장음표시 사용
121쪽
maiorum scriptis de auctoritate sequebantur. Porro Gregorius apud Nazianzon oppidum postea in locum patris episcopatum suscepit,&haereticorum turbinem fideliter tulit, cuius se gloriatur Hieronymus fuisse discipulum in explanationibus scripturarum. Bassilius vero postea episcopus Caesareae in Cappadocia tam miraculis claruit, quam doctriana, Valens denique cum multas Orientis ecclesias pastore nudasset pro sectum suum ad hunc Basilium misit, qui eum ut sibi Aueret aut minis deflecteret. At praesectus S. Basilium euocans, caepit nunc dona, nunc imperatoris amicitias polliceri,dicens propter paruam dogmatum sit
tilitatem, non debere sinere ecclesiam perturbari. Cui L Basilius, haec inquit pueris congruunt ili & illorum similes talia promissa respiciunt. Nam qui diuinis saginantur eloqui js, corrumpere de diuinis dogmatibus , nec unam syllabam patiuntur, sed pro his si contingat etiam omnes mortis species amplectuntur. Amicitias autem imperatoris, m
gnas quidem cum pietate iudico, sine quaperniciem potius has apello. Cumque praesecuis in eum saeuiret, stultumque vocaret, hanc ait B silius stultitiam semper habere exopto. Sed & sibi mortem numitanti, respondisse sertur: utinam aliquid mihi esset digni muneris quod osse rem huic, qui maturius Basilium de nodo follis huius absolueret.Cumque daretur ei nox quae erat media, ad spatium deliberandi: respondisse denuo perhibetur.Ego crastino ipse ero qui nunc, tu, te utinam non
mutares.Et illa quidem nocte, Uxor imperatoris velut tortoribus tradiata cruciatur: filius vero qui eis erat unicus extinctus est. Ita ante lucem
missi sunt qui rogarent Baslium ut pro ipsis intercederet, ne &ipsi tamiliter interirent. Sicque factum est, ut cum omnes pene catholicos Valens expulisset, Basilius usque ad vitae exitum liber in ecclesia perduraret. Alia quoque vice, cum eundem Basilium, Valens in palatium euocasset, contigit adesse Demosthenem Valentis dapiserum, & in i quendo facere barbarismum.Tunc subridens S. Basilius vidimus inquit sine literis Demosthenem. Cum autem ille E contra minaretur,S. ait Basilius: Tuum est de pulmentarijs cogitare, non dogmata diuina d coquere. Interea in Atricae partibus Firmus tyrannidem arripuit & Africam Mauritaniamque vastavit. Contra quem comes Theodosius , Theodosii postea imperatoris pater a Valentiniano missis , equas Maurorum gendes, multis praelijs fregit ac fudit, sumque Firmum ad mortem coegit nec multo post stimulante inuidia iussiis interfici, prius apud Carthaginem voluit baptizari, quod assecutus vltro praebuit iugulum percussori. Gratianus interim imperator admodum iuuenis apud Argentariam oppidum Galliarum, plusquam 3o milia Alemannorum longe impari numero militum interfecit. Per idem tempus gens Hunnorum diu inaccessis seclusa montibus, repentina rabie percita exarsit in Gothos: eosque sparsim conturbatos ab antiquis sedibus expulit.G
thi fugientes Danubium transierunt, de a Valente sine ulla fi eris p ctione suscepti sunt. Feruntur autem fuisse Scythiae gentes i Gothii pagothi, Gepidae, & V Vandali unam linguam habentes sed nomine
122쪽
tantum diuersi,quibus duo duces prGram Frigide cis oc Attianaricua Porro ij cum inter se post Danubis transtum dissiderent,Athanaricus ad Valentem confugit a quo susceptus cum foedere & adiutus,Fcigisset- num deuicit. Huius Oeneficii Iratia Gothi a Valente deposcunt episcopos sibi mitti, qui eos fidci ellent regula instructiui Tunc Valens Aria
