Petri Azarii notarii novariensis synchroni authoris Chronicon de gestis principum Vicecomitum ab anno MCCL usque ad annum MCCCLXX accedit opusculum ejusdem authoris de Bello canepiciano : quæ omnia ex manuscripto codice Bibliothecæ Ambrosianæ edidera

발행: 1771년

분량: 460페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

CHRONICO N. 3Τ

solummodo duas partes , videlicet Portam Salini loriam Sancti Stephani retinebant ibellini In qua Civitate quae ilia pluribus annis duravit , adeo quod singulis diebus ipsorum annorum Volens pugnare pedem eque contrarius quomodolibet respondebit . Quo tempore in ipsa Civitate fuerunt Leges Plebiscita facbi . Et Civitas ipsa tunc m-gnae praee minentia ut plurimum devastata fuit, de cujus Processibus ad praesens tacetur . Acquisiigit autem praefatus Dominus Matthaeus dominium Civitatis 3 variae Anno MCCCXIV. parum tenuit, Caltrum Bergaminum per ipsum constructum Novarienses X plana Verunt Dominus autem Marcus ejus filius di et Anno CCCXIV. cum auxilio partis Gibellina dominium Civitatis Alexandria QTer- donae acquisivitis possedit usque ad CCCXXI. Et tunc cum auxilio Raymundi de Cardona uel in dictas Ciuitates intraverunt. Guelfi pro Regia Majestate regere incoeperunt usque ad recuperationem Domini Luchini Vice

pientissimus potentissimus , in ira sua persiliens , ut patet per praecedenti subsequentia , volens statum Vicecomitum ipsis confoederatorum in Loin bardia ex toto deprimere , lata dic t excommuni Cationis sententia , ut est letum in a qua nequit appellari, aut elis adhibitis Mavoribus , praemisso Gibelli nos a Lombardia curavit expellere , quum alii Gibellini se Imperiales in om- bardia non exstarent . Quam autem aut elosus fuerit , audietis : Nam ipse filius luit unius popularis , ante Papatum vocabatur Iacobu de Ossa , qui propter scientiam ,

102쪽

36 PETRI AZARII

rnores, astutiam factus fuit Cardinalis , deinde Papa Dolens itaque Ioannes Papa de praedictis , Carolum Regem Francorum ad exsequutionem praemissiorum induxit in cum ipso procuravit, quod Dominum Philippum de Valesio de hirpe Regali personaliter ad exsequutionem praemissorum transmisit Qui cum maxima gente sua Civitatem Vercel- Iarum intravit ad bellum ordinatum Vicecomites , aliosque confoederatos, Complices invitavit. Quod ipsi Gibellini annuerunt , licet multum timerent propter multitudinem gentium illarum . Et habetis scire , quod sicuti ipse Dominus Papa erat partialis , sicin per consequens sui ritu vendiarii erant partiales nec suo tempore aliquem de Alamannia Teutonicum accepisset . sed solum Provinciales Linguadocas , sive Guascones unde ipse erat mispanos , Franci genas stipendio admittebat . Quid ultra Egregius vir Dominus Galea, Vicecomes major praedictorum fratrum regens Mediolanum , cum aliis fratribus suis , videlicet Marco, iuchino Stephan, laicis, virtutibus circumspectis praecipue Marco , qui omnes alios probirate excedebat , non sicut perterritus , sed sicut gaudens, hellut annuit fratres , confoederat O , sequaces amiciti standequaque acquisitis, hilari vultu ad praedictum bellum invitavit , dicens , quod per mortem laude acquirebantur, non quod haberent contra rusticos debellare , sed cum Regalibus, Proceribus partis Mundi, maxime pro defendendo eorum patriam, penates . Et tantum ipsos anim vi , quod unanimiter de Orte non Uranie , bellum promiserunt . Et quia dicitur in proverbio . Portatur leviter quod quisque portat libenter non graVave sunt. labores , nec sarcina pro ipso tello acquirenda . Nam quilibet ex ipsis Gibellinis parans bona ct alias amicitias tam in equitibus quam peditibus largirer expendens , ad praedictum bellum properavit . Nec mirum , quum illud apud ipsos finale erat exitium. Propterea etiar multo juvenes cingulo Militiae

