Elenchus priorum investigationum Veneris planetæ exercitationis astronomicæ gratia expositus ab auditoribus scholarum superiorum in templo S. Joannis Evangelistæ patrum Societatis Jesu publice habendæ anno 1727. mense die hora

1쪽

N stet promue tam veniens age Lucifer almum

2쪽

PRAEFATIO

ENEREM Planetam inter ea, quae ex Terris conspiciuntur corpora Divinae Pulchritudinis Speculum splendidissimum ' Amor rerum Caesestium

contem elari, atque exponere jubet. Cum enim integra extent clarissimorum Virorum commentaria in Solem, in Lunam, in Martem, in Iovem, in Saturnum, Cometas, lixas; cur Venus eaque non vulgaris , ac flagitiosa, ut propterea puderet eam prosequi, sed pudica, & Caelestis peculiari carere debet Interpretes praesertim cum idcirco oculos a natura datos sapientes praedicent, ut corporum Caelestium pulchritudinem intueantur: Venus autem sequi nescit Stellarum omnium pulcherrima semper est habita. Quamquam hoc ipsum ejus nomen non tam unius Planetae, quam totius naturae Caelestis interpretationem expostulat. At in rebus adeo sublimibus, de quibus si ingenitae consulantur deae id uirumscire licet quod ηihil fiamri in quis erit

Da a Stollastondida, se matutina Ap . XXII. as Sol autem est speculum inaeeeis moria talium oeulis divis majestatis. id. r. Metam post nem, ieeronem, c. exHomeri Iliad. XXII. eirca medium V. Laistrum in vita Socratis , Plat

3쪽

Magiste, Amor, non caecus popularis,in noxius, sed ille immortalium pulcherrimus, qui Chao superveniens universa invicem antea pugnantia in ordinem redegit, tranquilla pace composuit, discordis concordiae nodo ligata temperavit. Is cui in more est ex ignavis feliciter audaces reddere, ex rudibus, vitiosis virtute praeditos , ex imperitis eruditos dictum enim

antiquitas fuit f Amorem vim habere ad omnia lonesta facinora haudendum, o ad res novas laudabiliter hientandum impellodi quamobrem Plato eum nihil intentatum relinquere dixit: nam ct de taciturna facindum, O de subrastico scissum reddit, ct de negligente industria is desecorde impigrum. Ille inqua, qui MUSICAM 3 DOCET AMOR, quamvis antea sueris rudis quod

Veterum effatum mirifice a Sapientibus celebratum accepimus Musice vero nosse, inquit Mercurius sibi est

aliud nisi cunctarum reram ordioem scire. Neque solum Musicam docet Amor, sed etiam jubet unde Socrates homo caeteroquin severissimus,4 in extrema sua senectutea profanis amoribus alienissimus audire visus est hane vocem sibi jam seni iterato imperantem ' fac o Soeruare Muscam. Quare nec juvat temporis inopiam praetexere, aut nebulosi aeris inclementiam causari, aut alias excusationes praeseserres ubi enim Amor jubet, omnino parendum. Si quis ergo nos rogat cujus jussu, quo magisterio, quibus viribus tantum opus, sive minore aliorum solicitudine, sive alia de causa quae nostra felicitas est praetermissum aggrediamur unica vox responsionem dabit simul Qexcusationem, Amoris habet enim senus Caelestis suum Amorem Scilicet

4쪽

dixit. Hic in urbe Etruriae Principe ubi versamur privatas Literatorum Bibliothecas reseravit, quorum humanitati singulari gratias habebimus quidem semper,

pares tamen nunquam referre Valebimus. Arretia βquidem hominesprofert iugeniosi mos, ct ad omnia idoneos, .... humanitate facile Etruscos omnes antecellunt, quemadmodum

sermonis elegantia. Amor Astronomicae Speculae defectum supplevit, superatis vel arte, vel instrumentorum subministratione, quae moram iniicerent dissicultatibus Amor vel ab extremo Oriente novas submisit obse Vationes , quas suo loco proseremus aequum est enim suum cuique reddere benignumque orbitraris Plinius ' in, ct plenum ingenui pudoris, fateri per quos profeceris. Quid plura Absit verbo invidia, eo videtur Amor jam pervenisse, quo potentissimorum Regum munificentia nondum potuit pervenire. Quod propediem demonstrabit, ut spero Clarissi. CDomissimus Praesul, idemque Siderum observator diligentissimus Franciscus Blanchinus unus ex omnibus qui ante aliquot annos ea de re exorati sunt, cui sthci sorte contigerit post dubias Cel. Cu i Senioris suspiciones is post irritos aliorum Astronomorum conatus, centum palmorum

