Commentariorum memorabilium multiplicis hystoriae Taruisinae locuples promptuarium libris quatuor distributum ... Auctore Bartholomaeo Burchelato physico ..

671쪽

iter defendente i tandem Vincentiam indignabundua contenditi Opitergium autem Guecellus. - Θnno DOm. MCCCX viii

CANIS SCALIGER, rabiosius inquam Canss,ex irrita Tarisii impugnatione aestuans,curato vulnere, accingit se ad nouam zi:

aggressionem,asserens e id facturum , nedum ut Tamisium acquirat,sed ut etiam ulciscatur de ama corum mortibus, & de sanauin quem profuderat Tarui sint, habita de rebus suis longiori, consulta-

ὰ, Λ ' RV. inod-nt Scaligeri,uadere se rideriae A Uriae Duci Imperatori Electo Quapropter missislcgatis sese Rustri aco Domino dediderunt; Ui hilari fronte eos reccit, indus,& vltradominibus consato cum Episcopo Castellano, Pret re,Consul us,ac Antianis,lectis litteris,retulerunt,Duci ridericolaisse latissimam hanc deditionem zeumq: recipere omisi nos ut amicos fore continuit tractaturum 2 promittentem pri tectionem honoremq, hoc autemaddere decreuisse, quod eorum siliarios fidelitatis fuisset praestitum iuramentum: quare in manuvi piscopILauentina, unius ex legatis, fidem , atq; obedientiam Q ruri se piaestituros Taruisini iurarunt. Anno Domi Μ CCCXVIII Validas 'gressionis Con lanit aperto marte, tum &oec es per Guecellum Caminensem Gera di sit. misi; perduellem:generosasq; non minus, ac Ertes,plori rari reiectiones per Conegianenses factas,trucidatis, fustatiso C Iis P is usq; ad stativa, tuorum manubiis, insignibi interceptis describere non morabor: tum Caastrametationes Canis in paam: cenici ad Tarui sitim obsidione tentandum r& centum selector R- Burgo S Thome coni'uctum tutandum, ab inimicorum aggressu positorum auda- mimaasumeminoctumamin gente Cam&ad C

672쪽

ampliori libereresceret in immensum. CI.

BgNRICVs GORICIAE COMES , de Tiroli r Ecclesiarum

Aquileiae,& Tridenti,& Brixiae Aduogarius, atq; Patriae Fori Iulii Cap.Generalis: FEDERICI Rom. imperatoris Electi, eius Nep

tis,Generalis Vicarius constitutus,Taruisum, saris nomine,r Ouius accedit,nec admittitur a Tamisinis , veritis, ne ut absolutus Dominus ad illos ingrederetur. Demum, nec multo post tempore,quq rerum est vicissitudo,inuitatur Comes. excipitur,& illi, C saris nomine,post datum sibi a Tarui sinis Praetoribus Con lanum, umbis traditur& Dominium. Qui deinde ob summam dexteritatem gratissimus nostris effectus, Bono ciuium omine, Tarui' Domunus, Caesare id confirmante,a Tamisinis ultro constituitur,atq; o, seniatur. Anno Grat. Μ C C C XIX. CII.

Tar a Patauinis diu optatus,nutuq; Federici Caesaris interueniente requisitus,constituitur Pataui; Praetor:quod Cani scaligero Ρ tauinorum inimico infensissimo displicuit valde:quippe quia nimis iustε,ac fideliter Praeturam administraret, unde tibi nullus pateret ad tractandum aditus:obsidet obstinate Patauium Canis: deniq; Iunii noctu,ex intellectu quorundam ciuium,pulsis custodijs urbe invaditi reiicitur statim tamen multa norum internecion deme soneq; in ipsum flumen. quo prospere successb facinore animati Patauini mirandum in modum ab Al tineri , qui nocte illa Forum custodiuit armatus,veritus, ne a rebellibus sorte proditio aliqua e oriretur,decreuerunt usq; ad extremum vitae spiritum decertar rQuapropter,post dies paucos, Altinerius, re mature perpensa, e plorataq; multo stipatus milite de Porta Pontis curui egressus concione prius habita ad suos,spe ingenti, atque animo aggreditur Si. meonem Philippum Scaligeri Capitaneum Generalem omnib. im' structum,ac paratum ad bellum: quare acriter, ac viriliter ab omni parte pugnatur incertus diu marisdubiaq; victoria, multis utrinq.

