장음표시 사용
11쪽
Philippum Austrium, maximum Regem, patrem habere contuerit 'mmas rigorum uirtutes,isiorum praeclara insignia,ac Illustriuesta referre, uando Nea adeo recentia siunt. Estot te stes uiuos,presentes,habeant,ut omne meum de illis tesimoniti μ- perfluumsit futurum,quae uno omnium populorum,nat IonDms, ac prouinciarnm constensiu, unas omnium uoce celebrentur, Quo fit, ut propter tantam illorum magnitudinem, ais amplitudianem, omnis mea, ieiuna, tenuis, arida, merito unicula Arderi
debeat oratio; Gonsecussit, acsi, quod dicitur soli lumen insterre conarer .
Agaternum uerogenus, rotis,ab Nobilissimis Lusitanorum Tegibus ducit, quorum non tam ampla, ac latio se regna, qtaam summam uirtutem summam in naualibus bellis frlicitatem diligentis imi rerumgestarum scriptores laudant,extollunt, a Irantur, qui non hoc orbe contenti, An articha plaga explorata, ais adita, in AEthiopico littore,populo ubegerunt, in Caramania, atos India, deuictis Tegibus, occupatis celeberrimis Emporijs ,pedes arcesq, extruxerunt, ualidisque prasisis firmarunt , mox 'elici nauigatione usi, ad auream usqchersonesum penetrarunt, in qua Regem Adalacha, armis uictum stuperatumque tributarium fecerunt eoque ualido robore,acpraestanti uir ture, noua regna assequuti, es adepti siunt, ut in illa chrinliana digionis cultum transferrent, ct Deo, optimo, Maximo,tot animas deuotas redderent, quot diserta ilia Lusitanorum Patrisi litterae, iam uulgatae,ac praelis cxcussa,legentibus copiosiis me explicant,sostendunt Tanto maiora opera bac praestantiora,quato laudabilius est, non pro siuis tantum commodis, uitam amanguinem effodisse , quam pro christiana Dei propagatione, o amplitudine. Hic igitur Carolus defunctus ex Assaria Iohannis tert Lusitam Regis filia, in lucem prosit, s Auum materni; Regem habuit,natumet ipsium ex Catherina Caroli cuinti βο- rore,Wyro auum, Abannem Emanuelem pariter lusiit ania Tegem, Quorum omnium uirtus, pendor, ac Maiestas, ita me meorum admiratiovem rapit, ut uerear ne si in recessendis rebus
12쪽
ab eispraclare fortiter sgenis, immorari incipiam, ita in altu,nelatsecundis uentis actus ferar, ut non facile uela contrahere, ac quoties uoluero portum repetereps possim, paucas potius dixisse malo reliquorum qua dicenda superstunt, his immorando, cursum retardasse. ertium uero, quodpropius ad ipsius Nobili mi Principis naturam, ac uirtutem accedit, quods etiam magispropriu eius esse
dicitur, nunc me uocat,atch ut me Iotum in eius lauta comemorationem accendit, itapariter amis Principis dolorem renouat, cum sici licet tot in eo uirtutustemina apparuisse considero, nam cum ea qua animi bona dicuntur, praestantiora simi, corpo ris uirtutibus, nou aluinde melius, quam ab ea, qua omniu uirtutum fundamentu est, scaput exordium capiam, Ab ipsa filicet Teligione, 'diuini cultus obstruantia. Nam quis hoc Principe. Religiosior est usus Vacit enim interdum flumma dignitas, ac potestas, ut uulgatum illud inter paru iustos Principes, Vulc- quidlibet liceat, in ustu maxime sit uis homines qui a natura a labore, magnis proni ac procliues ad uoluptatessiunt, in maxima dicendi, a aliendi libertatem ne labantur ,sacras interdum iussiones, ac sanctissima pracepta transirediantur, Vuod ne viij fecisse Carolum Austrium cognouimus, Nam nes quottidiana sacra intermittere, etia puer, umg uoluit, squottidiauas preces,quas etiam religiosi Monachi gulis diebus enuntiant, ostquam siemel recitare inctituit,numqu-m postea intermigit Regesseruescente iuuenilis aetatis calore, in Principe maxima commendatione digna, ira uero pauperum semper est misertus, ita eorum inopia subuenire Vidue curauit, ut nihil maiori cura illi esse uideretur, quam indigentibussuccurrere, ais omni ope ι rum mi heriam seubleuare. Verum cum a Religione disices tum iuniitia cultus buccedit, nam animum ita a natura infititutu habuisse cum accepimus, ut nullus, nec priuatusquidem, obstruantior legis extitisse uideatur,cus iniurias arcere, s ne quid a quoquam ui avserretur prohibere, adeo sanctum ac pium existimaret, ut quoties, raptorem,