nos episcopos eis misit, a quibus perciperent non tam fidei sacramenta quam execramenta perfidiae. Deinde per intollerabilem Maximi dii cis auaritiam, fame & iniurius adacti in arma consurgunt, & vi cto Ualentis exercitu sese per Thraciam rapinis, caedibus , incendi jsque diffundunt. Porro Valens de Antiochia exire compulsus sera poenitcntia ductus, episcopos caeterosque Sanctos reuocari de exilijs iubet. Itaque
u imperi j sui anno lachrymabile bellum, in Thracia cum Gothis gessit,
ubi primo statim impetu Gothorum, perturbatae romanorum equitum turmae, nuda peditum deseruere praesidia. Mox legiones peditum vndique a Gothis cinctae ac primum nubibus sagittarum obrotae, deinde cum fugerent, gladijs insequentium caesae funditus perierunt. Ipse imperator Valens cum sagitta saucius sugeret, & ob dolorem nimium saepe equo laberetur ad cuiusdam villulae casam deportatus est. Quo per r sequentibus barbaris, & incensa domo, communi quoq; sepultura c. ruit. Hucusque Hieronymus presbyter sui temporis digestit historiam. Ab hinc Sigebertus Gemblacensis monach' incoepit Cnronographiam . suam. Cui nos sicut & in praecedentibus quaedam ex diuersis locis excerpta adnexuimus, quae his locis possent satis necessarie & competenter aptari , & praedicti viri satisfacerent nimiae breuitati. Gratianus cum Valentiniano fratre post mortem patrui imperat an 6. Is pietate& religione omnes pene qui ante fuerant principes superabat, usu armorum strenuus, velox corpore, & ingenio bonus , sed is iuuenili exultatione plus fere laetus quam sussiciebat, de plus verecun- ιψ'. Lod.
dus quam reipublicae intererat. Fuit etiam admodum litteratus, parcus is.
quoq, cibi ac vini victorque libidinis. Hic cum afflictum & pene collapsum Reipublicae statum videret, accersivit ab Hispania Theodosum oro . G. .
virum militia strenuum, moribus de aetate maturum, eumqt apud Syr- ε . 3 mium purpura induens orientis imperio Thaciaeque praefecit, sibi vero ac fratri, partes occiduas reseruauit.Porro Theodosius gentes illas Sythicas quas etiam magnus Alexander dicitur euitasse. Hoc est Alanos, Hunnos & Gothos, incunctanter aggressus est, multisque ac magnis praelias vicit, & sic mira celeritate lanam rempublicam in orientis partibus reparauit. verum ne romanum exercitum assidue bellando attereret , foedus cum Athanarico rege Gothorum percussit.Qui consorderatus Theodosio, Sc ab eo Constantinopolim inuitatus, mox is die.
quo venerat ibidem obihi, uniuersi vero Gothi postquam rege destituti sunt, romano sese imperio dediderunt. hsdem diebus Persae ad Theo sum legatos miserunt, pacemque supplices poposcerunt. Clarebat eo rempore Ambrosius Mediolanensis qui libros de Spiritu S. ad Gratianum imperatorem scripsit vir lactei sermonis emanato cum grauitate
123쪽
dictum in violenta persuasione dulcissimus, cui scit aequalis doctri cum vita, quando ei non paruis miraculis gratia diuinitatis arrisit. Clas eb ira in rebat Mattintu Turonensis, clarebat de Miletius Antiochenus epileo Coron. sed . pus, per hoc elisior quod Theodosius in somnijs praevidit se ab eo in , n 381. dui chlamyde imperiali & diademate coronari. Clarebat Pacomius vicapostolicae, gratiae, tam in docendo quam in signa faciendo, & funda-ror camobiorum Fg pti, qui scripsit regulam utrique generi monachorum aptam, quam angelo dictante didicerat. Clarebat ge Rustinus Aquileiensis presbyter non minima pars doctorum ecclesae, qui maximam partem Graecorum bibliothecae latinis exhibuit, in transferendo de graeco in lati mi Delegans setis habens ingenium. Abrentinus Jc Bonosus de Rustius insignes monachi habentur. E quibus Florentinus tam misericors in egentes fuit, ut vulgo pater pauperum nominatus sit. s. mator Clarebat S. Amator Antis sodorensis episcopus. Hic iuuenili aetate cois actus est et parentibus quandam virginem desponsere, Sed cum iam
