Pro solemni philosophiae moralis auspicio in noua vniuersitate Grimalda explicandae P.D. Stephani Spinulae congreg. Somaschae publici professoris praelectio

2쪽

NEPOTI Bus

D. STEPHANUS SPINULAE FELICITA M.

ESI RVM snum ambis P lectio haec mea Nobilissimi Viri. Primitiae fructuum vectri soli qui i Dominis suis deuotae'

ne,cum MisenoANSALDOsam e vivis elato vota appendere non liceat , mi aequiori iure hasce sacrabimus rabelgas, gratisvianis monumenta, quam eius

Imaginibus, Imaginibus viventibus.

4쪽

Fortes errantur fortibus, O M- Ut in ruuencis, est in ecpris patram τι .rnua Uistus, nec imbellam feroces 2Iuui ibi: tan si Progenerant arta columbam. . nam dira Hor

Dderem ego, Excellentisiimi,&Illutassinii

PP. Auditores omatissimi: Nec omne solium Heroes parit . Excelsissimum enimuero opus, Heros , cum Naturae simul, de virtutis conatus omnes abstarat; requirit oppido multa, que non ubiq; terrarum iacila reperias. Sudat huius in ortu natura uniuersa r Astro ii

mit. Nimirum magno sumper constitit heroem dare. Ille est vera phoenix , quam vix saeculi labor eoncipit, quique, dum m ritur, ex tumulo suo rediuiua, pennis simae veri euolat glorio. r,inbemque implet uniuemini. Sed non omnis regio , Ambia . Aeris ten ries, generosiores s enim ita us . scili seliscitas, magnis hisce antiriabus obstetricanturr Quas in lucem vix editas gremio excipit virtus , ut illustribus auorum , dc comciuium exemplis , vel ipso cum lacte haustis , selem moderato. rum prudentia, quaeque vim promouet insitam, doctrina , sesciter adolescant. Sic heroi impar natura, cum virtus exigitur, sic heros stara naturam est. o selices tenarum tractus, ubi hisce flores vera mant; Felicissimum selum histe sederibus cies - ,&Coelati minuideas; sint semper hic asin occasitan

5쪽

eotiscenderam;tatae vel supra votu florescente, idiculus accederem, si, quod etiamnu sciuulo peritur, suadere gerendu aggrederer Succedat igitur, succedat Iclamationi panegiris , & leuerioris philosophi persona deposita, gratulabundi munus obe turpanegirili Vestris personet hic aula praeconijs,Parentes optimi , quorum beneficium est , filios esse, & probos esse; quique ira satistis, ut qualescumque vobis nascantur liberi , non contingant Rei lics Cives , nisi optimi. Aquilas vos esse quis inficiabitur, dum pullos vix ortos , oculisque vix diei lucem fercimtibus , Sapientiae Soli exponitis , & , an vestri sint, virtute probotis . Vtinam non degeneres vobis adolescant liberi; ex nunc .ia. celeniam spondeo huic Imperio incolumitatem .i Publicae cium salutis semina in adolescentibus iacta sunt; & ideo , ut ijs quintiniaxime caueretur , optimis adhibitis animorum cultoribui;

Iuentissimi quique legislatores praescripsere; opus prosecto uti dissicillimum , ita liberis pn cipue Urbibus utilissimum. Quinta

adco gloriosum, ut moderatores imbuendς bonis artibus iuuentuti vel maximo cum impendio accersere, soli Reges , celsiores que Orbis Principes sibi vindicauelint, Traianus, Bardas , Noxius Coninmus, de Theodosius Graeci, Carolus Magnus, & Carcius 'artus Romani Imperatores, Aluredus Analorum Rex , Magnique Duces Austriae, Saxonis, dc Etruris, alijque non tim oris notae Reguli, Academias crevere , celebrioresque Orbis Doctores ingentibus allectos stipendi;s, oracula viva hisce S

