Dissertatio medica inauguralis de lactis metastasi

11쪽

Demnitio nec non Dis isse.

Sus nomino Metastaseos Lactis intelligimus, illam puerperarum asse tionem, qua lac, seu Iochiorum suppressione, seu irregulari ipsius Iactis Secretione, ad corporis partes quasdam deponitur: unde a Gallis dicitur: Dosols Iartouae, Lait rosan , I furation, Engorgemons, Reν,, tions ot Epanchemens Miloux. Ex allata nostra definitione insignis occurrit disserentia, Iac enim vel in mammis secretum deferri observatur ex naturali sua sede, vel a Sanguine secerni non potest l . Quandoquidem iam statuamus Lactis Melastasis contingere puerperis; tamen non desunt observationes Lactis Metastasium post ablactationem: ita Ρugos observavit lac per os fuisse excretum 2 EX enarratis omnibus divisio patet nempe in primariam et secundariam. Primaria mox post partum accidit, frequentissima est et Plerumque

12쪽

contingit intra sobrini lacteam sive tertium quartumve et decimum quintum post partum diem, gravioribusque stipatur symptomatibus st).

Secundaria Vero longo a partu temp0re contingere potest, et Saepe inultis septimanis, mensibus, imo nonnumquam sere integro anno post elapsum puerperium, uti varia observata probant su). Quum jam ex mammis in sanguinem retropulsum lac, vel per Varias vias e corpore effugere moliatur, vel ad partes aliquas deponatur, Me tastasis non incongrue videtur posse distingui in excretoriam et deposi-loriam: ad primam classem pertinent illi casus, in quibus lac per alias corporis vias simul cum naturalibus earum evacuationibus esiluit; ad alteram vero, quando in sanguinis massam resorptum et per totum cor puS circumvagans lac accumulatur et ad partem aliquam deponitur; illa vero pars erit vel interna vel externa, unde depositoria Metastasis sub dividi iterum potest in internam vel externam: de quibus fusius in diaguosi et prognosi agemus. Itaque ad Metastasium cauSas transire V lemuS

In causarum disquisitione, eas imprimis examinabimus, quae pue peras ad Metastasiin Lacteam disponunt, vel eam ipsis inducere possunt,

quaeque in puerperis evidentius agunt, majori numero occurrunt et inoblactatis simul effectus suos exerunt. Inter praediSponentes CauSas Sta tim in oculum occurrit Summa puerperarum debilitas et irritabilitas :per partum enim mulierum vires maxime consumuntur, ingens praeterea

sanguinis dispendium patiuntur, tertio quartove die labris accedit, quo

13쪽

tempore huic morbo suscipiendo admodum expositae sunt: huc similiter pertinent. aetas juvenilis, morbi praegressi et imprimis partus dissicilis: lactis superabuudantia mammas post partum turgere NOVimVS, ea ra tione afluxus humorum ad glandulas illus, iam lacte distentas, continue

augetur, unde l0chia minuuntur, mammae tunc temporis nundum capaces sunt, ut tantam lactis copiam recipiant, quae a pusione detrahi valet, quare tunc lac in mammis ipsis Secretum coagulatur, vel aliam viam legere, ubi ipsi minor ponitur obex, debet. Porro huc in sensum venit morbosa quaecumque mammarum conditio, qua insignem in modum lactis secretio potest prohiberi, tum et uteri assectiones quaelibet, quibus propter Sympathiam, lac a mammis derivatur, eam inique sanctio tur batur ; denique non minus disponunt ad Lacteam Metastasim morbi chronici sive acuti quibus puerperae ante puerperium laborarunt. Hisce enim corpus muliebre exhaustum est: inflammationes, convulSiones, dolores , febrim vehementem merito huc retuleris. Ex hisce jam de eausis praedisponentibus breviter expositis, facile est eruere, quare in puerperio MetastaSes Lacteae saepius occurrant quam in ablactatione, quum vero in puerperis debilitas et irritabilitas maior sit caeteraeque conditiones frequentius quam in ablactatis occurrant. Causas illas praedisponentes, quae pathologicis etiam seminia dicuntuPper potentias nocenteS Sive CariSus excitantes, ut morbus erumpat, in actum ducantur necesse est: illas nunc breviter explorare proXimum eSt. Inter potentias nocentes imprimis occurrit aer, qui calore vel frigore quam maXime peccare potest: calor debilitatem et irritabilitatem puer Perarum magis magisque adauget, humores raresiunt, dispositio ad Pu tredinem ulterius promovetur, et sic ad morbum nostrum CXCitare Certe conducit. Frigus contra nimium corpus constringit, humorum circula-60nem minuit, evacuationis retardat supprimit unde lactis Metastases

