Emmanuelis Aluari e' Societate Iesu, De institutione grammatica libri tres. Quibus nunc primùm copiosissimus index accessit

발행: 1585년

분량: 670페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

561쪽

Delegimus ex plurimis carminum generibus ea, quibus poetae irequentius utuntur. Diomedis librum tertium, Servi j Centimetrum, aliorum i libros adeat, cui haec non satis esse videbuntur. Heroici carminis ornamenta quod enim Epos vocatur, a nde Epici poetae dicti a Virgilio in primis, ac caeteris qui eodem fribendi genere 'ruerunt, sunt petenda, quod idἴ de aliis ver sua generibus dictum sit:horum enim diluens, ct assidua lictio ma Hros omnessu 'trat. Vessus hexameter recipit interdum anape him, proceleusiniat, cum,ut quibuslam placet de quibus paulo poH. Posterior ratio mcticndi pentametrum Quintiliano probatis lib. . cap. . Et quidem optimὰ est sibi iumctus Anapae ius, ut qui sit penta metri finis. Ibid m Ea quoddam in ipsa divisione verborum latens tempus, in pentametri medistipondeo, qui nisi ast rius verbi fine,alterius initio conster, versum non isscit.

Senarius Iambicus , siue Trimeter Iambicus Acata lectus.

SEnarius iambicus, cum purus est,& integer, omnibus in locis iambos baber. Horat. Beatus ille, qui procul negotijs. Omnes sex pedes iambisunt, tot dem . n. pede S Senarius ad inittit, unde & nomen inuenit. Verum, Tardior ut paulo, grauiorque veniret ad aures, ut Hor tins ait, primo, tertio, & quinto loco spondeum, dactylum,& Anapaestum recipit. Omnibus etiam locis praeterquam sexto Tribachmpotest recipere. Horat. Pauidumque leporem,&aduenam laqueo gruem. Iucunda captat pra nata.

Dimetrum Iambicum Acatalefitium.

DImetrum Iambicum quatuor recipit pedes: secundo& quarto loco Iambos: primo, & tertio Iambum, spondeum, dactylum, anapaestum: potest etiam in omnibus praeter quartum, Tribrachymadmittere. Horat. Has inter epulas, Ut iuuat pastas oves. Videre properantes domum.

subscribitur hic versus interdum eleganter Senario Iambico. Mart. Vir Celtiberis non tacende gentibus. Nostraeque laus Hispaniae.

Sca on , siue Chobambus.

SCazon semper quinto loco habet Iambum, sexto vero spondeum,

caeteris omnibus cum Senario lambico consentit.

Martialis, Extemporalis factus est meus Rhetor. Calphurnium non scripsit,& salutauit.

Metitur omnia gcntra carminam pedibus duplicatu, preter ductilum hoc

562쪽

ligitur. Trimetra autem appellantur, quod tribus metris siue mersuris consent,cimi tamen sienos habeant pedes, unde oest raris vocantur ακατα lai x tri.Acatalem dicuntur carmina integra, omnibusque suis numeras absoluta

catalecta quibus pes unus deest. Legitimus senarius iambicus sexto loco iambum habet tanquim custodemidefensorems iambici ordinis:ex quo cum fuerit deturbatus, atq; in eius locum substitutus spondeus, . ιδε-ν sca on idest, claudicas ct ες Choliabus hoc est,claudus iarbus appellatur. . claudicare enim hi uerbis putantur. Martialis plurima epigrammata hoc carmine scripsit: imetro,ac Dimetro pauciora. Tragaediam scripturus, Senece trimetros diligenter inspiciet,obscruabitque, quos pedes, qu bus locis frequentius usurpet.

on loquimur de Plautinis, ac Terentianis senariis, qui locis omnibus cui Priscianus de metris comicis docet9 excepto sexto, quinq; pides iambiti tribrachym,spondeum, dactylum,anapaestum sine discrimine admittunt.

Terent.in Prolog. Andri 2γi utramis recte norit, ambas nouerit. Idem ibidem, Accusant:quos hic roIler avifres habet.

