장음표시 사용
4쪽
Nota eorum quae in hoc libro continentur. Oratio de laudibus astrologiae hab1ta a Bartholomeo inspuetorentinomalmo Patauio Gymnasio anno.M.d.Uia λ
TEXTUS SPHAERAE IOANNIS DE SACRO BUSTO.
Expositio sphaerae Eximii artium dc medicinae doctoris Dominicisci Capuani demansredonia. Annotati oes nonullae eiusde Bartholomet Uespueuhicide itersertae Iacobi stabri stapulensis Commentarii in eandem sphaera. Reveredissimi Domini Petri de aliaeo Cardinalis N episcopi Cam racensisi eandem quaestiones subtilissimae numero xiiii. Reuerendissimi episcopi Dm Roberti lincomesis sphaerae copendiu.
Disputationes Ioarus de regio monte cotra cremonensia delirameta. Theoriearum nouarum textus cia expositione eiusdem Francisei Ca puani omnia nuper diligentia summa emendata.
6쪽
4 BarthoIomes Ves ccii FIorentini minimi inter artium & medicinae doctore saeratio habita in Celaberrimo Gymnasio Patavino:pro sui prima lectione.Anno domini.M.D.VI.Laudes prosequens QMdriuii ac presertim astroIogiae quam ibi publice profitetur. Hilippo macedonte graeciam occupante Viri clarissimi memoriae proditum est:eum corinthum clarissimam in faucibus peloponnessi urbem oppugnaret: rinthios omnes ad Chlidionem eiusmodi repellendam:multiplici bellicarum rerum opere fuisse occupatos:ii nam arma parabant:illi lapideς apportabat:alii urbem muris ac uallis muniebant:alii aliud mutile subministrabant:Diogenes uero sin eius cognomento tanicus: eo ipe corinthum inhabitans: in lato rem tumultu cum o ageret nihil certi haberet: sua nat opera nullus aliqua in re utebat inpaL. liolo suo studiose accinei sun quo habitabat dolium circuquam uolutare festinabat:Interroganti uero amico qobrem illud ageret respondisse sertur:uoluto S ego doliummeunusipse solus inter tot negociosos uirosmciosus hodie deprehendar. os quot in hoc clamoso sticulo:diogenis ex eploaeum omnes Iogicos:philosophos: ac medicos:primis eorum lectionibus:rethorum phaleris exornari uideamusme soli silentii crimine plectendi simus:doliu uolutare hodie tentamus: rem yfecto ardua:ac ntis uiribus longe imparem:cum de mathematicis:de caelo:de astris:ac quod magis urgetide diuin&: quadeo maximo simillimi reddimur latur' esset sermo noster:Nec a me uelina recondita quenam: aut eximis latebris exerta:quae uobis eruditionem aliquam allatura sint:aut composita quae teretes uestras aures demulceant: hodie expectetis:maxima nanq; rerum copia agon imminentis negocii amplitudine obruor:quare in magnis pro opere uoluntas ipsa satis eritiVos igit Circunspeetissimi uiri non alia q& caeteros audire assueti estis benignitatevncompte huic nostrae oratiuculae:nec inulti: uel sexquihoram impartiri non dedistitemini obsecro:cum manilio teste ornari res ipsa neget:contenta doceri.Demathematicis modo dicturis nobis multa ante oculos circunferuntur: rum & fi pleram ostentaticiis gratia in medium asterri possent in iuxta philosophi sententia costietiae oes tang cathenae inuice conexae:diuersa tm rerumconsideratione seiunctae dicantu paulo altius nobis erit ordiendum:no om nimodam sed quaIem nostro proposito in seruituram putemus:sciam sectionem enarrando: Hominea summis philosophis micro sinum non iniuria appellatum q pluribus rationibus cogimur confiteri:atin eo maxime cum mundum omnia continentem d Iici substatia copactu esse nouerimus:altera quide simplici:immutabili: ppetua:at 3 aeterna:altera tra mutabili:continue alteroi obnoxia: gnabili: atm corruptibili:non alitervipsum hominem ex corpore O generatur & corrumpitur:ac mete aeter na qua sapit S intelligit compositum esse plane constat:mente dnam:corpus seruum:hanc imperare: illud iussa exequi si recta ratione uti uelimus necesse erit. cum ita sint:ut utriusque par ro habeas: mortaleς uarias artes in uenere:na quae corpori inserviant dixere mechanicas: uam aliae uictui solii necessaria subministret cuiusmi agricultura: pistoria:uinaria:macellatia:aliae lauru at 3 opi pam corporis elani suppeditant:sicuti codimentaria:cauponia:fatetoria:Aliae quae ad comodiore uiuedi notima nos perducat:ac corpus nξum a sordibut expurgent:ut fabrilis architectonica: nsoria:Ianaria:sericaria:plumaria:caligaria Se hmos. Aliae demum ut homines ab hostiua incursionibus se tueri queat: ueluti militaris Se quae instrumentis Ilicis fabricadis ac dirigendis psunt:stuntWaliae siplures: sicuti
