장음표시 사용
11쪽
les in analogia iactorum, et qui credunt inimico no- miti iusigniri contra dogmaticos, ibaeoriae alicujus naturae abdicare nequeunt, et sacta ipsa analysare coacti sunt, et quamvis obscuram phaenomenorum sedis, characteris morbi aliquam sibi reddere rationem.
Etsi praestantia studia fuissent, hysiologia et Palliologia mullis annis inter somnia physicae rudis ac superficialis salii debuerat, nec non logicae sophisticae et obscurae philosophiae. Qualis historia sicui medica, picturam offert ita cum incessu et sato spiritus humani reluctantem, apud lue firma monumenta rationis,
vestigia imaginationis aberrationum P Nobis haec ars ordinatim ossertur deturpata a cunctis praejudiciis philosophorum et scolarum certitudine porro asseverare Possumus, numquam fuisse scientiam, quae tot errata aevorum diversorum in se retulisset, adeoque decorari voluisset doctrinis variis, quamvis oeconomiae animalitio adcomodandis. Numeri Prthagorae, philosophia Democriti atque Epicuri Peripateticorum somnia, subtiles visiones Platonis, chaemicus furor Paracelsi et an-Ηel moniti, aeter Cartesii, et alia varia arbitraria argumenta, dogmata obscura et chimaerica, Medicinam multos per annos dominata sunt, detinueruntque progressus Simpliciores leguntur observationes et operae accuratiorum scriptorum temporis cujusvis erroribus aussu sis, erroneis prospectionibus, quae contraria bdentur praeclaro ingenio aliunde osserentibus. ypotheses corruptae emolumenta ideoque amittere quae Pro inittebatit uobis tandem ostenduntur pathologia,
materies udica, praxis, jam longe e philosophica illa
magnitudine, simplicitate ac oeconomia principiorum; quae citaracterem austerum infigunt ratiocinationibus;
12쪽
quae aditum contradictionibus prohibent; quae spiritum
consuescunt solum demonstrationibus dedere quae illum amovent a conclusionibus magnis ex desumplis phaenomenis particularibus et superficialibus Imperium forsan antiquarum opinionum , contemporaneo rum invidia, aut consuetudo idearum iam receptarum illo tempore quidem eludere potuerunt conatus inge niorum qui praestantiorem reddere flatum Medicinae tentabant a genii isti ac producta praecocia aetatis adhuc immaturae huic mulationi universali considerentur an sors epochae illius suisset, ut quibusdam Partibus scientiarum deficerent opportunitates, media, iuge uia, observationes, detectiones, certe in curriculo plurimorum saeculorum ana lusis scientiis naturalibus uo admovebatur gustus pravus ratiocinandi progres-εus impedivit, suror hypothesium, physica , chaemia longo tempore captiva ara celso, Silvio detinebatur.
Anatomia et historia naturalis ne prosectum tulerunt summorum hominum conatuum; et saepe saepius su
perficialiter circumeundo, non illa lato sensu conspiciebantur, relationes educebantur, principia et adplicationes generales. Sic Medicitia sorti semper scientiarum ipsarum suspensa, usque ad XVIII. saeculum se-lici doctrina destituebatur Cancellariusiaco sic illam di pingit u Medicina magis ostentata, quam elaborata fuit etiam magis elaborata quam amplificata, cum laboros in eam insumpti, potius in circulo, quam ita progressu se exercuerint Plurima enim in ea videtitur a Scriptoribus ierata, addita pauca. Illo tempore lata-dem metaphysici, physici, naturalislae novum ius lituerunt iter; alique ratione scientias quae Medicitiam co- initantur ad persectionem impullendo. Et revera liuicce
13쪽
IS epochae lux splendidior effundebatur in cunctis o gnitionum partibus ante ipsam sensim sensimque On- tradictiones principiorum , credulitas prodigiorum, axiomala et praejudicia ab iuertia ei habitudine aedificata, disperdebantur. Iter securius patefactum progressus reseravit cognitionibus investigatorum, utiles ab inutilibus elucubrationibus segregando, observationi
omnes scientias submittendo, observationes vero earumque conclusiones philosophiae Imperiosa potestas aequae rationi locum cessit steriles et abstractae speculationes, utilibus et fodis indagationibus servor experimentorum extenditur tu actura vatiarum larvarum ingenii et phantasiae Derelinquuntur desertae tenebrosaeque regiones ideatis ac misteriosae metaphysicae, et praestantiori gustu mundus sensibilis realisque colitur. Summi, veri, sublimis amor, cognitionum utilium et instructivarum acquisitiones suas extendi in ulteriorem destructionem imperii barbariei, ignorantiae, erroris Natura tandem interrogata, omnique latere lentata ab experimentis et observationibus, cedere coacta
continuis atque importunis postulatu bus philosophorum investigatorum, ipsos reddere in permuliis intimis ac latentibus secretis considentes, liberoque passi in ine ulla ac inaccessa loca cunctarum pro viticiarum scientiae humanae incedere.
