Orationes et poemata

2쪽

Io Ba. Ascensus bonarum litterarii studiolus. Laurerio retio uitiaue scientiae doctori uenendo: Cum lita ni ordinis praecipuo fatala prasidio ans innanaetor totius litteraturae delmis salutem d1cit. hi uita ruareligiosius obseruanda uideli .QUI quid enim tui rerut maru est:raram quada inf/destissimilia Bruti signfficatione habet. Νa ut tacea quato ingen1i splendore a neunte aer are decorasti:quino fortunae strepitu elamst no multum largitionibus obnoxius: sed ut ingerauit animu decebantuis ambus/mael pulcherrimaei dolis industriastems: ad sumus inae theolagiae decus eua

Lasti.Ne uero aut tantarem dexteritate ignauior aut lata

dem Cne mestis mol1ar qumaa totius galliae aeq particula quaen natauis alitis,s tuis eloquiis: tuis candidis mo/ribus: tua ci 1 & plane humana uita honestata eniteat verumi uero tametsi ineo successia multi rigantate ho toru multo omni u optimus.Illud uero magis admiror: labianus aemulsolis ardoribus: quadragesimali cotinuata declamatione fatigatus:imo si fieri posset defatigatus: proret 1gionis tuae comoditatibus: tam lubenti animo his die busromam pse s es. scilicet qui rem .& qua deo desti nam obedientialonge tua uita pluris faceres. At net in ea itinerulangatione imparet abori gloria consecurus es.Νemo eteni mediusfidius uerbis exprimatis uata O emantia

romana curia aduentante oce Lorantemiuit.& docentem argui31σmuos mirata est:1ed quidistic noui. quma utiquit Vserius. Mag1M ubi ψ precio uirtus estimamr.Illud uero si iusta lance pensitauerimus stupedi ratione uicerit.P eis auctus honoribus: reditu faciens ab instimio tuo rauaberram uerusemper commi comoditati costaecior omnias retioraitalicaut optima quael dicem uiuei lpraecina nobis aflaras penetram. quo factu est; ut gallica

3쪽

I ems desiderata olimia pluscula uolumina: tuo auspie, tu lectitare possit.a cut Aia omitta9 quoiathai acceptius

dei si aperi nobis dimiserint freques opus cocum elitae tui Baptistae mma tuani amantuano illo homerofacile secussi

nobis tras ponam:Adhoc quibus nihil disertius nihil uti lius in terris aestimo:Philippi Berosdi uiri uesarissimi orationes nobis adduxistitquas nunc tantosuidem desideno perlegimus:quanto olim ipsumdocente Boi Imae paucos quidem dies audiuimus.Miramehercules uis elegatiamina ira sentetiaru grauitaSrmira uarietatu iucussitas immundoctrinae pondus. 1mensum deniq; utilitatis emolumentuin ipsis conspicimr.Namtametsi pro maiestaledicesveri/ma Cratoris gloria Ciceronimiru sibi uedicet: si in ad te starenostia respexeris 13 eoe Tullii orati oes:n laudansimas Liuii cotiones Beroaminis cuti e inquit pro sua modestiaJOratisicialis:praeualeris.Namlicet tamadumlatina linguauigeret: opera reciuerat etiaucis animos doctis rati stus demulcere M dirigere: nunctamen quando a nemine intelligatur: uel Cicero nequi in ad plebem ora uerit. Sunt tamen ubio gentium scholasticorum gymna /sar sunt canonicorum conuenti Ia : sunt doctissimorum Mirorum coetus: ad quos quae de qualibet scientia& uirtute dicas ex Beroesdo nostro excerpere licet. Vbi ita ta ube

TeS lucubrationes relegerem.iniuriarum hi ipse reus sore uidebar:s tanta donamussecundum te possidere. xi igitur mearum partium emeimpressioni mandarem.ut tua beneficetia de omnibusaequeac deme mereres. Caeterucum plurimos imprimedi caracteras ineptiores censerem siquidia Stam condimmopuScrederemus.Multo aut inscitia autDecordia imprimetium libros deprauatos mens

deso uiderem: paulisper ab incoepto minatus sum: Duegregiam candidam IOharmis Declises almain huius modi artis peritissa famam omnium testimonio lauda tam intella gerem: scirem* ipsum italicamlitteram parata haberet qua tersius castigatiun opus hoc im nuptaset. Tradidimus iginarte simaganteBeroald1na eloquia D sus imprimendatque propediem tui auspicii dexteritatem Omnes galliae extrematates tamassiuadentur.Quo quide lic

4쪽

nescio omnesmortales tuae paternitati obnon Diniti Statui tamen neqinime res sint hoc carmine ineptulo lectores admonitos habere. Vale honos noster Lugduruad.vii.kalendas Augusti. Alano.M. cc.xcii.

