Antonii Goueani iureconsulti De iurisdictione libri 2. Aduersus Eguinarium Baronem iureconsultum. ..

2쪽

ΡETRO CASTELLANO

Episcopo Matisconensi, .

ET HENRICI REGIS CHRIATIANIS S

I O tibi, Praesul Ompli essecundas mera

de Iurisidictione cogitationes, stero etiam postremas, duobus libris aduersus Quinarium Baronem primum aetatis nostrae iuris diliorem explicatas. Due quidem mmims ,si cum immortaliabus tuis in me beneficist conferatur, sed tauen literari penestria

literatum,sidnon ante id dicam,quam tibi placuisse intellex ro. Et sene si in iure Topuli Romani dignitatem illam ese tuis , non indigna haec prorsus quoio est, quae ad te scribatur. Claustra enim, mi ita dicam id quod te arto hιius periti si ummi ime late ciuilis disciplinae contine tentata saepius a me, nunc demum nisi fallor restrata. auale antem aut quantulula vero curi, munus hoc est, ita uti stero accipies, si cogitabis non eandem mihi ad remunerandum, quam tibi ad bene de me merendum esse facultatem Vale adurci Non. Februarib. I s s o.

3쪽

rre OGRAPHUS LECTORI. . . OT OS sex ante menses amice,Lector, uam doctis simis mis Quinarius Freo fato concederet, traditum T mihi fuerat sim apographum libelli. Euod cum ab omnibuι requiristudiosius intelligerem, nolebam certe committere, Gardis isti , sinus quibus adhu si

sumus,characteribus excuderetur magna cum temporis iactur tum etiam operae,comune malum tantister susti imus, dum

elegantiores isti paulo emistioressica untur, in ad seruntur ad nos longo post interualis. Hic porro os icina chartaria nulla est, nullus pagyroprates qui nobi olidas ac puras chartas puppeditet e moreticae magis siunt quibus Uulgo timur. , aut bibulae, aut Fae chariatii edacilen an simittant. Fayrin itaque si cipiendi typis hisce conueniens nobis aliunde tetenda fuit. Haec te, lector, scire involumus, indori ne ascribas huius libelli peram editionem, aut mero cum lamis e m luctaini quod aiunt) putes, qui non nisi lacesiit inscripsit di opus scriptum isque adeo recognitum a se,precibus amicorum miLIus mox excuden- . dum tradidit,quod totu ess psit velut quoddam x ιαμ . Ex quibus opinor) intelligis , . nec per me iec per eum fletisse,quomium' multo ante Sa rogiis obitum li-- bei in lucem prodierit.

4쪽

ANTONII COVE ANIde Iurisdict. Lib. I.

ADVERSV sΕGUINARIUM BARONE M. V VM de Iurisdictione librum legi'uinari

et diligenter. utor erat primi in Gallia nominis, cui ego tantum tribuebam, quantum mihi non ausim

arrogare,quaestio ipsa obscura ais dissicilis, ego a tem cupid si in intelligendi quid de quaestione eapentires, suam

ipse annos abhinc sex attigeram, si r quo tempore in manus me smenis liber tum usius explicabam.Legi itaque librum tuum sane diligenter. In prima parte tuam in conquirendis coiligendi siue scriptorum locis qui an hanc rem pertinent, diligentiam probaui. secunda mero,in sua siententiam tuam nobis exponis dicam libere , ingenue nulla mihi liter a mi a tua est Quinari, hoc est, docti hominis , eruditi. Ex temtia ac postrema part otio te

malia abundare,non dicam abuti,inte ex fus ab eAccursio ordiens,omnium qui quae honem hanc mel explicauimm mel attiagimus,opiniones colures. Tuo ego exemplo, quo aequius erit mihi te ignoscere, contra meam consuetudine fecunde pantis libri tui sententias excutiam, Ut intelligas nihil esse tam utile, quam is opere alieno ingeniosium iideri. Neque tamen mihi tunei esset te

per me inre stertii quod tu inscriptis nostris facis , posse no Pρ-que in tuis, Ut exemplum im tari me e nisi tanta iam tua esset apud iuuenes bono quibus nos quoqueWplacere prodesse 'demus,autoritas me ia, contra te qui sentiat, sientire mideatur A Cogitanti