Idem in Andr. Perduxere illuc sechm, ut una Gylit mecum.Omnes sunt pondei. raetor quartum sextum qui eI. iambus. Idem in eadem. Nihil inae opus est arte,ad hanc rem, quam paro. Primus pes ess anapaedus,secundus dactylus:resiqui spondei, praeter quartam, sextu. Ibidem, studebat: tamen omnia Dec mediccriter . , Primus ecundus es iambus, tertius anapaestus, quartus iambus, quintus

tribrachys textus necessario est iambus. Qui dialogus, aut comaediasscripserit,dummodo ultimus sit iambus.ne de caueris sitsollicitus: poterit enim hos quinque pedes ad arbitrium suum pemiscere.

nape licum dimetrum ecatalectum.

Ampesticum carmen, quo stequenter in choris utitur Seneca, costat quatuor pedibus qui sere sunt dactyli, vel spondei, permissis anapaestis, ita tamen ut secundo, & qua: to loco absit dactylus. Senec. Lugeat arter, magnusque parens Hercul. Aetheris alti, tellusq; serax, Et vaga ponti mobilis Unda. Purent.

APPENDIX. Secundus pes dictionem terminat, qui frequentissime est spondeus. GLYCONI V M. GLyconium carmen constat spondeo,& duobus dactylis, quo S neca interdum choros scribit. Ths. Ii 1 Tam

563쪽

Tandem regia nobis Antiqui genus Inachi

Fratrum composuit minas.

ASCLEPIADEUM.

R Sclepiadeum carmen constat spondeo, duobus choriambis, &'arm. I. pyrrichio,vel spolideo, dactylo,&syllaba longa, Minde duobus dactylis. Horat. Mecornas atavis edite regibus .

PHALEUCIUM.PHaleucium carmen quinque pedibus constat, spondeo, dactylo,

deinde tribus choreis. E. I. Mati. Commendo tibi Quintiane nostros, , Nostros dicere ii tamen libellos Pollum, quos recitat tuus poeta .

Verbis hendecasyllabis, sic enim a numero syllabarum etiam appe tantur plurimum νtuntur qui epigrammata scribunt.

Sapphicum carnem.

V Ersus Sapphicus quinque pedes hoc ordine admittit, Choreu,

spondeum dactylum, deinde duos choreos , tertio cuique in mini sere nectitur Adonius, qui ex dactylo, de spondeo constat. am. I. Horat. Integer vitae. scelerisq; purus Non eget Mauri iaculis , nec arcu, Nec venenatis grauida sagitis . . - Fusce pharetra: Siue per syrteis iter aestuosas,

Sive facturus per inhospitalem Caucasum, vel quae loca fabulosus Lambit Hysdaspes cla con um carmen apud Horat.Ode I s .lib. r. choreum habet mitio Ieuis iliacas domos. Thaleucis pedibus abutitur Catulus, primae numseditum iambum, tum c reum attribuit, a quibus cateri fere abstinent Mart tamen lib. 2.ad Saeuerum, eum imitatus iambum posuit pro Pontio,

Et cum currere debeas Bouillas, iter ungi re quaeris ad Camoenas.

GDe Carminum Uimen one .

V Ersus metimur pedibus, quibus metiendis non parum prode Syllabae communis,Necessitatis metricae, Licentiae poeticae, Fb curarumque cOSniuψ ress

564쪽

EPisynalaephe, quae & Synecphonesis,&Synceresis appellatu r: est

syllaba una ex duabus ficta: quod fit cum duae vocales in unam contrahuntur, ut Aluearia, eadem, alueo, eodem , eosdem , aureis, i . aerei, denari j s. Virg. Seu lento fuerint alvearia vimine texta. Idem, Una eademq; via sanguis, animusq; sequuntur. E,& A,in unam syllabam contrahuntur. Idem, Assuetae ripis volucres,& fluminis alueo. Idem, Uno eodemq; tulit partu, paribusq; revinxit. Serpentum spiris. E,& O,vocales in unam coalescunt. Idem, Atria: dependent lychni laquearibus aureis. Idem, Pectora: nec misero clypei mora prosuit cerei. . Ε,& I,in unam syllabam coeunt.

Mart. Denariis tribus inuitas:& mane togatum Obleruare iubes atria, Basse, tua. Duplex ij, in unum contractum est.