naualis mercatoria:numularia Be id genus quas tang a nostro proposito alienas silantio pterimus.Restant artes illae quae precipue ipsi menti tribuendae uidentur:Cum εἰ enim homo duobus tm a brutis animantibus seiunctus sit:sermone natet intelligentia: e corporis maior ' animae cura geri uideas: ideo ab ipsis liberales artes exquisitae fitere: uarum tres primae in sermone ransi in unu finem tenderes triuii nomine describuntur:Grammatica linguae scia congrue nos loqui doceti alectica rectum sermonem uerus sit an falsus ostendit:Rethorica demum ornatum orationi adhibens:persuadere e natur:Supremam uero metis partem excolit ac perficit mater artium philosophia:quae uti res in me ra homtum uoluntate constitutas:ueI a natura productas praecipue contemplatur.Primae parti deserauit ethica:quae uirtutes ac uitia:queue expetenda nobis sint:aut aspernanda yponit. Quam sequis poIitica quae uiris potificii patiter ac ciuilis magistra: ciuitates regere:decreta sancire:honores: secudum
penafrac pmia:merita aut demetita distribuere consueuit:quibus ultima de re famiIiari subnectu economica: Altera uero philo phiae pars res oetinet a natura aductas:quae hes in speculat de Mitit:res quide omnino a materia seiunctas iuxta xpianu dogma theologia:iuxta philosophorum placita: siderat methaphilica: Res uero mareris imersae ad naturale philosophum spectant: es demu Iicet materiae colunctas: in ut ab ipsa solo itellecstu segregatas mathematica declarat scia: q in sivi gremio qxtuor reliquas artes septe liberaliu numem absoluentes amplectit':quae oes cu in ultima astronomiam tanq in fine dignissimu ordinens non in merito quadriuiu a dignissimis auctoribus appeIIan Earus uero omnium qtitas diuersimode costderata dicit re subieetum:Prima ε n. gna utitate diiudelia sui discretu:at c5tinau:discretsi ex ipsa continui sectione conficitur:caias unitas omnium numeror
seminariu non secus ac punctus idiuisibilis dicitur esse principiu:cuius additidi numeri reliqui colat a ii
7쪽
mnti H epitha Dram deo similem diritieum ipsa sola non ali q deus: insita se: aceste emnimat
impatii bilis fit:a qua hinania ranq prima numi productione genesin materiam mamatn:ac elemet mmatre appeIlauitarinitate uero ipsis formis ideatibus accomodabat:qua masculi dualitate uero seminea didicebat: at 3 ut ex his tribus numeris oes alii generans: oeis in eos resoluuntur: sic ex numeris Oia constare iat in numeros ota re tui no iniuria dictitabat: hae arithmetica philosophabans antiq:qui sua.dogmata hmoi uelaminiti' cooperia: n5 nilii uel admodu paucis quasi quaeda arcana detegebant: ea uero pare I numeros:impares: pariter pares:impariter pares: per se incompositos: per se copositos: speculr at siderat:q ite sani:q solidi: lineares. s.superficiales: circulares: tria gulares:quadrati cubiciue fini: xsectos insuper: perfectis p maiores: Sc quo perfectiqui 3 ex imparibus inter cadetibus numeris mediis coponans: numer praeterea inuice sportiones: multiplices submultiplices Se id genus: ac t de ut uno uerbo dica: oia quae ad numerum absolutu spectant:ipsa arithmetica metie arm diiudicat:
dilum ι uero no in seipo ad sonu relatu: m sica pertractat: q pithagoras semius per malle e imaequalia dera: rdai dissimile extensione: calam diuersam longitudine costituit: Quae totiu ha.
