De Morbis vasorum absorbentium corporis humani...

111쪽

g. XXXVIII.

JPotentiam vasoriim absorbentium ad machiib

denati creandam, data opera peculiari et elegam te scripta dissertatione recentissime exposuit I. HEiN a , hisce sere in compendium a mocontractis Verbis , ingeniose comprobat.' hachiridis Caussam roximam esse iactionem Vasorum obsorbenti m auctam. achitis id prae reliquis inquit orio bis peculiare habet, quod aetatem infantilem inprimis infestat. Conditionem itaque quandam adultis deficientem infantum orporibus inesse, qua, ut in morbum hunc irruant, apta reddantur. In genere autem eo Iaxior, debilior et uoculantiis est corporis humani compages, quo Propius vigilii suae, eo firmior vero et densior,

et aridior, adderem quo magis ab illa recediti

Aetate infantili itaque solida mollia et Iaxa sunt ossa multum a duritie absunt, quam provectiori aetate nanciscuntur. Praeter solidorum hanc debilitatem insignis etiam est universi corporis insantilis irritabilitas, ut stimuli Ievissimi vellementissime saepius illud convellanti

112쪽

Mi CL,onῬυ recte monet, longe debilius est εystema Iyniphaticum, simul autem et irritabistius Flanctio enim huius Systematis longe soblemnio et maioris momenti in infantibus ac in adultis est, quod liquorem vehit nutriti' ii dic tum, qua illi, qui adhuc in incremento sunt, magis quam adulti indigent, qui restitutione solum amissi opus habent; hinc etiam egregie explicat, cur iuniores Praesertim morbis Systematis

lymphatici laborent.

Nonnulli Auctores inter quos CULLEN, Ob-εem arunt, irritabilitatem hancce et ad spasmos proclivitatem hominibus rhachitide quondam correptis per omnem reliquam vitam inhaerere. CAPPELIU in cacochymia acida proximam Machitidis caussam ponit Acidum enim in piis mis viis generatum, et a vasis lacteis susceptum chylum et sanguinem inspissare, omnibus Symplomatibus in rhachitide conspicuis ortum rambere, ipsaque ossa emollire arbitratur. Sin autem naturam acidi initantem et oeconomiam do

tem recte contemplemur haud satis firmo talo ententiam hancce inniti apparebit. Acidum enim, in primis viis exortum, vasorum Iacte

num initiis, summopere latitabilibus, difficillimo

sane excipiatur; sin autem mitior et dilutior eius pars cum chylo tandem absorbeatur, obὶ0ngua tamen Per vasa lymphatica et glanduIM

113쪽

rum anhactus iter ita subactum et commut tum erit, ut, si sanguini demum advelia naturam suam iam plane exuerit et ossibus emolliendis liaud aniplius sufficiat. Hoc ita esse, tot insantes et adulti nos docent, qui, licet acido misere vexentur, haclutide tamen non corripiuntur. Non intelligo insuper, quare in infantibus tantum nec in adultis etiam vis haecce rhachitidem procreandi acido insit; qui demum seri possit, ut tot et tam variae caussae, quiabus saepe nulla acidi gignendi vis inest, morbo

huic ansam praebere possint b

Constat, Partes solidos non innes aequalis ter vim vasorum absorbentium sentire, sed quasdam prae reliquis et intex illas ossa praesertim illorum actioni exposita esse, ita nenipe, ut ma- 'teria calcare ossium continuo tramite a vasis a sorbentibus recipiatur, ab arteriis autem eodem modo perpetuo restituatur. Sin autem actio, Uruin supra modum augetur, adeo quidem, ut plus excipiatur quam te vi restitui possit, fieri alite non potest quam ut in multis partibus defectus quidam, et in ossibus praeciI uomateriae terrestris defectus appareat, quae dum ex ossibus educitur , et robur tiIitiemque isto. xum secum aufert, ossa minia et flexilia relinquat, necesse St. Eris autem iam patet, hoc

eo facilius et citius fieri posse, quo magis ossa

114쪽

adhuc in eo statu sunt, ubi crescunt, materia calcare Primurn replentur, ideo sue Potissinaum

illa indigent.