103쪽

CHRONICO N. 37

decoravit . Coeperat jam Mediolanum multiplicare , quod propter praecedentia multum graviora perpetius dormitaverat . Nec post parvam moram confoederati a parte superio ri ab Orientali plaga ombardiae glomerati, coeperunt venire in Mediolanum , prout etiam Thusculi , in quilibet Gibellinus universae Lombardiae . Etiam universi volentes stipendia accipere, tam in Mediolano quam in aliis Civitatibus confoederatis scribebantur. Et quia Civitas Mediolani in tantum implebatur , quod potuisset victualibus vacuari communicato conssilio praefatum Dominum Marcum cum Luchino 'tephano , in tota gente acquisita , Novariam destinavit ibi monstram ipsorum fieri stabilivit . O quam pulchra flos juventutis probitatis Mediolano exivit propter virtutem Domini Marci jam experti ad bellandum quos praeda jam coeperat ditares O quam pulchra formosi1-tas Teutonicorum in aliorum virorum expertorum in bello tombardorum , Mediolano exivit Et Verum est , quod deinde tanta nobilitas, tantaqGe probitas , nec tanta voluntas dicitur campum intrasse Ombardiar . Veneruntque Novaritur in nomine Sanctorum Ambrosii Confessoris in Zorgii Martyris , qui cingulo Militiae extiterunt decorat . Ubi dum essent citatuerunt una die Novaria, suburbiis exire, in loco aperto se ponere cum peditibus .carrigio undique perquisito . Nam magnam copiam victualium praeparabant pro subsidio, in sustentatione sartis Gibellinae in Vercelli obsessae , ubi per mensem solas fabas praedicticia

Vercellis conclusi eorum Milites comederunt proelia sustinentes . Qui Dominus Marcus dum super prato Margaleae Is apud

Is Pratum Maraalea mane denominationem retinet etiam in praesenti , ea pars Novariensis Urbis Pomeri , quae extra Vercellensem Portam se extendit, circa Fanum Deiparae Gratiarum , acmonasterium ei adnexum Canonicorum Regularium Lateranensium , usque ad Pontem dictum delia Bragbina e flumen Agoniae

104쪽

38 PETRI AZARII

apud suburbia Civitatis Novariar ubi fiunt Mercata

cum universis praedietis exivisset , conitituit ductorem dc faetortam acierum Mordinatorem universi exercitus citarrigit, nobilem citi enuuna virum Henricum Tor nullum, primogenitum e fortiorem fratrum suorum . Qui acies ipsas libenter annuens Ordinavit, praeponens di tum D minum Marcum in potentia acierum sic successive versus Citritatem Vercellarum gressus suos direxerunt, .mode

Numquid inclyti viri Dominus Philippus de Valeyis ,

Raymundus de Cardona in Vercellis permanente negligentes fuerunt aut remissi in viribus acquirendis Certe non . Quanto belli transmisI suscepto , Portas quinque Civitatas Vercellarum per ipsos Guelphos possessas, die noctu lue aperta tenuerunt, ut volentes intrares exire Cicitatem antedictam pro libito facerent. Et tantam gentem habuerunt ex proceribus partis Guelphae Lombardiam, quod in duplum nun ro contrari S excedebant operantes partem Gibellinam ab omni poteriat de Naesenti deprimere . Venerunt autem Medi lanenses conlae erat cum unive

fa parte Gibellina Sc arrigiis praedictis, apud muros Civitatis Vercellarum , cibi inter Salvium 16 flumenin Civitatem attramenta direxerunt et sperante de pugna , ut promiserant, dicebant Videntes autem praesiti partis GuAphae tantam multitudinem multorum procerum, MLitrariorum is peditum a Mediolano processisse , valde fuerunt perterriti ne non Carrigia ordinata in tam nusia vi et ualibus, quae fecerunt sine marte portam Civitatis Vercellarum salva intrare, potius condoluerunt inter se consilia inierunt , dicentes , quod praedictum bellum non

poterat periimiri sine maximo discrimine per narum. Et quia

i 6 Servum , seu Cervum nominant nunc Indigenae.

105쪽

CHRONICO N. 39

quia eventus belli duhius est, si a casu bellum perderent quod tota pars Gibellinorum perpetuo divitiis permaneret locupletata , quia Guelphi divitias possidebant. Et dum prindi est murmurarentur , praefato Domino Philippo ex parte Domini Mediolani duo botti argente pleni vino ut dicebatur in Vercellis publice exstiterunt praesentati . Praeterea dum Dominus Petrus ex Dominis de Palestrino valde probus cum . arbutis e proceribus partis Guelphae Papiensis, pro mittendo Vercellas Salvium flumen transire studeret, ipse qui praecedebat, Olen videre a stramenta partis Gibellina , qualiter proredebant, levata viseria arbutae I ), uno verettono I 8 in fronte exstitit vulneratus, taliter quod ab equo subito cecidit interfectus . Alii vero socii subito fugerunt, alia virtute non ostensa. Attamen Mediolanenses bellum quotidie exspectantes , Cogitaverunt a bello cessare . Et communicato sapienti Consilio, decreverunt potius praefatum Dominum Philippum de Vercellis recedere , quam bellando ipsum occidere , nolente Domum Franciae animare ad vindictam Contra