14쪽

Nimius motus puerperarum quam maxime nocere novimus, quum videamus puerperas, primis diebus puerperii vires suas iactantes; unde uteri prolapsus et propter sympathiam Lactis Metastases. Alimenta quoque et potulenta quantitate et qualitate admodum nocere possunt; si enim quantitas alimentorum, quam ventriculus assumpSit

major sit pro ejus viribus digestivis, tunc illa indigestione debilitas

agravatur: tum Vero qualitate stimulante nec non acritate potulenta irritabilitas puerperarum quam maXime augetur. Animi pathemata excitantia et deprimentia, inter excitantia praesertim ira, quae, musculos, Sanguinem et bilem tantummodo exagitat aliaque pessima producit: inter deprimentia vero consideranda venit terror, de quo inquit summus GALAIws D systema nerveum vehementissime quaS-n Sando, Spasmos ConVulsiones caetera inducit, constrictio Subito vas-n culis minoribus, humores Versus vasa majora cogit, cor in palpitati B Dem, pulmones in angorem conjicit, pallorem, frigus, C0ngestiones,n abortum parit, evacuationes supprimit, subito necat: per terrorem IacM PI OPSUS a mammis repercussum, variaque gravissima symptomata l) Pervigilia, quoniam haec corpus animumque infirmant. Naturalium evacuationum irregularitas, alvus diu constipata, quod ab ipso graviditatis mechanismo peti debet. Impedita perspiratio, haec enim integumenta sicat, rigefacit, VaScula obstruit, congestioDeS parit. Lochia suppressa, hoc luculentissime patet ex sympathia Sive consensu inter lochiorum saxum et lactis secretionem. Ipsa lactis secretio impedita et neglecta, unde lac in mammis secretum moriatur, Stagnationes, Obstructiones caeteraque mala proVocat, quae necessurio Metastasi Lacteae ansam dare debet.

15쪽

Huic causae prae caeteris eXpositae sunt illae matres, quae insantes vel mortuos in lucem ediderunt, vel iis brevi postquam dulces luminis auras salutarunt, per mortem priVantur: neque desunt matres, licet vegeta prole gaudeant, Vel ob corporis debilitatem vel topicum mam marum xilium, aliamve justissimam causam, quibus non contingit adeo esse felices, ut tenellum propriis uberibus admoveant, et quamvis Iactis secretio in illis lania vigore non procedat, attamen lactis Metastasim patiuntur : Sunt praeterea aliae adhuc causae occasionales, scilicet injuriae quaevis externae mammis illatae, inter quas reserri non dubitamus rigidi illi thoraces balenacei cor sols) quibus mammae totus corporis ambitus

vehementer comprimitUr: huc etiam spectant remedia adstringentia extus mammis applicata, quae summopere ad Lactis Metastasim producendam faciunt. Denique ut in sinem imponamus cauSis, perversa medicina huc etiam in sensum venire debet, vel febrim lacteam non rite mode rando, vel et artificialium evacuationum rationem non habendo vel et exhibendo di astica purgantia, vomitoria, diacodiata nec non repercu tientia et vesicaritia, de quibus BAGLIVIUS nobis citat sequens observatum.

c Mulier, inquit octo mensium gravida, juvenis et gracilis integro

Θ octi luo doloribus ventris molesta, demum infantem peperit. Post par B tum ilhuc continuabant dolores, cum insigni ventris tensione; quo D niam Vero Omne genus remediorum spreverat, vel potius neglexerat

B demum a quodam medico quatuor vesicantia sibi apponi permisit, B lochia, quae primum fluebant exinde suppressa sunt; paucis post diebus D denuo apparentibus Iochiis, abdomen gravi der convelli coepit cumn insigni dolore, adeo ut ne digiti quidem premi posset, exinde pulsus

D et respiratio erant diminuta et sere ad extremum vitae redacta fuitn patiens, elapsis paucis diebus, in melius aliquantulum procedebat, B derepente tamen supervenientibus gravissima spirandi dissicultate ex

16쪽

es genere convulsivarum et interdum in delirium se commitante nec non γ, alvi fluxu saxo et Retido, qui per octo dies continuavit demum de Μ cima septima die morbi obiit patiens l . Ex symptomatibus, quae in aegrotarum corporibus sese manifestant, Lactis Melastases dignoscere valemus, haec autem insigniter disserunt pro diversa aegrotantium debilitate et irritabilitate, pro majori minorive lactis copia aliisve conditionibus, tum et pro Varia parte assecla.