13쪽
latronem urem,auscelestum aliquem, casu iustitia manus euasisse, ac non meritas panas dedisse intesigeret, uehementer commoueretur,tantu in illius mente colenda iustitia studiu insiderat. Constantiam plane animi,tantam in eo uiguisse referunt, qui Principis hinus, mentem, factas, optime nouerunt, ut maior desiderari non posset, nes enim casius, aut pericula, timido , sfracto animo expauit, s si quando, sp animosis iuuenibus, arma, sequos tractantibus contingit, ut uelcorpus, aut membrum la-deretur , non ideo tamen, timere, aut animo consternari solebat,
sed intrepide, ac generose, omnia perferre constueuit, Tenacitatem uero propositi, ac firmam fidem, in nusso magis immutabile extitise, cognitum est, neq, enim, quo emel pollicitus est, facere distulis, inconstantes uero ac varios, Abias dei, ac sedifragos, longe abste sepemper reiecit. Et quoniam,venationem, rerum militarium uerissimam esse meditationem, dicisapissime audierat, ita se in ea exercuit, ut inferi cudis, uel arcu, uel iaculo, feris, magnam nauaret opera, idq; eris, s Eques, adeo ut corpus laboris, atq; operis patienti Fhmum redderet, Cyri istius persarum Regis tantopere laudati, exemplum siequutus. In ipse,plane liberalitatis uirtute, qua, una cum clementia, Princia pes ut sapientissimi uiritessantur pene Hys aquat immortalibus, usis adeo exceduit, ut licet, filius familias , procriptos haberet reditus,quos expenderet,non tamen idis contentus, plura semper erogaret, G largiretur, quam isti ex prefinita siumma concederetur, ratus, quod uere litteris mandatum est, liberalitatem in Principibus non possie modu excedere, Nes beneficentiam Jam tu moriones, para tos, aut assentatores, exercere uoluit, sid1n ulrossortes, emeritos milites, arte aliqua, uel uirtutepraestantes,uel eos quos siumma egestate uere premi intesiexisset,nes enim ' beneficia in liberalisq; natura, finibus aliquibus coherceri, restringispoterat, quin iuuaret, quin prodesset, quin indigentibus opem ferret, Nes in ipsa tantum pecuniarum utili traditione , liberalitatem, is beneficentiam ipsam,exercuit,ped in co-
14쪽
honestandis bis quos uirtutis causa amare ceperat,vera,consilio, auctoritate. in i recipue intentus,ut, uel admagistratus abcuius admin rationem promouerentur, uel ut honorem, dignitatemue aliquam, consequerentur, n ullamq; maiorem, j ex dandi, beneqsatiendi conscientia, uoluptatem capiebat, huius ego Principis eximiam liberalitatem, cum antiquoru J Dum atq, Imperatorum, muniscentia legerem, non habui cui magis quam Alexandri Seueri Imperatoris benignitati comparere, qui lar giter donate non contentus, timidius, me nimis molesti essent,
frigide postulantes,ultro adpetenta inuitabat, atq; hortabat r. Prudentiam hoc loco, ac sapientiam a natura insita recensere ρ sunt, qui sepe multa ex dictis fantiue eius, non partim admirati sunt, in bellcis autem rebus obeundis admin randi' prouin- cijs, aut regnis, exercitam, referre non possum, quod hanc molem paterna si lineret prouidentia. Interim uero in Aula patris educatus, illud etiam magnum sivissecimen praebuit, ut prompti arguti ingeniy laudem maximam regerret, ualde enim Carolus cuintus Avus paternus, uir, Npumma uirtutis maximi indit', eius ingenio, delectabatur, certiorq; sapisime fieri optabat, quid illi ea atate dixisset ,fecissetque adeo, ut quamuis remotomis in regionibus degeret scriberentur tamen ad eum ea de re frequentome littera; Sexcenta re erripossent, eius dicta, alsa, arguta, laconica breuitate se ignificantia, qua non praemeditatus, sted apte, apposite, repente protulit, magna cum omnium qui aderant admirationera quoniam, diuino quodam ingenio