pientiae delubris preposuere. Nimirum plerumque litteris fauent, qui digna litteris gerunt; di, quemadmodum sapientia nihil e celsus, ita nihil agivus, quam Quere sapientes. Sed quid Reges tantum publica scientijs sacrasse templa , xtasque hisce Deabus praefecista, incauta asseruisti lingua pristo ne Anialdum Grimaldum ingrata praeteris, vel cuius benencio, ut ritera omittam, loqueris p Ne linguam ingrati silen-tij insimules generosissime heroum Ansalde; te enim praeterijs haud sum arbitratus, dum Regum memini. Quidni enim inter Reges connumerere, cui si regales tituli, regalis non defuit animus . Siquidem virtus veros Reges iacit, non ibrtuna, quosque illa regali non locat in solio, coronati histriones in hoc orbis

6쪽

llissimo in templo virtutes omnes inamantium Regem , dia de te non ex auro, & genimis, sed se ipsis contexto ingenim in hoc Heroe virtus non illuxit Defςeret tot vinutibus re ab Gulis dies, nec virtutum numerum diei instantia ad 'arenti enim licet innumerabilia , illae infinitae; dc, si ibitalia nona

infinitet,virtutes ipsi, limit ipse defuit metutibus. hi tam lato tumen, florentique virtutum campo unam seligam plane Re am Magnificentiam. Et tu nobilissinae heroum ignosces, si secedinet oratio, qui in te colle emicuere virtutes; Nec enim tot o iuri debebas, si omnes simul erant comniendo': nec talibus, ut cuiuslibet promeritis enco is vix integer sufficeret dies. MagnificQiua inter virtutes lilium est inter flores. Nulli fi rum proceritas maior, nulli vimitum excellitas sublimior; de quemadmodum lilia nonnisi selicissimo in Qto germinant ,-gnificentia notiosi generosas,& pndiuites incolit amnias. Pa Peres enim , de meaiocris notae viri magnificentis impares. Hoc

uno litis absimilis, quod ubi illa vertice ad tena demissis sese humilioribus inclinant arbustis; hic ne dum infima, sed dc media quaeque indignata sese ad sublimia attollit; sacras aedes, vel tim urat, vel erigit; Publico munimini consulit; Popularunia commodis proipicit; de, si priuata dignatur contueri, adeo isticibus collusit radiis, ut plane inauret. Mida non fietiis operi

manum admouet, dc aureum reddit. Vtinam viueret An Idus

Crimaldus; Magnificentiam m. quam leui tractu, de aliundo emendicatis coloribus vix adumbro, visibilem in tanto heroo indigitarem. Nihil enim non molitus vir egregius, quod magia, ficentiam deceat; dc, si plura non peregit, non quod ipse, sed quod virtus plura nequiverit, causae fuit. Magnificam viri pietatem praedicant, vel sine voce loquacia, quotquot adsunt nuae templa amplissimis donariis locupletata:Hic em M a, illic collabentia resecta m rat Hic annua sacra, illic religiosis oleis hymnodia instituta ἔ In urbe sacra aedes Diui Lucae duod inim ditata capellanijs, extra moenia Da licolao inscripta Eccle--sa ex fundamentis erecta, praediuiti Abbatia insi ruta , dc

dictinae familis commendata; dc, ne secum interiret magnific ira, annuis redditibus templis collapsuris prouisuna. 'ς -

mrinses Ecclesiae verset hi Capitolia, in quibus Maldi Crim ci

7쪽

magnifica pietas triumphat. Nec minor domi virtus. op lentis geminatis fideicommissis; superbis palassis , tum in Urbe , tum in suburbiis, regijs non finite concessivis; quorum in uno generosus nepos haud multis ab hinc annis clarissimos Italia Principes duos simul excepit hospitio; Dotibus peramplis numturis puellis attributis; suppetasae pretiosa; demum D. Geomri aede ita auro sata , ut copiosissimana quotannis auream mesi in colligat posteri , nonne domesticae magnificentis , non duobus , sed miltiplicibus columnis non plus ultra indixit 3 Venim ausultissima suerit ubique nostri herois magnificeri se ipsa maior visa est, dum Rempublicam prospexit Maec,quae sed omnes eius abstulerat amores, immentis quoque opes absor psit. Inuidit aetas illa pacifica militarem Mialdo glorianis sed , si non sanguinem , quod unice ei suisset in votis , immolauit pamtriae thesauros holocausto quinquaginta quinque milli loς perenniter duraturo. Quidni igitur te Patrem Pastis, cum illinistribus appellemus historicis, Heros eximie, dum patriam in filiam complexus regia plane donassi h reditate λ insidies iure veritas de te praedicet, quod de Romano i Imperatore asseu itatio, beneficio Nunuius, cui c adς iniuis, ubi liberos no contigisse, ut pauiam in filiaim debes Antisaldo Genuensis Respublica i ru multomni vectigalium oneri