Magis vero Communia Symplomata Sunt sequentia: mammarum detu mescentia, lochiorum imminutio vel cessatio, lac per totum corpus cum

sanguine aberrans, dolores vagi, febres, quae ultra febrim lacteam per duratit, Unde horripilationes, appetitus prostratus, insomnia. Si ad partem aliquam deponitur lac, dyscrasias contraitit in parte assecta , percipiuntur tensio , dolor fixus , obtusuS, gra is, motus et functio iIlius partis impediuntur, accedit inflammatio, fitque Vere tumor lacteus. Ex illis quidem in genere diagnosim petere licet, dantur tamencusus, in quibus omnino dissicilis est et incerta diagnosis, praesertim in

principio morbi, quoniam tunc saepe sub scliemale aliorum morborum ludit Metastasis, de quibus mox. Attamen Si supradicta symptomata in puerperis aut lactantibus observantur, attentum medicum Statim Lac tis Metastasim suspicare oportet, et ex consideratione CauSarum nec non invasionis tempore obsequi ipsi licebit. Videamus itaque secundum nostram divisionem de Metastasi excretoria.

i) Vid. Bagii vii opera in diss. de abusu vesicaui. tom. a. hist. 5. Pag. 55o.

17쪽

Per cutis poros lac ex corpore eliminari, quod acescente quodam odoro sese manifestat, qu0tidie observant practici: per tales utique sudores eriseos adinstar, labris lactea solet terminari; plurimi insuper auctores statuunt, per transpirationem Lactis Metastases dissipari et lac imminui: praeterea dantur obServationes, quibuS, IaC Vario modo Per os exCretum, demonstratur. NUCKIUs meminit seminae, in qua laC cum dolore in os prosiliebat, mamma protinus detumescente dextra l). Pugos saepius in mulieribus salivationem lacteam notavit: in femina post ablactationem, lac per OS excretum vidit, uti jam supra in nostra definitionc indicavimuS. Per muliebria cum lochiis es luXisse lac maxime frequens est obser

vatio, hujusce dantur exempla post partum quam plurima 2).

Diari hepe lacteae in praxi saepius occurrunt, ut has multis observationibus adstruere conaremur. Neque urinae vias hisce Metastasibus suscipiendis immuneS esse ObServant practici. - Ηarum specierum facillime diagnosis apparet, quoniam in hisce excretionibus suis notis satis lac sese distin guit. Proximum jam est, ut de altera Metastasium Lactis classe sive depositoria et primo quidem interna agamVS, eamque uno alterove CXem plo ex probatissimis auctoribus desumpto stabiliamus. Exordium ergo a capite faciamuS.

Quando ad cerebrum vel ejus velamenta desertur humor lacteus, oritur exinde apoplexia lactea sic dicta, quam LEVRET, PUZos aliique egregiei tractarunt, hanc intra primum octiduum accidere, tradet DLLEORYE 3).Phrenitis, delirium, inania, a Metastasi Lactea exorta fuisse leguntur

18쪽

Quando thoracis cavum petit, peripueumoniam, pleuritidem, asinina, in quibus non adsunt sputa cruenta, neque perpetua respirandi dissicultas nec dolor adeo ardens et lancinans excitat. Sequens nobis citat exemplum de tali Lactea Metastasi Cel. Convisisvin puerpera Parisiensi. D Uno jotino creolo do la Martiniquo, inquit, qui accoucha δε Paris do son cidiquionro enfant; ello Motiliat isabor, Io nourrir mais son etatno Io lui pormit pas suiWant re ression Vulgairo ello gOuperna malson Iait: ollo otait au fixiomo jour do La mala ilia Ioraque je Mois; Ios Umptomes ne repondaloni potnt δε la graWito si mal ; car ello mourru Io memo sotr auoc Ia faco hippocratiquo et Ia potirino pre

face existail aussi In abdominis cavum effusum lac ascitem, tympanitidem, colicos, intes tinorum inflammationem produxisse testantur plurima auctorum ObserVata. Egregius medicus ClioriL in femina quadam primipara observavit, ita Ventrem intumuisse, ut tribus a partu septimanis adeo turgeret, uti ultimo graviditatis termino solet, rupto umbilico ingens liquidi seroso- lactei copia exibat quam maxime foetens coloremque SubgriSeum referens , bimestri spatio post ruptum umbilicum prudenter curata et integre