mitoniu3:lesim:tropos.ls.fimphonias tres: diatessaro:diapente: uidelicet ac diapason: qex innoν spatiis: uetionibus coplens': tre dilucidat: haec ora instro gna cromatico: armonico: seu diatonico genere molli ipsius soni emissione: uel gracili in aciem tenuata modulatioe: dirigit de coponit: haec metr : carminum: latrationum: tempora modos s poetas fidicines: ac coraulas oes edocuit. Hac musica eretes ad cithera lacedaemonii ad tibias:amazones ad ca Iam os praelia aggredi cos uere nostra quo tempestate videmus: ad tubarum cIangorem senipedes at sic dixerim ad bella concitati: nocrat ferui limphaticos ac phreneticos limphonia ac modulis curasse: herophilum quom dicunt aegrorum
pulsus tithm collatice dignouisse: eorath motus i nuos musicos digessisse: Quid plura none aiam nostram harmonia esse q plures philosophi tradidere: cum omnes fere eius habitus ipsa gubernari cin spicerent: none Sames ipsae fistulis alliciunt ac tu invitante ad retia saepe decurrui ac uisco falluntur Caelum qu ipsium multiplici suop orbis rotatoe harmoniam sublime reddere a multis est creditum: quadere 6c apud nationes q ples consuetudo fuit: ac legibu& cautum: mortuos ad tum a si catu prosequi oportere:hac sola rone dueti: g, a iam niam ex musica compactam:a musica genita:ad origi nem musteae. . ad casu ipsum musica hac mundana Interueniente redire credant:Geometria huic suta redit stitates cotinuas imobile': designas:quae podera:mensuras: formas:gIobos:solida: plana sit nam. plectens:politionem terrae: ambiturio itudine:diuisione: climata ac circuIos patellos optem meritur lineares ductus:flexus circulares: triangulares anfractus: ad recta norma deducit: Planarrariausu figura aere stas. dieas tres triagulus diuersa politioe facie te s.cl tetragonu:mstas polumniii: Solidas uero sphaerales: ales: leticularex colunares: piramidales: chylidricas: cubi fraxin id mis figuras:discria
natat at 3 seeernilitas aluna dξ geographia q nusi distatia ciuitatsi docere posset:nisi tertiu lat' triagalispoiisgeometricis stibduceret posse hic di optica atm catoptica tasi ipsi'geometriae filiolas subcis,
cu lineas uisuales: I sub oculos cadetesmel in corpore plano ac leni incideres sub alia de alia angulo xu refractioe cosideret uepe ne apposito logius digrediamur ia ad ultima astrologia deuentem': haecu nome seu descriptione ab astro ne deducat: circa magnitudinc mobile maxime uersiastea uero bifaria secta:de motu primi mobilis: at aliam iserio e sphaeram piratris: mayt orbes:q coce trici:ς ue cetrici sint cuiust reuexu atm deuexu describe do: eorum accidisia inpraestae a recursu: luna septiforme corniculata:medi Iunia:dimidiato maiore: lum se Nena: ac totide formas in lumis decremeto repetere optime demostrat: sydem quoq; ortus:obitus: axes ac polos: circulos septetrionale ibistitiale: aeqnocta ale: brumale: australta et laiacu:galaaia:coluros: orizota:ac mediae diei ac noctis circula expriis mit:q dies in anno mensura noctis Iucis aequalita ae copensent:q ue sup excrescant:quo lunaris annus 3sq.diebus impleaticu duodeci lunae tu sole h e terminec solaris uero. u maior diebus heaci Ese. 23s .hoc est annixi 'in ea de ad solis positione i q nuc est luna reuerti: ad sydera fixa unm supra. o. Dis ad caeteros uero plaete taxant magnislixitas expectada:qnm placias umbra ignorare: sole uero ac Iuva qfim lumi e priuari: sole ex ea pie qeu mudo uoluerit ori' sui linea quotidie imutare: idem circulos PaleIIos ani diebus aeqles