cadentibus vulneratis,ac mortuis:demum ab Altineriodi taluutur

673쪽

Simeonis copiae,interimuntur adhuc magis , fugantur: capiuntur Simeonis Equites quinquaginta,tum & ipse Dux Sime'n,quinetiamna militaria quatuordecim asportantur. ibus feliciter absolu, itis,in parui triumphi speciem,his captiuis, his spolijs, his inimico. rum vexillis decorati, Aetion ius praetor,militiaeq; Patauinae Imporator intrat in urbem die X ll. Iulii Sanctis Hermacor ,& Fortuna w,Tuuisinae Ecclesiae etiam Protectoribus,sacra. ob quam felicem Victoriam lubila Pataui j ingetia audita sunt 3 magnusq; Altineri adeo illustris Victoriae auctori, delatus honoriittiq; subinde ins rensi Palatio sublimis statua fini marmoris constituta : quinetiam latifundia extorrum ciuium Altinerio eorum Pr tori, ac Duci, llatorique prudentissimo Patauini, grati animi signum maximum :

concesserunt.

PERSTRINGENTE nimis Cane scaligero per obsidionemo

Patauinos,qui omnia duriter sufferebant, dum ex Germania a F derico auxilium expectarent. XX. Augusti Viricus de Valse in Te ritorium Taruisinum peruEnit,una die in pago Maceratae quieuit, altera vero ad Quintianam villam perrexit: cuius rei certior factus Goriciae Comes, ruisit Dominus,quingentis Equitib.stipatus ad illum deuenit,multis militib.&nobilib. I aruis nis pariter comitutus ex quibus fuerunt inter primores Comes Rambaldus de Collat, ito,Guecellus Tempesta Aduogarius, Tolbertus Calcia, & Franci Rus Salomon; Qui omnes die sequeti Patauium,ut illud ab obsidio. ine eximerent,unanimes contenderunt quare exeuntes per portam iPontis curui ad Basianellum declinarunt, ut Cinem adorirentur: qui audacissimus cum mille Equitibus venienti militiae prodiito uiam:ubi fortiter prεliatum,adeo ut victoria ad Canem Scaligerum . visi fuerit inclinare: verumenimvero, cum extaret ordo inter vibricum,& Comitem,ut occaepto bello suppetias Virico veniret Cin imes cum eius Equitibus Germanis,&cum militibus ruisinis, ut i hanc victoriam roborarent: recta tendens. Goritius Comes fossam transgredi cogebatur,ubi dum moraretur donec pons fieret,inam . sua creauit Equites Guecellum Tempestam,Toliartum Calciam,ci Francistum Salomonem Taruisinos,&ἰquosdamalius,illos prM mians ante Victoriam virorum generositatem agnoscens,& mbur; i

674쪽

rialis,ac Dominus,posteaquam exduplicibus Canis i nsidiis tui corporis Tarui' commorans euasisse captis proditoribus ac suspe dio traditis , sedericum Austriae Ducetia eius Nepotem anuisendi cupidus, licto ibi Praetore Thebaido de Castronduo, Bauartania petii :ubi Bea tricem de Bavai ia Virginem pulcherrirn m sexago narius uxorem duxit; hic , post modicum telnporis , dum quibus dam nuptialibus delicijs interesset, repente effudit exiremum i pia .ritum .post se relicto loann Henrico tristi te. Quapropter Ta uisini de fide, ac obsequio daredi Tassai,do per Ugum de mul- no requisiti: grati sibi Comitis, ac Diam ni memoriam re nies

hirarunt, ac Beatricemcum filio anniculo in vitas Dominam ac- caeptarunt, & venientem Taruisti more iuram . tuorum pluribus comitatam, octaua septembris die, magniticentissime recaepetunt. Anno Dom. MCCCXXIII. lsi