telescopi maculas Veneris intueri, integramque illius Planetae revolutionem circa proprium axem definire id vero quanti intersit ut Venus fiat Planetarum Systematis Magistra alibi declarandum : nam in hoc brevi indiculo, qui praeter nomina Graeco-Latina praeci-

im In Argonautieis. t ma o Luci in Triun is . Com. XI. Dies. s. pag. 1 f. o a Plin. Nat Hist. L. g. Praesin venere maeulam deprehendere potuisse. t f Epistola ita habetur in Iournal des Mais vans A. 1667. p. 37. Edit. Amstet. t a resertim Hvenit ut frustra quaesivit ma

t 3 Ab anno et 1 sed rescripsere eaeteri amici eulas Veneris telascoploiso pedum ut resertuniveri quantalibet adhibita diligentia nullam L Cosmoth. l. x. 4.

5쪽

pua propositiones Existentiae, Causaram, orabasiam Veneris unice complectitur locum non habet Placuit tamen in antecessirin annunciare, tum ut Siderum inspectores, laudati Praesulis observationes mensibus Augusto, CSeptembri, quando hoc anno 1727. tempus erit opportunissimum, confirmare queant, sic enim ex pluribus testibus cognitio exploratio consurget tum ut constet universis de nulla re esse desperandum s ubi Amor jubet, ac docet. Tu vero Regalis Scientiae praesidium, & decus, quem in aenigmate tantum nunc alloqui fas est si munusculum

hoc levidense excipere non dedignaris, id gratia tua,& patrocinio praestabis, ut integrum opus offerre possimus.

Phospborus est ortu Venus, occasu Hesperus at TU Hesperus Eois, Phosphorus occiduis.

6쪽

INDEX NOMINUM GRAECO - LATINORUM

VENERIS PLANETAE L

a. ENUS PIA II 8 Nat Hist. EMERIS STELLA Cic. II de Nat. DD. Graece ἀφραδμη vel α ροδιτης - ἡ Granin Isagog e. t. aris Isag. I 6. t . . CGELESTI Carthaginientium, Platona in Convivio Gaula, Romanis UENUS'HLESTIS non solum nostrum Planetam, sed totam Naturam elestem significat, quae in Sirio, Venere, auria praecipuas in Caelo sedes habere credebatur.3 IUNONIS STELLA imau Locrusci de Mundo. Imιur loc cit. . STELLA ISIDIS ab AE 3ptiis Ac Plinio loc cit. s. STELLA MATRI DEUM SEU CYBELES 4 re' de ιιni loe cit. II. g. 6. I URI UNA MINOR ab sνοιuis. Haec generalia ubicunque 2 reperiatur.

Nomina Veneris Matutinae.

. HOSPHORIIS Martial. III. xx Graece pMσφόρος Gemin Isag. I. S. LUCIFER Ουid. V. Metarn Plin. loci cit. iacis. OUS Uirria Georg. 188. Belvius Cinna in Smyrna Gratte Εωο Plato apud Laert. lib. III. 1O E ωσφορος. Tat Isag α et Plat in Epinom pro uo a Latinis dicitur PRAEVIUS AURORI in Heroid. tr. FILIUS AURORAE apud Isaram XIV. xi ex versone auiu, e. . STELLA DIURNA . Putit in Menaechmis Act. I. - 1. a 3. STELLA MATUTINA. Ecclesiastici L. 6. t Graece ςηρ aeriue Apocalyps XXII. s.c Graece legiti irra Fidem ας ηρ ρ νοεῖ, . d. telis ιιMetitio su ingemurali publicis Ecclesiae supplicationibus t Graeci canunt a zρον πρωι τὸ , cir . IDALIUM IUBAR. CDωdjari in Nuptus Honorii ode IU.α simpliciter IUBAR Vare lib. VI. de lingua Latina .rs. STELLA DIANA dicitur a Cororis is a in Iob. XI. r. non sine suspicione quod haee vulgi appellatio deducta sit ex Diana Lucifera veterum.

Nomina Veneris Vespertinae.

