Elementa physiologiæ, juxta solertiora novissimaque physicorum experimenta, & accuratiores anatomicorum observationes concinnata. Auctore Joseph Lieutaud ...

2쪽

Ab C est docentibus cura ut Tyronum mentem dilucidioribus pra ceptis ad veri indaginem componant. In ipso Scientiarum limine starent Juvenes, ni breviori calcato tramite ad sacra Apollinis accederent ; Eruditorumque Vestigia prementes abditos Medicinae recessus adirent. Illos temeritatis arguere

licet, quibus vix ex Ephebis excedentibus , nulla praevia studiorum habita ratione stadium medicum logredi lubui ; ctv minime mirum si primo incesse putent se in alium

terrarum orbem delatos. Praejudilatis obcaecati, variisque opinionibus addicti in perpetua systematum caligine Versantur ; Vana rerum imagine delusi, ambagumque gyris decepti nubem pro Iunone amplectuntur.

Absit ut hoc fato cedant Medicirue Alumni, a ii

3쪽

P R AE F A T I O. cui avertendo operam impendere haud inconsultum duximus, exhibendo rectam stil-diorum medicorum rationem seu accuratio

rem discendi methodum. Haec est humanae mentis angustia, ut Veritatis amans & cultrix ipsam praepostero

molimine Opius prosequatur. Omnibus ferme patet scientiarum aditus ; sed plures, nescio quo sydere actati, a genuino scopo deflectunt ; nullo scilicet adhibito stu diorum moderamine incessu dubio huc &illuc evagantur ; & quo abeant devii ex infausto exitu sat abunde patet. Pessimo sane incedunt consilio qui inculta mente adeunt Medicorum Gymnasium ; Schol rum pulvere per triennium squalentes uti

de re Medica insulta bathologismo mussitant: hinc sit ut naturae legum interpretes surdis ut plurimum occinamus cantilenam,

indefesta labore exhausti oleum S Operam perdamus. Nil ut verum fatear theoria medica latius de immensius; haec ex omnibus fermε scientiis humanis exsur git, adeo ut extra illas nullus pateat aditus. Quidquid in rerum natura Erudit

4쪽

rum indagines consumpsit, jure medendi

scientiae congruere , luculenter arguunt Commentaria Academiat Regiae Scientia

rum Parisiensis; Adversaria Societatis Regiae Londinensis; Ephemerides naturae curiosorum Germaniar ; Aeta Lipsiensia , Berotinensia, Petropolitana , aliaque forte innumera miscellanea in incrementum Scientiarum digesta de collecta, quae quasi toti dem uberrimi sontes statis temporibus in Publicum prosiliunt. Ut a Physice exordium capiamus 1, quis

oeconomiae animalis phaenomena, etiam

vulgatis lima , exponenda suscipiet ξ ni apprimE calleat dilucidius tradita circa corporum extensionem , soliditatem divisibilitatem ; circa motus leges , naturam &proprietateῖ , Ut exinde Variorum essec tuum eruantur causis circa vim electricita tis, gravitatis , causas accClerationis gra-Vium , regulas circa corporum congressus, elasticorum vires, motuum compotitorum

ordines ; fluidorum indolem & genesim , aliaque sexcenta quae stupenda solertia exhibet Phrsica experimentalis : haec ab omni

5쪽

hypothesii aliena , tulistimis experimentis sustialia , praeclarissimisque Observationibus illustrata jam cuilibet methodo palmam praeripuit. Abstrusum fanδ videtur respirationis negotium , dc in obscuris ejus latet usus ; ni prius innotescant aeris gravitas , expansionis modus & elater. Parum conducit accurata oculi descriptio ad explanandam visionem , si posthabita lucis

velocitate haud reserentur radiorum reflexionis & refractionis leges, Intricatissima est uocis 5e loq uelae mechanice , imperviusque auris 1nstrumentorum usus , ni prius elucescant modus quo senus excitatur , ejus motionum varii gradus, collisionum vires & vibrationum ordo. Quid moror Physiologia prima Institutorum Medicorum pars nil aliud est quam Physica ad voeconomiam Animalem accommodata Haud minus conserunt ad promovendum theoriae Medicae studium discipli 13a Mathematicae, quae sub latiori conspectu acuunt ingenium , illudque ad veritatis indaginem aptius reddunt : nec singulae Matheseos partes seis defraudantur usibus ;

6쪽

p R AE F A Τ Ι ο. quin potius plurimum inservianet enodaniadis naturae humanae Phaenomenis. Inter il las primarium sanequidem locum obtinet Geometria, Eruditorum encomio lath celebrata ob exquisitiorem quam praebet Me thodum a sanioris . notae Physicis, post Neuvionum 3c Cartesium, usurpatam; quae summam opem praestat in perscrutandis corporum viribus & reserandis abditissimis

rerum causis. Mechanica usum exhibet fibrarum motricium in fasciculos aut retia colle starum, musculorum situs, tendinum direistionis, ligamentorum apparatus, OLsium connexionis, variorum organorum fabricae , omniumque viscerum figurae :quem non movebunt tot diveris sertis m Chinulae, elateria nempe, Velia es, funes , hypomoclia, trochleae , alathliae, solles, crubra , canales, aliaque innumera a Mechanicis nota & ad praestantissimos oeconomiae animalis usiis comparata.

