Ioannis Bayeri ... Vranometria, omnium asterismorum continens schemata, noua methodo delineata, aereis laminis expressa

1쪽

Ex Bibliotheea i

2쪽

ae ia

4쪽

IOANNIS B MERI

OMNIUM ASTERIS MOR CONTINENS SCHEMATA, NOVA ΜΕΤΗODO DELINE ATA, EREIS LAMINIS EXPRESS

6쪽

NOBILITATE ET PRUD ENTIA CLARISSIMIS

VIRIS QUIRINO RECH LINGERO MARCO VEL SERO

VII. VIRUMQUE COLLEGIO

Iuris prudentiae intento,prqclari nominis famam in Mathematicis sei- entiis quaerere. Primum,quod legu cognitio, siderumq; contemplatio. toto quasi coelo distantia, de hinc, quia plurimi,quae Matheseos argu- . menta proposueris, ad res serias, minus idoneum, elaborasse fastidiaunt. Hinc quaestui& socordi omnibus modis dediti, praestantissima a quaeque, vetustatis situ obducta, & deplorata, contemnunt, aut sese

negligunt. Quibusda haec consuetudo conciliat,nonnulla ipsa natura ingenerat hunc de uictarum urbium,ac populorum sub iuga redactorum, exhilerat victoriar alium publici litteratorum hominum oblectant lucubrationes : multi desidia torpescentes,non nisi utrumque carpere,heroica & expedientia in abiectis reputare satagunt; illi gloriam, nulla morta lium aetate sepeliendam, iuste exigunt; hi etiam ipso teste Solone,accusantibus certatim ob noxii,viventesi mortuit, iuxta aestimantur. Merito igitur collaudati extiterunt ij, qui nulla re alia, quam perpetua virtutis Voluntate commoti, hominum secietate excitati, plurimum industriae,operae,ac praesidii in Re . Vtilitatem contulerunt; non vlla res tanti aesti manda, quam non in augendi, & administranda uniuersitate, sapientes aurei illius saeculi, suscipiendam simul,&retinendam censuerunt. Inter plurima autem communi pernecessaria,nauigatio cum agricultur non in extremis,exercetur,numeraturq; hominum commo-.ditatibus,verum nauem sine astroriam peritia diriger alias, nec vivis nec mortuis annumerandos ertius ge vitae salute desperare cogit. Terrae cultura imperite suscepta, omnem commerciorum,excludit absumit occasionem,sine quibus tamen, vix esse, vel subsistere posse ciuitatem , aut Rem p. Plato volebat. Nec enim vertendum sed arandum Plinius ait, unumquodq; opus rusticum,suo tempore,certo siderum ortu,occassive faciendum,praeparandum, serendum,colligendum,ut virgilius in Georgicis.

Quid

7쪽

Quid faciat laetas segetest quo sidere terram- . '' . . Vertere, Maecenas, ulmisέ adiungere vites Conueniate

Nauium Usum vere regium, AEquinoctialis, Meridianorum,Helices eum Cynosura e gnitio suppeditat,paci,belloque subministrat opem. Regia igitur Astronomiae consideratio, non ni si Rege vel Augusto digna, prout veterum quoque testificantur monumenta. Aratus Antigono Gonatae Poliorcetae filio,Phaenomena sua inscripsit, cuius translationi, MC. Iulius Caesar operam dedit. Germanicus Drusi Claudii filius, carmen suum Astronomicum Augusto consecrauit. Conatum itaque hunc qualem qualem meum, pro ingenii tenuitate, subcisi uis studiorum momentis, olim auspicatum, nunc demum clarissimorum virorum admonitu posteris publicatum, cui digne offcram , unec ambigendum nec disquirendum arbitror; praestantistimorum namq; hominu beneuolentiam, tum in se ipsis, tum in litterarum studiis expertos,summa ope nita decet, ne beneficium silentio transeant. Extra vos igitur,patres,litterarum & eruditionis patronos, in hac tanquam effoeta mundi deficientis senecta, perinde dignum acidoneum nondum offendo; quibus enim cordi, &curae,bonarum artium studia sunt: in ijs summa doctrinarum obseruantia,cum summa prudentia suspiciatur necesse est. Meae insuper partes, idem exigunt, nisi mihi parum vel nihil mentis foret, acceptum ferre iis quorum sub administratione laudabili, teneriorem aet tem,mitioribus studiis excultam, alteram quasi vitam retineo. Iure quoque haereditario, hoc quidquid est, Ampl. DD. V V. debeti conuenit, nec modo Augustum, verum etiam Augustanum dicere, non reformido, quod Imp. Augusto , olim suspensum , Coloniae eius deductis , quasi accrescere aequum est. Praesens igitur munusculum pro excellentissima vestra dignitate perexiguum. mca autem tenuitate non minimum, si pacata qua consuestis fronte complexi, approbaueritis, tum dum in laborem vere improbum,

