De Iure Protectionis Clientelaris Commentarius Academicus

41쪽

tis solummodo personis & casibus exceptis, in quibus regua, a ista perdit Otricium : Quales sunt Vasalluc qui Domino in periculis constituto auxilium ferre tenetur , id , detrectans aut negligens,non solum honestatis reus fit, sed se

dem ordinis sunt personae quaedam, quas si indefensas relim quamus,aliud delictum jure ac legibus prohibitum per consequentiam incurrere judicamus puta parricidii, 6.1. LPomp. e parricid Majestatis, I AS a C ad I vh majest negli

Cujusmodi exceptionum ratio manifesta est, quod in his

Personis duplex vinculum 3 non stilicet naturale tantum , 1 sed & civile eoncurrant. In caeteris enim, ubi merum n curale jus absque civili vinculo assistit id praestare Romanorum legibus satis est,quod nobis non nocet . . Scitem versqμοῦ damst deal aquiluv.urc. Dabo egenti,altiterum Seneca,sed ut ipse non egeam : succurram perituro,sed ut ipse rion peream ordinata quippe charitas incipit a se ipsa, cErasis.ubigi ς ἀ emit.s aqv. Roca β.cons. 6.υ.I. u.69. Amron. Heriet desiduusi. e. 8. n. p. Et pertinet huc illud Graec sum celebre Proverbium apud Aristote IX. Eth. Nisem. c. a.

42쪽

PART L CAP. III. I.

,A. εγγιον,hoc est genu furia propius. Quod aliis ver-

his maldus lib. . OMIa eskrt Charitas, inquiens, ordinata sepius amat in ungue pedis, quam extraneum in vertice capitis, uerente Barchol defe-.c. I. n. o. ιν

De jure Canonum, quod ut plurimum primaevi juris εfimplicitatem affectat, dictentiunt Interpretes. Λlii charitatis regulam praecise, M secundum literam sectantur,Dilige asproximum tuum sicut te ipsum, Matth. e. za. v. 37. Non a tem diligit sicut se ipsum,qui non cum periculo proprii amguinis defendit, brosin .non inferenda, ver quipores obvia

is s. lue implius pro homicida, habent non eum tam 3 tum,qui,cum potuisset,hominem a morte nonliberavit,au toritate Alexandri III. Pontificis in circuidignum x dehomi. 3 eid. Sed& qui necessaria vitae, cum habeat largiri unde possit denegat: juxta illud , si non pavisti, occidisti, id G--νran relin. e. peccatvmpano a , π...is reg)ών. in α Idque 3 non solum,ubi nostrum aliquod seu lucrum, seu damni praesenti suturive periculum imminec quod vulgariter inteν- esse dicimus verum etiam per se , soliusque honestatis causa,

nullo ad nos Mostramve utilitatem habito respectu, e. ab Imperatorib-a3. quin

Iuris porro naturalis quoad hanc rem duplex est es 33 feetias cujus utriusque nomine extraneo cuivis, ac modo homini nato,obstringimur: primo,ne hedamus , deinde,ut beneficio insuper afficiamus,Cic.lu .r. .pass. Non solum 6 enim insidiari nomini hominem nefas est, cu=dejus. ur. sed interest quoque beneficiis assici, ιν es rv.ewrt Beneficio autem non assicit,qui injuriam, quae alicui infertur, 3spotest,non declinat,Proverb.et .vat cimo qui non defendit m periculo constitutum,tam est in vitio, quam qui infert periculum, qualia gravissime tractat ex intimis sapientiae pe-

43쪽

α DE Ju R. PROTECT CLIENTEL. 3 netralibus, Cicia. lib. . sic eademque persequitur lib. 3. undo

illud Senecae in Goa ct 2.versa88.28st. Nonpatiar: in m eulpa eanctoνum redit, a si non vetat, vetare cum pessit jubet.