I 6. HESPERUS Iimm Cicero x de Nat. D. Metil. es. X. 7. Senee Hippolyt. Α. 2. Chor. gr. VESPER masculino genere apud Virgil. I. Georg. 61.r3. UESPER apud Nomum . Tti ria Dotata. s. E: PERUG res in Medea Acl. IV, in CSOro xo. Et, PERUGo Plaut. Amplii tr. versu ris orti lib. IX.LI NOCTURNUS Pl.tut Amphitr. Stat Thebaid. I. Hieron m adversus Vigilantium. 22. NOCTIFER Catuli Carm. Nuptial. 3. UESI ER neutro genere ex III. Uareonis de Lingua Latina incertum sorte enim loquitur de te inpore vespertino. HESPER, in vulgarinus exicis eorum tamen exemplum apud Veteres nondum inveni, VESI ERUS quanivis spiritus asper Graecor ut in U Latinorum lac immigret. Veneris nomina apud ali .is gentes, nondum dictata In Vocabulario .... haec tria desiderantur euere, Ipero io 1 tiro, qui Sus da potest Uuperugo in grati animalilae to 1 in adipist. ad D. Berraru Castelli Q. Dec. 6ro.

In magno nomino ambitu es.

7쪽

INVESTIGATI EXISTENTIAE

VENERIS PLANETAE L

Planeta in aeti amabiliori praetinnibus Stellis limine, um caeteris minoribus coruscans majori splendore, perpetuus Solis comes, a quo vix ultra unum signum cum dimidio digreditur. Hunc UENEREM appellamus: PHospmstu si praecedat Solem matutinus: HEspERUM , pertinus subsequatur. INTERPRETATIO I. Venus certis indiciis cognosci potest: iis praesertim , quae in praemissa observatione, sive Astronomica Descriptione assignantur: motu nimirum , lumine,, magnitudia a parentia Phosphorus autem non est distincta ab Hespero Stella quod ante Ibycum, Pythagoram notum sui AEgyptiis.

Enus eum maxime fulgeat, nequis diu carerespectatoribus, adem

que, nec prodre nec sese sub cere nemine Aretente. Ex quo autem habentur observationes, rememoria eiustissimae, quae tamen non

excedunt paucas annorum miliadas , singulis annis es si neque umquam dei potuit tum primum apparuisse . Im numquam audium es Planetam ullum primarium in aliquo saeculo de novo extitisse, aut stibis in lucem erupisse. INTERPRETATIO IL Venus condita est in tempore sub initium Mundi, non tamen primo momento Ejus natalis dies caeteris sideribus communis fuit quarta mundi dies, etiamsi substantia, ex qui constat, antea genita, sive concepta dicatur.

AB omni veterum saeculorum memoria Venus constans fuit in sua varietate apparentis MagnitudFnis, Luminis, Motus m. de quibus insequentitius Fertur tantum incertus rumor tempore agis I in

ta in duplici genere observationum V. - Astron. n. 4. at, rustis de Civ. XXI. g. ex amne l. dragente Pop. Rom. hie ex Cas, Rhiato. Idem Varro I. rerum Divinar retulit sabulam de Stella Ueneris monstrante iter ineae quoad perveniret ad fines Laurentum.

8쪽

.I IX. γρ. mutasse colorem, magnitudinem figuram, cursum. Certior fama est post Meem Blii Caesaris ad agiquod tempus variasse colorem , quando

ut canit Osidius s in Caerulus ' vultum serrugine Lucifer atra Sparsus erat. Numquam ver accepimus Planetam ultam primarium prorsus manus se, aut certis adsensum imminutum flabili detrimento. lNTERPRETATIO L Venus licet partibus dissolubilibus constet, numquam est interitura imo ver neque solius naturae vitibus interire potest,

INVESTIGATI CAUSARUM

VENERIS LANETAE,

OBSERVATIO IT

A est constantia, atque ordo Veneris in admirabili mrietate suorum motuum , apparentis magnitudinis P sium ,- ιχιτ omnia certὸ pMaenunciari I in ab ronomo queant uuare dato ad arbitrium te mre scis potest quo in loco sive odiaci sis orbitae suae futura fit dato item quovis loco, praedici potes an,

quando fit illae perventura. Neque solum in venturam aetatem prospice re licet, sed etiam designare quo ingradu fuerit, quavis dis, atqued ra praeteritorum saeculorum. Hus soria opificium, pukbritudo, magnitudo motus se excedunt vires sumani generis quibuscunque naturae subsidiis roboratas . suae omnia quis aestiMitisperspicientur, H manifestiis apparebit opus esse Perit Fabri singulari Sapientia, Summique Potentia praediti. INTERPRETATIO IV Venus non est eas consecta ex fortuit atomorum, aut cujusvis materiae fluitantis concursu sed condita a Deo O. Μ juxta exemplar vivum, aeternum, pulcherrimum quod in

mem vid. v. Metam. esperus erit Australior duobus sere minum V. G. 2 eoniungetur eum Spita die x . A Hareeoniunctio erit insignis propter WAim Mgusti huius annici ετ h. s. eum dimidia post s digressonem vespertina suturam die as

