Totius philosophiæ naturalis epitome, seu Enchiridion, ex vniuersis physicis Aristotelis nunc primùm decerptum. Simone Brosserio authore

3쪽

Totius philosophiae na=

TVRALIS EPITO ME, SEV

Enchiridion, ex uniuersis Physicis Ari, stotelis nunc primum decerptum.

sIMONE BROS SERIO AUT HORE. P Α R I S II S. Ex officina Reginaui Calderii, & Claudii eius filii.

5쪽

SIMONIS BROS SERI 1 AD

optimum suum patruelem,doctorem Theo. logum, Andream Brois Montaurensiumq; Augustinorum Praes. Vigil.

Prooemium.

V M Ulic sirpius , is fucere, tua nos amplexaretur beneuolentia: plerunque tu mihi benigne quidem

conuocato, de Parijs hominum conditionibus multa narra: s. de qua re variis Istro citroque iaHatis, dicebas noudeesse, qui adbuc quidem rudiores, bonis tamen artibus nihilominus capessendis omni ope innixi, plurima nunc studia nequicquam attentarent. Sane ipsis inter se Ibilosopbis conuenit, nonnullos conspici modicae admodum apprehensionis: quibus ad bona studia pene nequicquam contendentibus, perquam commodum fore tradunt ,si pauca e siue apprime necessaria, in angustam memoriam Irmius recondant: 'unde postea, ueluti ex notioribus quo maiori sunt ingenio, eo singularia quaeque facilius consiciant. Denique omnibus bis perspectis, potissimum ro tua existimatione duHus, niuersam naturalis philosophiae rationem scopus facili compendio perstringere aggressus sum ,lat cum ad ea quae '' 'nobis ex ipsa, detestationem tilitatemque adferre possint,saltem sat quadam manudutiis: tum parens ille fabricatorque mundi in suis operibus aliqua ex parte sit hominibus exploratior. Sed hoc dinum interim peroptem: qui que animaduertat literarum studiosius, nos, ex diui illius Aurelsi Augustini sententia, Auri Aug. pici disse pro nostra exi; limatione aggredi, , asserere: at non β' ti

6쪽

quae necessaria snt, ,erum quae ita nobis maxime e se lai nautatur. Nam cedo, ias Domini quis Ῥnquam enarrabiis Hinc hominum in rebus varia opinio : sed quae maiori tum probabilitatis, rationis, tum authoritatis quantitate sustulta, pluris demum .euutici babeatur. Et quanuis nibit iam fere dici potest, quod non fuerit disium prius: Mendum tamen est in rebus tradendis, hominum censura: tantoque meliora nostra putamus, quanto magis musque vela i s esse Ῥidentur. Itaque quemadmodum fere quaecunque ab aliquo sumunt originem, in id postremὸ recidunt: ita quoque qui pracipuum butus rei dederis initium , conuenit, Vt id

in te recidat, te patrem appellit, te Ῥerum autborem nuncupet, tu que titulis obsignatum prodeat in lucem. Vale. Vindocinis. no Domini. I s 3 6.

7쪽

LIBER PRIMUS DE PRINCI,

PIIS RERUM NATURALIUM.

E S Naturalis, quae & corpus physicum rei va

Vocatur, est, quae CX naturis constat. Vt

omnis soldque substantia corporea, quae artificiali opponitur. Est autem Natura, principium quod- in id natu--dam seu causa, ut moueatur, vel quiescat id, in quo primum, seu per se,& non per accidens, inest. Vt materia,& forma: principia substantialia, hoc est, ex quibus substantia rerum naturalium, atque ipsum esse, consurgit. Verbi gratia: In igne, materia & forma principia sunt. Illud quidem,

susceptiuum : hoc vero, effectivum: ex quibus sursum moueatur, omnesque naturales agat operationes: atque adeo in suo sta tu perfecto, trans aera,quiescere appctat. Diximus autem ipsam formam Sc materiam principia, per se inquam existentia atque essentialia. Quonia licet ipsa ignis leuitas, causa quodammodo sit, & principium motus eius sursum : lapidis autem grauitas, motus deorsum: non tamen ista per se, rebus insunt, sed per formam ipsam tbbstantialem. quae solutio obis& per eadem veluti instrumenta,huiusmodi motus inicit. Quo tistin rum quidem subiectum est, atque receptaculum, ipsa materia: in qua conferuentur, & permaneant, quaecunque rei naturaliter conueniunt. Ad actionem autem non concurrit.

8쪽

DE PRINCIPIIS RERUM

raturam. Has autem

dixit natura les, quae ex naturis constant. miae dican

Quae dicantur esse prae

ter naturam.