I De accidit genitivis Oilei, Achillei, Vlysset, & dativis, ablatiuin

que Tereo, Typhoeo, et similib. inter tu et accusativo Typhoea. Virg. Vnius ob noxam,& surias Aiacis Oilei. Idem, Littora Achaemenides, comes in scelicis Vlysset. Aen. L. Idem. Inarime Iouis imperijs imposta Typhoeo, Ouid. Degeneras,scelus, & pietas in coniuge Tereo. Men. 3. Idem, Nec quo centimanum deiecerit igne Typhoea . Aen.9.

Nunc armatur eo. Met .c.

labam coalescunt. In superiorum c5tractione, delectit 5 autoritate opus est: ad horum Cui, huic, dij, dijs, isdem, ijs,ijsdem , Vsq; adeo omnibus uti licet. Item adverbiorum Deinde, dein, deinceps, dehinc, 5 verbi Deest. deerat,deerant, deerit, deerunt, deesse,&eorum,quae ex Semi, componuntur, ut Semianimis, Semihomo.

Ouid. Iuncta palus huic est densis obsessa salictis. Mel. lici i 3 Lucan.

565쪽

Lucan. Sed venient maiora metu: dij vota secundent. Idem. Iidem, cum fortes animos praecepta subijssent. optauere diem. τ . Idem, Vsque adeo miserum est ciuili vivere bello. . fStat. De hinc sociare choros, castiq; accedere facris

Hortantur.

Lucan. Non vlli comitum sceleris praesagia deerant. Mart. Sint Mecoenates, non deerunt Flacce Marones. Lucan. Semianimes alii vastum subiere profundum.

Virg. Semihominis Caci: facies quem dira tegebat. Huc etiam spectat Anteambulo, Antehac, Anteit, & si qua pra

terea sunt. Mart. Sum comes ipse tuus, tumidiq, anteambulo regis. Lucan. Plurimaq; humanis antehac incognita mensis. Virg. Qui candore niues anteirent, curtibus auras.

Probus In l. q. t.Eρ fynaloephe est una syllaba ex duabus facta,ut Flae νῖt Eripedem, pro Ampedem tetrasyllabon ex penta 'llabo fecit συνια-ὼν ηας Synechphonesis dicitur a quod simul sonare pignificat,

quod duarum vocalium sonus contundatur, pcrmisceatur2. 'Denarius iae, longum habet, nequis putet est e ductrium. Idem Mar.lib. 2. Vnus saepe tibi tota denarius arca Idem etiam lib. i. contraxit. Denariis tibi quinque Martialem . Eosdem,

e It apud propertium lib. q. Eosdem habuit secum quibus eIi eleta capi

cui. Huic,G lidadi casus.putat Priscianus lib. 13 monosyllaba esse, qu)d in hoc glnere declinationis dativus minor sit genitivo una syllaba,ut Vnius, uni solius soli,illius. illi, ipsius ipse, ite quod pleriq; poetarum id metris coprobet.

Virg. A. n. . Cuis loci leges dedimus, connubia nostra. Reppulit. ct i. Georg. Huic a , tirpe pedes temo protentus in octo. De dati uo Ei,nullum profert tristimonium. Probus Institu. Art.docet haec tria

esse difJllaba. Huic ait pyrrhichium essesed posse ambas nilabas in Ephr

naloepham cadire. Cui, ait idcm conflare ex duabus briu bus, ut 1 t cui putre Iesum. Interdum ex breui,s longa, GSupra ctim de vitimis egimus, testimoniis Martialis planum fecimus utranque aliquando breuem esse:easdem orripuit o Iuvenalissa LI. Qt is nunc diligitur,mDonscius, cui scruens estuat occultis animis p multo tamen frequentius contractum est v ex eo compolita, ut alicui, cuiuis, Mart.lib. 1. Im ipio quoties alicui tua dona referre. Horat.EFII I.

566쪽

cui volet is portunus ebur. Ouid.Tri '. i . In causi facili cuinis licet esse disserto. Manilius tamen lib. ii posseriore longa dixit Sic erit edes fugienda,petenda cuique. Nuic, apud Stat. 1 . Sylv. bis legitur priore breui, Laetus huic dono videas dare thura nepotes. Fudus huic pennaσ, cornrea su eret aethra. Utrimque xe sum asseri Priscianus eode loco, potatq; a Statio utrobis sa octam esed fresim. Probus est Ei ambu esse. quod Lucretius produxit lib. s. E man bus nitidum teneris opus effluit ei. In eodem, Scilici t fluuius, qui visus maximus ei.

