장음표시 사용
1쪽
Clarissimo doctissimoqi viro. D.M. Antonio colareno illustris imi Senatus veneri apud Paulum .il Ir Pont.Max. oratori Dignissimo Iacob Mantinus Medicus Hebreus . S. D. Solent fere omnes vir Humanisset lucubrationes suas primatibus inscribere,ru ut inde utilit tis aliau referat,tu et ut ipsis cotra nouitaris inuidia magni nois Authoritas suffragetur:Ego, vero,cu supioribus dieb' primhut vocant, senprimi libri Avicenae ex hebraico,quod quide nihil penitus ab ipso Arabico sensu discrepare,norut oes,Vel mediocriter eruditi, in latinu trastu teri, re ade medicoru comunitati no inutile: id ii presentias copuIsu quoruda plo tradeducu rauerim tibi itegro philosopho amicorul oprio ac nobilissima pia pra decorato. iure dicadu duxi,cu,ut illud celeberrimo pbatissamoi nor iulustretur tuortiret,ut sit tibi meae erga te obser
uantiae fideli Memoria . di quoddam quasi pi
gnus amicitiae nostrae. Erit tuae livanitatis munusculu hoc qua tuli ut fit,hilari benignas fronte acceprare. atq; illud cotra detractores. authoritate tua defendere,quod si tibi caeteriss rbata iri cognovero. dabo opa, uti dies. Ptimam fera
quarti libri Avicenae,q i publicisgymnasiis legi
soler , ad communem utilitatem in latium sermone et transferam. interim cura Vt valeas,
2쪽
commentarium medicum lacob Mantino hebreo Medico Interprete.
filius servitoris Dei Synae laudetur Deus laude,quae ei dcbetur,prout dignitas suae naturae exposcit, amesaq; benelicientia & miser cordia, qua erga prophestas usus est'. Cum ex famis liarissimis meis fratributi quidam cui pro virili mea parere deuinctus summe summopere rogasset, Vt de medica facultate commentarium aederem, qui eius fundamenta, generatim ac particularim: ita complecteretur, vi officio compendii fungeretur & simul cu breιisitate, di lucidam & integram explanationem quadam methodo comprehenderet . Ego quisdem illius de*derio obtemperaui,ino circa de rebus,Vtrant medicinae partem rheoricam vi delicet di praeticam continentibus,tractare pros posui, deinceps de communibus regulis iudicio' rum virium medicamentorum simplici u. Vox de propriis ipsorum demum de morbis, qui sin gulam corporis particulam infestant fermone
3쪽
habebo. Primos ab illius membri dissectione.
. quam Anathom iam vocant, eiusdemi usum initium suma m. At singularium simpliciunt membrorum dissectionis antea statim, in primo libro generali., mentio nobis fiet . Cumq; illius particulae secandi rationem expleuero,incipiam. Vt plurimum de eodem, modum,quo sanitas iistius conseruetur monstrare. Deinceps generasti oratione, unius cuiusq; aegritudinis summas atq; causas mcthodosq,quibus de illis iudicium sumitur, & curativas methodos , communi desnuo sermone ostendam e inibus uniuersalisbus rebus expeditis,ad particulares morbos,me conuertam,di de maiori eorum parte,primo ius dicium commune,& propriam eius defininitios i' nem,caulas di notas explicaborpost haec ad pecu bl liaria di propria iudicia,me transferam , deinde generalem curandi rationem exponam. Hinc iterum ad singulas curationes,quae singulari medicamine,tum simplici tum composito fiunt, redi. ho. Id vero quod memoratum fuerit de Medicamateria simplicium,morbis accomodatorum in libro de simplicibus medicaminibus in tabellis, quas coloribus describere statuorquemadmodutu lector,ubi eo deuentum fuerit videbis,illud id non repetam, nisi fortasse minimum qniddam, lDe compositis vero, in nostro commentario,co in
4쪽
positionum, quod Acrabad in arabes vocant, mentionem tacere commedius erit, quem qui deni librum ultimo aedere statui, ubi illorum usus ac modum, quo confici debeant, enarrahimus. Cunq; hunc etiam compleuero librum, ad eum, qui de rebus quoq; particularibus tra etat. iterum me recipiam, cul peculiare erit, de aegritudinibus, quae nulli designato membro, sunt propriae tractare. In eundem quoq; locum decorandi rationem reponam:in quo etiam lishro eadem utar,methodo,qua usus sum in particulati libro,qui proxime,hunc antecedit, postqvero, di huc expleuero librum,data occasione,librum compontionis medicamentorum iAcrabadim nominatum,tandem emulgabo. Ceterum
hoc commentarium nihil conferet illi, qui huius artis prose r haberi volet,ad eam se applicueritmisi potissimam eius partem sciuerit eandeq;
memoria retinuerit:nihil enim est in eo tam exi
guum quin id medico sit necessariu : & si quid in eo superesse videatur, id profecto adeo mimini erit moment ut in nullam considerationem venire possit: si autem deus gloriosus longeva mihi vitam dederit, ac prosperam fortunam, Aliam inde institutionem parabo: Nunc vero hunc aedam commentarium, quem in quinq; diuidam libros hac.s.serie deo optimo fauente.