ipsos faciendam is ipsum aliis donis studuerunt demulcere . Et sic sagaciter se gesserunt, quod praedicti Dominus Philippus 'aymundus sine bello cum gentibus suis rece serunt a Vercellis . Et post paucos dies Advocati cum gentibus suis private noetis tempore de ipsa Civitate recesserunt, ubi usque ad praesentem diem Domus ipsorum in ipsam

Civitatem non redivit. Et Mediolanenses Cum aliis consα-deratis, magno gaudio ad propria rediverunt. Praefatus

autem Papa Joannes praedictis auditis doluit, de indignatus contra praefato Dominos Philippum maymundum, flevit

1 Vide infra Notam II S. I 8 Uerettonum, Sagittam maiorem a valida Balista emissam esse evineunt textus a Du-Cangio relati , inter quo , etiam praesentem citat

106쪽

flevit an1are, sperans deinde de victoria Lombardorum ; volens malum velle contra Mediolanenses confoederatos propalare, quum dicatur hil tam occultum , quod non reveletum, ipsi jam , ut supra, excommuna catis Benericia colesiastica interdixit , nolens alicui Gib llino Bene cium conferre . Sed habentes Benetici pro suo posse privavit, depressit . Nec contentus de Beneticiorum depres sione , temporaliter etiam partem Gibellinam , ut potuit deprimere curavit. Exactis praedicitis, Dominu Papa ante

dii tus in intentione graviori persiliens, praemiiso Gibet i- nos alios Ombardiae in mari terraque studuitin ab alio

latere propulsare , adhaerens Regi Roberto , de quo confidebat quem speravit a via ju recta nota deviare , timore Dei postpositori glomerationem gentium sutrum in Janua praeparando Ordine dato quod cum suo, Regis Roberti subsitio ciuiu a te ad arma provocavit . Et facitis de lisco, pluribus Cardinalious, raelatis magnis etiam

pluribus partis de rima litis ibi adhaerentibus , Nobiles de Spinolis , de Auria cum eorum sequaci basin potentissimis

de Ianua fecit exilire , dirumpe ad domos eorum . Et sub incendio an uenses incitavit in in tantum, quod' gem Robertum in ipsa Civitate pro tempore fecit permanere Videntes autem praedicta praefati Domini de si nolis e de Auria is detrimentum suarum personarum, in bonorum suorum depopulationem , tamquam sapientesin potentes a xilium a Domino Mediolani complicibus imploraverurit, quantitatem auri argenti pro stipendiis ot ferentes . Qui expulsi adjuncti , addito virtuoso viro Domino Marco Vicecomite, suburbata Civitatis Ianuae quantumgumque domibus excelsis Turres ibi irareminentes intraverunt ,

Ci Vitatem ipsam durius obsidendo . Ibique urit pugna in

infinitum . Ruunt domu . Per utrasque partes forantur se t ictibus alii tarum . Clades maxima sequitur, continuatis proeliis in acumina omnium lancearum cadunt corpora γcis

107쪽

cisorum tamdiu diversiisque mensibus & diebus duraverunt praedi et scelera , quod praefatus illustris Rex homicidia abhorrendo , timensque de persona , propter magnanimitatem , iram , is itutiam inimicorum , cogitavit ab ipsa Civitate se absentare. Nec mirum , quia dum conflictus innumeris proeliis perdurabat, praefatus illustris Rx consuexit in intrcitu Cibritatis ipsius Palatium unum situm apud introitum Clitatis, tamen ultra introitum in longo protensum , spatiando ascenter videre qualia proce labant ex utraque parte commissa . Quae videns unus ex Teutonicis

sub stipendio Domini Mediolani cogitavit praei ictum Palatium diruere , ipso inclyto Rege super Palatio permanente. Et dum de praesenti fundamenta ipsius Palatii clam fodissili, di flos muros lignamine fulcisset, fas, cava , ut est moris . tapponando 19 exspeetata hora quod dietus inclytus Rex consueverat proelia speculari , inito proelio