IIaud concipere possumus nostris diebus supra humanum corpus operationes, exacta coguitione destituti dispositionis et ordinis suarum partium, Anatomia cum sit Medicinae et Chirurgiae sundamentum. Videtur ergo naturalis opinio, anatomiam perantiquam ac medicinam et chirurgiam esse contrarium vero nobis offert historia. Hac absilue scientia impossibilis vadi cogni-
14쪽
tio causarum, et plurimorum morborum sedis Quamvis porro consuetudo antiquissima fuisse animalia aperire variis ob causis cum notum sit primos Medicos quidem considerasse vulnera, fracturas mos corpora balsamo illinire quantum ransegit tempus antequam observationes utiles redderentur, et circa quem videbati disserereti Et si in operibus abhinc longis vacuum recensemus per Anatomiam I saeculorum, exceptis conatu bus Celsi et Galeni, mirum non erit videri ei artem medicam cum erroribus reluctantem veritatis lumine destitutam Ast nostris temporibus Ana tomia non tantum dispositionem pandit ordinatam et sermam partium quae magis eminent; verum P structuras abditiores multiplicis organisationis nostrae diseserentias in cadaveribus quaerit a statu normali, imagines esseclusque morborum in ipsa insequitur comparat organismi componentia; et cum illa observasset in ordine naturali suspensa et in mixtione orgati ica, ausa est aualysim inferre, ea segregare, jungere, atque com ponere, prout characteribus convenientibus quibus distinguuntur. Dissicilibus porro injectionibus iti implicatas regiones permeavit, et, chaemia adjuvante, si bram animalem coegit principia costituentia nuda expromere. Pari cum Anatomia gressu Pli 3sic animalis mirabili modo progressa est, et quantum datum erat in pro suu
da cognitione comprehensibilis texturae, ipsa giganteis
passibus tetendit ad suam persectionem Magis ac uou- dum cognita suisset textura organorum animalium, atque austera analysi substantiae submissae quibus componuntur relationes computatae cujusvis organi cum variis vitae operationibus divisum corpus in diversa Systemata, Systema unumquodque a naturalibus rotatio-
15쪽
simplicitate. Rursus in primis suis relationibus restitutum ut influxus examinarentur leges physiologicae submissae fuerunt experimentis, motus vitalis et me-cliauismus variarum operationum. Per Dialecticam novam tandem causae aestimatae et principia vitae, Medicina ad punctum sublimitatis adeo altioris sublata est, quod prius incassum arrogare sibi poterat. Collat ratores adducere qui adsuere praestantissimos non est meus scopus; nec vicissitudines quas passa est in curriculo suae historiae, quod esset superius viribus meis. Tantum sufficit epochas disserentes comparare ut Valide persuasione edoceamur, quantum physiologiae pathologiae ac praxis progressus concorditer adauctae extensioni respondeant notionum anatomicarum. Subsidio porro aliarum scientiarum egebat Medicitia, ut gradum illum attingeret quemvis persectionis. Physica, historia naturalis, anatomia comparata, haemia mathematica ut illa in subvenissent opportebat et conatus conjuucti scientiarum istarum, et influxus progressionum in Medicina, rudes Medicos confirmare debebant extensarum relationum quibus uectuntur. Et Physicae subsidio eo majus egebat, ut motus explorareutu atque supputarentur quosque ni supputare potuiSset, statueret quousque adsunt subtrahunturve cognitis principiis et legibus lato sensu sumplis Praestans examen legum motus atque attractionis, universi modus gerendi, physiologum reducuntur ad considerandas leges humati organismi, comunes circumda utibus objectis nec non proprietates distinctas, quae Separatum illum tenent intra in uumerabilia entia, ex iu-ilux quorum vivit. Ex comparatione corporum vive u