D.Ba.Ascensius Lectoribus salutem dicit. p Alladis mentes: melior pars aetheris alti

Aspicite hecoculis aurea dona bonis. netenim legitis mediocri parta labore Pro quibus egregii tanta tulere uiri. Saepe quidem inuos Beroaldus reserat ungues

iam potuit numeris haec sociare suis. Saepe liquet graecos uoluisse& e latinos

E quibus excerpsit tot bona uerba libros. Nil siquidem diuit nil inuenere cam me Quod nondicendi laussibus aequiparet. Atti hi Laurenti Burelle:decus probitatis Non poterit laudum gallia ferre satis. Tu siquidem assiduis horrentes imbribus alpes Et ita haec referens pamus es aestiferum

Proinde tuis multosmeritis debemus honores Gallica qui latio sceptra Ie rebeas. Nec minus est merita donandus laude Iohannes Trectis est qui aeresuo multiplicauit opus. Gratis ergo animis Iuvene6 properaresenes Discite ab italico uerba latina uiro.

a iu

5쪽

PhilippusBeroestasΜartino Bomo discipulo suo.

egi nuper orariumlasnonnullas uariis a me teporibus & argumentis concinatas. eah rei me pulsore tradidi impressioribus 1primendastquae fortassis tutius intra chartaceam meam supine

mi delimi 11tsicuti prius sim puluereo ob rutae delitescebat. Sed mos gerendus fuit tibi id a me pellationibus prope quotidianis emagitanti: quem mei nomi nis amantissimum- quatulacul em eruditionis stu/diosissim cognoui. sane munus in primis id facis quod faciendum doctissimi scriptores praeceperui: Vipraeceptorem non minus si ipsa studia ames: eums ad patris uicem

colast qui S ipse animOmmpar Smerito nuncupari mytest.Namsicuti parentes filioru corpora effigiantata mmor discipulonun mentes formata quae res tanto praeci Osior uideri solet quanto hominterior homineest exte riore praestantior. Tuuero perge quo cepisti mi Mariae interscholasticos transimontanos probatissime &litterarii studiis prout facis uigilanter incumbe. Enimuero suauim mi tui mores. Ingenii iecimen. Natinae docilitas & auidbras inexaudi discendis pondent talem te futurum: ut quando oe in patriam repnare destinaueris domuition scapesserer possis tecum cummim nitor italicorum mino opulentiam quot litterarum in Boemiam reporta re. Hic aut libellus ut opinor ne tibi nech mi simillibus sordescetpropter rerum quas continet non iniucundam uari etatem. Vale&dilige ctorem.

6쪽

Philippi Beroeses Bononies is oratio habita in enar

ratione Georgici carmiΠis vltraquilli: qua laus rei rusticae continetur.

Rudentis litterarumprofessioris ossicium est uiri praestatissimi uerba rebus quas tractatu rus est accomodare & oronem illis applicaren scriptoribus quos est enarraturus. Vt scilicetralissit prima oratio qualis est rem riplicansdam futura materia.Et queiam uilletne plus dici fesse precator qui aqua alibero ubnum precatur a nymphis: ita praeposterus ille uideri potest enarrator: qin principio suam enarrati diu uagas extra O potitu.&du amphorafacere debet urceu format. Nec merito uetus illeuituperas orator Q cudiserte diceret&uolubilitateverbOperaperes causam omnino no tagebat: ina

demdes a litor de iudex in inquit& bene. sed quoru istud mu ta in Nos i is ne ab officio boni pis ris disce

data. aeduanobis explicant': uos Ois qsO ut beatissiae at teret audiatis:Necinuiti sexqui hora officio livorio 1 pritiatis: Laeni ut speramus audietis quaeuoluptati uobis sit audiuisse Et utilitati meminisse. Uraeho utramis stant duae. Rustica S Vrbmaa. queatamdu Ioco distin aesunnita teporis itemsto separatae. Loge mi aassior rudicae. rura diu an urbes inuetashoies coluerit: &1m γalmopenumero agricolae urbanis ancellat.nec mim. diuina natura dederit agros ars humana aedificauerit in se

licet inpastoricia & agricultura. Alia en1scietia coloni esti Aliapastoris.1 ιν idem sunt pastio & agricolatio. Quub exiguis Hecta primordiis ad iddignitatis essit ut mourbanis praeponeretur: Vt apud ueteres romanos rustic'