visivus. tempus copulationis Urgeret,Vtorque se mutuo adhortantes votum virginitatis fecerunt, &ecce angelus afluit, qui duas eis coronas attulit, propositum laudans ,&ad perseuerandum exhortans. Porro altera vi ginum coetui se tradidit, alter vero in clericatum tanto praeconio virtutum enituit, ut post excelluin S. Eladij mereretur in pontificatum. substitui: Factus itaque pontifex, multis effulsi miraculis, caecos is
minans , paraliticos curans mortuos etiam redia ens ad vitam. Cum autem multos subieciliat iugo fidei, tum exhibitione signorum, tum instantia praedicandi: videns paruam adhuc ibidem elle basilicam , nec posse capere christianorum multitudinem tam ingentem , petijta quodam Astilliodorensi ciue Ruptilio nomine, ut sibi concederet domicilium quod intra claustrum vinia habebat amplum atque excelsum. Ille statim Abnegat, sed non multo post grauistinae infirmans sancto annuit quod rogauit.Tunc vir Dei, eandem domum basilicam fecit, in qua SGermanum postea tonsurauit. Haec est hactenus basilica, in honorem prothomartyris Stephani christianis popplis frequentata. His deniq; re correptus, cum sibi inminere Oratum praesentis Ict, clerum depopulum conuocans , thronum pontificalem ascendit, & inter manus obsequentium clericorum emisit spiritum Quemquidem beatum spiritum , videre multi in specie columbae ab angelis in coelum deferri. Per idem tempus Paula inter nobiles romanorum matronas praenobilis, cum filia sua Eustochio mundo abrenuncians Ierosolymam adit, omni pompa seculari postposita Christi pauperiem amplexata. Theophi bis Alexandriae episcopos clarus habetur. Niccvcliam de obseruotione paschae per ioo annos diginum, quem laterculum vocavit, a primo anno impertu Theodos j iinchoauit. Psalterium quod secundum roririnii in interpretes in omnibus ecesc*s catabatur Hieronymus correxit, Quoc on. o. iterum vitiato pallerium nouum composuit quod de a o interpretum, gi. editione non multum discordaret, & cum hebraico multum concor
daret. Quod ut omnibus clarum fieret, ipsum psalterium distinxit per
124쪽
asteriscos i stellus Se per obelos i virgam iacentem I docem ea quae continentur sub asterisco usq; ad duo puncta n haebreo non haberi,& a o intermissa esse. Ea vero quae continentur sub obelo usq; ad duo puncta, in haebreo non haberi, sed a Io addita esse, iuxta Theodotioni
duntaxat transationem. Hoc psilterium Damasius papa rogatu Hiero- I rim i , Anymi in Gallicanis ecclesjs cantari instimit, & propter hoc gallicanuni is,.
vocatur, romanis psalterium secundum To retinentibus sibi, propcii quod romanum vocatur. Haec duo psalteria cum non suffcerent ad
proponenda testimonia de Christo cretra Iudaeos, qui non recipiunt nisi ea quae haben tur in hebraeo, addidit & tertium quod vocatur hebraicum, pro eo quod rogatu Sophroni j viri sapientis, transtulit illud de hebraica veritate, in Iatinum verbo ad verbum Quod psalterium &alia Hieronymi opuscula idem Sophromus, de latino in graecum transtulit. Damasus papa instituit rogatu Hieronymi dicere in ecclesia in fine psalmorum Gloria patri &c. Instituit etiam psalmos in ecclesia nota cte dieq; cantari. Vt autem chori in duas partes diuisi ipsos psalmox alternatim cantarent iam tempore Constantij imperatoris in ecesesa Antiochena instituerant, primi Flauianus & Diodorus viri probatae vitae, de doctrinae, quod inde ad terminos totius orbis usq; peruenit.
