M. Tul. Ciceronis, De partitione oratoria, dialogus, Iacobi Strebaei, ac Georgij Vallae commentarijs illustratus

4쪽

RONIS, DE PARTI,

TIONE ORATORIA,' i D I A L O G V S,

Iacobi Strinaei,ac Georgii Vallar coma

illustratuS.

6쪽

IACOBI LODOICI STREBAEI

Rhemensis in Partitiones Oratorias Ciceronis Commentaria,ad Iacobum Villonos r

uanum.

V V m per annos decem & quatuor, in erudieda iuuetute laborastem, etsi ne tum quide grauissimo labori quie

tem,modumq3 reperissem,me tamen

ad colligeda mea studia pleri lamis coru adhortabatur. Quo proposito diu multum dubitaui,utru monitus, & cohortationes admittes rem, an potius ita me comparare, neq3 perserre insfaustu pondus, ne laboriosum uiuedi genus nouo sudore cumulare. In hanc parte semper fuera prospensior,propterea quod ad scribedu seliciter, opus est naturs,&ingenii uiribus,multam reru scientia, ut 8c exercitatione dicessi,quae in me perquam exigua sentiebam.Et ea si sorte mihi cotigissent,tamen quoniam a sapientissimis uiris scripta sunt nimium multa, silendu putaba.Quod si quid noui ratio pos stillaret, rursus existimabam cessandu temporibus nostris,quum labor honestus nullum praemium se rat,sed uel cotemptu,uel inuidiam. Sciebam quo bonas artes quibus tum Graeci,tum Latini, no sinea a magna

7쪽

magna dignitatis autoritate soruerunt, nunc apud eos,qui omnia quaestu metiutur,ita uilescere, ut eas ru professores infra mortales omneis esse uideatur. His rebus adductus eos imitari decreueram memoris nostrs doctissimos uiros,qui frui siletio literarum alunt, b in opere poenitendo male horas collocas re. Sed nitebatur in aduersum causse ualidiores,Ho minem non suis, sed aliorum natum comodis: Esse proprium optimi cuiusq3,aliquid in comune labos rare: sement mittere, cuius ali j percipiat frudium: Alios aedium monumeta suis relinquere,alios nobilitatem generis,alios gloriam uirtute parta, omneSpene testimonium quodda sui laboris: Non aliter oportere artium liberaliu professores no modo uis uos, sed magis etia prodeste mortuos. Id fecisse uesteres,nouosi scriptores,quoru monumentis acuis

tur aeternae posteritatis industria. Hoc reliquisse ii broru uelut hereditate,qua partim amisisse,partim neglexisse, partim deprauasse decoctricis ignauiae est posteroru. Cotra haeredis boni, frugi is seruasse Iegata,ac diligenter auxisse ne qui omnia ab omnis bus accepit,nemini quiccb omniti contulisse arguas tur. Quod igitur studia literaru sequutus essem, bonami parte aetatis in eo curriculo transegissem, ne

ocium languidii ac serὸ mortuu probare, statuebamihi more meo semper aliquid in literis agedu: qae N alios sorte iuuare posset,& accepta a scriptoribus haereditate adaugere. Quo me ducebat illud, Qua

quis

8쪽

quis norit arte,in hac se exerceat. Nec iam costas re uidebantur,quae serutur in cotrariti. Si no subest ingenii magna uis, tamen etia pariunt aliquid in ecundiores agri, si modo arte, & diligetia percoluia,tur. Scripta sunt ab aliis permulta: sed alia perierui, alia in bibliothecis,& puluere desitesciit, alia palam negliguntur,multa repudiat haec aetas,multa queritur obscura: quaobre relinquitur nobis, & polieris scribedi locus. Nec honesta,&utilia capessenti mestuenda est inuidia, quae quum gloriam florete perssequatur,quid habet in me, quod toruo fascinet a spectu Nec laboro de coni tu eoru, qui cl= nimiuspectat honores,& diuitias, ingenuas despicatur artes. Nescierunt quid in rebus ellet optimu: fortuita