5쪽

a ANT O. G ου E A. Cogitanti igitur mihi fecunda, mea, de iuri Timone opinionesmodare literis,autoritas tua amolienda necessario est. auod ego tamen ita faciam moderate, mi queri a me non posiis imminutam . Tantum enim aestiui ingenio tuo, excellenti doctrina tribuo, ut tecum comparem paucos, anteponam profecto neminem.Vtiumque js qui istum ante te Biturigibus locum tenuere,

mens eadem fuisset mindicandi ab ista tu possessoribus itaris

ciuilis uuibus eo minus ignoscendum est, quo plus mel ad conandum lacultati mel ad persuadendum authoritatis habuerui. is itaque laudibus cum magis quam ego ,faueat nemo , in ,

imo sanctifimo proposito tuo adiutando si me recipis, socius esse cupiam. aue quis se credin animo mea te dissentire. Iudi- αν si honnulla erit disimilaudo,cogitare debebis non ide tibi Pol, ideri quod mihi m euenire aliter posse in f e bone tam varia, tam recondita, tam nolis etiam Absentionibus obscurata Ne- que sententias tuas siolum confutabo, meas tibi Poiae exponamqVas te mel prosaturum, mel non omniso certe repudIat

rumst cro. Vt autem sterem facis tu,qui in eo libello quem ad caput illud Vlpiant Imperium , abhinc annos sex πω:ter Odi dilucide tuo iudicio scripsimus, at quid te desiderare illica se mi non rem e nunc sperare miriar, siecundas meas cogitationes adiurassatis de siderio tuo.Sed in refutandis tuis multo mihi maior erit labor, quam exponendis meis.Ita tanque scripta tua sunt obscuro C r perplexerat quid tibi melissus' cari, et potius diuinare nobis sit nec spe. uod ego rei, no orationis mitio accidisse rem, cuius te disitim habere rideo. Nulla enim tanta dicta acidias est, quae rem non intellectam aperte ac dilucide exponere queat Primo igitur capite me j de initi nem di diuisionem exequi mihi mi- deris se mersis. Ex ijue igitur primum apparet priuatorumetia hominu iustu, deinde magistratuu potestatumue O-

6쪽

mnem potestate,quae priuatis data non est,imperi j generali appellatione contineri, siue ea in extraiudicialibus, siue in criminum animaduersione , siue in iure dicundo de priuatis causis, & ciuilibus consistat. O definitione igitur imperi, ordiris is quo vide ne ego te imprudens Quinari deceperim, qui ita in calce commenta j mei scripserim, Imperium igitur quod principio a nobis definitum oportuit , dic. Ad legem nanque imperium scribenti, eiusque duntaxassententiam exponere molenti,ab imperis definitione principium d cendum luerat . Tu mero qui non capitis mus digestorum,

sed quaestionis uniuerse de iurisidictione explicationem inscriptione libri ostendis, a iurisiductione austicari debuisti: quid ea Uset, quam mane diceretur. Leve tibi hoc fortasse peccatum Dideatur, quia scilicetnethil ad ius non negabis tamen eius artis esse, ine qua ars ius se nullo modo psit. Privatorum ais

hominum Iustum. Zibbopola hoc ego emit m puto, non tuum

te iussum ton iustum scripsi se . um d enim sit iustum priuatorum' Immuatorum quod cyraeci δ απι appellant, Terentius bonus in primis lativitatis autor, in Phormione iustum dixit.

An P quam iudex est,qui psit noscere

Tua iusta bi tute mecum non restondeas 'Sed quid sit hoc loco iis priuatorum ' Nisi igitur me coniectura fassit, iussum ' an sic, ipsisti. Iussum igitur priuatorum imperi, appetiatione contineri atri Puto cum pater filio ,simo domi nus imperatehaec imperata vaec iussa imperia appellantur. Nam uis sa atque potestas imperandi,in patre potestas,in domino do- mimum,non imperium appellatur Ipotestaticde mensi; si V erueramuero quid haec imperia ad iurisilictione, de qua tibi rib re opstum est Deinde ais magistratuita potestatumue omne potestate,quae priuatis data no est M. Totu hoc a nobis ij mu