Baslius Caesariensis qui gemina pliilosophia, scientia & sanctitate claruerat , cui Deus apparens ad precem eius eum docuit, ut proprijs verbis S. Sacrificium consecraret. Cui reuelatum est quod Merciuius miles & martyr , Iulianum imperatorem peremerit: qui iuuenem qui ob an. 3sq. amorem virginis sibi per diabolum conciliatae negauerat Christum reconciliauit Christo, palam altercans cum diabolo Qui impetrauit a Deo ut S Effrem Syrus graece loqueretur: qui peccata peccatricis scripta S signata , orando ebliterauit. His de multis alus clarus, dum medicus hebraeus imminere sibi statim mortem per--tactum venae reuera praenunciaret, mortem orando in crastinum distulit, & ita medi eum
cum suis ad Christum conuertens, feliciter moritur. Apollinaris Laodiciae episcopus conuersus in haeresim sui nominis, a Damaso papa damnatur, quia dicebat quod Christus natus, solam carnem non animam susceperit, aut si suscepit non rationalem, sed tantum vivificalem
animam susceperit. Sed potentia deitatis, susceptae carni pro anima fuerit, & ipsa caro non de Maria suscepta sit, sed caro re verbum unius substantiae fuerint. Damasus papa decreuit ne quid contra episcopos presumant Archidiaconi qui dicuntur etiam corepiscopi i regionum. vel villarum episcopi enim graece, villa uel regio latinexorpus Pauli Constantinopolitani episcopi sub Constantio in exilio ab haere- ticis pro Christo iussocati, Constantinopolim resertur cum gloria a Theodosio imperatore: In Gallia S. Romanusbiaciensis obibi. Francis cm. 38 post Priamum, Marcomirus Priami filius, & Sumnos filius Antenoris principantur , Quorum ducatu Sicambria egressi , consedere secus Rhenum in opidis Germaniae. Interea Theodosius cum subactis bar- M. baris Thracias liberaliet filiumque suum Arcadium ad nnperium pro-
125쪽
sero . b. 7. in illec, Maximus vir quidem strenuus, & Augusto dignus, nisi comcap. 3 . tra rempublicam aspirasset, in Britannia propemodum inuitus, ab e ercitu imperator creatus est. Qui cum Pictos & Scotos Britanniam in . cursantes victilet in Gallias transiit, ubi Gratianum Augustum dolis circumuentum occidit, fratremq; cius Valentinianum, simulato pacis foedere per triennium italia expulit. Valentinianus nece fratris audita, ad Theodosium refugit, qui eum & paterne suscepit,&imperio reformauit.
Theodosius qui cum Gratiano iam 6 annis in oriente regnauerat, post mortem eius cum Valentiniano imperat an. H. Secunda Synodus uniuersalis rio patrum rubente Theodosio, dc annuente Damaso papa Constantin piat congregatur, quae Macedonium negantem Spiritum S. Deum esse condemnans, consubstantialem patri & filio,Spiritum S. esIe docuit, datis sumboli formam, quam tota latinorum&Graecorums, beri in conseilio in ecclesi)s ad missas solemnibus diebus decantat. Hic decre-
ron. au. tum est ut Constantinopolitanus tanquam nouae Romae episcopusa ostsM. romanum pontificem habeat triuilegium. Exorta est hoc tempore haeresis Prisci Ilianistarum, Priscillianus enim in Hispania episcopus, a fide deuians personas Trinitatis confundebat dicens, eundem esse patrem quem filium & Spiritum S. carnium escas pro immundis hab . bat, coniuges viros inolentibus seminis, sceminas a nolentibus vitis separabat, opificium omnis carnis non Deo bono Sc vero, sed malis anselis assignabat, animas eiusdem naturae & substantiae cuius est Deustae dicebat ,& eas ad agonem quendam spontaneum, non tamen interris exercendum per I coelos,&per quosdam principatus gradatim descendere,& in malignum principem incurrere,a quo mundum istum factum esse dicebat. Atq; ab hoc principe Per diuersa carnis corpora seminari: homines vero fatalibus stellis colligatos, corpusq; nostrum secundum n cadi signa compositum este dicebat. Constituens arietem
in capite, taurum in ceruice, geminos in humeris,cancrum in pectore, leonem in manibus, virginem in ventre, libram in umbilico, corpium in coxis, sagittarium in virili , aquarium in vesica, capricornum
