiae,tantastis domi cotctiones ita peritus suet it .v t dici credi r coeptus sit, optimuS Onator. optimus Seirato optim Imperator, nempe tres surrimas in homine res praestitis te existimatus. Interea odhac dica parte de abalutissima tot linguaia, quas vim ad ni iraculu nosti peritia qua sic inter omnes toto terrarii orbe docti logos sit venia dicto praecellere iudi

cio omni u crederis ut ea iii reparcinomiam Cnon trabeas. Ha braica qui ' et Graecam lingusta ta prorsus

ad ungue calles ut a re illis loqaudit.te mediis Athenis,media γ Israelit ivrbe natu δc educatum credar. quum

4쪽

DEDICAT ORIA. Π

quu sis in ac habeare Morit c sis. Quid interea dixerim de Latina lingua in qua V cI me post alios aurito&otulari teste, vs Iadeo pcessis, ut eqilestri oratione Lyrico Ss Iu Dpigrammatori, Iambi os de sic quideamnis generis carminu nora Dira sed dudu adillesces. adhuc magnos Zc doctos lib. coposueris. v t Horatii Statium, Manisse: hi iustem notae poetas cellentissimos veri superauerisu aequaueris. Ped stri vero'

oratione epistolas c orationesta dialogos plaeram alia sic felici stilo absolueris. ut M. Tullium. tiarauia Ium dicendi instrumentu defuisse cred dicenm faculti late plusn resera, quemadmodu fando no munus ἀPericles Alliente sis fulgurare tonitrua ciere aris

Nec id solu pr*i in tribus illis linguis longer uis

vervetia in mala a&Arabica se prster alias emines ut aeque possis gloriarite habere quin corda,ar P tria se quonda gradis ille Linus habere gloriarus est. Inis super haud est qd transeis quod omni u apud omnes maxime dignu laude censeo quia videlic summa illa sapientia dc pietate qua mire polles Acotra non pa-

Tu multos aliter tu facietes, cu b ma eruditione Meloquetia,coniuxerisAt non minus eximia eruditione Iinguaium dono, u viis moni sanistitate,non modo. Hieronymuillii Sindonen. prscipuuin ecclesia catholica decus 6c colume.modis omni b. reseras.sed N adedide videaris alter esse cum illo, ut huius in te o a mi

grasse propemodii credi possit, nisi fides pietas p ipsa

Christiana.huiusmodiMetamorphosim pie rectet credita indigna definiret. Hinc non tam casu a prouideria factu puto. id pater ille tuus,ex elic 'i s. quondam Philosophus de 3 doctor eminetiss. cum divo Hiero-DYmo te voluerit esse cognominem: quippe quo illius

A a vi ad

5쪽

rs cuiusda probitatis imitator. Nec sito ille desiderio falsus est,nec a tuo ipse fato famis es alienus, ut qui utrunsymiro quota successu cum stupenda omnium 'admiratione praestes eidem in linguan cognitione tam factus sis plus quam par ut Erasmus ille Roterodamus minus inquam testis,& omni exceptide maior. te Al drum summo cum iudicio vere M plus sivere tritimuis eruditiois antistitem dixerit Scensuerit,iden secundum caetera laude dignissima commedaueriri extulerit, utpote buccinator Homerus Α chilleDuum. At hinc est, et, Clemens P P. VILPont odis omnibus Mante sic unu sapieter ex unis uersi graeelegerit,ut te nunc suo sim lari item prope summa rei ad Caesaream catholicam Μaiestatem utat Legatomimiai non ignarus si tu prudeter qua feliciter priore illa tua apud eande inclytil intestathlegatione, em in cauia functiis sis. Nec mini,quan- 'dorister phae mire valeas sapietia, iudicio doctri na dcautoritatem n quom sit mira viti Qbrietas sum' ma ingenii dexterit anim' impiger& ab otio pro

dissimis ad Imperatores. Reges.Principes 8c Re ub. leflationibus,maximis regum& regni negotiis iam olim versatus sis, nuc*dum apud Carolum Impera. nuncium agis Apostolicum isummo Pont. Legatus Veneriis absens iterum non sine maximo honore declaratus.Vnde fit, t tot rebus administridis, quot. Iiosv coplures vix ufficiat unus ipsensimo par sis. Ver i metiam superfi . cest quod hac pane quics vel mentiar vel adfingam. quando non desint ex classicis harmi.a apud nos hin eston amolibus d p. reonis, cpii i ta