7쪽

Ouis ac boum Romani cum uirum bonum laudabant eum bonu agricolam bonum colonum appellitabat. Amplissime eni laudari existima squi ita laudabat . In tam deras honore tanta aestimatione apud priscos fuit rusticatio ut

imperatores romanOS non puderet manibus in hali xcolere agros: Tractare senuna: Disponere arbusta: N eadediligentia metio ama qua castrata eade cirra exercere ligines Marcilla qua gladios&pila: Ipsi proceres urbis i agris

morabatur. Etut inquit elegiarumscriptor Centum 1lli in prato tape senatus erat.&cii cosiliu publicudesiderabae a uillis accersebatur 1 senatu ex quo uiatoribus nome est iditu senatores duces in urbem accerscribus. Arati Cincinam uiator attuli lictatura. Serranuinuenereserete oblati honores. Portius Cato illeCcias ius&omni u bonam artiummagister agri colendi studiosissimus stat &ussiaticisvoluptatibus in primis oblectabatur. Inter exterDOS quot Abdolo no agnunctae ii reginae Tyri optultro traditum est Rurio Oblatas tre glaemaiestatis insignia. Praetereanobilissimaru familiarunon aliunde m msuntilare frusticanis.Ν-Fa hii .Letuli. Cicerones a leguminibus quae quisl Optimese rebat cognominatis Psones a pinsendo nucia pati.Mubta quo nota habemus uetem Romanose partim a malo repartim a minore pecorededucta. Nam iunios bubulcos Statilios tauros.Pomnios innatos co Miarunt. Elporcii Catones:&annii caprae inde dicunar. uinetia Italianin cupationem traxisse aut natis quos graeci antia Italos cabat: Et RomanoR putu a pastoribus esse ortu nemo non ita huc adde ex agricolis gignutur milites strenuissi/mi: Soptimi Tyrones ex robustarusticoptiuuemae deligebatur. Firmiora eteni salubri aes sunt corpora eoru qsub dio arrus roborat foris is uersant: si qui in urbibus intra consepta umbrosadesides conctantur.Et hinc me Hercules est graeci Romani Te assculapio medicinae deo extra urbes aedificabant..1 a uidelicet credebant fidelius con

stanti uis illosustinos qui in agrisu qui in ciuitatibus habitarent hincilla ueter romanorumas ciata proleSagre

itibus operibus exercitata& sub diabbus durata laboribus

8쪽

bellicos tumultus martia exercitationes satae sumnuit A aduersus hest os hostes se inctrix senap inin sur

tenta Enimuero tempora illi ita partiebantur Ut norus Odiebus res urbanas revisitarent relliquis septe diebus res rusticas exercerent. Vnde &Dodinarum conuetus conmturi. Praeterea cumerca sequaestussit peri lcius Scalmiait sus cunasceneramnamima Onesius&dedecorosus o ficum sordidus &1lliberalis:Sola est agricisitura ex qua quaestus stabilissimus honestissimus sequiremininari inin diosus: Qua Aristoteles in oeconomico potissimam secundum nativa pomessi Gnii eme meminat . in qua Caton1s oraculu uite questuosissima iudicauit. 1 cmphaueromatis primatum bonitatis dedit: a quo antiqvi mala paratano minauer Hinc Iocupletes appellan loci hoc est agri e ni .Eti aperiania ipsum peculina pecorenomen 1omu tur quod inrusticationem stuosissim est Qued unum uiri u genus apud ueteres usurpabat'. Extant in auctorrs inclytissimi qui avnimalpe aia a nota perudis esse appes latarqua signatus fuit ex aere nummus a Servio Tullio rege romano'. Theseu quot apud graecos memori. E Pd1tum est simaassenumum bovis nota ut ita ad agricolatione armcos moraret. Vnde hecatonboon quod est cetum nutrio rur&decaboon quod est dece appellant abeo numo i quo effigies bovis erat inscialpra Ou1netiamta lentisi a11 criptoresfortunatiorem beatioremi rusticorum inramqUrbi comm Mediuersit. Et olim Delphicus Apollo Aglaum

pro odi dixit eme elici num Uipam 1 quid madiolum colebatsed annuis uictibus1 arge1umciens Ex quo nunci egressitis ferebatur. Et Dioclecianus imperator imperio imperatoria purpura depositis festia undus 1econcialit ad Tranquillitatem rei rusticaeqvieciss1mam 1111 cchi nocio beatissimo Menuit Et Analus Rex omissa re mi administratione honos fodere cepit & raminia scivi nare. Vnde non minus uere si elegmater saIpsit Mantua