non Homeria, si tot pauperes alis, ut iamcommunis pauperum inrater audias is nolo inia , vel instauras, Vel erigis ; ii dominina Ligustici niaris i instructissimis vina triremibus, Neptuno inhiperas, praedones coerces, barbaroS terres, Ansalia beneficium

est. O diuitias iam non amplitis fortunae, sed virtutis bona, cum, adeo odoso rivuli eruierintl O herpem imo non ro; hi scenti alWr, aureissradibus ad Inuiaptas 'us, ondiis senum euectum l. Nulla tui obliuiscetur eras; vives glori , quuadusque vivet Genua, neς o ccides, nisi is 'occidente. nisi Italiam iniuersam Hispanamq; AMGCVn potentiam inriuoluat obliuio , memoriae in templo intra Hesebit nomini tuo admirabunda posteri . Nec enim Austriaci Reges ullius m vilium occurrent animo, quin identiden 'ccurrant Italicae Pr

vinciae, quas auris ut Regnis cruolin Win imus Impotini reser

8쪽

Grinia li. Amtit hie codari, non sum, sed auro; sanguinis

flumirili non aureum mare; Ducentis aureomnia

snillibus nutanti hisubiit, tu iam iani Gallicae mmmae cessurs oris gratissimus Imperator datis ad Augustam Coniugem litto

cumque tetrarum colitiit hoc numen , Moecenatum in

moriae quam sollicies consulit i eorum, simulacra, veluti h roum limagines suiΑ locat in templiside nom ita caraeteribus o riae desciipta omnium Gijest oculi gratitudinis monuitientui Tupra caeteris coruscantibus legeretis iniquo notis, Ansud Gritalde, cuius benesidio Ligusticum accitur ad Imperiuri S pientia, de quatuor aris imposita gymnasia loquor comm merecta vulitati ὶ publicis popularum accursibus adorabitur. Adorabitur sane, sed tibi quoque aliqua thuris portio continget; nec ita unice occupabit illa delubrum, quin te huiusce Palladis Iouem lateri comitem veneremur. Ex te enim huic selo prosenita, si otio bellum indicet, tuis sumptibus bellum gerensimul inabit, tibi acceptas refluet victorias; si virtutis lacti iuuentutem enutriet , magnificentis tus debebit ubera; N , si

hinc vibi totale - i tot filios, audies illa Genumisium

heroum mater , sed quia ex te .unda, te patrem p cabit . o igitur sapientissime emptam ab Ansaldo immortalitatem, Inc muscumque inerit virtus,tamquam patrem in filin me . O iuuidendam felicitatem , ita sibi devinxisse sapientiam, ut vinuri, idemque fatum utrumque maneat; Gloriosissimum fi tum , visi pereat vetus ,non posse moti . Sed vivet, vivet nullis

vicinam interitura inlis sapientia , ture cum illa sum, At tace . Genu potisimitii finescet, via mamificis adeo expetissis illa excipis i ubi hinia nascuntur, qualia sibi ipsa fingeretidi ubi pacem scienti pe amicam,quae hac tempestate undequMque armato Martis impetu pellitur,meniam fi e sede reperieti' Et oti quam lauta in haec incidit tempora sapientis in Urbem aduentus, Auditores, dum Regnante Serenissimo Iacbbo dies,