5쪽
6쪽
primae Fen primae, libri primi, De diffi
Ico Maedicinam,esse scientiami ἰ - qua dispositiones humani cord poris noscuntur:quatenu Sh mo sanus estμ a sanitate reces dit,ad hoc ut illam presentem tueatur se eandem cum recesserit restituere Conetur . posset autem quispiam obiicere maedicinam diuidi in theoricam & practicam nos tamen rotam ipsam theoricam fecimus diccnδdo eam scientiam esse . Nos vero sic dicenti statim respondebimus,ac dicemus quod quemad modum quidem in artibus dicitur esse,aliud appiam theoricum,aliud vero practicum , itide in philosophia ess e aliud theoricum, aliud p. aetiscum, sic in Maedicina quoq; dicatur,esse quiddaeius theoricum,quiddam vero practicum,quid autem sibi velinteae dictiones siue theoricum sio Me practicum,in qualibet tali diuisione, non est presentis loci,nisi quantum ad medicinam attis Det,declarare, sed satis interim esto non eas eadem significare rem .nisi in ipsa maedicina dumtaxat: Cum ergo maedicina diuiditur in theoricleam di practicam nemo existimare debet unam
7쪽
duarum maedicinae partium esse doctridem scieriae. alteram vero operariam, quod complures hunc locum inuestigantes sunt opinati: Sed scire debes utram hactenus nobis, idem denotas Te,neutranq; maedicinae partem esse aliud u scietiam, veru m priorem illarum esse scientiam fundamentorum. Alteram vero esse,quae docet modum operandi: Sed illam proprium nomen scietiae seu theoricae,hanc vero propriu practicae nomen sibi vendicauisse,per partem ita* theorica intelligimus, id cuius notitia, cognitionem, vel rationem tantum prebet , net ullum Omnino perandi modum respicit,ut cum medici dicue genera febrium,esse tria,aut temperaturas esse Mouem.per praeticam vero non operari in actu Dei corporis ministerio uti r Sed eam intelligi mus partem medicae scientiae, cuius notitia consalium prestat, quod quidem nihil est aliud q declarare modum operandi, ut cum dicitur in medicina calidis abscessibus in initio te debere id quod repellit di refrigerat di particulas membri condensat apponeret Deinceps repellentia mollientibus admiscere tu tempore quo aegritudo consisti solis mollientibus contentu esse oportere denis tralacto aegritudinis vigore usq; ad inclinarione, mollientia,q dissoluant. satis esse ex
Geptis saltem abscessibus ortis a materiis, quas
8쪽
principalia membra expellant: sic igitur haec doctrina , consilium suppeditabit , quod quidem modum operandi tibi monstrabit: Quale ubi
has ambas noueris partes, Vtramq; scientiam de contemplativam& operativam simul adeptus eris etiam si nihil penitus operatus fueris . esino praeterea potest insuper arguere, dicens affectiones humani corporis esse tres sanitatem videlicet, Egritudinem, & affectionem,quae nec sanitas nec aegritudo est . At me duabus dumtaxat partibus contentum fuisset nam qui ita dixe/rit , si animaduerterit fortasse non alterutrum horum colliget ex verbis meis necessario siue iis
tam scilicet affectionem tertiam possi isse nos,fisue omisissetTamen si huiusmodi affectio necessa aria laret,profecto cum dicimus recedere a saniotate possunt eo verbo intelligi & aegritudo,& sis mul affectio tertiae cui isti nee sanitatis definitio'nemr quae diffinit sanitatem esse habitum aut dispositionem rex qua operationes ex suo subiectb incolumes proueniunt, ne huius definitionis oppositum competere asserunte Nisi sanitatem pro arbitrio suo forte definierint, & aliquas suppositiones non necessarias in ea spposuerint: Ceterum de huiuscemodi negocio cum medicis disputare non decet,nec in similibus contra eos
altercari conuenit: neq; talis disputatio eis lipsis
9쪽
vel illhqui contra eos pupnauerim, quicu utilita/tis in medica facultate afferre poterit huius .n.
negocii veritatem dignoscere. ad principia alι terius scientiae spectar. Caput Secundum primae doctrinae ide subiectis maedicinae,
Vm iam facultas medica, humanu coro C pus ea ratione qua sanum est a senitate recedit consideret: non autem ullius xei scientia paretur,aut absoluatur nisi per suas caulas si modo causas habeat, opere preciu est. in Maedicina,causas sanitatis di aegritudnis cos gnoscere. Sed cu sanitas di aegritudo earunde ncauis quando appareant, quandoq; Occultentur, ac latean bita.Vt sensu non deprehendan tum est . cuiusq; rei notitia habeatur per notitiam causarum di principiorum suorum. si latrem causas & principia habuerit t Non sdum ea tamen notitia absoluta est, nisi acce/cat accidentium ipsius 5e rerum essetitialium
vel propriarum eam insequentium cognitio. Ge
co in medica facultare Accidentia quooe quae sanitatem vel araritudinem consequuntur dignosci par est r At in veris scientiis iam monstra
10쪽
nera autem causarum sunt quattuor ,Videlicer, materiales, effectrices, formales, di finales: Causae matcriales in medica facultate sunt quidem ipsa subiecta per qua ,sanitasti aegritudo consioderaturi. Subiectorum autem propinquius est mebrum aut spiritus, remotiusuero sunt humores, rem otissimu sunt elementa ipsa, norro haec duo posteriora uni subiecta di constitutionis feetiam alterationis, ex horum namq; compositione di alteratione resultat,unum quiddam ,ista singula complectens,quod quidem,alias temperatura lias formatio est Temperatura quidem ratione alterationis formatio vero, propter eon
Causae autem effectrices sunt, que dispontiones humani corporis transmutant&custodiunt , Ut Aer di quicquid ei annectitur:& cibi:& aquae t de potus: di quicquid cum eis comprehenditurivacuatio & retentio. Regiones &habitationes,&quod cum eis comprehenditur. Motus & quies tam Animi,qua corporis huc etiam pertinent, somnus divi lia-Transmutatioq; aeratum eariadem Varietas,& sexus atq; artes & consuetudi nes. Deniq; res omnes:quae humano corpori
aliunde incidunt, siue illud tanganr, siue non tangant, siue ipsi naturae diueris suerint siue noaduersentur. a