Osorminatos nimiumsuasi bonan nt. Agricolas.Quibus ipsa ocialiscordi Sarnus. Fundit humo uictumfacilem 1tatissima tellus.

9쪽

Idemsecundulitteratam inta qua nihil est excellentius 1llyhili amabilius: Exoptatuita rustica11ascribes facu&Time. Rura hi&rigui placeant inualm S amnes. Flumina amemssilua in orius: Et ab oratio decentes edictum est. Bearus ille qui procul negocii S. Vt prisca gens mortalium.

Paternarura bobus exercetsuis.

Solutus es foenore cretius quo de uita rustica loqns ait

Tumlocatum motum dulces eme caesiinni. Consuerant. Agrestis enimium a uigebat. Et ab eodem Ocia agricolarum ahoc est generos anmac annu. Metito igitur de agricultura.tamhonorata iamlaudata.talfruni fera non solum priuati scriptores praecepta tradide ut v metiam reges opes reclumsen ros existimaret

sidere rusticalibros didissent.Nectate scriptitandi πω uiarciam maiestati regiae indecoramine ciediderunt. Si quid Hierony. Attalus philometor: Et Archelaus Re ges. Xenophon&mago duces derusticis rebus diligenti syrime perscripsisunt Complures uero minori fortuna: non

mimi cura apud graecos negociu istud scriptis prodiderat Apud Iannos autem. Μ.Cato. qui di sest optimus ora vir. optimus Senator optimus Imperator Agricolatio rnem Civitateromana nauit:&eam loqui latine primus instimit.Cuiusliber extat eruditissimeconscii plus et prinpter uetustatem adorandus. post huc duo SMmae pater etfhus.cles e Tremellius scropha. Come. Celsus Iulius Atticus. Iulius graecinus Iulius hyginus. & gargilius Marstialis hanc materiam prosequii sunt.Quorum uolumina. Calamitate temporum et incuria mortali deperdita des erantur.Ex his uero quileguntur Terentius Varro rem rusticam expolivit.Plyra ius compositissima breuitate uenustauit. Paladius decentissimo Ordine distinxit. Columella autem ingrusticationis parens eam diligentius erudiuit: εἰ totu disciplinae corpusium1sens uoluminibus plexus est. Sed nos maxiecima Virgiliu Marone Veneremur. Qui quasi cano fuit posterioribus scriptoribus agri aesturae prae

cepta petentibus ab eo uelut a lege quadam.Quo uno GO

10쪽

lumella p espue est usus archetypol qui Carmine rem meamfecit eloquentem. Ea mus Iesu maxime illustrarunciuitanto maior est hesiodo astreo in hoc scri hendi

cum illius tanta sit glori aut nulliust aude crescat. nullius vituperationeminuat'. Hocunum obiterdixisse contem lumus Vira vim tantu inter latinos poetas omnes excelleren tu interminores stellas lana si Mescit. Cinnonfauors, d ii caeni diuinumerami uti tutes fauorem principu Spopuli comparauerunt mi hoc solus affecurus invit appinatioe poetae Virgilius a diarinos intelligarem Sicciti apud graecos Homerus si

lentuniuersus. R praesentem spectantemi poetaminet M

De numero Vatum siquis si or athomerum. Proximus aprimo tum Maro primus erit Et si post primum Maro seponanar homerum.

cta. Dantes floretinus summis laudibus decorarui. 91I

primus. a Seneca Vates maximus: ab Autasmno poetvu

musitam costillissimurei rusticae illustratore. Eidias MIL uatibus Vir ima georgica auspicabamur. eminus ta eloques ta erudims e:ta denit ablesum c osu ma ut. Vino pauciingenio doctrinas praestates: GeorgicuMaronis carmeseneidi illi diuinae anponrieno uereant Ego uero ut ho diiudicareno ausi mrita illud affirmare noducite in georgicis Maro1aianis tanta es Ieru uerbor s