in tibijs, pistes in plantis. Super his auditus in concilius episcoporum romam petui, ibiq; a sanctis Damaso & Ambroso repudiatus. In Gallijs quoq, in synodo Burdegalensi a S. Martino alijsq; haereticus iudicatus, ubi se damnandum intellexit. Maximum imperatorem apellat, a quo auditus, & episcopatu pulsus, Treueris ab Euodio praesecto perimitur cum multis suis iequacibus, edicente imperatore, ut huius sectae complices in Hispania perimerentur. Itacius & Vrsatius episcopi accusatores Priscilliani, communione ecclesiae priuantur ab episcopis nefas esse dicentibus cuiuscumq; modi hominem episcoporum accusatione necati, Maximo imperatore & aliquibus episcopis Iracium &Vrsatium defendentibus, & hac de causa S. Martinus a Maximo molestatur , quia nolebat communicare Itacianis, vix tamen obtinuit ut Priscillianistae non occiderentur, Paula romae praeponens Bethleem,
126쪽
ibi eum filia sua Eustochio ancillarur Christo, & sancte vivendo, multiis ad aemulationem sanctitatis inuitat. Damaso prope octogenario seliciter defuncto, Siticius pontificatum suscipitan. is. Hic praecepit 3 r. poenitentibus viaticum non negari & addidit in canone, Communicantes & diem sacratissimum. Constituit etiam haereticum poenitentem per impositionem manus sacerdotalis ab Ecclesia elle recipiendum. Hic Manichaeos Romae inuentos eriliauit. Ierosolymae post Cyrinum Ioannes , Alexandriae post Petrum Timotheus , post quem Theophilus, Antiochiae post Meselum Flauianus ordinatur episcopus. Ambrosius episcopus ritum antiphonas in Ecclesia canendi primus ad latinos transtulit a Graecis, apud quos hic ritus iam dudum inoleverat.
ex instituto Ignatij Antiocheni episcopi & apostolorum discipuli, qui
per visionem in coelum raptus vidit & audiuit quomodo angeli pecantiphon uni reciprocationem hymnos S. Trinitati canebant. Hieetim B. Ambrosius post Hilarium Pictaviensem, hymnos in Ecclesia sis. eanendos primus composuit.Corpora BB. martyrum Gema' & Prothasi diuinitus reperit ita incorrupta, ac si eodem die fuissent sepulta. Augustinum quoq; adhuc manichaeum, ad fidei integritatem reduxit, An. 38'. de relictis scholis mundiq; negotijs baptizauit. Franci Qujncinunt &Eraclium romanorum duces cum omnibus pene suis iuxta Treverim
delent. In AEgypto Ioannes anachoreta sanctitate M prophetiae spiritu claret Theodosius in ultionem necis Gratiani, aduersus Maximum totis viribus orientis insurgit. Porro Maximus aeud Treuerim, sedem imperialem statuerat, Sed tunc audiens Theodosium aduersus se consteilurum, Aquileiae insederat, Andragatio comite summam belli ad ministi ante, qui cum largillimis militum copijs , omnes alpium aesumitium aditus occupasset Dei iudicio dum nauali expeditione, in- Org. b. cautum hostem praeuenire & obruere parat, sponte eadem quae ob- S. 3s. struxerat claustra deseruit. Ita Theodosias nemine sentiente, alpes 3ρα transmeans, Aquileiam improuisus aduenit, & hostem illum magnum Maximum clauiit, cepit, occidit. Andragatius autem comes, ut M
ximi necem comperit se se in undas praecipitem E naui dedit & perhi.
Ita Theodosus incruentam victoriam Deo procurante suscepit. Igitur Valentinianus iunior extincto Maximo eiusque filio Victore,quem imperatorem Gallijs reliquerat , imperio restituitur tam Gallia quam Italia in ius pristinum reformata. In Hispania Prudentius Lyricus posta clarus habetur. Per idem tempus Theodosius instigante diabolo,sufinus immane coinmisit. Nam Theslatonicae seditione orta, cum quid iudices fuissent occisi , Theodosius repentini nun ij atrocitate 3 t.
succensus, tullit pariter omnes interimi, nec , nocentibus innocentes secerni. Hac itaque caede fere 7 milia hominum perempta sunt. Hanc cladem audiens vir virtutis Ambrosius, cum princeps Mediolanum veniens, templum ingredi voluisset, eum ab ingressi modeste
obiurgando prohibuit. Quam ille obiurgarionem, & ab Ecclesia ex- trip.cap. so lusionem patienter excipiens, commissum facinus imitabili poeni- bb. .