fastidioque plenum, subiisse haud paenitebit. Valete. Augustae. Anno post Christum natum M. DCIII. Kalend. Sept. .

M M. V V. DD. 'deuotissimus

Ioannes Bayerus I. C.

8쪽

CANDIDO LECTORI S.

nomae studium,adiunctam difficultatem cum iucunditate, tot es tantae in publIcum emissae lucubrationes manifeste ostendunt. Multὸ enim esse praeclarius bomina dignius, Gaelum potiris, quam caelata intueri, es hoc pulcherrimum opψ, intermicantιbus astrorum luminibus,tanquamstoribus ornatum, quampicta in ficta, mel gemmis donota mirari, Lactantiuου bb. cf. c. ao. attestatur. Perbene igitur Ouia

Fronaque cumstetrent animalia caetera terram,

in homini Fubtime dedit, coelumque iidere iussismerectos ad sidera tollere multuae. Haec Hrrorum scientia Periores illis orbes,luminaque intermitantia tonsiderat, qua summa omni

potentis bonitas architectata, mortabumstruitio destinauit; meram hanc genuinam appetis, non dum superstitiosam a S. I manae Ecclesiae censuia dign/ssmenotatam,mlam inquam Helgaram,rn quo earundem robur,ςε μια stu undamentum,omnium animos in admirationem rapi motuum amphtudo,'marisivi stupefactos percesiit. Huius doctrinae dignitatem,eo ampliorem ess imus,quoplurium artium saecvndiorem agnosiimus fontem Geometriae, quae ad omnes conducit artes merissime appeliabimus ι instanamque scientia babet meritatem,e.siquis artem. disi. 3 . quam etiam ex prudentissimo I p. Dioclet.--πι- mian. decreto,discere atque exercere pubtice interest. Non immerito igitur 4uintibanus M. I. Ina. Orat. c. I R. ratu hancomniatare,pueris adacuenda ingeniaespitium, abi propter numeros forma adpu-Mca obeunda ministeria flammenecessariam. Iustitiam insuper,proportione Geometrica . Arithmettiad stribuimus,qualem praeter abas Pandectarum.Faecis L L. macius ad L. Si itascriptum. D. De bb. esposibumu,explicat: Aristoteles in distributivam,quam appellat δανεαηυκην, ω commutatio siue αλaλακυκην, diuidit. Si rem semibarem administranda usicipis, messis aut arationis tempus ignora/, cu sumsiderum,atqueadia Hesiodum consitis Iacet. Πληάδων αιτλαγ-ων επιτελλο49α , ο ιλοτομῆαων. Damus itaque methodo Ptolemaiessem Ortebana, coelestium siderum , quotquot hodie extare eo eri mus, Schemat Pus,s Schediographia terminum desicriptionis, Stapticam,obseruantes,smiti firma, curaque , hactenus si reoti iudico minime detaeatvi, raro namque eiusmodι, es ut decet reperiuntur perseeZae. Sunt ex descriptionibus, Hipparchi, Ptolemae Alphonsi es copernici ; per Tychonem Brube ad