7쪽

ANTO. GOV EA. υ l siumpsisti si confiteri me uratur es si negas.Ita nanque in eo libello quem legisti imperium definiuimus, potestatem magistratus ea faciendi quaepi tuam acere non 8 iLEgo tamen tam late quam tu imperium non siumebam. Tibi qui in generalem impcri' appellationem priuatorum etiam iussa includis , quoiam religio

est conster quae ad officium magistratus dicuntur ab sta ia. per tinere L prima de iuris. om. iud. quale istud est,tutores dares i- uati ea quos facere psint Nerj lata istasignificatione conti

neri Dices mihi religione tibi ista injcere D Lin l. to.ο.tutoris datio,qui tutoris dationem neque imperi, neque iurisdictionis esse scribat Superstitio haec est Quinari,ia religio. Tibi nanque in metem non men is ron tam late eo loco ab Ulpia . quam a te imporium accipi, quod a iurisiactione separet atque istinguat: tum mero priuatorum iudicum ac stectatam mim , potestate, quam tu dictionem iureco ulti mocant in l.cum quaedam,o ly ide. de iurisiae .luaequet iubere , imperaresole in o. m t. de vivisio. . Ibpul. in inst. neque a praetore tantum dati , merumetiam ex recepto , compromisso aditi l.quid tamen.s. HU.celsus. .i. dere-cep. b. O Cur inquam hanc iudicum potestatem in latam istam imperj appellationem non recipi,' CPostremo non omnium magia stratuum imperium est Eguinari Ad maiorum duntaxat magistratuum. planus in Inec. de imur. Sed merius est ,si is magi- stratus est,qui sine faudem ius iocari non potest, expediandum in esse donec magistratu abeat. uodsi ex minoribus magistratibus i erit,idest,qui sine imperio autpotestate sunt, in ipso etiam magia υ 'ampo se conuerari.Idem planmini a. dein ius mocan. In

a ius vocare non oportet neque consilem, neque pro tum, ni p torem, ncque proco .neque caeteros magistratus qui impcrium

υ habensi, qui coercere Hiquiae possunt, O iubere in carcerem duci. Hilei nu ue imperium non habuisse testis est M. Tuli. orat

8쪽

DE I RISDICT. LII. I. Fifin Verrem. Erit: qui tum consul Hortensius cumsummo imperio acpotestate,ego autem aedilis, hoc est, paulo amplius quam

priuatus. Itaque in ius etiam mocari aedilispoterata .l. elamque. deperic., commodo rei meia f. bi in eum actionem dari mi- demus. Et Vellius bb. 13 cap . 13. inius mocari potuisse aedilem scribit ex et arrone. que moueri nos eo conuenit, qu)d aedilium

certis de reta, erat iurisdidtio, is sitamus aedilium iurisidis bonem praetoriae iurisdictionis partem esse.Sequitur diuisio eius potestatis quam imperium fecisti. Sive inqui ea in extraludicialibus, siue in ani in aduersione criminum , sue iniure dicundo de causs priuatis & ciuilibus consitat. t iudicialia mocas, curare rem militarem , exigere sarta terita templorum. uid hoc est ' res militaris est res extraiu-diaesis ' exadtio sanorum tectorum est res extraiudiciali quid ita quaeso quia nihil ad iudicia, aeque rebus sp iudicio non disceptatur ' quin ergo edere, bibere, agrum colere extraiudicialia

facimus ' Equidem quod in iudicios eripotest, si extra iudicium

fati, extrai diciale dici existimabam diu, cum debitorem extra. udicium appellamus, cum aduersario extra iudicium iusiurandum deferimus, quorum Utrunque in iudicio feri posse constat. Tu quicquid sine iudici si extraiudiciale facis. Sataramus cote . Sive in ani inaduersione criminum, siue in iure dicundo de causis priuatis & ciuilibus consistat . . Potuisti, O mero debuisti Quinari ita scribere, Sive in extraiudicialibus , siue in iure dicundo consistat. uuid enim necesse erat hoc loco acinorum animaduersionem a iurisidictione siparare, cum de capite quoque ius dici ipse paulo postscribas i merbis.. Et hoc quidem posterius imperium iuridiciale appellamus, . quod generaliter ius dicere , & de capite,& de rebus priuatis dicamur. . rutam n quam Quinari, magis me scri- '. r.