CANE SCALlGERO Taruisinum Artum, atq; Oppida, nec

minus Patauium adhuc hostiliter infestate Federicus Austriae Dux in auxilium vocatur; Qui Ottone Carinthiae Duce, & Virico do. Hist Styrit Cap.associatus cu XII millib. Equiti fuissum' ingre-: ditur . Tum eo Patauium petente, Canis viribus interior arcetur; Qv ndo obsidio simul tollitur , de bellum. uat, Anno Doni. ΜCCCXXIV. . . anuum I Canis rabies in agro Patauino perinde Hian Tamisino exercetur,vi,dolo,acdistam fide. Bononiae consulis . tur contra Canem e fiunt induciae: ficompromissum inter ipium i Canem,ritauinus,oc misi nos, dccc i

GVECELLVs TEMPESTA Aduogarius extorris omissicum iburaliis multis:FraucRegia Boemi quem noluςrut

675쪽

urbis absoluto Dominio suspicati, recim eis moram iaciente cui Germanis Equitibus suis non sine Gu li consilio noctu . Ianuarii Soras. furtis ex tractatu cum hostiario in urbem caeptus, ruit iubito inae les Altinersi Aetionii ,in Ciuitatepotentis pluriamum ibi aduersis inii: ne, quem cognati tunc,& amici potiores distule mundecernunt ibisereo, ut ut melius, peiusve cadix ad mortem percussus Iacobus indam δε itineru fratris filius:c dunt alii multi;deniq; dpabus horis e latum' nullo accedenteauxi jAltineruis vulneribus scatens in lς situs ex Guecelli perini ne,miserEsubinde occiditur a Gulielmo Campisamperio seuero nimis.Quibus sic pei petratis Tempesta furens cumhoste suo dorrit ad Foruintillud connexis trabibus , cathenisq; implicitis stim rat ibertus Calcia Eques generosissimus elator patriae libertatis cumno modica ciuiummanu: gnatur pertio macerrimi:

destituitur nihilominus Tomerius suisa quamcum paucis sim itis nullam amplius salutem sperans, vidensve, Qua plurimus v . dam hostis agit,se proripit,trucidat plurimos,ad extremumpro tutanda patriae libertate in sanguine a se occisorum sanguinem . propriium Profundens continus cadit. itaq; his artibus Guecellus Tempesta pene Dominus Tamissi essectus, ad nutum res omnes Hudinans Ciuiotis, Liberator,*Restaurator Patriae a sequacibus suis indigitabatur.

. n Vincentiς,Pataui3,Peltriac Bellunt,plurimorum autem Oppidorum d totius venetiae Dominiumaspirans, d Tatui',a se diu vexati,oppugnatim incassum, pugnationem Marsilium , Carnria,prius pereum declaratum Patavii a se tandem conquisti Viebrium,destina ;Qui sine tribus Equitum,triginta veropeditum mil. Iibus confestim Tarmisiumde laturus, cupatu rus,ao Mil. i. . cunctis per Taruisinos vius,atq; optime cognitis,sui desolati,nem,neq; no indubiumexternuntum in proximo nspicari:onui- te ecello Tempesta Adum' sita tem pro*raesentire nctatu,de deditione urbis,potioribus,quibus p nt,conditionibus, i iure consuluerunt Q propter mim legatis ad canem,tunc acutis citantem:Prioceps macinaimus omnia emimi He homi