trutinam examinatae, nostro , diutino intercisarum horarum labore adauctae, es tui in gratiam commodum qu benevole Lector,inpubbcum emisae. Habes quasi omnia ab antiquis frequentata constet tionum nomina,via iuxtauine Abarbar Arabis Babylonica,Persic aemia i inutita loquardilaniat non autem eo animo excuse, barbariem inde hauriaπJHpotiustanquam contrarium iuxta sepositum magis Auscens,in I amorem es classicorum te traducatsintentiam. Plurima igitur mala es corrupta, ac quidem amplius huc necesserio translata, tibi aversanda, musia bona in pobta, antiquorum auctorum nominibus connotata, tibi inice amplexanda. Huius mirandi ratis nulta est, pocabula enim cuiusque artis propria, non

aequab significam,ab omnibus sitientiarum asseclis Murpariselent, reou msurpata, facile in errores abeunt.. isne operis huius ieris,proximis constelgationib*passim apposita incautum pe*me decipiunt; nec enim Alphaia nauis sicuto, nec Aben rara ingitatori ,se hoc laeuo bovis oculo,ilia lucidae Hydrae conuenit. Vnas etiam

9쪽

etiamsignificatione, plures aliquando appetiantur siderationes: cum Sirio es Prosone, Persius eano ; Spiaca cum Aretaro Arimeta ; ora eum miluio vultur eadem denominatur: Similia offendes plura, qua certe ad Turitatem Indagandam, maiorumquescriptorum diora perspicienda, multum prodesse possunt. In elingendis astensinorum ima inibus,quantu eri potuit, nerum depιnxImm ornatum,cultumque antι-quitaris amatoribus,sorsan peracceptum, es idoneum ; hine poetarum quorundam deprehendes argutinae , temporum locorumquedescriptiones, abas longi gimis obtactra periodis , elicies, nusio denique labore Rom. I p. secula, cum hodierna rerum etintastu e comparabis. Sunt Tabulae secundum recentiorum vianionem duodequinquaPnta, in quibus integra, F sepius quoque terminantia assicies sidera, sine in cum detineatione, formae cuiuslibet certae. EAPatam sicognostere nesiis figationem, sine imagine selis descriptam stella aegredere, faciem totam, eadem qua caelum, charta tibi haec subministrabit, positione; modo etiaam compendiosiori, cum primis Liuiuosis, marias cognitionum gratia regiones, obeuntibus, accommodatior cum nulD ferme difficultate, ab ina in aliam deuehantur Academiam ; Sphaeris seu globis magno pretio coemptis, nec dum apte sit plerumque flet) accommodatis idem efficere ne quidem datur. Tres contianet partes Borealem, Zodiaci, Austrinam, circulos quinque parasielos , quorum extremi t Areticu Antareticus, trinquesequentes Tropici, AETHuus Cancri, Brumalis Uapricorni appetiatuν; in meaeo horum i 1μευνος, AEquator,seu Linea, AMenus..AH ilh celsae qua tramite panditur aethrae Jndicium ea Aries: hunc totum Linea quippe Sustinet. AEquinootialem, tropicos mirisque contingens Zodiacus signifer , interficat, quem cum Circulo Lacteo solum, Sphaerae latum exhibent, hic indefinitae latitudinis, dis sedecim graduum amplitudine deseris, plus,prae cateris,librum insementibus occurrit. Doricaremoriorum principia, ex miroque Eelipticae polo , tineae deductae, aperiunt, in Heliarum altiturines demonstrant. His si mel abqualem Astronomicorum sun .lamentorum adhibueris cognitionem,cum gulabis tradi,non sit praestentis negotii, breuissimo tempo- sstati uotum percipies non contemnendum. Vale, audium e r operam aequι bonique facito.

10쪽

RISSIMI DOCTISSIMI V E VIRI