9쪽

mente semper habuit. Quod si unaquaeque res est expresso, rimago suae ideae, Venus in hac consideratione Theologica describi potest intineorpora Caesesia nobis anarentia Divinae Pulchritudius speculum

KEplerus cum primum a Galilaeo admonitus Venerem tubo Optiae contemplaretur, Sole supra Horiuntem constituto erupit praejubilo in Me verba O vere auream Venerem Quisquam ne dubitabit amplius totum Veneris globum ex puro puto auro politissime fabrefactum, cujus in Sole posita superficies adeo vegetum evibrat splendorem Κitherus eumdem Planetam intuens ex splendidissama crystallo compostum suspicatus es . Nibilominus quam s multae proprietates ex obserυationibus eruantum, revera ex illis praecis non liquet ex qua particulari substantia Venus constet, 'multo minus

quomodo formata fuerit.

INTERPRETATIO U. Venus juxta vetustissimam Egyptiorum traditionem componitur ex duplici substantia analoga nostrae aronae,in aquae in opificio mundi invicem permistis, atque in unum codipus arte summa compactis. Haec autem substantia fluido solida ex qua Venus constat, suam habet Energiam, e cujus notiori munere in consideratione Physica describi pinc TMJuli, incolis Stella, quae in

tam is oculis excitat amabili imi luminis visionem suasissimam.

OBSERVATIO '

VEnerem Planetam misitans in Terris Ece a contemplaturi, styini assurgit adpetendam Divinam lucem egratiae, egloriae, Ortus refulget Lucifer

Praeitque Solem nuncius, Cadunt tenebrae nostium,

Lux Sancta nos illuminet si Veteres Duces nostrae etiam aetatis asores, o alii quibus brevises aera naturalis Gobm praevenientes ab ortu Luciferi initium diurni labinis ea re consueverunt. Nee desunt qui flente Luna, quando adtae gracili cornu renidens citὸ occidis in nocturno itinere semvant te Reple in Dissere seu Respons ad Gali heum, a in hymno ad laudes Feriae 3. Festi inter opera Galilaei Tomo a Nov. Ed pag. 41. SS. Trinitatis. t f Risbe Itineri Extatici ci s. tha Ium rari Sat. VIII. quando sensus nihil nunciant , me ipsum rei loquimur cum Cenfimis de dieNatal. α 3. edicant se nihil nunciare

10쪽

ut eum in ebo Hesperum loco lunae fulgentem. Brasiles ut au. do ex homine , qui plures annos in Brasea docuit, antequam annum Solarem ab Europaeis acciperent, annos numerabant ex Veneris misi Obbctationem caeteraque emolumenta, quae nobis ex hoe Planeta oriuntur, in ejus proprieta ibus expendemusὰ suamυis autem idem G. seste Corpus cum nostra Tellure in multis conveniatu cum tamen acti:

bitis etiam longissimis Telescopiis nibit iis nostris Urbibus bacteistis iugi potuerit in Luna, multis miniis deprebendi potuit in Venere tanib

remotiore.

INTERPRETATIO VI Finis ultimus ob quem condita fuit

Venus a Creatore una cum caeteris Stellis, est ad manifestandam Divi nam gloriam,in ad alliciendos universos intuentes ratione praeditos in laudem Supremi Opificis. Finis ordinis respectu hominum Tellurem incolentium est praecipue, ut ex ipsius conspectu possent notare tempora ejusque amabilissima visione, & lumine recreari. Finis operis, rei, quamvis plerisque mortalium videatur humanam cognitionem superare, peculiarem Investigationem meretur.

f. IV.

VENERIS PLANETAE.

Alilaeus Galilaeis in cum Telescopium in Hesperum dum xisset felici sorte primus omnium sine ulla controversia Veneris Phases detexit, notavitque aliquando videri ferriplenam , aliquando gibbam , aliquando bifidam nonnunquam corniculatam instar Lunae, qua de re sub finem anni bio monuit eporum primum quidem tum disert bis verbis I in Cynthiae guras aemulatur i. iam adoreti eas figuras disti itis id ri ela. ra in luces, Iole supra Horix'ntem exissente , quam si tempore no-

per aenigma

iter Am