676쪽

stacipi a admittens, amict quidem hane deditionem reciepit ue die Iulij XVIII. Soliger Taruisnam urbem ingreditur: a ripitur & ingenti iubilo.porro .post eius ingressum die, ingraue

scentemor quae est humanarum rerum conditio) mortem non longinquainesse perspiciens,Patauina urbe cum Distrietii suo Carrariensi veluti dono elargita,in reliquis illi commendans success refluos, Princeps hic illustrusimus, Serenissinius, anno aetatis suar I.vitae huius.vsuranismittit dauer eius magna pompa,ingemtiq; sumptu Taruisio veronam delatum ab Alberto, Mastino Albinni eius fiatris filijs succetaribus suisin marmoreo altiori sepachrosumma, honorificentia tumulatur. Anno Dom.. M C C C X XIX.

ninifratrix Imperium uniuersum recogniturus: posteaquam Veion digressus vincentiantum Patauij summa honorificentia,uti Do minus=laria fronte susceptus suiddie x Augusti solemni pompa, ac Regalibus caeremoni jsa Tamisinis habitu buiam urbemung rediistib. tur,accipitur,alitur,hospitatur hi Episcopio:inde ad dies deducitur in maius urbis Palatiumquo loci. mmunitatis TamisinqImbarum Onmo stiali obstqviosaq; reuerentia Soligerocontan tur:atq; ita in eorum Principesfratres Soligeri, Magni Canis has redes a Taruisiniscogniti sunt .Quare si ato Pr store Vermio, de . elarato Guecello Tems'sti,iuxta Canisdecretum Taruisj P se- :Nicωlao Rouecio Patrita restituto:diuerssdeniq; datis ordini in bus,mbertus gratusabri r recessit: Quae postmodumrata Omnia. αὶ aliastino,quocumq; cum Fratre communeDomini pariteς

- inuisent . firmata stiric

nouo Laominio dexteraenon minus prouisone quamprovida M. teritate,sese in pacifico statu consirmare conqΡfiuerupi. Quam

Her Carrariensem ingenti decore, ac iubilo vincentiis praetore crines , quasi secundu haeus. Venetiet tractus Dominum, a Pataui,

677쪽

Domisti remotierinit.Tamissi proinde suspectum habentα-

dum, Ricctardumq; Camilienses.Guecelli filios, aduocarunt aes Veronam hiquam, Gerarchani, ut Maniscalchi titulo ipsum magnifice decorarent,ibia; secum distineretur in quo ossicio cum per i . tum septembris menstin versatus esset evitae suae periculo veritus Gerardus,furtim Verona abscedens,ad eius oppida Tamisim reuersus est:&,eunc is cum fratre perpensis, examinati non Soligemrum potentia resistere conspicatiui xa deditione Donra nis Venetis protinus adhaesertintrAN ho ait primu principiu

,minationis Reipub. Venetae in Continenti . c intelli

Soligeri,duni suspectos haberent Venetos nimis,Tarvi sivin munieriant extruxerunt moenia.iuxta sitim urbem gentibus, ac munime

in vallarunt non multo post tempore & de Guecello Tempes' Tamisi, Praeseisto magnς auctoritatis viro maxime Hispectantes Scasigeri,illum Veronae suae Pssiorem legerunt, DPruntq; ut apud te Usbsesse inagnificantes eius fidei esus consilium inardius eorum . netoriis pariter, ac auri iu*- . . i

- Ex ruinarum reliquiis,ac macerie magnificimim aediu Cami mensumat D.Augustini,necnon illarum Altinerii Aetionis ad Martini augeren construmo magnu nodochij ἈMaria Battuti in Diui Pancrati,confinio,quippe quod remotum sibi destrua tur, iis alterum usum loco occupato:quoanquam tempONScursu ex Maistini: Maligeri iussu,ut sciatq;. urbe dum Opus mi et, conti . a sibi suspeeων tutius tueretur,eo cerae loci, regione 1 vin II Alartini irtemstcllummimitumq cuminibus,tiis lim unusiritivbiad praesens tempus instriinissimum armametarium,& qua ad artem pyriticam seciunt, & Turres, duae cupro intectae, et noni modica allaad rem facientia conspiciuntur conclusa,exercentur,ac siimina diligeris iacustiaiuntur Castelli Munitionis onune con se aio in hodiernam diem. i Anno Gia: M C m XX XII. Deato Apostolim cum magno admodum eIercitu improut e