127쪽
menta , publicamque poenitentiam a B. Ambrosio abso intus sitis ter hanc legem statuit ut intra ueo dies sententia necis atq; prosci iptionis
in literis tantum scripta permanear,&interim examinetur causa, ratio consulatur, ut demum quid facto opus sit, sub libra iudicij proferatur. De hinc a S. praesule imperator in Ecclesiam introductus, statim se pauimento prosternit, flet largiter, capillos euellit. Cumq; hora venisset qua fieri solet oblatio, surgens cum lachrymis ad altare munus obtulit, & rediens intra cancellos stetit. S. Ambrosius requirit quid
ibi expectaret, illeq; respondit, quia sacri perceptionem mysteri; susti.
neret. Cui S. praesul per archidiaconum remandat: O Imperator interiora loca solis sacerdotibus, eorumque m,nistris scito esse collata. Egredere itaq; , & hanc expectationem cum c teris communem habe. Purpura namque imperatores, non sacerdotcs facit. Quam ille tradi- . tionem gratanter suscipiens non audaciae inquit causa intra cancellos mansi, sed apud Constantinopolim hanc esse consuetudinem noui. His diebus Gregorius Nazianzenus vir vitae purissimae & incomparabilis eloquentiae diem obiur. Hic dum adhuc viveret episcopum in loco suo ordinauit quo episcopante , ipse ruri vitam monachi exercuit. Caput Ioannis baptistiea Theodosio imperatore Costantinopolim translatum est, quod cum Valens imperator, olim illuc voluisici trans-fer- Sigeberi re, vehiculum in quo S. caput ferebatur nullomodo mouere potuita Q. Terribile in coelo signum columnae per omnia simile apparuit. Alexandriae iussu Theodosii templa idolorum a Theophilo episcopo destruelitur, & euerso famoso Serapis fano, marurium ibi consccratur , de in eo ossa S. Ioannis Baptistae reconduntur, quae hoc modo Alexan- , driam translata fuerant. Apostata Iuliano imperante,& contra Christum furente, pagani ossa Ioannis Baptistae in urbe Samaria lepulti, Aus b. a. effracto sepulanro extrahentes dispergebant per agros, eaque rursus hist. Ecd. collecta igni cremabant, & sanctos cineres pulueri immixtos , per 18. aera dispergebant. Sed quidam monachi ex Icrosolymis immixti s rentibus paganis quotquot potuerunt ossa collegerunt Sc ad abbatem 32 . suum Philippum Ierusalem detulerunt. Philippus ea Athanasio episco. po Alexandriae misit. S. Patricius Scotus in Hibernia cum suis sororibus venditur, ubi cum esseti regis portarius , angeli saepe colloquio
'se fruitur. Arsenius romae claret , qui usque ad o aetatis annum in aula imperatorum gloriose militans , ex senatore fit monachus ,& per annos 1s in eremo sanctitatis exemplo, omnibus mirabilis enituit Hieronymo sacras scripturas voteris testamenti, de hebraica veritate in latinam linguam vertente , aeditio ro. interpretum quae tenebatur 1 cunctis & graecis & latinis, cepit in secundis haberi: quod cum contra'. inueteratum Ecclesiae usum fieri, quamuis sancti & docti viri aegre serrent, praeualuit tamen auctoritas hebraicae veritatis, postquam patuit, bere quantum ab ea discreparent Io interpretes. Hoc tempore in castelloan. 396. Iud2x Emaus, natus est puer perscctus, ab umbilico & rursum diui-
128쪽
sus, ut haberet 2 pectora de a capita, dc unusquisq; sensu proprios,
de unus edebat & bibebat, alter non edebat, unus dormiebat δc alter vigilabat: nonnunquam insimul dormiebant: insimul ludebant ad alterutrum, & flebat uterque & percutiebant se inuicem. Porro vixe- ' runt annis ferme ae , de unus quidem mortuus est, alter vero superuixit
diebus . Corpora Abacuch & Mich aeprophetarum reuelantur. Di dimus anno aetatis 8s Alexandriae obi jt. Valentinianus iunior cum o f. . . transisset in Galliam, de tranquillam rempublicam in pace ageret,apud eap. n. Viennam dolo Albogastis comitis sui ut serunt, a suis cubicularijs strangulatus, atq; ut voluntariam sibi consciuisse mortem putaretur, laqueo suspensus est,cum adhuc cathecumenus esset: baptismum enim distulerat, quia pro deuotione a B. Ambrosio baptizari cupiebat. Quod cum audisset idem antistes vehementissime Goluit, & de eius
morte lamentationis librum composuit.Porro Albogastes comes, occiso Valentiniano, mox Eugenium tyrannum creat, ut sic ipse i inperium ageret, ille vero imperatoris titulum obtineret. Arbogastes innumeras undiq; contrahit copias, tam barbarorum auxilijs quam prae,sidiis romanorum. Lugenius de Arbogastes instructas acies campis expedierant, & alpium transiitus occuparant. At Theodosius in summisalpibus constitutus , destitutus suis & Hausus alienis, dum imminens periculum conspicit, ad Deum tota deuotione recurrit. Dehinc postquam insomnem noctem precum dc lachrymarum continuatione
transegit, fiducialiter arma corripit, de se quidem dissidens sed in Do.