9쪽

nanientum, rei ius coronatae nobilitatis nis a. mite, ut quatuor scientis diadenute donandis unicus Princeps suificoret Et sanὰ par erat ab eo Principe scientias coronari, cuius animum iam pridem certatim omnes coronauerant. Oh quam

feliciter subcpientissimo Duce prodit in theatrum s 3ientia , quae ii e docet sidus , vertis e tessera. Non illi a longe inqui

tenda exempla virtutum , cum omnium clarissimum exemplar

Iagultico fulgescat in solio. Sed quid Z Principis ne dotes des, bo , an mitias, Excellentisvini Domini , quorum auspicindem aliquando excelsissimis facultatibus Juruprudentis edici nae , Mathesi,& morali Philosophiae panduntur lycaea Vel stat , di suae; & est , quod vobis gratuler, cives , pene i e

publicae regimen esse, quos cum ccetera, nun vir .R quatneminem ita unita commendari posse.cm,quii e ςm λινε pluribus tributa videatur. Et vos qui ue huius laudium P adscisco, si lili Grimalia nobilissimi nepotes, Vos qui buuis modi stientias ea bougnitate sessiius, quam si' entii QR generosa; Vos , quorum animae v iis, mam facies magni Parimi es em exprimunt; quosque imum Anulti sertunam disciplim virtutum haeredus instituit. Nagm cenus cun purmis, cuius see en 'gloriosum muris ab hisico . si Ubi

exhibuitu dum iasianicurum ivonuum, imum ci iam morte obsessis, & fame ad deditionem cur x audiis sum tin pWsto fulitis adeo , ut populorum vita vestrum beneficium st. Plane , ut iam omnes agnoscat, quod , si magni Ansaldi ibberalitas in nepotibu non retare it, emporum calamitati , non degeneri posteritati imputandum. Et quidem iure merito omnium laudes promeremini, Ser nis imi Patres , quod tam prouido consilio memoratis artibus coeteris quibuscumque prstabitis Reipublicae incolumitati ab M prospexeritis. Ciuitatum enim quam tutissim munimina illae sunt; & felix urbs, cui a virtute munimen. Nititur Iurisprindentia cuiusque Imperij vita; leges enim urbium anima, quas si tollas, humana pent societas, nec Princeps imperat, nec se

ditus paret, & undique impune grassantibus vitiis, fit donii Glium hominum conuentus belluarum. Praecingere vibes moria,

bus, finium propugnaculis, nuris perfidia nautas, belli aleae milites

10쪽

milites instruere , Matheiniticae est gloria; latentis ebri,inisi h itibus moibis bellum indicere , Medicinae. 3Sed tu oli quam miro c. ndio onsitum in te artium colligis praes ogatiuas, reliquis IM, o utilior, moralis Philos inhia . . Non illa tu qi .iliter tum adulta rixari docet adolescentes .

demuni se magnum aliquid opinantiar assecutos, cum mi gis veritati obsitare didicere;sed quae contentionum hostis acer rima suauissimis amicitiae nexibus ciues concilias, di inremos cuiusque animi motus tumultitimis cohibes. Ten'lerantiai prae tis pharmaca saluberrima, quibus nec meliora n in Esciit inius, propinas ; &'Qrcitudine ita: ciues obarmas , ut gloriosum pro Pinia mori ducentes', sese mille telis inisemita odi cuius Ad prHelitanti Patriae se ipsis .viva moenia compingere non vereantur'. Tu viam stemis heroibus, quos au

hiptatibus abstractos i ae calcaribus ad immortalitatem promoues; Tuis artibus Iustitia triumphat in Principe , Obedientia soret in subditis , minus vir, motas ciuis, probus Princeps, tuu beneficiu caeculta igitur adueneris artium celsissima,quis quid utilitatis est, Reipublicae allatura; speramus enim vi , quod olim in votis fuit Platoni, litae Iniperio contingat, Philosophos fruticet remate, Rem philo phari; dum huius tam excelsae Philosophiae praec misti ueluti inciri, quae Ligulticum ad Imperium adolescit. D