efficere: limata iuxta horaR diuersitate inhabitabili plaga distinguere: ac ne oobis hic tota ariologiae theorica p capita uelle uidear recessere: alia mulia consulto ptereo: q ex pto: sumo hinbi sciae pricipe fies ea uelit uel p demostratiora geometricas: uel p instrumenta qlibet poterite Ignouisse : Altera astrologiae ps iudiciis ac Inosticis contines: 4 coplexiones tu signo tu Nanelawiihi p accides seu nalse attributas:no omittit: q. s. calida: frigida mobilia: fixa: masculina: seminia:caden, tia: succedetia: ascedentia:des cedetia longa uel breuia sinr:q qbus regionibus: civitatib': arboribus: seminibustatalibus dnanci et planetae diurni: directi: iuncti: fortes: inexaltaticte gaudio dc aliis em aD sectionibus sint:diligeter obseruat: quae osa nobis i qdriptito pio. enodat: cui caeterae iudicia copletes subtendunc sicuti q genituras holum interrogati s:quaestides: horaF electioes: reuolutioes: tu mudivi aliam res:ediunctiones planeta N:eclypses lunatiuimulationes tepo : alteratione aeris ac cometa
tum portetosis apparitione patefaciut; Pinxemo de imaginibus ac sigillis:q optie caluerunt indi is,
8쪽
prema ariolisiadipte n5 esse esa despiceda: sed qm de hmin uerba serere sacra Ma migione prohibemur: Minde iplam una cu suis germanis at 3 alunis: magicae necromatica:geomantica: auruspicina: chiromatica: atl hmoi relinquemusiad uera altrologia item breuibus recurretes.Mae primi ut plerim ac firmat: ethiopes iuenere: προ si aeqnomu in Ictes:ac serenissimo aere ficenteς: sydem cursiis potui xint facilius obseruare: Aegyptii poli hos se elaboratu opus magis elimatu reddidere:mctes: & a nos in rodiaci diuisione edidituetes: Quos sequii sunt aphri ait babyllones: ac tande i graecos p orpheum defluxit astrologi aetatas huius sciat cultoribus reueretia e hila: ut primis illis Uibus teste luciano F strabone: iter atreu ac thieste fratres: ut regno potiri deberet altercatio cecidissis si altem altiologia supasset eli argivi ad regni culme extollenda statuerit:thieste ferui:cos ellatione arietis diligeri ter anotasse:ex quo de mithologicae poetae sibi ariete aureo uellere tectu nata rettulerui: dehie a late raptu: Atreus uero stam motu solis primo motui quodamo oppositu primus declaratur ac mussi occa sum: solis ortu posui qobre sibi graeci iperium tribuere: Fabulae hic multae adduci possent quibus lace clarius apperet: astrologia apud antiquos i maxio pcio extitisse: Belsoroson .n. aici non aequo alato caelos ascendisse: de tu atl icam: ehdimione: ac maceoenta quis opisos fuisse astrologos denegabit cu endimione Iuliae: phacetote solis cari descriptu suisse certo sciam l. id sibi uelle creditis Satur nu a Ioue ligatu: ac exilio Netuo damnatu: nisi ς, suo tardo motu in ultima satietase s aera maxiσa nobis remota sit collocatus: Licurgus ille legii coditor sumus: no absis astrologiae scia leges lacedaemoniis sancies: ut nonisi semiiuio ad bellas diret cautu relisi: Ac demu oes fere getes magno honore astrologia Dsequias inuenio: pter ipsios arδ adesa in motiu couallibus positi:nd adeo aeris serenitate gaudetexamologiae ignari: se an luna genitos gloriane: Poetis hinc materiam exhibetes: Pana I arca