9쪽

ptortosi quam tu nes dubito ,si astuum librum commentarios ipse eaere messes, quin te malae impe res. Res non intellectis quoquo modo scribere Cacile est : scripturam eam qui interpretari melit, nunquam profecto se explicauerit. Seruitur. Sed huius imperij ea particula quae in cognoscendis iudicandisque priuatis causis, & ciuilibus vertatur, iurisdictio angustissima verbi significatione appellata est. uuaepars non est tuae diuisionis fedpretispo Dremae pari. Subistisnariis. Quod reliquum est,imperium contracto verbo dictum,uti in alijs plerisque in iure ciuili obseruamus. Imperium hoc, aliud extraiudiciale est omnimodo, ut 1n militaribus rebus, & sartis tectis exigendis: aliud iudiciale,quod ad edicta, decreta, cognitiones magistratuu ,& iudicia, quibus maleficia puniuntur, fere pertinet. Γ lan ipitur in reliquo imperio iurisia ctionem magistratuum includas, particula imperii illa,quam angustisi a iurisdictionis appellatione significari ducu , notio erit iudicantis , mel de iure , vel de facto magis,atus: Pamtamen a iuris Actione si paratiureconfultus in L quidam. δε re iud. Si tamen ait θ minor praetor Dei cosui ius dixerissententumue otulerit errat mirari satis nonposim, quamobrem iurisdictionis angust imam hanc significationem Acas. Nam Gyae magis opina est Uerbi alicuius significatio,ita angustior est ac strictiore cum proprio nihil

magis repugnet quam generale,commune ac latum. Atqui ita fribit iureco ultus. Im Axerit sententia e protulerit. et id tu e tibi existimare iudicante proprie ius dicere ' Neliqui quos sati intelligo, quamobrem cum ea lolligere in quibus iuridiciale tuum imperium poneres, Scis dandi licen iam praetermi eric 'Ξ iurisidictionis esse stat a. ait in imperium. Tumi τὸ cum educti. perpetuae iuris ictionis cause proponit praetor ustibi docere missi

tur:

10쪽

ruri hi autem edicere,non ius dicere us dicere tum,cum ius redit

postulatibus,decerni futtir, ndefastos in nefastos dirasti, esse appellatos. s mihi magis dicere radetur, cf. in singuloru causis edi- G tat cum ab eo primum, secundia,tertium iactum impetratur,ss, post hinc peremptorium, interdum statim ilia quod se pro omnibus appellatur.Edicit igitur,qui quod ius dicturus suo amoesteroponite dicit ius, qui decernit redditque postulantibus. Iam ero qualiter a te s, quam scienter iurisidi ho definiatur, audiamus. Publica iuris dicundi potestas ramum, ambigua msi ante distincta definiri nonposunt. tum mero tam nobis obscurum est quid tu iis dicere appelles, quam erat ignota iuri dictior quod mitium est in definiendo mel maximum. Non debuisti Fguinat , ii bus de init onis autoribus credere,quos in tota hac quaestion Ge- ibin Mil disse. uita, tamen est quod ignoscamus. Ignorabat illa aetas,ingeniorum alioquin serac ima,eas res,quibus tu ita infriatus es. t artem hanc iurusum silentia tradiare posse -- ,earis . Sequitur. Qui enim praeest magistratus potestasseeius dicit et populo edicendo, vel singulis decernendo& iu dicando. Primum, quis sic loquitur, uui enim prosi magistratus ' Vlpia . in l. qui iunoctiom. de rurissurit. m. iud. non qui praeest scripsit, sim qui iurisiati est. Idem in I. i. de Lais. 6ui uis iudicis qui tribunali praeest.

p. in l. priuatorum.de iurisia. - . iud. Eum qui nulli praeest imisti boni. Tum mero ita decernere , iudicare coniungis,quasi nihilsiententia a decreto digerat, idemque decerneresit, , iudicare: prae tamen aliquanto post ipse disserre scribas, ijs merbis. Edicta enim & decreta,quibus bonorum possessio datur,

mittitur in possessionem, iubetur caueri legatorum nomine,restituitur in integrum,& huiusmodi ali a,quae ma-5is imper ij quam iurisdictionis esse Paulus scribit, iudicra