, Idque ita non solum naturalis ratio, sed & communis humanae societatis utilitas ac prope necessitas flagitare videtur. Ad quam quia natura factam eme hominem constat, simul defendendae hujus societatis jura agnoscamus necessum est: 39 eo quod nulla universitas sine aliqua sui tuitione, non tam sui primaeva natura,quam gentium jure, quod secundarium dicimus, propter hominum ad injurias inserendas proclivi

apparetra jura defensionis per stac primario nasci ex eo, quod natura quemque sibi commendet 3 secundario demum ex injustitia & peccato alterius, Hug. Grat. lib. a. de jur. 4 et est. N pae.c. r. n. 3. Eruditum itaque, iptius naturae principiis consentaneum maxime est, quod ex hoc sente, cie.

me. Thol an.de RepubUib.D.c. .si.ν. Seneca, s Socratici passim, rempublicam,hoc est omnem humanam societatem, aliar majorem constituunt, aliam minorem, sive particulareno. 4a Majorem illam, seu universalem, quae totius humanae habit tionis ambitum complectatur, cuius cives sumus, quotquot

6 sumus homines morem vero,seuparticularem, quaten

singuli principatus,regna,respublicae, suis limitibus circum- scribuntur utrumque comparatione instituta designatae. neca ad eiceps. ἔρι ubi laudata primum eorum feliciatate,quibuscum ambitu Consulatuum, Comitiorumma minorum nihil rei esset mox a Romanae reipubi orb: ad universum, hoc est a particulari ad majorem illam comversus t quanto, inquit, hic majore gaudio fruituν qui nomnatoriis, aut Consularia Romanae tantum urbiso comisias

securis innuturoia magnai totius orbis in ossis alii hono-

44쪽

PART. I. CAP. II mstes anniωersarios ut in democraticis praesertim rebus pubi. alii perperuri potestate cui in monarchais,in plerisque arist

ciniis,alii Magorum event proseros, triumphois, alii divitia alii matrimonis mcliberos,olusalute uam,suoruma ut in anariachii tyrannid Omnique aberrante forma belunt,inc. Et . de provident.e . Postquam dessenatu Romano paucula Lxisset demin cmagna, inquit, repol fit et totam h mani generis compagem designans. Dilucidius autem λιγε demit,atqV. pr. Duas, vir respublicas animo complectamur alteram magnam ruere publicam, qua Dii atque homines continenturi in qua non ad hunc angulum respicimus,aut ad illum, sed termino civitatis nostrae cur sole metimur alteram, cui nos adscripsit conditio nasce di. Haec aut Atheniensium erit, aut Carthaginensium, aut alterius alicujus urbis, quae non ad omnespertineat homines,sed ad certos. Nec alio respexisse videtur Merates,quan cdo cujas effet,interrogatus, Mundanum sese dicere, quam theniensem,maluit, Senecieri a in us igitur maloris rei is pubi. intuitu, naturaliter ad benefaciendum, ipsiusque adeo muttive defensionis ossicium,uniVersa inter se gens humana

obligatur. Altera illa species singulorum populorum aes amos arctiori necessitudine divincit Suntque haec duo reapse quidem distincta, finibus tamen suborainata. uti nim privata virtus ad tranquillitatem & felicitatem resem tur suae familiae atque iterum cujusque familiae felicitas ad

commune bonumreipubi in qua degit cis enim Politicae M onis est,ut ex privato bono publicum, vicissimque ex publico privatum efficiatur, Alt- Foum t.' F. Aristore r. Eihi a. si .Polit.eis, ita singulorum regnorum ac rerumpubi utilita elicitasq; omnis dummodo cuncta recto stentia iiis,ultim terminanda est in V bene esse, seu tranquillitat orbis i versi, si et .MUM.ν de re M Quomodo

45쪽

RPes. e. r. v. ' dilectioni priVatae terminus ponitur in dilectione communiciis Grota. a.de jur. best.s ac.eas.s . D. ad

populos,qua populos, leges, qua reges, scriptum esse ait, si quod alias privatis scriptum est. Rursum, uti civium cujusvis interest, ne singuli in civitate caeteris dominentur: ita Regum,Principum,Rerumpubi, ut, quo singulae respublicaelisco sunt,quiete& sine cuiusquam injuria ac molestia,fr r antur. Huc respexisse videtur Pompejus, cum in laganus. quam receptus a clientibus suis, ac jam profligatam undique terrarum fidem queritans,iaadem in Lesbo insula integram adhuc deprehenaens, totius mundi nomine gavisus dicitur. 1 Quasi hoc dicere voluisset ue fidem non unius hominis, non unius terrae privatum bonum esse, sed totius humani gen

ris: -- tali pietate virorum Latis in adiersis su munis nomine gaudens,

Udem, is inquit Mean Pharsa studebea riviUA Ex eodemque pri cipio defendi poterit illa Gallici quondam fetialis ad Ven