mino ex toto confidens. Prima lalutis via extitit Arbitrio, hostilium partium comes, qui cum ignarum imperatorem circumpositis excepisset insidijs conuersus ad reuerentiam eius, non solum liberauit petariculo, sed de instruxit auxilio. At ubi ad contigua miscendae pugnae
spatia peruentum est, continuo maximus turbo Ventorum in ora nostium ruit, serebanturq; per aera spicula missa nostrorum, atque ultra mensuram humani iactus per inane deportata nusquam cadere prius. quam impingerent sinebantur, & quae ipsi vehementer intorserant ventorum impetu supinata, &coacta retrorsum, ipsos infeliciter conis
figebant. De hac quidem victoria, sic loquitur Claudianus, poeta quidem eximius sed paganus,
O nimium dilecte Deo, cui fundi ab antris dian. Ceolus armatas Lemes, em mititat alber in Panig Et coniurata, Peniunt ad risca I Gi Hon.
Videns autem pars aduetia, illa tempestate se deprimi, hostes vero imp. protegi, pugnare delinunt & victori Theodosio se prosternunt. Eu genius captus atque interfectus est. Arbogastes vero, sua manu se perculit. Ita caelitus iudi cxtum est inter partem de Deo solo humiliter sperantem, de partem de viribus suis arrogantilliine praesumentem. Igitur Theodosius, adepta victoria redi jt ex hoc in Deum deuotior,quem sic semper adiutorem sentiret, qui se tot tanti'; victorijs infignisset. Fertur autem idem princeps, a Traiano imperatore originem ded
129쪽
CHRO NOLOGIAxisse. Religioni sacrae semper studuit propagandae, templa cum idolis
funditus diruit: expulit haereticos, orthodoxos fouit. Fuseque vir clomens animo: & ita amicis communis , ut solo habitu differre se ab eis putaret. Praeterea fuit in omnes homines muniscus: sed inusius in biri ολυμ nos. Simplicia ingenia diligere, erudita mirari: largiri magno animo rei'cap.3ti magna ct irasci quidem rebus indignis, sed flecti cito. Hic etiam con-M. 7. sobrinarum nuptias Vetuit, tanquam sororum.Vxor euoq; eius nomine Placella multis erat virtutibus admiranda. Nam claudorum atque debilium maximam habebat curam, non seruis, non aliis utens ministris, ad haec ossicia peragenda: sed per semetipsam hoc agens ad eorum habitacula veniebat, & vniecique quod opus habebat praebens , &per ecclesiarum Xenodochia discurrens, suis manibus inlarmis ministrabat, ollas eorum extergens, ius gustans, offerens coclearia, ponem frangens, cibos ministrans, calices diluens: & alia cuncta faciens quae seruis & ministris mos est solemniter operari. His autem qui eam. de rebus talibus prohibere nitebantur, dicebat: Aurum distribuere. opus imperi, est, Ego autem pro ipso impcrio hoc opus offero bona. mihi tribuenti. Tneodosius autem bene iam tranquillata republica, apud Mediolanum constitutus diem obhi: anno regni sui I7. vitae vero suae 6o. Postquem fili, eius ArchadiusAE Honorius commune imperium diuisis tantum sedibiis tenuerunt: Corpus denique Theodosii Constantinopolim translatum est atque tumulatum. Arcadius cum Honorio fiatre suo imperat annis q. Verum Arcadius partes tenuit Orientis & Honorius Occidentis, utriusque tamen.
cura & palatii disciplina, duobus potentissimis viris erat e Russino scialicet & Stiliconi cominissa z Rumo aut rotientalis . L Stiliconi me
Gildo etiam comes Africae praeerat. Russinus magister militiae orientalis rebellans a Sulicone magistro militia occidentalis perimitur.