dia graita: qa siluestres ac rudes holes:n5 nili rude ac siluestre deii nouerat ee colendu: Thalete mile fiua prim'sapies dict'est: ursae maioris naualisi, astrologiae laetore: primum iter mos de astrologii tra ctasse cicuius disicipulus anaximander milesius:de mota octauaespae: cursu ac natura sydeu multa sicci it Huius denim sciae celsitudo uel eius demoriatijibus q bes mathematice sapma certit is gradu obtinet: uel inuhoc est caeli ac sydm dignitate cdprobas ido tade unica Gne cocludi exu αα mortalia faelicitas in inam aeternaμ contemplatione cdssistat: o hoc et hi.x.asser tetilla q ad hinciunem facilius ac certius ducet scia: nobili lar ac potior pcaeteris erit iudicanda .Haec si vie questig tia nume, ex Hrbiu multitudine nobis ondit:quo tande i dei cognitione p qua facile deuenic ut sumo pere nobilis ac in primis expeteda celeas: cofiteri copet Iimur:Nec th de re suspicor et astrologia tanquana ae falsam Oino asipernens: cptem si circa pnostica se ext edit illa principiis sacrae nostrae reictioni repugnant affirmares: msi te aduertetit mo no repugnare: imo multo magnil sit puta G, corde fore demendet: illi nam mudu genitapricipiu huisse:phi e tra ingenitu aetrinu ee: illi deu idiuiduoμ cura gerere: pN ptima tam si timoi iseriora curauerit uile dnt: ac demu illi holas sua libera uoluntate cotra stellam influxus Naristac illos qli emedare posse colendui:aeqle coringentia: si mi negat admittetes: b 'reel e discussis no astrologos une illos q as resonae infensi sunt lum e danandosce sebim ':ca phi a fide denti nome sibi ascribae: astrologi Udei cocordis nometa insequanse abhorreat ac detestenemo discerneres phos post multa: longa ac cotinuam lectione:9d pace em dixerim: nihil pretopiniones uarias Psa. Ari.de antium phou assem ac nihil fere p demoliratione si si a priori demonstrare: astrologos uero i pte Callim theorematu: nihil opinatu d tin mathematicis ronim c5probata
at 3 deductu admittere. an tu deni ornameti alch utilitatis haec neapsessio mortalibus atteratica oes tu mecanicae tu liberales artes ipsa mmor indigeat: satis olb'patere pot: carpetaria nam iis quo ligna carie no pallata ictaeda sint: ab astrologo assiumit:nautica ex hac turbines pallas ac uetos puc. det: at metaria sili quo ipe N emisiarii equas: tauri uaccas:inire debeat: agricultata ips quo semina in libet terrae comit teda sit ab istam uirit: metheorologici quo pluuias:uetos ac aeris quaslibethnessio, nes declararet si huiusce ignari meruit: medici sine eius cognitioe sanguinis minutione aut farmacu
ris quo pacto no nili cu periculo administrabut Ea uero osa at 3 alia multa quia ex an dictis facilepcipi psit:ne ad hamanitati uestris ta benigne nos audietib fastidii aut inc odi accedatrio ad n urae Monis calce deueniemus: No sum nescius. U. clarissimi. plerosi ues tu hodierno die hac couenisse non quo aut doctrinae q in me uel nulla uel p exigua est: aut suavitatis: us oblectatiost: si praestareno possum aliquid Gsequi se posse putaret: d poli' ut primu huc nostrae laudis aditum sua retia Eccospectu honestaret: Vobis uis othas cu meritas as .p sumaeon i me humanitate reserre no quia: quas tfi possum ac potero amplissimis uerbis nuc ago ia heo: agat 5c hebo dum uiua: Vobis uero quibus una mecu in hoc annuo munere uersati est animus: oe meu studiu:oem opam: diligentiam 3 poli. or mullus Jc. n. labor difficilis: nullii in comodsi graue: futum est:- in re uram id eo cognouerant: atm utinam tantum possim quantum cupio: Praeceptorem tame mε fore renuo:comitem potius spondeo:de quicquid de lactionibus nostiis scire cupietis: id ego ipsum una uobiscum scire conabor
9쪽
Sfulas Laurentius a porm Cabalienus: Oatissimo attium Doctori: ae Astro giae consultissimo do, mino Bartholomeo Vespucio stelicitatem.