commissi pugna etiam fortiori , in ipsis lignis apponi igne

accens , Rex antedictus Palatium non ascendit ea die: quod processit gratia divina, nolente tantum scelus in personam praefati inclyti Regis perpetrari merito quia omnibus liberalibus Artibus exstiterat eruditus . Nec mora. Palatium id cum aliquibus , qui ascenderant, rotaliter ruinavit . Propter qua licet inclytus Rex antedictus timorem non ostenderet , tamen in mente pavit potius per alia

de vita dubitavit . Quo recesso per mare , in in Apuliam

10 Cuniculos infra terrae superficiem excavare , eoque o flo subtus Murorum fundamenta penetrare , egestaque terra , eadem ligneis sustentaeu-Ii sulcire , quibus postea , igne imposit consumptis , murorum tractus corruebat , mos erat antiquis in Urbium is Castrorum obsidionibus , id quo ponisue vocabant ἔ nomine e Tupa uniculos excavante , deri. atoquam vulgo Tappone vocant . Nunc Vero apposito sub fundamenti Pyrio pulvere , re essicacius , ac citius peragi Ir , ut cuique notum est . Italice dicitur Minare

108쪽

permeante, parte Guelpha insultus assiduos sustinere non valente , Ianuam suo tempore dimiserunt , in qua Domini Girardus de Spinolis Major Domus Bernabo de Auria dominio potiti sunt . Et imperi alltC Peragente , Domini permanserunt , Castris N aliis fortalitiis perquisitis. Et taliter peragentes, quod usque ad praesentem diem Domini de lisco pro morando nitatem ipsam non intraUerunt . Diebus autem illis , videlicet MCCCXV. de mense Iulii , Dominus gucio de a FaXola cum universa parte Gibellina Tusciae is quae dominabatur Civitatibus Pisarum Lucae, dedit confitchum apud Montemcatinum ceto Principi fratri Regis Roberti universae potentiae Florentinorum partis Guelphae Tusciae . In quo Confli

ctu multi Guelphi serierunt, uar tabellina in Tuscia

Galaatius Vicecome .

leatius autem rimogenitus Domini Matthaei Vic comitis et i , dominio Mediolani solitus est post mori moli uitrii Romanorum Imperatoris Menrici ra

sem- ro Notabilem hanc Pugnam die 29. Augusti dim anni 3rs eventis feci tradit Joannes Villani R. I. T. XIII col. 477. 1x Galeatium Uicecomitem Matthaei, Bonacosis de Burris filium natum fuisse eadem nocte , qua Otto Archiepiscopus in oppido exii

eam Turrianis intulit cladem , quae ipsum ad Mediolani Dominium evexit nocte nempe praecedente diem I. Ianuari , Sanctae Agneti dicatum , anno 177. eique ob frequentem ac insolitum , dum nasceretur , Gallorum gantum, GaIeati nomen datum fuisse , tradit Comus ad eum annum . χὐ Galeatius Vicecomes , Mediolani Dominium obtinuit post mortem Matthaei Patris , hoc est mense Junii anni 1322. Vide oratu a 4 C - post mortem Henrici , quae anno 1313. evenerat.

109쪽

CHRONICON 63

semper Augusti, clarae memoriae , qui Credens In Volaterra Corpus Domini nostri Jesu Christi cum clementia passione suscipere , per Fratre n Minorem in Hostia tanti Domini exstitit venenatus 13). Vidensque , quod ab cibF a te ce-