16쪽
13 itum ab illis quae vita destituuntur phaenomenorum in ambobus occurrentium, ideam aliquam de vita nobis tradere licet, quae clarior erit a cuticiis aliis modis illam eruendam A sagaci physica quidem derivatur proprietas in materiali substantia propellere indagati
ues, naturam quaerere, ut influxus statuetur, qui ex
ipsis derivatur in systematibus viventibus. Quomodo lanctionem visionis explicaremus, si noli nobis deesse distasionis lucis reflexionis per corpora opaca, et refractionis per transparentia pNec minores corporum proprietates a chaemia designantur. Ipsa nobis tradit principia extus organicos componentia, humorum compositionem, alterationes per morbos prodeuntes et in solidis et i humoribus tantaeque ideo utilitatis, ut Boerbeavius suo tempore scri-
pSis fiet, non minorem esse neceMitatem haemiae ad medicinam, quam anatomiae.
Mathemateseos partium lumine, intelligere nomina nobis datum erit variis regionibus organismis admotis;
modum phaenomena vitalitatis supputare variorum organorum proportionem et humorum. Pariter egebat Historiae naturalis insuxu, ut comparatio institueretur inter unctiones et vitam aliorum animantium et hominis ut ex gradationibus et disserentiis convenientibus inter essectus et modum organi- salionis, melius redigerentur unctiones vitae et producta ad debitas causas.
Socia in Anatomia comparata sagacem brsicum tradere debebat ad detegendas in visceribus cunctorum animalium disserentias, ex quibus organa ipsorum dividuntur ab humanis vel characteres ex quibus consun duntur; alique pacto facta conjungore diversa, novum
17쪽
que systema cognitionum deducere in relationes landatum et in disserentias existentes inter entia quae com
Ex istis cunctis accersimus edicam doctrinam valde meliorem, imo ad persectionem cui idonea est esse redactam, non ex demonstratis relationibus tantum quibus sese nectuntur, nec non ex conjunctione recte et amisiate qua comitantur; verum et ex repercussione
illa mirabili, quae inter ipsas contingit. Sed posteaquam debitas laudes scientiis Medicinae auxiliariis dedimus, liceat addere, has disciplinas subsidium aeque Medicinae praestare, non vero imperium ipsius arrogare. Scientiarum auxiliarium abusus, nec parum Medicinae impedivit progressus, illam deturpando hypothesium ope,
quae extraneae originis erant Ρhysiologorum ellathologorum haec sui pravitas, qui tot emolumentum possibile recipere non contenti a physica chaemia, mec-ehanica, interdum ipsis submittere omnes observationes et ratiocinia tentarunt. Scientiae auxiliariae ceu ministrae considerentur interdicendum illis dominium absolutum mente teneamus porro vim vitalem, vim sui generis Sse.
18쪽
I Phrae nologia ex observationibus et recta analrsi prodiens, non infirma. a. raestantius imperatum est studium organo culis, ut morbi exauthematici vera eorum sede sigantur.3. Apud Poetas, summa ratione, Musica cum Medicina in Apolline conjungitur. 4. Ars medica, tam conjecturalis cum sit, locum ampliorem dedit non solum errori, verum etiam impo
5. Alterationes vis vitalis adhuc notae non habentur; unde 6. Et esse tu remediorum interdum dissimiles et inexplicabiles.