Vantum mihi sem de tua eruditione: sim pollicitus: eruditissime Doctor: quam id iure po
tuerim: ma per tamen ex iis tuis: in Sphaera mudi annotationibus: quas 11xime decentissimo ordine distinctas: ad me dederas: idibus Nouebris pspicue accepi. Quibus certe sum tuo Lgenio at diligentia no mediocriter delectatus . in Astrologia.n. Polyhistor nucupari meri. tissimo potes. Eniuero q in hoc Codice salebrosa an hac sentiebant. adeo ea conixus es levigare: obscura Illuminare: nodos enodare:tormosa corrigere:ut unicusty poterit esse familiaris: suum quasi manuale:& ad Astronomia capessenda Enchiridion: in qua fi quid durum uidebie: id castigationu tua μeχ politione emollietur: ac levigabis. Et sicut non minus libenter diligenter iugi labore opera dedi sit: ut opus castigatissimum publicare Aoisil in eo nocturna caligo imista luce discutere . ita ego si Aro haec tua anno tamenta candidis lectoribus minime futura ingrata: minimem infructuosa: incubentibus potissimum Astrologiae.Quae quidem cognitio studiosis sol t esse no iniucunda. Et enim a rem terrenarum contemplatu: mentes nostras euocat: ad spectanda caelestia: ad cursus sederum: status peli tandos: ad superas sedes noscitandas.Haec sane efficit: at homines parum a diis distare uideantur.Sed ut a diuerticulo in uiam reuertamur: addidisti operi quodda Roberti compendium lincontenfis nunqeditum: quod sciam: ac quaestiones Cardinalis Cameraeensis haud inutiles: necnon figuras complures mathematicas:quae ad scientiam pertinere uidebantur:quae usui nobis egent: prodesse'; posteritati. Taceo copiosissimam G disertissimam orationem quae oratorias omnis uirtutes complectitur: quam item more pictorum Par ergon adiecisti: qua ueluti condimentis Nauseolas lassescentis conuiuae sto, machus reficeretur Docti. n.reperiuntur sertam multi: d qui idem εἰ ingenio polleat: εἰ eloquio: eorum est in numero reponendus 'quo e raritas cum phoenice comparetur. Floruit eloquetia Demosthenes inter graecos omnis: Sed idem fuit ingenio tardiore. Videmus etiam poetam eminentissimu: ora . tione pedestri minime ualuisse: Uersu uero cIaruisse plurimu contra. M. Tullium seoluta oratione fuit illustris:cum ne posteris quidem locum dederit. At uersu suisse indocto simillimum:& legimus: de iudicamus. autem Bartholome ut in hoc uidi Gymnasio Patauino no magis uno genere: qalio: at palio delectaris. m nullam scientiam intentatam reliqueris:quod nemini unet latinoR mrtasse con, tigit. Perge igitur quaeso prout facis.Haec. n. tuae naturae docilitas: Haec multiiuga doctrina spondent talem te futurum: ut quandocum in patriam repedare destinaueris: domuitionem capescere eris non minimo illi emolumento: atq; ornamento. Vale Sylvium tuum ut soles ama. Patauio quarto Nonas Decembris: a natali christiano. M. d. vii.
10쪽
C Quaestori pata uino Laurentio donato Patricio Veneto Franciscus Capuanus Sipontinus Arti
uni ac Medicinae Doetar. . S. . P. . D.
Ametsi humanae uitae imbecillitas Laurenti Donate uarii cassust quibus nostrae saepe cogitationes in medio curriculo franguntur atque corruunt me crebro admonuerunt: ut nistros comentariolos in sphaeram tandem exiberem. Eos tamen in nonum annum Horatio' auctore constitui praemere pariter & quiescere: ut ad eos aliquando tanquam alienos redi. rem18c ut ad posteros emendatiores peruenirent. Verum quom per icertate non mediocri teneri de si derio cognoscendi syderum rationem & legem: ac caeli structuram elegantissimam: unde & mundi nomen inditum est opere precium duxi praestituto tempore non expectato nostras uigilias repetere tuaeseque pro uiribus non de esse uoluntati. Nam qua uis minime lim nescius: tui ingenii acumen humanitatis studiis ac philosbphia exculti nostra non indigere expIanatione. Tamen hoc te labore reipublicae detentum curis leuandum existimaui:quare innata humanitate qua litteratos omnis am ecteris alis ues: suscipe hoc munusculum meae in te pietatis testimonium. Quod quatulumcunm astrononaiae studiolis collaturum lit: id omne tibi acceptum ierant.Vale mi unice patrone.
cIoannis de Sacrobusto Astrologi Celeberrimi Spericum opusculum cum breuiuutissi expositione Eximii Attium ac Medicinae Doctoris Domini Francisti Capuani de Mansit edonia astronomiam in Patauino Gmnasio Publice Legentis Feliciter Incipit.