6쪽

DEDICATOR TA. l

inia latentur&te vr hascende in Gennania plusu dictu horrendas haereses,nunquam tanto orbis in ι re sinibus e

Virormatiensi

is sta ' plδης Riholiciis una cum inclyto Ronianoae Rege Ferdinando fratre iam ano adola pariter catholicoadsuit Consiliis paul Iures a xerim fauissent & paruissent:iam Plitnessea sentenro adhuc dei benignitate latura nobiscu rempana si tua diutius praesentias ut nobis licuerita adcdeum opi. m . fauere dignet optataim voti nobiscu sunt optimi &cordatim quiet: nempe non dubitanterarii Cocilio.diis supem bene fauentibus tua uinparabili miditioe.doctri. 'c pietate industria de facilitate, prudea di beniagnitate. clementia ε humanitates Hoe genus tuis furibus multo eminentis ε russi fides v arem, se m Germaniae pace& cocordiam, suam rarinae eiu ny licaepuritate simplicitatem p. procul

ecclesias redu eiu iri,S sua Climenta Pontra . coira rebelles victo

rae Pontita muli habeat penesse ecclesiastica digni tates eminentes tot viros omi do ne one insiones. tot muci lumina decora, qt vix alii toto orbe coplures aut cognorit aut viderit optare in no iniuria de te PonitAlesti qd de Nestorenamemno ut ῆGrsco

7쪽

E PI ST ' L A.

N regu apud illos rex dece sibi Nestor; similes optauerit quibus fretus sperabat celere cotra Troianos victo lxi1 Nec miru: quado vel inter alia quae data opera hre uitatis pcausia praetereo pse tuopte ingenio ad pacem concordia mire propesus sis, diutina reR experietia facile sciurus omnib. oinia,ut Christo lucrifacias oes. Quo etiamnia idem Pontinomaabet par atiorem, qui

maiore state Sedis Romans vinitate, amplitudine ec Μωehic prouehere conetur. Quit proinde nemo :nobis .muc tui similis coligerit, sic sanctis facile do- cctriniwnutibus4 piis emineret. tam p varus linguis loqr Tur,merito Tobia illu utpote Patriarcha doctri - na 86ietate praestitisseundem ab initio Hebro& Ch rurena cu meis in ilia Enarraucibus tibi Praesuli doctissimo dc phssimo, non utim alio dedicauerim animo.st qubi'ullius Atticoxiu , Varroni: Fronto ite Balbo ac item VIpianus d lautus Iurisco sulti Sabiriolaris corrigenda sua es enta tradidere dedica uere p. Sa thosce nostros labores tibi. doctrina nniu Antistim 'ssimo. modis quib' positim ac debeo humiliter dic, &d dico: tale te mihi futu* inibi

censens silis Antimacho fuit Plato: quu mihi us adeo sis instar omni vi nu dubitevibatu iri omnib.qd acerrimo mo proban t iudicio.Bene aut sperauerim vel vi

inde tibi huiusmoi nostras in Tobia vigilias probari, quia si pio syncero p in eis studio dc abso aliqdictionis

adparatu suco qd opus estis .docuerim. Cuius nimisu rei nec culpa mihi deprecatula duco, qsi ab emun me naris laominib.male auium . . interpres 8cem rator paulo triuialius scripser rimandoquide minus h ipsum mihi vitio verrendil putem quia sortasse nodedecuerit me sic Ioadc scribere,quo iura docti ami. . n. . indocti

8쪽

uidesii qui scripsi,citra difficultate possent intestigere.

esertim qa non dissimili, quo hic utor nobis sit stili, versus Tobiae liber aq non decebat me alienu esse sermone. Sed ad imaaec Suffecerit opinor quod haesim parte nec barbaru3 nec ilIatinus, usic facilis ab o bus intelligor nec interim fortassis absq; Dyctu: confidens hasce nostras in Tobia expositio tam in populo phs ad vera salute morib. erudiendo proruturas di vini verbi pconib. 8c cocionatorib. ua, mar epos sit prodesse ut si nihil eoru facile sin t desiderat , u vel ante nos in eunde Tobia ab Augustino vela a vel ab Haymone,vela Remense vela Lyrano vel RHugone vel a quis Alio tradira inr. Porro nou pat nultiqtidiano pene conuicio vel hac ob causam has nostras interpretationes sditu iri effagitariit, quam in il tis nec impie nec inseu uose doceo. A i ego pro dei opt. Mangloria. negaudi propemodu verecundia copuli us,hasipias inqua, En artoes nostras sci passus sum v t non ad Mogutinos tm sed N ad alios emi, si qforet utilitas paulo latius pueniret vici, is nec a me ut aederent essem conscriptae ric custae. Quod o