678쪽

resta Aduogarius Tamisinus, ex Mastini Scaligeri ordinationO , cum ducentis Germanis cataphractis Equitibus animosus Occum xit, reijcit aggressores, trucidat,fugat; atque ita Tamisinus miles Ferrariam a tam euidenti periculo praeseruans, illam Eilensbus

consermauit.

Anno Sal. MCCCXXXIII. VIII. Febr.

i at cXII. iid est,' conticescam X. Aprilis die arduum commissum prae Iium ad extra ferrariae muros: vDi Faedere obstricti Principes cum: Essensibus Ducibus hune obsessis,missis Equitib. M DCC.neq; non selectoium peditum Aphractis multis Guecello Tempesta Aduoga λ yio nostro supremum onus militiςsubstinente: memorabilem inimii Corum stra em ediderunt: carperunt plurimos, dignioresq; & re quUs longius pro ligarunt. Lapropter in facinore hoc tanti pom deris hiemato a Tempesta quam inutino animo λrtiter segesseriit Raynaldus Dux Estense, ab ipQ ut dignaretur a se generosi Equia: tis insignia recipere,quae mit magni Ducis humanitas, impetrauiti Anno Grat. Μ CCCXXXIII. X. Apr. Occasionededitionis Catanensium Venetae Reip. currunt v in est praecipue venetorum cum Soligeris bellumin quo Taruti vires,& esus militum generos Duces recranescuntur: adhaec Gpitergintamini Mie ,salinarum,Forminici eapugnationes,dis reptiones,demmationes, deaelatames, incendia. Cuta laeta ptio Venetorum, occaeci

ex III. Bertrandus dudum Apostolidae iudis Bononiae riatus, a sum. - Rom. Pontifice mulleias Patriarca mox constitutus,ad Eccleis suae,statusv mmurium,ac gubernationem festinans VIII.idus Ianuar. ruiuo pertransiensin cunctis Ciuitatis ordinibus obuiam habitus,acca tus laute aeq;, ae Oppipare tractatus perrexiti Anno mundi Red. MCCCXXXV-

Vt sesei Tatuitamam iurisdictione/c dominio subtraheret:dei, subi ea manerent Coa menses, .uippe qui ambo

679쪽

in ditionem Sol erorum deuenerant: VII. Cal. Apriscaligeranis ministris expui sis,libertatem sibi protinus pepererunt: quam tuta' iri diutiusimpotentes,minis NunciisSerenissimae Venetae Reipub- isese commendarunt , dederuntqῆ cum nihilominus post unu- - lpra XX menses sub idem Dominium deuenerit etiam Tamisium, , a adeo,Vt euaderent iterum subiugalescinaequali tamen inrte, vesuis iiniqualia suntvrbs,& oppidumaeu Terram dicas,prou suoc iure idici.reca tumest inqua Castrum eminet altius costitutum. Quare Petrus, us primus Praetor Coneglani primum Regimen tener pro Veneta Repub.in Continenti.

Anno Gratia: MCCC XXX VII. XV. Apr.