Icut uult phi Iossophus in principio sui Iibri de anima dupliciter scientia aliqua no-; bilior alia praedicatur: primo dignitate subiecti: cuius ratio est quia subiectum est
materia & causii circa quam scientia uersatur Sc est modo no est ambigenda caelo ris aequalibus causa nobiliori extate effectum eius esse nobiliore: 65 hoe est qd' idea praefit' philosophus scdo de caelo. xii. metha.&. xvi. de animalibus cosirmatia me lius est parum scire de re & subjecto nobiliori q multam de uiliori:quare melior escientia nobilioris: atmo ob scientia uilioris imperficit δἰ uilescit ut id e . xii. me ha, . physicae ς, no eet nisi uilitate subiecti: certu e igis scientiae dignitate ex subiecto de . materia circa qua ipsa uersas attedi debere: scdo scientia nobilitas demolirationis certitudine Sc mo procedendi : qiii cum ro Ermalis scietis sit caussae cognitio:& ex ea ad effectu poes sus ueΙ ecotra in duplici materiae demonstrationis ut habee in prio poste. qto huiusmodi noticia e e firmior est: tato de scientia nobilior: talo autem noticia est firmior: quato processiis certior 6c demonstratio uigoroiior: quare certitudine modi demonstradi scientia qua libet nobilitatur: astronomia auλtem utrois modo reliquas scientias uincit& excedit: primo quidem nobilitate labiecti: subiectum nan. eius est corpus caeleste quod ueluti inferius declarabo per corpus mobile circa medium imporatatur: tale aute cum sit substantia: nobilius est subiectis sicientiaF mathema quae quidem quantitates sunt: ut magnitudo: de numerus mi omnes fatent praeterea quoniam in generabile icorruptibile quod nec intentione crescit: nec retractione minuitur: nec uariatione permutatur: sed semper in propria uisuae se naturae stubsidiis nixum custodit:primo de caelo & mundo:qd ob eius excelletiam Iocu nobiliorem altiorem ac principio primo propinquiore sibi uendicauit:& mediator astraeton fit corruptibiliuRuer.primo caeli commento uigesimo secundo:quinimmo omniu generibiliu εἰ corruptibilium cauissa ex omnia sententia philosopho : corpus caeleste inter omnia corpora praestantissimum est: qua de re astronomia excellit & mathematicax scientias & naturales disciplinas: minime autem diuinam. Est S secundo scientia haec nobilis S dignissima demonstrandi certitudine te firmitate: probat nanque Bedemonstrat certissimis rationibus uideIicet mathematicis demonstrationibus: in quibus nulla interrupitur ambiguitas: sed retinent certitudinis gradum supremum Auer. secundo me thaphysicae comemto.xvi. testante. qua de re ratione procedendi 8c naturalem excedit A diuinam non autem mathema.
δἰ hac de causa phi Iosophuς secundo p . uocat astrologiam mediam inter naturalem te mathe. perparticipationem: participat nanque naturalis scientiae subiecto immo nobi Iiori parte eius subiecti: Mideo ea dignior: modo uero procededi ut te mathematico: ut est uidere in libris theoricae astronomiae: praesertim in AImag.pwIe.& ideo certissima est praedicada.grandis est igitur dignitas de utilitas astro nomicae disciplinae: quam quoniam nemo bene adipisci poterit absin hoc opere sphaerico: cum i eo radices principia de indamenta quibus ignotis astronomia periclitabitur: breuiter succinae 8c ordinate aduntur: quare nouitiis hanc disciplina cupientibus aditu est 6c ilia patens: elusidem operis quata sit utilitas dignitas de excelletia facile liquet: ausim nam dicere εἰ fateri esse tantam quata est totius scientiae: quin imo i eo tota theorica astronomiae in uniuersali cotinetur εἰ coisso: huiusmodi nal pars inseta uersiae circa figura de litus uniuersi de peipue caeli circa motus primi mobilis: dc orbes de motus inferiora siphaerase: quae ala si sis bene colideret i hoc puo ope consectedet: spriona tractatu heuraαλ