Haud male autem haecce, ni fallor, in rhachitidem quadrant. In omnibus enim partibus, in quas vasa absorbentia magis minusvo in statu sano agunt, in iiOrbo liOcce Inaior mismo e defectus percipitur. Simulac enim o bus incipitci cutis accida et rugosa evadit; musculi marcescunt et attenuantur , omnesque partes, quae vel adipe vel lympha exsudata turgidae esse solent, illis sensim sensimque privatae collabunturi, et insignem post mortem depletionem , qualem praecipue tela cellulosa subculanea et omenta, demonstrant. Morbo Mullulum xονφεs , in ossa inprimis saevire incipit, materia calcare nempe educi inde extrema ossium ob nnorent in flui hi irruentia resistentiam intumescunt, et corpora istorum, rigiditate. Privata, vi Uicunque cedunt, flectuntur et recurvantur. Quin dentes eroduntur et semina, secundae densitu seriei sol liuindae destinata , iterum definiuntur , quae caussa esse videtur ut priores dentes elapsi saepius non restituanim . Sin autem insignem harum partium depletionem et destruinionem recte consideremus. Si perpendamus, quam levis sit portauineorporis infantilis cohaesio et nexus, quanta

contra vasorum absorbentiUI lia aetate irrita biblitas, et quam lavis ideo stimulas ad illa com-

115쪽

6 RHAc HITI s. Inovenda requiratur; non me initum conari patebit, si auctae horum vasorum actioni quam plurimn ad hunc a Orbum procreandUm imputem. Hoc eo verosimilius evadet, si obse vationum rationem liabeamus, quae de systemate lymphatico in hachitide lactae exstant. CALLI-

sv c nempe illud in hominibus, inachitido

necatis, valde amplum invenit, ideoque non exiguam in hoc amorbo personam agere , non dubitat. OnTυ-d insignem analogiam rhachbtidem inter et scrosulas morbum systematis dim-phatici monstrat, facile quo nunt ex altero enasci docet. BUCHNE undecim narrat infantes una scrofulosa diatre procreati ideoque forsan Peculiarem systematis lymphatici conditionem nacti, omnes rhachitide corripiebantur. Exemplum, quod inprimis resorptionem materiae calcareae ossium ope vasorum absorbentium demo strat , FRIE f exhibet. Aliachiticae enim mentionem facit, cuius vasa lymphatica circa vertebras praecipue ita materia calcare indurata

erant, it scalpellia anatomica inde obtunderentur. o Principia systematis Chirurgiae hodiernae Vesiuisitio seciindo Capite de liachitide. d Loco citato, P. 256. et Seqq. ex Dissertatio de Rhaebuido persecta et imperfecta Ase gent. 754. - Recus in A. HAGLatia collecta disrui, practi volumine sexto, P. 255. emollitione ossium.

116쪽

turi monnulli etiam concretiones calcareas vel in glandulis ynipliaticis ipsis vel etiali in aliis partibus invenerunt h).

Varia quidem exstant Phaenoniena, quae ex aucta vasorum absorbentium actione derivari nequelant, quo inprimis reserenda est ingens proclivitas ad acidum primarum viarum, vermes, pituita, et sic porro At bene considerandum est, semper sere debilitatem totius corporis, praecipue primarum viarum simul adesse, quael muri omnium ortua lubentissime favet. Alitidadhuc adest symptoma, quod licoriam hancce si inditus fere sertere videtur, ,er ebri tydro

pem puta , qui nempe languoris quasi vasorum

absorbentium speciem prae se fert. Intere, t. IriCnhydropis uvis caussam ex alio sonte derivandam esse arbitror ingenii scilicet sanguinis versus caput congestione, ideoque vel ex statu cerebri insaniinatorio inde oriundo ve ex inpressione vasorum ynaphaticorum in sor mine lacero et canali carotico i , ab innata vena iugulari et arteria carotide ante a repetenda vel etiam ex utraque caussa simul

geatur, duo omni re simillux irritabilitas

ccorur in Conritient Academiae scientiariun et a lium Bononiensis, Tomo quinto, varie secutida, P. 31. Commenti ipsiens. Vol decimo octavo, P. 5s9. ih PAυLos AscasN , loco Clinto.