130쪽
Porro Gildo Africae comes, ut defunctum comperit Theodosium re- Sst sera bellare coepit λ & consileta stipendia Romanis substraxit. Huic Mascel- an.3 98.tes frater fuit, qui nouarum rerum in statre molitiones perib orresccias, telictis apud Africam in militia duobus filiss adolescentibus, in Italiam rediiti Gildo & absentiam fratris, & presentiam filiorum eius. suspe- Org. . 7, ani habens, adolelientes dolo cireumuentos interfecit. Anno impe- cap 36.cij Arcadij & Honorij r. B. Martinus obijt, anno aetatis su ae 8s. episco- satus vero sui 26. Hoc quidem secundum quosdam. Sed secundum rosperum anno 1. Arcadii & Honorii idem S. Antistes obiit & sic secundum Seuerum, qui scribit in vita eius eum post mortem Prisciliani
v . an. vixisse. Anno quoq; sequenti B. Ambronus obfit. Hic tantae pie- . . AO .
tatis tantaeq; dulcedinis extitit: quod cum illi aliquis lapsuin suum confessus esset, ita compungebatur in fletu, ut etiam confitentem flere compelleret. Ante paucos equidem dies obitus sui, cum M psalmum. dictaret, excipiente Paulino eius notario: Idem Pauliniis se vidisse te- nu in χα status est, ignem in modum scuti breuis cooperuisse caput eius, atque ta L .
paulatim per os ipsius fuisse ingressum, Post quod facta est facies eius sens.
candida sicut nix: postea vero reuersus est vultus eius ad speciem suam. . Romae post Siricium Anastasius presidet, annis a. De hoc dicit Hieronymus , quod eius diuturna vita, mundus immeritus sit frui. Hic constituit ut quotiescunq, Euangelia sancta recitantur, sacerdotes non sederent, sed cures starent. Aduersus Gildonem in Africa rebcllantem Mas. celael seater eius, ab Honorio mistus est, qui de eius contumaciam retunderet : & filiorum suorum a Gildone occisorum sanguinem vindicaret. Itaque Mascelaci Caprariam insulam adiit: unde hocum sanctos oros. Lemseruos Dei aliquot permotos precibus tuis sumpsit: Cum his orationi sipria. bus, ieiuniis, psalmis, dies nossq; continuans, sine bello victoriam meruit, ac sine caede viniuictam. Ardalio fluminis nomen est, quod fluit inter Thebastem de Metrideram ciuitatem: ubi cum s millibus militum contra Io milia hostium castrametatus est. Sed cum inde loci angustias. iugere cupiens, latiorem campi planitiem expetere deliberaret: nocte superueniente non notuit. Igi tu dum sopori membra dedisset, vidit in somnijs R. Ambronum paulo ante defunctum, baculo quem gerebat locum victoriae sibi demonstrantem atque dicentem. Hic, hic, hic. M in dia. Quo vir sapiens protinus intellexit, verbo locum, numero diem significari. Substitit ergo: & in diem 3 ab ipsis ea L stium sacramentorum mysterijs procedit in hostem circumfusum. Et cum ad eos, qui Diimi. occurrerant, verba pacis loqueretur: signiferum insolenter resistenvem: iam iamque pugnam excitantem stadio percussit in brachio. Qua percussione, protinus ille pronum inclinavit vexillum. Quod cernet res reliquae cohorteos, deditionem priorum fieri putantes: statim Mas- helicertatim se signis tradidere conuersis. Barbari vero quos Gildo
coadunauerat territi, in diuersa fugerunt Gildo ipse sugiens nauem inatrauita sed volens nolens cogentibus venus in Africam remeavit. Rup,
cum degeret: post aliquot dies muniit stat ν,μ non post nussi