los,acris alioquin dictis, formula, qua bellum denuncians, infidos eos vocat, atque omnia vicina ad se rapientes Inmdos quidem, non tam ob visatum sorte pactum aliquod ue ' quam propter ruptum, ut Videbatur , omnis fidei iecurit iisque humanae obicem,invasione facta in alienas terras absque legitima causa,iolo proserendiaugendaeque potentiae studio. σέ Sisidan. in apori libro de Stat relig. praemisia Idem Lacedammoniis objiciunt Atheniense, quod ipsi inter se plurimum Virtute uterentur quales vero essent adversius alios, breviter ita exponunt honestaeis Videri quae suavia ue justa, quaes sibi tantum utilia, 'hucydido. Et de iisdem similis est

apud CPlutarcha in Agem locus Lacedaemones Gissis,priamam honesti partem ponentes in patriae suae utilitate , usaliud

46쪽

PAR T. L CAP. ΠL , aliud nec norunt,nec discunt , quam unde Spartam putent augeri posse. Contra aurea, imo divina illa est, mi ιι . Vae ad Valenc sententia et Reges, quales exigis ientia regώ- ε

s,ae. Nec enim dextre tuam gesseris rempubl.nisi cogno.

veris hanc communem omnium mundi civitatem, iamniae Feli admers gent. Vincent Caset his dissutduneis. e. a.

Qualia si animadverterent, aut saltem moneri sese paterem stur hodierni gentium rectores paulo aequius opinor seta haberet publicageneris humani clus,faciliusque secum redirent in gratiam tot conturbatae nationes. Sed quoniarm ovulgo talibus consiliis vera principia non adhibentur, non injuria hic querimonia uti licebit, qua suo tempore usus Romanorum facundissimus nos veri juris, germanaeque justi ortiae solidam & ex pressam frigiem hodie tenere nullam; -- bra& imaginibus uti, atque eas ipses utinam sequeremur,

Et haec quidem tam canonum, quam naturali jure ita a se habent. Quod autem civili iure nullam alienae defensionis obligationem exstare diximus, non ideo infringitur quod leges nostra quasi in dolo versantem nolent, qui scit, snec prohibere contendat, Sost. de regjur. sicut culpae accensent facere, quod fieri non debebat, ita etiam omittere, quo discere Oportuerat, N.si. Asm est. 13. pr. seqq.1 ad Aquil. II 1. de regu jur Unde etiam utroque modo, si committendo, omittendo, culpam admitti,vulgare est

47쪽

brocardi 'les Dd.ad ιν mora. .selut matrim per Ao.ασε εορ .dereg.jur.eum i . Quoniam enim, ut antὶ observavimus, nulla in universum ea de re sanctio civilis exstat neque actionem eo nomine lex dedit, aut Praetor, quod post communissimamsupra Mat. allegatam confirmat Gruina.

sio intelligenda est quem non obligari vinculo emcaci , ut conveniri possit ue quia non legitur actio aut poena in his speciebus constituta. Sed humanitatis nexu teneri non dubito, quatenus homo homini ossicium debet,&c.allegati etiam textus d Interpp. civile aliquod vinculum inter eas personas,quae de culpa omissionis v. c. litigant, praesupponunt IVeluti inter servum k dominum,ad hoc ut dominus ex secto servi quod prohibere potuisset, teneatur laeso,&c. Ideoq3

ad traneas personas,hoc est,quae tali vinculo non sunt affectae, referri nequeunt, ut eleganter erudite distinguit, 7 Pet.GAiudisoa.de rex urin. .Hinc consequen est,manetq3 immotum, nullam inferri defensionis, nostro sensu praeseristim acceps necessitatem,pr.In se obligat.verKjur visculum. glosi nil naturaliter, de non num. c. t. liban de action part ε. t. e. s. Personis&casibus, quos supra attigimus,

nonnullisque similibus exceptis de quibus Dd in materia defensionis plenamanu. Nobis hic digitum halca enus imienduta sinaciat

BIS, ET QUALIS HIC VIS INTELLIGATUR.