pustulu tibi urdi i Aleandro absolutissima pietated doctrina praesuli, primu dc potissimum dicatas volui. ideo nunc humilito dico δἰ dedico,quod eas amplitudini tuae ut es pietate sin illari. sore gratas diuinarim: interea 3 illas tam fauor ili tuo sic titulo plurium animis comendat uiri,ut non possit propterea non maior. ia Omes v tilitas derivari: quii vii p id gen' studia hoc

nabent maiora dc pciosiora,quo sunt maiorib.& melioribi no alit at lcpla, diis consecrata.Deinde pote Gim vel illa tua in me beneficia hanc sibi dedicatione iure qsi suo vendicare: ut quae tot. tama quo* sint, qt Aa v M

9쪽

. Nqurta in hoc preorata flati de paucis cosequi neq-am. Nonne obsecro ut caetera transea pcipus citiustatuae in me pietatis erat & hi uolentiae argumentu, qd ipse nuper mea proculdubio inopia pie miseratus tua in inclyta ecclesia Leodieli sacerdotiu εἰ amplii εἰ o pulentu mureel qualibet renuenti libere prorsus cedere volueris.indigna puto ritus .ego solus tot modis in vi a Gi sabaoth hactenus euangeliu Iesu Christi serua oris opi. sine qrela vi bene spero pKdicans. inibit laborans ex meis pro euangelio laborλ' haud com ad huius vitae necessitat ex iuere debuerim. Negle tam es in me solii benevolus&heneficu sed N istisauoris aura laues 8c subleuas. tqt ad te midis Osc u Moecenate consu ut viri boni ηdemhi paus res: imo qui vis adeo nec interim tuo destituis psidio, qtqt v bim sunt in ecc lesa dei bonae spei iuuenes.a citeris serme ne eisti ut eoru sin a vere hoe ipsum ad te seu parrinpossint ac debeat clamare.quod ad stia dioecenatri brati'.Ο'prisidia dulce decus meti. Est ergo M. h postrema huiusce nostrae tibi de is dicationis oblatae tu qua qui tumuis pusilla. gestio

mis posteri rati cdmendet Id qd modis quib' potero omnibus posthac ut antea conabori hac nimiae dedi catione meae ad maiora propedie fidei tibi pbens arrabone que boni c5sulas precor. donec corrasero unde sumam,qua nune plus uo sacris pro ecclesa contisonibus districtus soluεμ non iam propedie resolu1. Quod supin supplex obtestosivi quod sae0sic bonis

r iis lueriseatu. studiosis iniere pergas,tibi utcunqν, alioqui Dissiligod by Corale

10쪽

DEDICATORI A.

alioqui dudii immortali, apud cleia opti egregia laudε

paraturus, apud posteros Itonestist. 8 nremoria plane perpetui relictu us. In huiu sinoi vero sanctiss. tuis conatibus.in abus nuc pro ecclesia eius fide dc religione tam diligent si gnaviter v e i saris pler caeteros Ronas egregios Cardinales.omaria episcopos Luditis. N ampliis viros habes & semo habiturus es flaud aliis

legationis Apost. esto ec Achaie .ite. D. A. F esu Card. Decanu. D. Guilhelmu ab Enck oti Cain. D. Bernardua es arct Nepisc. Tridentinu. D. MAIau a Schon et Archiep.Capuanu, dc id genus alios Ecdfiosta patronos meos multiplici nimisu nomine incdparabiles.Quibus nectibi minus me mancipium deditissmodis omnibus proloco Stepore c-endari cupio, rualli amplitudine sp feliciter nise opto pro instaurada S reparanda Iesu Clum religione. In qua sane rem ego pro virili me est autetit vel studii vel cosilii vel Iaboris vel ingeniiuc 5sera. De nio ad eande re paulo ucilius conficiunda navabo pera, ut in ipe bonisau uiis maturescat mea in qt oi Euagelistas m taphrasis op' uti cotido sic diuini verbi Donib.coisa qscun*hsreses utile & p commo ou .vt no lare pule R idipsum merito sit neglecturus. Interim vehemeit opto,hac cura de industris nostra is qpacto mere' cadido calculo studiosis csi mendatia reuerediscariplitudine tua.Quae iteruat 3 iteae bene valeat auste sui clientuli memor. ΜNutiae iii Idus

Iulias. Anio post Chiristun tu, M. D. XXXII. Elenchus