Sulpicantur quida eum, Eis gemino ij scripsisse, priorem producta esse posi

tione. Prisci enim,ut supra diximus, linter duas uocales geminabant, pio, Maja,sic Ejus, in dativo struato utroq; I, Eij. Haec est Probi,atq; Piyciani sentetia .Probo libetius accιdo. Iraq; Cvi, Huic, Ei, puto suapte natura diffllaba esse,ut dij diis, ibiss qua fere a poetis cotrahutur. 2Dd vero TriIcianus ait, dativum nominum . pronominum j, qaorum genitivus exit in Ius, minorem esse genuiuo una syllaba,de hs accipiendum es quoram rectus duas habet syllabas, ut Vnus, ille,solus cst. et Qqis, Hic, Ismonon staba sunt: Seu Dee,ut multa alia uiderint Critici. Deorsum, Seorsum, Prehedo, Trehensio omismus, quod ista sere apud Pri cos poetas leguntur contracta: luc uero , quia nihil est, cur a poetis contrahantur,cu 'Edo,prenso uerba imminuta, tasint in usu, quam plena, O apud Vir. cn. 2. - Πιnsant,ut quidam citant.

Synaloephe .

CYnaloephe est cum vocalis, aut diphthongus praecedentis dicti Q nis I sequenti excipitur.& quodam modo absorbetur. Virg. Atq; ea diuersa penitus dum parte geruntur. Idem, Conticuere omnes, intentiq; ora tenebant. Idem, -' clamorem ad sydera tollunt Dardanidae e muris: spes addita suscitat iras.

Exceptio.

OEt Heu sequente vocali, aut diphthongo, integra manet. Virg. O pater, b hominum, Diuumq; aeterna potestas. Men. ro. Stat. Heu ubi syderei vultus ξ ubi vel ba ligatis Imperfecti sonis λ Theb. s. Eoi ynaloephe locum habet in eadem victi ne, b ynaloephe Dei o in aluersis συναλ appellata, quod simul ungere, linire lignificat: coeunt enim dus uocales, ct quodammodo simul unguntur, atqui collinuntur. Quin tilianus Sγnaloephen, er Synaersm etiam in eatim dictione fieri docet

567쪽

tib. I .cap. S .Plus, inquit, exigunt sutilitatis, quae accidunt In dicendo vitiarquia exempla eorum tradi scripto ucu possunt, nisi cum tu versus inciderunttit H M . ς Europai: et coatrariam vi tum quod νυ - tior, συναλ 63 Graeci νocant, nos complexionem dicimus, qualis e Ii apud Varronem, Ciun te stagranti deiecti m fulmine Pheton. Nam si esset prosa oratio, easdem literas enunciare veris syllabis licebat. Haec ille: ubi apertὰ Pheton, pro Phaeton ait Sinaiorpben esse. Idem lib. cap. q. Sinaloephen appellat in diuersis dictionibus. P .:m ct coeantes literae, quae ora dicitur, etiam leniorem faciunt orationem, quam si omnia verba suo sine claudatur. Ibidem Nam ubi libido dominatur,innocentia leue prssidium est. Nam Synaloephe facit,ut ultima syllabae pro una sonet. Vbi Synaloephe EGipsim vocavit.Probus Inst. Art. Ait Synaloephen feri multis madis, Interdum,inquit, breuis in breuem cadit, ut obsedere alii telis angusta viarum. Interdum breuis in longa m, ut Faenarias etiam fauces alta OIlia Ditis. Interdum longa in breuem, Virg. ecu. I a. Se signari oculis: vltro implacabilis ardet. Interdum diphthongus in simplicem longam,ut Dardanida ι' muris. liquando breuis in diphthongum , ut Arua neque Ausoniae semper: Interdum diphthongus in dipbibongum: huius vltimi modi exemplum none II apud Probum : a vetustate enim deletam e R. Multa tamen inueni, apud poeto. MC. e .c. Illae autem, paribus quaa fulgere cernis in ar

mis.

Abi Hei Hui, i,cuna es cotractum non videntur eludi sequente vocassi.