quide maluerunt,&mortalia,quibus temporis mometo destituti, sinere,sine animi cultu,sine nomine, sine uero honore per t. Fateamur itaq; IOge optiomu uersare literas,quaru beneficio uiuit quicquid in rebus mortaliu pulchrum,diuturnumq; est. Hic

igitur experiamur aliquid:& initio tanqua ludetes explicemus artes eoru,qui principes in ratione dicedi fuerunt. Nec opus est longa meditatione quid osmnium primu sequamur. occurrui enim Ciceronianae Partitiones auditoribus nostris propedie exponendae: quibus in eo genere nihil arbitror, neq; breuius,necp dissicilius,ne P magis utile iuuentuti. Breuitas memoria iuuat, sed parit obscuritate: obscuristas& utilitas quaerut interpretatione. duae sunt igis

9쪽

tur caussae, cur lisc interpretemur difficultas &uti,

litas.Totide cur ediscamus,breuitas & Ductus. Napartit hac arte subtili ter: inebra circuscripte breui iterin definit:uim Rusum reru notat. A summis gesneribus ad partes imas rectu perducit Ordine, omonial prope Rhetoricae praecepta angustissimo constipat libello: que quum perutilem filio suo, no uul, gariter erudito, iudicat, eade sententia pronunciat quanti facienda sit haec praeceptionu descriptio. Fatebor aute nihil opus suis Ie cdmentari js nostris, si Georgius Valla homo no indoctus propius inspes

xisset,re cognouisset,ueram sententia seruata ratione interpretis protulisset. De quo uiro qui certὸ prodesse uoluit,nihil dica nisi necessarid. Stat enim mihi nullius neq; uiui,ne mortui uellicare nome, nisi cotra ueniat ratio necessaria. Sed si diligeter o miles illustrasset obscoeriores locos, equide multis impudes 8c ingratus uiderer, a rebus alienis Ornastus debita uiro gratia supprimere. Veru testes eruthuiusce rei pinulti,Georgiu plura scripsisse in Paristitiones Oratorias,quae nihil faciut ad re:ex iis MIieno tepore citatis totos coladisse locos bona pars te reliquisse perobscura,prscepta Ciceronis trecetati amplius in sensiim prauu detorsisse: pro argumetis figuras, O figuris argumeta cesuisse: medio itinore,acsi logis erroribus 5c onere defessus esset,abiecisse rem grauiupodus, tantu pauca leuiora tenuisse. Sed quia inuitus seci ut haec dicere,iaceo reliqua,&

alloiu iudicio relinquo. Quid ab co disibilia, planu

10쪽

faciet haec nostra cometaria. o quide duce meum pone sequutus sum,nusi ab itinere .pposito digressus. Vsus sumsere semper expositione reru perpestua,quonia lacerat animu, mem iam Φ perturbat illa minuta reru uerboruw cocisio. Si quod occursrit uerbu ignotius,alterum uelut aliud ages attexui prioris interpretamentu. Atq; etia quaecu uidebatur obscura,diligeter illustraui, no modo paraphrasi alioq; sermone, sed etia coquisitis ab optimis autoribus ex iis:quibus ad haec praecepta cognoscedanihil utilius asserri potest.Eoiu multitudine si nimium fusa uidet oratio, id facta scias ab innumerabili reru frequetia quae si uel angustis segregatur intersualli s,uniuersum obtinet campu,& tantu rio extra

spatia proserutur. Quid tumcin explicadis eloquestiae praeceptis no expauenda est ulla copia, nisi quae inani uerboim fluxu redudat. Si quado opus est,exscutio caussas,definio Φplurima. Vtor & demostra tione rem,quae in abstruso positae sunt. Si quaeda faciliora interpono,id no tam docendi caussa facio,Ῥmebra colungedi. In quo etia habeda ratio est imperitoru, quibus omnis serὸ destinatur interpretatio. Stylu pressi,ne longὸ dissiliret a genere comentadi. Quid enecerim,aut ad secerim potius,iudicet aequi

Teru aestimatores. no enim mea ipse u edito, sed amolior praecipite multoRr licitatione: qui quonia nihil secum precia ferunt, ne pilo quide licentur uel opti,ina. Sed ista no uendo,inqua,dono tibi Iacobe Uil