Sanata est l). Peculiarem historiam Metastasis abdominis paraclientesi curatam acet. BossU observatam legimus η.

19쪽

Celebris Chii 'irgus VANDEnisAAR, historiam descripsit puerperae paucis post partum diebus mortuae, in cuius abdominis cavo insignis sori lactis copia erat effusa, parS vero caseosa, nivis adinStar, partes internas ob

Exstat exemplum de Metastasi Lactea abdominis cum malignis symp- tomatibus primis a partu diebus exortis 2 . Aliquando epidemice grassavit Metastasis illa Lactea; sic hieme 1746.

talis in puerperis observabatur morbus epidemicus, tertio vel quarto post partum die, mammae, quae illo tempore turgere solent, flacesce bant et quinto vel septimo die puerperae moriebantur; s0las pauperes invadebat, praecipue si in nosocomio peperissent. Mense Februario adeo periculosus erat hic morbus, ut ex Viginti vix una evaderet. In cada veribus inveniebatur coagulum lactis externae intestinorum superficiei adhaerens et serum lacteum in cavum abdominis effusum, simile serum in quibusdam pectoris in cavo reperiebatur, et dum pulmones secaban tur, similem eructabant lympham Iacteam sed putridam 3). Accedamus jam ad alteram Lactis Metastasium ordinem sive deposito riam externam: ad hane referenda esse putamus, varia cutis exanthe mata, tum et tumores, qui extrorsum sese manifestant, partium scilicet sub cute positarum, quarum tela cellulosa, quae undique interstitia replet, receptaculum effuso Iacti praebet. TULPIUs meminit feminae, quae quoties insaniem lactabat, exantematibus in mammis vexabatur, quae non disparebant priusquam insantem

20쪽

Similis observatio exstat apud UiPPOCRATEM l) liuor exanthemala Iaclea cutis, frequentissima Surit miliaria albida, non vero crystallina , ordinario sese manis eblant post febrim lacteam quandoque permanent octo vel decem dies, tunc vero colorem induunt sui furaceuna, tandem dispa rent et cutis color restituitur, nonnumquam sit magis albidus quam anteoruptionem 2). Lactei tumores quamcumque Corporis partem occupare posse ratio docet et experientia Comprobat: Sic ad pelvim vicinasque partes, ob eariam partium per praegressum partum debilitatem, frequentes insignesque quidem observantur Melastases LaCleae, quae frequentissima in earum sedem constituunt a pedibus imo a pedum digitis ad vertebras cervicales usque: d 2 qua nobis exemplum citat celebris A LA D in ira latione hujus assectionis, C uno femmo inquit: δε Arc-cn-Baro is omitsellomoni eni o depuis Ies oriolis jusqu'aux Vertebres cor Vicatis , qt 'ollo ne foui ait fairo auCura mous Emeut, Is tiSSu-Cellulatro et tis togumensaonioni acquis plus de trois psusES SEPaiSSEur , Ia Sursaco elait trans- par onso et marbi EE, Celte G CCtion , qui aWait rosisto δε totis Ios trai

tomons , coda δε Temploi des mouChoturos falles δε la partio intorno desbras ol dos cuisses doni Posset fui secondo par des pillulos toniquos ;Ios mouchoturos donnatent issiae δε uno fumour Ialteuso soniblabio δε dupetit lait charge do quoiques Partios casseusos'' 3). Tumores lactei in extremitatibus inferioribus sormati hoc habent sin gulare ut unum tantum in genere latus Occupent, saepeque de uno sublati ad alterum migrautes a superiore ad partem inferiorem descendunt: in illis etiam lac per tensam cutim transparet digitorum impressionem non retinent ad illam dolent: sedematosi contra tumores ab inserioribus