Quanta suerstramisinorum virius,ac 'rpetuum ansmi robur, inunc etiam bello vexati urgentissimo amplius comprobarunt ri trus Rossus Parmensis Generalis Venetorum,&cum ijs Dedera torum Principum militiae Imperator sortissimus ,. Aprili&die XII. smagno exercitu aggreditur Tamisium ad BurgumSanctorum tam inium, si a pritis,quani Taruisini ad Burgi tuitamen iecerant, ob iturata inde ad Burgos B Mariae Virg.& Diui Τhomae immittitur ignis ae Venetorum copiis cum non paucis biremibus, missi pet&- ili mutuas milites Taruum,eat urbem egressi, pluribu&irucidati statiis fuderunt;quaredecurruntes milites Rosiissortasse Porta

ingressuri cumnostris,opportune attamen intro reuertuntur cele-HRSoli,acincolumes rariasini. Porro sequenti nocte conuenie tiam, limatoruminquam, gentesa aiuntur vi ni nostram a s Diui Thomae: volant utrinq;.sagittae meruiunt ostium,nec tam

ingrediunturnquia in Firmum interitis illud o litium fuit: no altera fit nouaeaggressio ad Burgum Sanctorum X L is; defensatur Brenue,mssae,& Turrisauxilio usad id inestaeuandem per Ros sum addi tis nouis copiis Burgus pitur & Turris,quare accedea

tes ad urbem comburunt itidem Portam Sanctorum XLmecingit diuntur tamen,obtu rato intus. Ostio ex. ωrtii muro Quapropter iudicans Rossius difficilem. admodum han rouinciam ,ad finem mensi&Venetias classem remisit,igni absumpsiv Burgum,dextruali Turrim satque a Tamissi expugnatione recedens, in Patauinii Agrum contendit.

Anna Graia MCCCXXXVIL

680쪽

Letiturinibi Guecellum Temmstam Castri Noalis Dominum

Venetis adhaesisse, illumq; propterea ab ijs,grati dinis ergo,praesectum filisse cunctismilitibus,quos inter Medoacum flumen, MPlauim Veneti sustinebant; Quapropter Tamisini Guecelli

omnia publicarunt,aedes autem in urbe destruxerunt ad solum; ntur&quaedam ciuium aliorum facinora, tum impositiones a scaligero importabiles , aliqque calamitates Tamisinorum, mora Tempe praeterea in exercitu grauite evolantis.&c.

CXVI. . Pace tandem conciliata inter Venetam Rempub praecipuE, M. Mastinum Scaligerum Veronae Dominum, restituto illi Alberto Scal. fratre,quem cum aliis captiuum tenebant,ex pacto Taruisum

cum utrictum Territorio suo,cum Castronaco,Badan Castro bald'q; Reipub Venetae adiudicatur. Quapropter Bonemas Μalavicina Placentinus Potestis Tamisit pro Scaligeris urbem ipsam cum Agro, atque Oppidis suis ipsimet Reip libere consignauit- Hoc quippe supremum facinus ex plurium Hystoricorum consensu,euentuq; id comprobante= futtinitium magnitudinis,ac potetutiae Venetorum in Continenti .. Quare per Dominium Venetum primus Pstor recturus Tamisium clamandatur Marinus Faletrus, vir quidem perillustrium meritorum.

c XVII. - . Belli praeteriti tempore in Tamisso per Federatos offendendo. pugnando'. excursiones,direptiones,desolationes in agro pessi- mae quare Episcopatus bonaeua plura usucapra, ac destructa sunt, i adeo,ut vix ex iis,qui pauci supererant,prouentibus Antistes ipsEcum eius familia posset honeste vivere,quocirca ipsi supplicanti Senatus Venetus constitui annuatim libras quingentas, quas de ii praesenti exigit ab aerario Taruisinoetis temporibus urbis Burgi deibrmatine diruticluae fuerat belli calamitas, restauranturialia quin . etiam commoda Tamisi restituuntur, inminantur ad haec,pri ,ret diiudium intes Veneram Remp.& Floren tinam , cassonia triginta mill auremm , in quibus tenebantur Venetis Florentini pro reiectione expensam transacti comunis belli,quos, quibuscini

eorum rationibus in contrarium adductis,soluere recusabant:quotquot inibi distinebantur Florentini Tamisio expulsisunt. Anno Sal. MCCCXLIII.