117쪽

Vasorum absorbentium auctaa et StimuIus, qui in ista agat, motumque istorum acceleret. Corpus infantile insigni irritabilitatis gradu gaudere, satis iam constat illam autem in systemate lyniphatico inprimis conspicuam esse, ex praemissis apparet. Quo irritabilius autem hoc eo rapidior eius actio, eoque laviori stimulo opus est, ad illam norinem reddendam. Aetatem infantilem itaque iam per se, omnesque in-

Imaphaticum irritabile reddunt, ad hun mo bum diSponere posse, in aprico est. Reddunt autem irritabile non solum istae , quae stimulo quodam perenni in illud agunt, sed etiam qua cunque debilitant, et hinc mirum non est, quod debilitas corporis caussa pr*xima huius morbi aptiu imis hucusque putata est. Haec dispositio vel post partiam primum e oritur vel etiam haereditate acci uiritur.

S. XXXIX.

Scorbums secundum OAN IOACHIM. ΠΑCΠ-sTED , sententiam, est morbus systematis vasorum absorbentium et receptaculorum corporis

nostri, ua, ob horum organorum debilitatem

118쪽

S COR BUTVS. 99 Dida excreta et secreta stagnant, acria redduntur, quin ad putrefactionem Prona sunt. Ni me omnia falluiit, in si Orbuto brevi interdum satis tempyris spatio ipsa durissima ossa ita male afficiuntur, ut emolliantur, dum partes eorum solidiores per vasa absorbentia auseruntur. Hinc nascuntur ipsae fracturae sic dictae ossium syontaneae vel a caussa interara, quarum

famigeratissimum exemplum soDv descripsit et nitide BONI cI delinearit. Alia forsan data occasione demonstrabo, Scorbutum adsinem , ni perfecte sun4em esse morbum in adultis , item in insantibus Rha esistidem appellant, a similibus caussis produci, et similibus sanari remediis alterum tamen morbum ab altero dissere eadem prorsus rati mne , qua inseratile corpus ast ei ab adulto corpore. Recte me hercle docet n. ΠΟΜso Eu on the curet , Loir IO 179o. Corbuli Caussa in

inprimis in humiditate partis internae navis qua

Inferim non absonum erit, ad caussam sco buti proximwi resere actionem vasorum absol

119쪽

Natura acrimoniae rhachiticae, inquit

multum differt ab illa corbuti.

S. L. Tinea lapitis glandulae mollis inti

mescunt Etiam a reliquis morbis culaneis chronicis, v. Scabie Hexpete, Impetione Ionthis, et quae sunt reliqua, cuiuscuit siue goneris et indolis glandulas saepe intumesce , exvulgatum est M. Recte his HENU Aram o Dum mox Scentiae Maneae partem capillatai in pueris occupant, vel saltem imminciat, vix non semper glandula lymphaticae Colli plus minusve vehementer turgent . iamque aniculae, nimbnere chores, Praedicunt, aut hos non Prius disparituros , quam hi tumores glandularum

120쪽

POCA POLONICA.f. XLI. Ρropria experientia parum tantum de hoc

morbo eruditus, liceat ali in suffragici in

Plicam polanicam inquit oniu-ά -- antecedere solent et comitati glandulatum ti mores scrofusis similes. 1cAH, annunciari est , plicam ante aliquot septimanas, vel men-- , quin integros annos, antequam eruampah variis tumoribus, glandularum obstructionibus scrofulis ulceribus , ut omittam aliorum qui ipsi hunc morbum obsera arunt, Aut uintestimoni notissimam rem COIifirmantia. Pari modo et, recentissimus Autor classicus de hoc niorbo . . de I FONTAIN b tumores glandularum a foedissimo hoc mi male Min invitimque dubium est, etiam hoc miasma per vasa absori uti corpus humonum invadere, cum secundum eundem Autorem insitionem riui suo cessu saepius instituerimi indiei.