48쪽

UNiversim itaque illud constet, ae naturali,& canonum

jure tenerinos,civili non prohiberi omnino, eorur defensionem suscipere, qui nullo quamvis sive subje- etionis sive quo alio speciali vinculo ac respectu nos attinent uvesui jurissint,sive alienae potestati subjectici cum hoc protectionis jus nec jurisdictionem legitimis dominis imminuat, sed vinculum totum juris sit naturalis , ac veluti obex quidam illorum libidini oppositus, qui iniqueri per vim illicitam grassantur in alieni id quod omnibus modis

impediendum, Usticitas si ne potentiores f. d. c. Prasid c randumque ut&malis delinquendi sesultas adimatur,uto nis ac innocentibus in tuto esse liceat, e. ab Imperatori, Quae omnia uti rationem per se habent aequissimam, vacavendum tamen , ne aliena dctonitotus praetextibus,

49쪽

M DE Iusta PROTECT CLIENT. uam veris causis, velandae ambitioni utamur 3 latrociniamo publicas taedationes exercere , specie defensionis seu

quaesitae,seu concessie videamur,diisticitas,y.issicita,verbiratis textu adjuvantium,ss de Q. Pras Semperque meminerimus praeclari moniti aque latro petite consideration des biens, quamis avom,st. νυ aspra convoltise des Mens,que uois, avens pariva mulapiunt nos miseres, hoc est, Fundi nostri calamitater

esse,quod negligimus ea quae habemus 'nimium appetimus aliena, mede, μαλι di νέροι/. cam Vid. x stino. uri civit. Dei. . ut reducamur quasi in gyrum, porro in delinitione d Tim tam injustam ut enim quidam dolus bonus est, qua solertia dicitur, puta , si quis in hostem, aut latronem quid machinetur,autore inpiano in L LyAGM. mati se . de captis. ω'pon .revem ita non omnis vis injusta est, qua quam ita videatur δενυμια 'caliis nonnullis, qui verba' αδεμ muri vim atque injuriam, explicant vimi ἄν

rise quasi declarandin qualitati inseparabili adjecta vox injuria si,nullaque vis committatur, quae non habeat injusti' iam comitem contra Mnee repugnanti,ait,non Volen ti,necessitas est, u Luci 6r. Si itaque jure possuntrepugnare,quibus ea vis,sive necessitas accidit, vis ipsa injusta fuerit: in injuria resistatur , vis justa fuerit necessum est. Hinc illud brocudicum ubi offensio scita, ibi defensio iblicita Sc contra,vi PauL Castrens in L 3ώejus. Ujur. n. r.

.7. .I7.k quod ICtus ait in L . . vim vi repellere omni j re liceres, H Salomon. Et alii Dd. Soein reg.fustent. Hic enim'is,quaerepellitur,non potest non injusta,quae autem repellit,non aliter quam justa omninori aequa videri. Sic Campanorum Legatus: quandoquidem, inquit, stra tue-δ Mure vim atqueifiniamjusta minon vultis, vestra certo dem

50쪽

PART L CAP. IV. Q defendetis,apud Liv.ι7x.3I. ubi justa vis idem quod inju- riae depulsio, legitima defensio. Eodemq; modo in literis δε securitatis,quas rei fugitivis seleims concedere, de vulgo salvum conductum appellamus securitas promittitur: non tamen adversus vim Iegitimam , quae innocentia non satis probata ipsis nihilominus contingere potest 3 sed adversus

quens inino formula ex ordin constit crimis. να Marc

M. Pecnem. desecurit.Wamisi quU.6.s mihi Ma. Ita quod obtorto collo injus quondam rapiebatur, quinec solvere, snec vadari paratus erat : lege permittente Vis licita fuit, cuj-7. Observ. I . adeo ut vim injustam facere censeretur, si quis ira tramam eximere voluiiuet, tot. ticare quo in j-τος. vlexim. Ita pater filium immorigerum,aut flagitiosum,do δ7anin sei um castigans, si modus servetur, viminsertinullam tamen injuria', --L AEquin Denique magistratus,qui juris executionem habet, ex δὴ sequendo vim facit,injuriam non facit 3 nisi quatenus modum executionis legitimum, aut alias praescriptum,excedit, injuriarum ιῖ. edfri injur/y.sia.=--dmet. eau castrensin dis fisjo .ct uriη. . quique eorum ministris α executori δ' bus resistunt,offendentium partes sumere, ideoq, ab illis repelli posse,non dubitatur,t--Ejus 3 modi igitur in causis omnibus, ubi cessat legitimae defensionis justitia, cessat quoque jus advocatiae, sive protectionis. Non enim malignitatibus hominum,sed injuriam passis subveniendum est . Issu ad SQ υια provisio sacta in f

vorem cessat, ubim dolum res convertitur, Barcin