α χῖ In Senensi agro , non volat errano , Henricum VII. Augustum

obiit Te , cerrum est ne taue Fratri Minori , sed ex ordine taedicatorum ejus mors immeria tamen , crimini data . F eius, ac proximi aevi Scrip t Orib. no in uili in ad D descenderunt sententiam, ut ipsum , veneno in a Cra Hostia dato , extinctum crederent , ex quorum numero sunt Author Hitodiae armensis R. I. T. XII. col. 7ῖα. . aliique . Plures de hac re dubitative locuti i sint , incer quos , ut caeteros omittam , Bonjncoimus Morigi in Chronico Mocio et iens , ad annui L II. R. I. T. XII. col. DIC G, tradit Henricum Imperatorem apud B inconventum infirmatum fuisse , ac rnor tuum , addens e alii dicunt propter guxum ventris , alii ex eneno , in Eu ebaristia a quodam eligiosi dolo Sanioris tamen iudicri Scriptores , fabulam esse contendunt . Audi Ptolomeum Lucensem , Historiae Ecclesiasticae lib. 4. . . . I. col. Iaino. E. a loquentem : Eodem tempo e circa mensem A gusti , Imperator in Comitatu Seue η'exsens apud Bouconuentum , ct quasi lauruens infirmatur , Omoritur , ct , ut dieitur, multun θυο te , 'latumque et corpus eius Pisas . in ritur die 24 Augusti morte naturali , quamquam aliqui maleυoli dixertini qu, fuit datum sibi venenum in uobari ta . nfirmitas aut)m ipsa incoepit ab Apostemate in ossa , inde enit ad Febrem , de qua decima die moritur , sicura de digηis coepi , qui uertintu U- 1ρρ . Uides authorem Lucensem , ideo que Onconveni ui vicinum , a Wii is fide dignis, teitibus oculatis , morbi prorsus naturalis seriem referentem . . Sed , ut magis appareat , unde fabula haec oririnem traxerit , ne i geat quaeso , Ferret Vicentini testimonium audire . Hic refert , Caesarem, seu labore assi tu , seu immoderato aeth'ris calore , languorem primia, sensisse , Capitis concomitatum dolor ΡΛleboro inia curandurn dicebantis Medici , nisi sci conis signum eo tempore percumen , id , iuxta eorum is praecepta , velaret . Super enit inde me inguen , . genu postema , Quietem suadebant Medici , sed Caesai Pisarum sedem , iuris de c iussis, commutare placui . Egressu itaque , versus Senarum Urbem signa con- vertit apud Castilio nisi opidum , nocte quievit; mane facto , transis fretato Umbone fluvio , iuxta Bonconventi Pagum Castra disposuit ia

110쪽

., ingravescente Febri , atque Apostemate nullis cedente remediis , contra, Medicorum consilium , equum ascendere , atque ad Senarum Urbentis Propius accedere placuit , hortatu Nicolai de Bon signoribus, qui eam fa-- cile sopter intestinas discordias obtinendasti suadebat huic spei cum se e Xitu non respondist i , Castra repetit is iam repentino motu , diu se turnique laboris aestu flagrans , gelidas pleno scypho aquas sitibundus ., hausit , Oroque iacens , ardorem sedare nititur . Sed Febris immensa se geminis aucta caloribus , subito membris irrepsit arebat guttur anhelo, pulmonis stat , atrox urgebat caput dolor , cibos abhorrens , solo aquae se, ne stare non satiabatur , nulla nocte quies . Adventante luce tertia , cum, Medici nulla prodesse remedia viderent , morbo semper invalescente , de, salute desperantes , catholicis illum muniri Sacramentis , hortati sunt , Comes ab audiae , qui Caesari gratio , a Proceribus rogatus , compositis, verbis rem ei aperuit , qui mentis fuse compos , id fieri , prorsus exop is at . Adducto itaque viro auctoritatis eae imis sub regula Beati Dominica, militant , eidem confessus reatus ac noxas Caesar, ac de o te a mens, , concessa pie venia , assumpsit verentissime Divini Verbi Sacramentum is ac demum hoc morbo in septendium prolato occuouit quod X. Kal. Septembris anni R IJ evenis Te affirmat , . Addit Pr tacitarus Author Cadaver istas delatum , ut iri Praedicatorum Eccles tumulat e tu , feci do Ioso alicujus ex Aula sermone , inter Milites disseminatum , Caesari in Sacra Hostia venenum propinatum fuisse , eaque de Caussa , ipsum extin ctus esse ; quae res inter rudes , ac suspicioni , ut notum est , natura Proclives homines tantam invenit fidem , ut mula iri furorem ada Et , inter Religiosorum Claustra , impetuosis tumultibus irruentes , nonnullos metu Regulares , secretis thalami cubilibus latitantes , quosdam vero ante ipsa Templi Aras , confoderent . Hoc scelus , fabulae apud multos. fidem fecit Annales Mediolanenses . . . Ut col. 608. C. dicunt Monacum quendam natione Teutonicum authorem fuisse hujus , contra ordinem saedicatorum , calumniae , quam inter Milites sparsit . In processu autem temporis , ad Pontificem Joannem XXII. accessisse , eique confessum e sola malitia eum ordinem infamandi , hoc fecit Te . Pontificem vero , suis ad diversos Principes epistolis , facti veritatem declaratri , ac innocentiam Or

dinis Sancti Dominici Haec fusius prosequi placuit, ut tandem intelligat Leetor, quid de haere credendum sit . Uideri etiam potest Natalis Alexander Historiae Ecclesia sticae T. VII. pag. 62. seq.mus sepulcro sequens inscriptum fuit Epitaphium , referente Isepho Martin in heatro Basilicae Pisanae T. I. Ol. a.

SEARCH

MENU NAVIGATION