APPENDIX I. INterdum nec vocalis, nec diphthongus, ut supra diximus, i se

quenti vocali excipitur, Virg. Glauco, de Panopeae,&Inoo Melicertae, Idem, Posthabita coluisse Samo, hic illius arma. I ii, quod multo rarius accidit, si vocalis breuis sit: . Idem, Et vera incessu patuit Dea: ille ubi matrem.

APPENDIX II. SYnalaephe non solum in eodem carmine, sed in diuersis locum

habet. Idem, Et spumas miscent argenti, Vivaq; sulphura ,

Ideasque pices. ' .

Virg. Inseritur vero ex stetu nucis arbutus horrida. Et steriles platani malos gessere valentes. Idem, - quibus orbis in oris Iactemur doceas,ignari hominumq; locorum q;

In his

568쪽

in nis, atque similibus locis vltima vocalis praecedentis versus excipitur,atque adhorbetur a prima sequentas.

Ecthlipsis

DCthlypsis est, cum M, litera simul cum vocali eliditur, propter se

quentem vocalem Virg. Italiam.I taliam primus conclamat Achates. Perl. O curas hominum, b quantum est in rebus inane.

APPENDIX I.

PRisci M,literam cum vocali correpta seruabant. Lucret. Nam si tantundem est in lanae glomere, quantum Corporum in plumbo est, tantundem pendere par est. Corporum, dactylus est. Ennius,Infinita fere tum milia militum octo.

APPENDIX II. ECthlipsis etiam in diuersis carminibus locum habet.

Virg. Ianque iter emensi, turres, ac tecta Latinorum: Ardua cernebant iuuenes, murosq: subibant. Idem, Aut dulcis musti Vulcano, decoquit humorem, Et soliis undam tepidi despumat alieni.

APPENDIX III.

rerent vocales, prior a posteriore per Sinalepham excipiebatur. Ennius, Doctus, fidelis, suauis homo, facundus, suom, Contentus,atq; beatus scitus, secunda loquens in

Tempore, commodus,& verborum Vir paucorum .

Doctu fi: cundu'su, dactyli sunt. In secundo versu ex primo verbo exteritur,s, deinde fit synaloepha sic Contentus Atque be. Rarissime apud posteros videas hanc litteram extritam: Cic. Delphinus iacet haud nimio lustratus nitore. Alcinous, Longe erit a primω quisquis secundus erit. Lustratus, & Quisquis s, amittunt. ε α xuo elidere, extingeresiknificat:unde ectlipsis dicta est,qua proprie essctur M litera , deinde uocalis a uocali per synaloepham excipitur. Iuvenal.

ιγ.9.neque consonantem,neque vocalem extriuit. . vinendum recte, cum propter plurima tum his

Traecipu8 eausis diuidam aiunt b,bic uim habere consonantis, ut in illis Virgilii carminibus lib. s. - uersat iuuencum Terra fatigamus hasta -- ct 7 inseruida pinum Saninet

Anna. 7.

In Arat

569쪽

Sustinet,ae natae,Turni , eanit Hymenaeos: sed haec tua metris , adaque

eiusdem generis syllaba communi excusantur,de qua supra egimus. Illud τροro Iuvenalis non rideo qua ratione sit excusandum, quod hodie in libris cinectis legitur Tum his non addita praepositione De , hoc modo Tum de his: Ni alti volunt: Macrobius lib. Dca. r . ait hos versus bypercatalecticos E Graecis appellari:qui inquitθllaba logiores sunt,ut in q in

protinus omnia,Vulcani decoquit humorem, Et spum.rs miscent argenti vivas sulphura Et se arbutus horrida. Haec ille: quae omnia aut synaloepha, aut ecthli sed feni possunt, excepto eo, quod es in s. en. Bis patriae cecidere manus, quin protinus omnia. Perlegerent, c. Seruius legit - quin protinus omnem: subaudit. n. cturam. De litera A extrita sic scribit Cicero in Oratore, QVin etiam quodia subrusticu videtur, olim autem politius, eorum verborum, quorum eaed miserant postremae duae literae, quae sunt in Optumus , postremam literam detrahebant,ni se vocalis insequebatur. Ita non erat ea offensio in versibus, qua nunc fugiunt poeta novi. Ita enim loquebantur,