praeditus, illad uersiimum esse cognosicebat, quod a sapientibus traditum est, Nihil tam necessarium esse quam stire, havcq; --
pientiam ante rerum usium, nulla facilius uta acquiri, quam ex sollicita sprequenti rerum inuectigatione,bruc reι maxIme Operam dabat, ut si quis illam exterus, aut peregrinus adin et, diligent seme de rebus omnibus eum interrogaret, nec prIus imItebat, quam eius ingenium,genus, uitam, patria mores, causam
aduentus, quid quareret, quo progredi cogitasset, diligent se me percunctando, ab eo intellexisset ue tantumque, hac sagaci Glau-
15쪽
danda curiositate profecerat, ut isie in ussanilis natus, D'nt quam inde egressus, cuiussit actiones , regesta , Glocorum situs,
melius interdum noscet, quam illi ipsi, qui quottidie istis in locis unde uenerant, uersati fuerant l, Asseminiq; ego ex summis uiris audisse quod obstupescerent,quoties cum illa congrederentur,animaduerterentque, tantam in eo externarum rerum atq; hominu
cognitionemiad eo ut qui P ma diutissime mansi ent, ocu eo, de ingenijs,moribus hominu,s si itu urbis, sermone habuerant,plurapone ex eius congressu percepisse, ac didicisse asyrmarent, qua ipsi ex longa mora, in ea Ciuitate acta, s diutina, ac frequenti hominum consiuetudine inse Ligere potuissent, hocq; omne ad illitis ingenii excellentiam , o numquam intermissum in percuu-ctando studium, s. Fiduitatem referebant. Hac punt, qua e dcerunt, ut nuntiata , bac tam immatura morte, consternata c mnis fac ciuitas, mutandam statim uestem decre- serit , lachramis, re dolori affatim indulcndumsanxerit. Sed tandem ratio expergisci nos iubet, suanas esse has querelas,uanas tria optime docet, precipitq; opportere nos reminisci,quod homines natu stumus, hoc est mortales; hoc cert fimum, sineuitabilefatum esse, ut quandoq; moriamur, sed quo tempore id euenturumsit, non in nostra manupositum esee, sed in Dei Optimi Maximi,uoluntate, unicumq; acsoli imum in hsce ca-sbus hoc esse 'latium leuamen si consideremus haec diuino nu-t eri 1, nec noua lege, aut decretosancita fuisse, sedfirmatumram diu, conclusium, a abditum id esse, hocque uinculo non nos solos qui adsumus,astringi,aut ligari sed quot quot hactenus'
runt homines, sin futurtim erunt i eumq 1, qui nostrum omni umcuram gerit, noste melius, acpro licere qua nam id optima ratione fiat, cui parere, o acquiescere conueniat, Cogitare nos debere , Carolum Austrium, uti chriHianum Principem decebat postsacratissimam Eucharistia m, anct sma ecclesia sacram e ta assumpta, animam uitijs purgata, sabstersis humana: uIra maculis, expiatam, puram,mundamque Deo reddidisse. Tbi uero TEX IMIMPPE potent sime, ac religiosi me, que abseΠ-
16쪽
rem uti prestentem algoquor cui,ad eam 'licitaΠ,que huma-ms in rchuspotest cotingere, nihil deesse uidebatur, Zqua ut Carolum filium, his moribuspraditam, ea uita institutione adprobitatem Wanctitatem aliIum, educatum, regnorum tuorum,
tua uirtutissuccessorem haberes, sic existimandum erit,ml aliud quam hanc tibi praereptam gloriam fuisse, Eag de causa , non adeo dolendum esse quoniam non hoc tibistracipuu contigit, quodnuis umquam maximorum Tegum euenerit, ut scilicet, filium,
annum vigesimum tertium agentem amitteres, cum id multo