Atra caligine obrueretur sanguinis aliorumque fluidorum motus do Sina , eq-rumque per canales fluxilitatis, impetus S derivationis ni funda nientis hydraulico-

7쪽

P R PE F A T I re staticis su fulciretur. Cor praecipuum circulationis instrumentum peculiari dc innatato elatere sua obire munia neminem latet, solidorum nempe vires excipiendo δί alter nis vicibus superando ; machinae moventis instar , sanguinem mole & gravitate renutentem agit in vasorum elateria, quae prinportionata vi recurrentia cCccineum laticem ulterius adigunt ; donec ad cor abselu to circulo redeat iterum subigendus : hunc

fanguinis orbem juxta leges hydraulicas

exerceri luce clarius patet. Alte reconditum maneret respirationis negotium , ni ab explanata pectoris fabrica alternae dilatationis & contractionis motus mechanicuS erueretur. Quidquid circa oculinum usum a

Physiologicis in medium adducitur , illud ex optices & dioptrices principiis depromineminem serme fugit. Haud despiciendae caeterae matheseos partes , quae licet primo intuitu parum ad Amtis Medicae incrementum conferre Videantur , summam tamen sepius praestare opem apud prioris notae Medicos in consesso est. Adolescentes tamen inexpertos monitOS Ve-

8쪽

P R IE F A Τ Ι Ο.lim haec de Scientiis Mathematicis habita cum grano salis accipienda esse: licet enim crastissimi erroris insimulandi qui Math seos Scientiam inanem ad promovendam theoriam medicam , imo & noxiam pra dicant ; haud tamen felicius collineant qui

Omnes organorum actiones ad Mathematicorum normam sCUOcare contendunt, qui

Organa nostra vitalia ad instrumenta in Mechanicis usurpata insulsE reserunt 1, qui bus nil arridet nisi calculum geometricum sapiat. Absit ut huic opinioni assensum praebeamus ; quin potius nulli dubitemus qIiin partes nostrae organicae contractiles principio quodam vitali agant quod notutiis mathematicis assequi inconsultum foret.

Nec hylum proficerent Physico-Medici

in motionum animalium indagine , ni re petitis & accuratis Observationibus Anatomicis Varia organa horumce motuum in . trumenta lustrarent, & machinae humanae penitissimos ali rent recessus: detecta enim cuj is dana partis fabrica genuinus eruitur usus, dummodo ad ahitopsam anatomicam scibdivite rationis judicium accedat.

9쪽

P R AE F A T I o. Varii latices selidorum potentiis subaehi &elaborati, quietis nescii has reciproco motu subagitant, de quasi stimuli vicem gerentes flexilibus fibris vim contra stilem conciliant, adeo ut sint totidem exquisitis sima elateria suis obςundis muniis apta ;hinc patet totum functionum animalium negotium in reciproco solidorum & fluidorum motu Versari, quem pro mero a quilibrio habetur. Haec docet Physiologia quae nil aliud est quam Anatome variis expositionibus circa usiam partium illustrata. Ubi

iuxta naturae normam corporis viventis partes sua obeunt munia, viget sanitas; si vero a naturae instituto recedant, morbus audit. Quibus rite perpensis patet intricatissimus secundae & adverta valetudinis mo dus : circa utrumque hominis statum ver santur Instituta Medica, genuina scilicet artis medicae fundamenta , quae posthabere vix citra piaculum licet. Haec sunt salubrioris Scientiae rudimenta, quae Tyronibus evolvenda praebemus , ne congruis defraudati praesidiis ad altiora inauspicatδ sese ac-

. cingant.

10쪽

P R AE F A T I o. Inter praecipuas Medicinae partes jure recensenda aninialium stirpium, & fossilium historia . quam natur,tem vocant ; haec

sistit egregiam globi terraquei prolem, quae

eXtra recreationem mentis & oculi quam

prae se fert, cujusvis sortis alimenta finis sippeditat, immensamque medicaminum supellectilem aegrotantibus praebet: sub hoc postremo conspectu materia medica audit, quae exhibet varias substantias E triplici reseno petitas ad morborum profligationem usurpari selitas. Scitu sand quidem digna censeri debet haec scientia quae praeter notiutiam instrumentorum medicorum , ea cati adhibendi accuratam indicat methodum: neminem enim latet medicamenta etiam selectissima varios effectus exerere, nimi

tum praei antissima censeri, si opportunδptaescribantur ; noxia vero & infensisSina, si

praepostere adhibeantur. Licet simplicia otriplici indicato fonte eruta Omnem im pleant paginam tutius in usum trahantur ; haud tamen posthabenda quae in osti- cinis proiia1V ad Pharmaceuticem & Ch miam referenda : a miscella enim varia