Qui est omnibus princepsmon omnibus princeps. O Vita illa dignu locos:

non dignus. In eodem. Sed quid ego ρ vocales sine vocalibus saepe breuitatis causa contrahebant, ut ita dicerent multi modis, vas argenteis, palm' cri ibas tecti stactis, G

DIς resis est cum syllaba una in duas diuiditur, vi Aurai tryssyllabum pro Aurae distyllabo, 'luar, euoluam , euoluit Ie, distoluo, heu, persoluendus, suauis, iam apud comicos dilIyllabum . . e N. s. Virg. Aethereum sensum, atque aurai simplicis ignem. In Epcd. Horat. Nouesq; deducunt Iouem, Nunc mare, nunc sylvae. Ad ON Catul. condita quin veri pectoris euoluam, tu. Ourd. Debuerant fusos euoluisse sitos In Epist. Catul. Pristina vota nouo munere dis Ioluo. Liti. Ouid. Vita data est utenda, data est sine scenore nobis Σ . Mutua, nec certa persoluenda die. b. 8. Mar. Heu quam bene nunc Papyriane. De livore Virg. Non lux, non cibus est suavis illi. durat,aquai,aulai pictai,quibus Virgilius fuersis locis utitur, non fiunt a genitivis aurae, aquae. aulae, pictae:esset enim νltima E,no ι: sed ab aurai

aquai aulai,pictai u lytrabis sc enim Pri ci casus interrogandi, dandis primae declinationis scribi bant per at mcre Graecorum, non ae, ut post scripsi νυnt posteri. Lege Quintilianum lib. I. cap. 7. Carmen HoratiI, ut Priseianas lib. I. Docet, constat ex diserto iambico, penthemimeri Heroica, hoc

570쪽

SΥLLABIS. sopen,duobus da sis, syllaba,quod ex caeteris eiu de Oti facile intelligitu D i , Iam teste Soauro,apud Plautum in Pseudolo distollabu legitur. Nuc ia. Iam cst, hiquit diuisit in duas ollabas metri causa. Lege R. Uinam de metris comicis.

sistote .

SYstole est, cum syllaba natura longa corripitur. Aen. I. Virg. Cum subito assurgens fluetii nimbosus Orion. Men. 6. Idem, Illae autem paribus, quas fulgere cernis in armis. Men. Idem . totumque instructo Marte videres Feruere Leucaten,auroq; effulgere fluctiis. Lib. 8.. Sil. Terruerun t pauidos accensa Ceraunia nautas. Aut positione longa, sed altera consonante extrita, ut Obicis pro obiicis, abici pro abi jci. Lucan. Cur obicis Magno tumulum, manesq; vagantes Ibidem. Ouid. Turpe putas abici, quod sim miserandus amicis. De Po. a Orion a Graecis p rosci ibitur Fulgere.essulere ait Probus huc spectare Feruere vero negat, quod Feruo R, uis terIus coniugationis apud veteres lectum sit. - corripere significat, undeostiae .

ECtasis es' cum syllaba natura breuis simpliciter producitur.

Virg. ltaliam fato profugus, Lavinaque venit Littora Stat. seu castra subire Appareri aut celsum crebris arietibus urbis Inclinare latus. Aut cum eadem consonans geminatur, Ut Reli gio, relliquiae, repperit, rettulit, reppulit. Virg. Rethgione patrum multos seruata per annos, Idem, Troas reliquias danaum , atque immitis Achillei. Vir bonus, & sapiens: qualem vix repperit Vllum. Rettulit acceptos, regale mimi sina, Philippos. Reppulit a Libycis immensum Syrtibus aequor.

Aut I,& V, vocales in consonantes murantur: Virg. cuius apertum.

Aduersi longa transverberat abiete pectus. Idem, Moenia, quique imos pulsabant ariete muros. Idem, Abietibus iuuenes patrijs, & montibus aequos, Idem, Haerent parietibus scalae, postesque sub ipsos. Sil. Arietat in primos,obicitque immania membra. in his di similibus locis I vocalis fit consonans: itaque.Abiete, ariete

dacty, sunt.

Idemaidem,

Lib. I. Aen. II Aen. 1 2

Men. a.

SEARCH

MENU NAVIGATION