graulus, multo calamitosius, exintimandum sit,quod uni sanctis simo uiro Iob, in hacris litteris, euenist, legimus, ut scilicet, unaate, decem ei adempti liberi fuerint, Quid si id euenisset, 'quod, squandos contigisse rerum geDrum scriptores, nos docent 2 ut eodemprabo, eodem tempore, G pater si ij ferro interempti prorsus fuerint, unas dies patrem s Iotam familiam, a po- seritatem simul absumpsierit, non ne re fune lior, smisierabilior casius hic extitit Z consolatiopostremo silia non mediocris ad uingitur, Rex fortisime, G Inuicti ime, quod conuinae tibi data est 'cundisiima, s ilia adhuc sivernfites, adeo ut fere dubia tandum nῖ sit, quin Di s bene iuuantibus etiam mastulosparitura, s longa hierorum sterie domum tuam sit impletura, huicθ' tam 'lici simo Imperio tvi uccessores tui miles, siubditis tibi deuinct smis gratisimos sit relictura; quod in magnis doloribus, sangu Iijs, in tanta mentis, ais animi, perturbatione, maximum debet esse bolatum, cuamobrem maxima etiam,per teler tuos subdiIos, Deo immortali agenda sunt ratia, quod itatfcum egerit, ut in nmus sili' ademptione,non te tamen omnipo-
seritate priuauerat, no lem futura iobolis ponitus abstulerit, eo tempore, quotmuegetum adhuc corpus, s administrationi rorum publicartim, S liberorum procreationi, posit si scere. uae rationes, Don Gabriel, Dux Agustrisime,sPrinceps optime, non tam ex ipsis Libincorum Philose borum fontibus hausta, quam ex pura chri fiana 'bgionis pietate, assumpta, aliqua te ex parte costari,ais a GItinam animi tui forsitudinem,re
17쪽
Ad te autem, Antistes Teuerendi e N IIustris me Cardinalis
Borromae,mea sese couertit oratio,ut quemadmodum tu in comum tum uersaris unaque noli cum dolens manes utque inter sacrosancta haec missa sacrificia, uenerabundus ,pro Caroli Austrij defuncti anima salute, pie sancteq, precatus es, ita nun te, o, Togem,obtesterq; nec se est,ut Deu, timum, Maximumero Invicti mi Tegis incolumitate,profortunatismo eius Imperio, nobi cum rogare, precari, orare uebs, ut ei aduersius immani simum Turcaru T rannu , caterois chriBiana fidei hostes. quas quot tidie meditatur,gloriosas, atqi nsignes uictorias faelicissimo Accessus largiatur, Pisi nostris, acsupplicibus precibus,
adungere, ut eun iam Philippum, siua benignitate, diu, terris, saluum,mspitem concedat, ut ille, ea qua pergit luctitia opulos qurete regere,ac moderari, ualea illiquesecura pace, ac tra- quilitate, perfrui, quam longismepossint. Idem a te Vir Amp.me, ac Reuerendisiime Cardinalis Alciate, enixe postulamus, ac petimus, ut eo animi candore, Osinceritate, ac pietate,qua hac diuina miseria holes tractare,hoc etiamu*uiprsare, ait implere, hocpsimo perfungi uelis o tio. DIXI.
IIII. IDUS OCTOBRIS M. D. LXVIR
20쪽
A Titea dicendi dum glori oruit, omnium Ad est, ali animos traxit f ora homInum At postquam aspexit latium Fortuna benigna Cumsceptro Grajs abstulit floquium, At nunc Influbrum late facundia regnat,n agnanimis didicit Regibus apta loqui, ut capit ossa, tuum, tumulus nunc Carole nomen, Contegeret, quamuis Regia si, soboles, Tam grandi floquio ni eret funus acerbum, Tam charam qua adimunt tri Itafata caput, Diuina insignis dicendi, rufontius Arte, Cons oprastans, iustitia grams, Illastres memorat titulos dum Carole nobis, Excutit smastas ex oculis lacrImas ι hereum sicandas filix stilus O mpium Hic quamuis Cineres nobilis urna tegat.
IO. IACOBI GABIANI: EXASTICO N.
D lnus eras laudum tanto precone tMartim, Princeps, Austriacae Gloria siumma domus Vt tuus ad Issontes ascendit seritus altos, Srcipia ubi siunt Calamo nomina sancta graui, Delectus sic ect, ex oratorIbus, unus, sivi sanctum nomen qui iuga montis habet.
I erat alta stuper furva Venere Mensbra, In Populo in s omni non erat Urbesalus