Q hii fecundum naturam, contra naturam, , proeter

naturam. Cap. 2. SVnt autem secundum naturam, δἰ res naturam habentes, quas naturales diximus, S: ea quoque quae rei naturaliter conueniunt. Vt ignis naturales dispositiones, quas accidentarias formas appellant, atque motus naturaliter ipsi igni conuenientes. puta, calor, siccitas, raritas, leuitas, motus sursum, calfacere, xc. Aquae vero secundum naturam sunt, frigus, densitas, grauitas, humiditas, motus deorsum, frigefacere,&c. nistra naturam autem sunt, quae rei serma contranitente, per violentiam praedominantis fiunt . ut aquae calor praeualente igni impressias: ut lapidem moueri sursum, ignem deorsum. Praeter naturam rursus dicuntur ea,quae quemadmodum non repugnante quidem natura producuntur,ita nec ipsi coueniunt. ut lapidem laterali motu in loco plano, ex impetu moveri.

Atque hoc illud est, quod hac diuisione Aristoteles innuit: Eorum quae sunt, quaedam natura, quaedam ob alias causas: ut puta a voluntate, a sertuna. Q sim rerum naturalium principia. qua diuisio tum materia, tum formX. Cap. 3.Mrum igitur naturalium principia sunt, quae neque m sese

mutuo, neq; ex alijs fiunt: sed ex ipsis omnia alia esse opor. pa, tet. quae quidem sunt, quas naturas este praediximus: puta materiam S rinam, ex naturalibus. Quippe ex quibus omnes res naturales substantialiter constituuntur. Ipsae siquidem pror. sus simplices sunt: neque alteram, altera habet pro parte sui. Vt quemadmodum materiam,quatenus principium rerum na-

natura

9쪽

turalium,ex nulla forma: ita sormam,quatenus tale principium, ex nulla materia esse dixeris.neque item siue materiam,sive formam,ex altera rursum materia aut serma,aut etiam ex alia qua-uis re compositarn esse,asserueris. Nisi forte omnem materiam, omnemque serinam, praeter animam rationabilem, quae hominis est, dicas ex partibus suis integrantibus, eiusdemque rationis. de nominis, sultare.quae sane inter alia, ab ipso toto minime re

ponuntur.

Itaque cum uniuscuiusque rei, & naturalis & artificialis, du- Duplex ma-PleX tum materia,tum etia forma reperiatur: Prima quide male treria Cr 1μ'ria,de qua mox dicetur. Secunda, ipsum corpus,Vt longu, latu, S piolandum. Prima autem serma, ipsa longitudo,latitudo, ac da irareri profunditu, quam τῆσωματriuo, hoc est, corporestatis Drmam QE prium dicunt,que accidentaria est,& cernitur oculis. Secunda,iniustu ' με iusque rei ratio, quae& forma substatialis est, & in naturalibus in- foris 'tellectu tantum percipitur. Sane sela prima materia, quae quidem in omnibus tam naturalibus quam artificialibus est eadem, una cum ultima naturalium forma,principia hic dicuntur.

Q hid materia, b quid forma. Cap. q.

E Si ergo materia, subiectit in quo aliquid generatur pri- Quid mare

nium,& in quod corrumpitur vltimum.vt,in homin se-riss parata per intellectum id enim re ipsa fieri nequit anima, cum magnitudine, figura,colore, ac cum omni habitu corporis, &affect ione: id quod ultimum relinquitur, varijs quide mutationibus, noua accedente forma, & depulsa priore,obnoxium: ipsum aute per se perpetuum ac incomutabile, materia prima dicitur.

Est enim ipsa ingenerabilis atque incorruptibilis: nec adeo vl- li subest

10쪽

DE PRINCIPIIS RERUM

Ii subest creaturae, ut eius vel minimum quid, aut producere aut annihilare possit. Nam quod ignis ipse aduersus lignum praeualens,se a ligni exclusa,simile sibi generet: sane quemadmodu& in omni actione quae fit a re naturali, praesupponitur materia, cui serina imprimatur: ita ignis nunquam nisii ex substrata ligni materia, ignem facit. Fitque tum ignis materia, quae prius Dei magna po ligni erat. Atque ita profecto, selus est omnium ille pater,Deus

Opti. M i. in caelis existens, qui S potuit uniuersam hanc mundi machinam ex nihilo, materiaque nusquam praeiuuenta, creare : & eandem potest cum voluerit, ad nihilum usque redigere. Forma vero, modus quidam materiar, quo rei contingit, ut huius, vel illius speciei accipiat nomen.

Materiar atque formae explicatior natura. CV.s. VT autem fiat utriusque manifestius officium, atque natura , assumi selet crassa quaedam, sed ad rem accommodata similitudo: hunc in modum: Sicuti cerae globus ex se nullam habet expressam imaginem,sed secundum varias sigillo rum sculpturas, rias quoque potest suscipere Brinas,sic tamen ut successive qua ibet inducatur: ita sane materia ex sese ad omnem prorsus serinam suscipiendam, nullo discrimine adhibito, est constituta. Formas autem cultimas puto) impossibile est per naruram simul inesse. De priuatione. Cas. 6. AT de numero, & assignatione principiorum rerum nais

turalium, varie admodum se erunt Ueteres. Veruntamen fidelium doctorum unanimis firmat consensus, duo tantuesse: