Aurelij Cornelij Celsi De re medica libri octo, inter Latinos eius professionis autores facilè principis; ad ueterum & recentium exemplarium fidem, necnon doctorum hominum iudicium, summa diligentia excusi. Accessit huic thesaurus ueriùs, quàm liber,

발행: 1529년

분량: 394페이지

출처: archive.org

분류: 약학

171쪽

LIBER QUINTVs

locus hi me odorem excitat.Melius est, qud minus est,qud crassius,quis alesbidius. Itemque si leue sst ,s nihil olet, si aequale est modo tame conuenirere magnitudini vulneris,M tempori debet. Nam plus ex maiore,plusn du solutis inflamationibus naturaliter fertur.Elsodes quoq; peius est mulatu,&paru pingue: quis minus etia,quo'q; idipsum pinguius, eo melius est. Curatio aduersus profusionem sanguinis in viilneribus. OVibus exploratis,ubi aliquis ictus est . qui seritari potest, protin' prouspicienda duo sinit: ne sanguinis proflasio, ncte inflammatio interi mat.Si profusionem timemus,quod ex sede vulneris, & magnitudine eius. Q Sex impetu ruentis sanguinis intelligi potest,siccis linamentis vulnus implendum e supra' que imponenda spongia,ex aqua frigida expressa, ac manu super comprimenda. Si parum sic sanguis conquiescit, si ius linametamutanda sunt. Et si sicca parum valent aceto madefacienda sunt. Id veherimens ad sanguinem sipprimendum est. Idesque quida id vulneri infunαdunt. Sed alius rursus menis subest: ne nimis valenter ibi retenta materia magnam inflammationem postea moueat. iniae res efficit ut neque rodetribus medicamentis,neq; adurentibus, & ob id ipsum inducetibus cnim,

sit viedunaequanuis plera' que ex his sanguinem supprimimi. Sed si semel, ad ea decurritur potius,qus mitius idem efficiunt. Q ubd si illa quoq; pr io tauio vinclitur, venae que sanguinem fundunt apprehendendae: circa que id quod timim est, duobus locis deligandae, intercidendasque sunt: ut Min se ipsae coeant,& nihilominus ora praeclusa habeant. Vbi ne id quidem res patitur,possunt ferro cadenti aduri.Sed etiam satis multo sanguine efffuso ex eo loco,quo neq; neruus , neque musculus est: viputa in fronte, vessuperiore capitis parte,commodissimum tamen est citcurbitulam ad Itiere a diuersa parte: ut illuc sanguinis cursus reuocetur. Curationes aduersus vulneriim inflammationem.

Paduersus profusonem quidem in his auxiliu est. Aduersus into sangu

laesum est vel os,vel neruus,vel cartilago, vel musculus: aut ubi flammationem aut,in ipso sanguinis cursu. Ea timeri potest, ubi parum sanguinis pro modo vulneris fluxit.Ergo quoties quid tale erit, sanguinem mature supprimereno oportebit, sed pati fluere, dum tunim erit raded ut si partim fluxisse videbitur, mitti quoq; ex brachio debeat: utiq; si

corpus iuuenile,& robustu, A exercitatum est:multes h magis,si id vulnus ebrietas praecessit.Quodsi musculus laesus videbitur, praecidendus erit. Nam perciissus,mortiferus est praecisus, sanitatem recipit. De glutinatione vulnerum.

unguine autem vel suppresso si minus erumpit) vel exhausto si per se partim fluxit) longe optimum est vulnus glutinati. α o test autem id vel quod in cute, vel etiam in carne est,si nihil ei pN. M terea

172쪽

CORNELII CELs Iterea mali accedit.Potest caro alia parte dependens alia inhaerens: si ta etiamnum integra est, Minnitinctione corporis fouetur. In his verδ quae glutinantur duplex curatio est. Na si plaga in molli parte est,sui debet: maximeque si discissa auris ima est, vel imus nasus,vel fros, vel bucca, vel palupebra vel labruidivel circa guttur cutis, vel venter.Si verb In carne vulnus est,hiaeque, in unum ors facile attrahuntur,sutura quidem aliena est:

iponedat verb fibulς sunt Grm nominat Ps oras,paulu tame, cotrahunt,qub minus lata postea cicatrix sit. Ex his autem colligi poteri id quoq; quod alia parte dependens,alia inhaerebit s alienatum adhuc noest) sutura,an fibulam postulet. Ex quibus neutra ate debet imponi,quam is intus vulnus purgatum est: ne quid ibi concreti sanguinis relinquatur. Id enim N in pus vertitur,& inflammationem et,& glutinari vulnus pro hibet. Ne linamentum quidem, quod supprimendi sanguinis causia indituest, ibi relinquendum est: nam id quoq; inflammat. Comprehendi verbsutura vel fibula non cutem tantum,sed aliquid etiam ex carne, ubi suberithsc,oportebit:quδ valentius haereat,neq; cutem abrumpat. Vtraque optinma est ex acia molli non nimis torta, quδ mitius corpori insidat. Vtraque neque nimis rara,neq; nimis crebra iniicienda est. Si nimis rara est, non continet. Si nimis crebra est, vehementer assicit:quia qud saepius acus corpus transiuit, quesque plura loca iniectiim vinculum mordet. ed maiores in I inflammationes oriuriir,magisque aestate. Neutra etiam vim ullam deside

rat: sed eatenus utilis est, qua cutis ducentem quasi sua spontes ibsequitur. Ferh tamen fibulae latius vulnus esse patiuntur. Sutura oras iungit, quae ne ipsς quidem inter se contingere ex toto debet: ut si quid intus humoris condi creuerit, sit qua emanet.Si quod vulnus neutrum horiim recipit, id tamen purgari debet:deinde omni vulneri primὸ, imponenda est spongia ex aceto expressa: si sustinere aliquis aceti vim non potest, vino utendum est. Leuis plaga iuuatur etiam, si ex aqua frigida expressa spongia imponitur. Sed ea quocunque modo imposita ,dum madet,prodest. itaque ut inhaerescat. non est committendum.Licetq; sine peregrinis,& coquisitis, ta compota istis medicamentis vulniis curare. Sea si quis huic paru confidit. imponere medicamentum debet,quod sine sevo compositum sit ex his,quae cruentis vulneribus apta esse proposui. Maxime , si caro est,barbarum: si nerui vel cartilago, vel aliquid ex eminentibus, quales aures,vel labra simi,Polybii sphragidem. Alexandrinum quoque viride neniis idoneum est,eininenti Ibusque partibus ea,quam Grsei α vocant. let etiam colliso corpore

exigua parte findi citiis. anod ubi incidit, non alienum est scalpello latius aperire: nisi mu sculi neruique iuxta sint,quos incidi non expedit. Vbi satis diductum est, medicamentum imponendum est. At sita quod collisum est, quamuis parum diductum est, latius tamen aperiri propter neniOS,

173쪽

LIBER QVINTVS

aut misculos non licet,adhibenda sunt ea, quae humore Ieruter extrahant. praecipueque ex his id,quod rhypodes vocari proposui. Non alienu est, etiat ubicunque vulnus graue est impositiim,qub id iuuetur,insuper circiindare Ianam succida ex aceto,& oleo. Vel cataplasma,si mollis is locus est,quod

leniter reprimat.Si neruosus aut mustitiosus,quod emolliat. Q uo modo vulnus ligari conueniat.

Ascia vero ad vulnus deligandum lintea aptissima est,esque latalesse debet.ut semel iniecta non vulnus tantum, sed paulu utrinq;

'etia oras eius coprehendat.Si ab altera parte caro magis recessit, in ea melius attrahit.Sisque ab utra . trasilersa coprehedere oras debet: aut si id vulneris ratio non patitur, media primuiniicienda est, Sc tum in utra que partem ducatur.Sic autem deligada est, ut dc contineat, neque ast Igat. Quod non continetur,elabitur. Quod nimis astrictum est, cancro periclitatur.Hyeme sanuhis fascia circilire debet:aestate quoties necesse est: tum extrema pars eius inferioribus acu assilenda est.Nam nodus ulcus lodit,nisi tamen langὶ est. illo neminem decipi decet,ut propriam visceriim rationem requirat de quibus supra posui. Nam plaga ipse curada extriα

secus vel sutura,vel alio medicinae genere est. In viiceribus nihil mouenduest,nisi aut si quid in iecinore,aut liene, aut pulmone durarat extremod in pendeat,prscidatur.Alioquin vulnus interius ea victiis ratio,eique media camenta sanabunt,quae cuique visceri conuenire superiore libro proposui.

De ratione victus& notis vulnerum,curationibus que eorum.

ills ita primδ die ordinatis homo in lecto collocandus est, iesque sit graue vulnus est, abstinere quantum vires patiuntur ante inflami inationem a cibo debet: bibere donec sitim finiat aquam calidam:

vel si aestas est, neque febris neque dolor est,etiam frigidam. Adeo tamen nihil perpetuum est.Sed semper pro viribus corporis aestimandum: ut λαbecillitas etiam cibum protinus facere necelsarium possit, tenuem scilicet 8c exiguum,qui intum sustineat. Multiq; etiam ex profluuio sanguinis in IN termorientes,ante ullam curationem vino reficiendi sunt:quod alioqui inαimicissimum vulneri est. Nimis veris itumescere vulnus, periculosum:ni Ihil intumescere,periculosissimum est. Illud indicium est magnae inflam mationis:hoc emortui corporis. Protinusq; si mens homini consistit:si nulla febris accessit,scire licet, mature vulnus sanum fore. Ac ne febris quideterrere debet,si in magno vulnere,dum inflammatio est,pmanet. Illa peranitiosa est,quae vel leui vulneri superiimit,vel ultra tempus inflammatio nis durat, vel delirium mouet: vel si neruorim tigor,aut distentio , quae ex vulnere orta est,eam non finit. Vomitus quoque biliosus non voluntatius, vel protinus ut percussiis est aliquis, vel dum inflammatio manet, malum M signum inan hia duntaxat,quorum vel nerui, vel eua neruosi loci vulnea

174쪽

CORNELII CEL ς Irati sunt .sponte tamen vomere non alienu estpraecipue his, quibus in eo siletudine filii sed neque protinus post cibum, neque iam inflammatione orta:neque cum insuperioribus partibus plaga est. Biduo sic vulnere haesuto, tertio die id aperiendum, detergendique sanies ex aqua frigida est, eaα deq; rursus iniicienda sunt. Minio iam die,quata inflammatio futura est

se ostendit.inuo die rursus detecto vulnere consideradus color est. Q uMs liuidus, aut pallidus,aut varius, aut niger est, scire licet malum vulnus esse. Idq; quandocunq; animaduersum est,terrere nos potest. Albu,aut rubicundum esse viciis,commodissimum est. Item cutis dura, crasti,doles,

periculum ostendit. Bona signa sunt via haec sine dolore tenuis,& mola inlis est.Sed si glutinatur vulnus,aut leuiter itumuit,ea de sunt iponeda, qtis primδ fuerunt.Si grauis inflammatio est, neq; glutinandi spes est,ea Q pus moueant,aqus quoque calidς necessaritis usus est: ut 8c materiam digerat. ec duritiem emolliat, & pus citet.Ea sic temperanda est, ut 8c manu conti genti iocunda sit: usq; Q adhibe da donec aliquid ex tumore minuisse, coditore que ulceri magis naturalem reddidisse videatur: marim'ue, si grade vulnus est,tetrapharmaciim: si in articulis,digitis,locis cartilaginosis, rhypodes. st id fomentu,si lata plaga non patet,imponi protinus emplastrudebet: M. si latiushiat,illud emplastrum liquari ex irino ungueto oportet. ω illita linamenta disponi'er plagam: deinde emplastrum suprὶ dari, εο insuper id succida lanam: minusq; etiam, quam primis, se eastrigeds sunt. Curationes proprii articulorum. Roprie qusdam in articulis visenda sunt,in quibus si praecisi neruui sunt,qui continebant,debilitas eius partis sequitur.Si id dubiuest, Sc ex acuto telo plaga est, ea transuersa commodior est. R in retuso re graui est,nullum in figura discrimen est. At visendum est, pus supra articulum,an infra nascatur. Si sub eo nascitur,album que & crassum diu fertur.nemum praecisum esse credibile est. Magis quoque,maiores d lores inflammationes que quδ matutius excitatae sunt. CLuhinuis autem non abscissus neruus est,tamen si circa tumor durus diu permanet, necesse Ioest 3c diuturnum viciis esse,& sano quoque eo tumorem permanere:fum Iruttiq; est,ut tarde membrum id extendatur vel contrahatur,Maior tamein extendendo mora est,ubi recuritato articulo curatio adhibita est, quam in recuruando eo,quod rectum continuerimus. Collocati quoque m Ihrum.quod ictum est,ratione certa debet. Si glutinandum est,ut superius st:si in inflammatione est, ut in neutra partem inclinatum sit. Si iam pus profluit,vt deuexum sit. Optimum etia medicamelum quies est moueri ec ambulare,disi sanis, alienum est. Minus tamen his est periculosum, qui in capite vel brachiis,quam qui in inferioribus partibus vulnerati sunt. Minimeque ambulatio conuenit,scemine, aut crure, aut pede laborante.

175쪽

LIBER QUINTUS Fo. 69.cus in quo cubabit, tepidus esse debebit. Balneum quoque dum parii vulαniis purum est,inter res infestissimas est. Nam id Zc humidum.& sordidureddit,ex quibusad cancrum transitus esse consueuit. Leuis frictio rectEadhibetur: sed his partibus,quae longius absunt a vulnere. his partibus,quae longius absunt a vulnei

Vulnus quomodo purgandum sit. 1Nflammatione finita vulnus purgandum est. Id optimE Bessit

tincta in melle linamenta:si presque id emplastium, vel ennea pharmacum dandum est . Tum demum vere, purum ulcus est cum rubet: ac nimium neqtie sccum, neque humidum est. Ac quodcunq; io sensu caret,quod non naturaliter sentit,quod nimium aut aridum, aut litia dum est quod aut pallidum, aut albidum,aut liuidum, aut nigrum est,

id purum non est. Quomodo vulnus implendumst.

Nato,sequitur ut impleatur. ia q: calida aqua eatenus necessam est,ut sanies remoueatur. Lans silccidae superilacinis usus est. XLota melius circiindamr. Ad implendum autem vulnus profici; unt quidem etiam medicamenta aliqua. Itaq; ea adhiberi non alienum est: ut butyrum cum rosa,exigua mellis parte,aut cu eade parte,aut cu eadem rosa tetrapharmacum,aut ex rosa linamenta.Plus tamen proficit balneum

xo rarum.Cibi boni sicci,vitatis omnibus acribus:sed iam plenioribus. Nam Nauis, M venatio, & suilla elixa dari potest. Unum omnibus dum febris, dum inflammatio est,alienum est. Item que usque ad cicatricem, si nerui, musculive vulnerati sunt: etiam si est caro,aut si plaga in summa citre ge*netis tutioris est, potest non penietus modice tamen datum,ad implenduquoque proficere.Si quid molliendum est, quod in neruosis locis, mus losisque necessarium est, carrato quoque super vulnus utendum est. At si caro uipercreuit, modich reprimit siccum linamentu: vehementius squaαma aeris. Si pus est, quod tolli opus est, adhibenda sunt etiamnu veheme liora quae corpus exedant. Cicatricem post omnia haec commode inducit. o lycium ex passo, aut lacte dilutum: vel etiam per se impositum siccu lina

mentum. De ulceribus,quae eκtrinseciis per vulnera incidunt,citrationibus quem m.

Ie ordo Delicis citrationis est.Sed quaedam tamen periculosa iura

scidere coierunt. Interdum enim vetustas viciis occilpat, in π

Iliciturque es callus,& circum orae crassae liuet: post quae quicquid

medicamentorum ingeritur,parum proficit: quod serὲ negligenter euratio viceri superitenit. lnterdum vel ex nimia inflammatione, vel ob aestus immodicos,vel ob nimia frigora, vel quia nimis vulnus astrictum est, vel quia corpus aut senisse,aut mali habit' est,cancer occupat. Id genus a Grae o cis diductiim in species est: nostris vocabulis non est. Omnis autem cancer

ta iii non

176쪽

C OR NELII CELSI nonsolum id corrumpit,quod occupauit,sed etia serpit:deinde alijsaIi

signis decernitur. Nam modb super imflammationem rubor ulcus ambit. ssq; ciim dolore procedit , Pror λα Graeci nominat. Modb ulcus nigru est. ruta caro eius eormpta est. Id 'que vehementius etiam putrescendo intemitur. Vbi vulnus humidum est, Sc ex nigro ulcere humor pallidus fertur, malique odoris est, carunculae corruptae. Interdum etiam nerui ac mebratins resoluuntur. specillumq; demissum descendit,aut in latus,aut deorsum: eo que vitio nonnunquam os quoq; assicitur:modboritur ea, quam Graeci

γε απιν appellant.Priores in qualibet parte corporis fiunt. Haec in pro Iminentibus membris, id est inter ungues,& alas vel inguina:fereque in se I ionibus, vel his quorum corpus mali habitus est. Caroi ulcere vel nigra, vel liuida est, sed sicca 8c arida: proxum que cutis,plaemnq; subnigris pustulis impletur:deinde ei proxima vel pallida vel liuida,fereque rugosa sine sensit est. Ulterior in inflammatione est,omnisque ea simul serpunt. Vlcus,in locumpustulosum.Pustulae,in eum qui pallet aut liuet.Pallor aut liuor,in id quod inflammatum est. Inflammatio, in id quod integrum est, transit. Inditer haec deinde febris acuta oritur,ingensque sitis: quibusdam etiam deliurium accedit:alij quamuis mentis suae compotes sunt, balbutiendo tamen vix sensus suos ore explicant. Incipit affici stomachus.Fit foedi spiritus ipse odoris.Atque initium eius quidem mali recipitcii rationem. Vbi veris I ronitus insedit,insanabile est, plurimique sub frigido sudore moriuntur.

Curatio viceris.

C peri Ia quidem vulnerum haec sunt. Vetus autem ulcus scalae pello incidendum est,excidendζque eius orae, Sc quicquid super

eas liuet,aeque incidendum . Si varicula intus est, quae nis sanari prohibet, ea quoq; excidenda. Deinde,ubi sanguis emissus, nouatumq; vulnus est, eadem curatio adhibenda,qus in recetibus vulneribus exposita est.

Si scalpello aliquis uti non vult potest sanare id emplastru, quod ex ladano it: dc cum viciis sub eo exesum est,id quo cicatrix inducitur. CuratioErys pelarii . MD autem quod Erysipelas vocati dixi, non silum vulneri super

uenire,sed sine hoc quoque oriri consueuit atq; interdum peti αlltim maius assert. vlio: si circa ceruices aut cadui constitit. Oporaret, si vires patiuntur,sanguinem mittere,deinde imponere simul reprimentia, A refrigerantia,maximeque certissamsolani succo,aut cimoliam creta

aqua pluviatili excepta: aut ex eadem aqua subactam latina cupresso ad tecta,aut si tenerius corpus est, lenticulam.Q uicquid impositum est, taesolio contegendum est,& super linteolum frigida aqua madens imponen Idum. Si per se refrigerantia parum proderunt, miscenda erunt hoc modo, sulphuris. g.Α, cerussae dc croei,singulorum. . in . ea que cum vino Asconterenda

177쪽

LIBER QUINTVS Fol. o. conterenda sunt,& id his illinendum:aut si durior loci is est solani folia e trita ,suillae adipi miscenda sunt, & illita linteolo superinlicienda. At si nitigrities est, neq; dum serpit,imponeda sunt, quae carnem putrem lenius ex edant,repurgatumque victis sic ut caetera nutriendum est. Si magis putre est, iam que procedit ac serpit,opus est vehementius erodentibus. Si ne ii quidem euincut,aduri locus dedet,donec ex eo nullus humor feratur:nam quod sinum est,siccum est cum aduritur: post ustionem putas ulceris suu perponenda sunt,quae stas 1 vitio resoluant,easi Gr i vocat. Vbi exciderunt purgandum viciis maxime melle & resina est, sed aliis quoquero purgari potest,quibua purulenta curantur, eodtinque modo ad sanitatem perducendum est. Curatio Gangraenae. Angraenam verb,si nodum plane tenet, sed adhuc incipit, curares non dimisimum est, utiq; in corpore iuuenili. 8c magis etiam si NA'musculi integri sunt, si nerui vel laesi non sunt, vel leuiter affecti

sunt,neque ullus manus articulus nudatus est,aut carnis in eo loco paulum est:ideoq; non multum,quod pii tresceret fuit: consistitque eo loco vitiu,

quod maxime fieri in digito potest. In eiusnodi casu primu est, si virespa

tiuntur,sanguinem mittere. Deinde quicquid ariduest,& intentione quaα damproximum quoque locum male habet, usq; ad lanu corpus concidere. Medicamenta verb,dum malum serpitadhibenda nulla sunt,quae pus mouere consuerunt,idesque ne aqua quidem calida. Grauia quoq; , quamuis reprimentia ,aliena sunt.Sed his quam leuissimis opus est, superque ea quae inflammata sunt,utendum est refrigerantibus.Si nihilo magis malum coiastitit, uri id,quod est inter integrum,ac vitiatum locum,debet. Prsci essin hoc casu petendum,non a medicamentis solum,sed etia 1 victus ratione praesidium est. Neque enim id malum rusi corrupti vitiosique corporis est. Ergo primδ nisi imbecillitas prohibet,abstinentia utendum. Deinde data quae per cibu potionemque aluu, ideo que etiam corpus astringant, sed ea 3o leuia. Postea si vitituri constitit, poni super vulnus eadem debent,quae in putri ulcere prςscripta sunt. Ac tum quoque plenioribus cibis uti licebit ex

media materia,sc tamen ut non nisi aluu,corpiisque siccatibus:aqua vero

pluviatili frigida: balneu nisi iam certa fiducia reddits sanitatis est alienuest,siquidem emollitum in eo vulnus,cito rursus eodem malo assicitur. λα llent verδ nonnunquam nihil omnia auxilia proficere, ac nihilominus serupere his cancer. Inter quae miserum sed unicum auxiliu est, ut caetera pars corporis nita si,membrum quod paulatim emotitur,absccidere. Hae gradi insumorii in vulnerum citrationessunt. Sed ne illa iidem negligenda,ubi integra alte interior pars collisa,aut ubi derasum,attritu've aliquid est: aut 6 ubi lurculus corpori infixus est,aut ubi tenue,sed altum vulnus insedit. In

M iiii primo

178쪽

CORNELII CELς Iptimo casu commodissimum est malicorium ex vino coquere, interiorFleius partem conterere,& Gerato miscere,ex rosa facto, id supponere: deriinde ubi cutis ipsa exasperata est,inducere lene medicamentu:quale si est.Deraso vero,detritesque imponedii est emplastrum tetrapharmacim.

minuendusque cibus,& vinum subtrahendum. Neque id, quia non habet bit altiores ictus, contemnendum erit.Siquidem ex eiusmodi casibus sς cancri fiunt. Q ubd si leuius id erit,ta in parte exigua, contenti elia poteriumuseod leni medicamew.Surculu vero si fieri potest oportet vel maestui es etiam ferramento elicere. Si vel prςfractus est, vel altius descendit uri ut ita fieri possit,medicamento euocandus est. Optime autem edu I iocit superimposita arundinis radix: si tenera est,protinus cotrita: si iam duurior,ante in maeso decocta. Cui semper mel adiiciendum est, aut aristolo, chia cum eodem melltarissima ex surculis arundo est,quia aspera est. E dem que offensa etiam in filice est.Sed usu cognitum est . utrinque aduerαsus alteram medicamentum elu,s coni ita superimposita est. Facit autem idem in omnibus surculis, quodcunque medicamentum extrahendi vim habet. Idem altis,tenuibusque vulneribus aptissimum est. Priori rei Ples Ilocratis,huic Hecataei emplastrum maxime conuenit. Nomodo cicatrix vulneri inducenda, purgandique sit. Bi verd in quolibet vulnere ventum ad inducendum cicatticem est,quod perpurgatis iam repletisque ulceribus necessarium est, primum ex aqua frigida linamentum,dum caro alitur:deinde cui continenda est,siccum imponendum est.donec cicatrix inducatur.Tu

deligari stipis album plumbum oportet,quo M reprimitiir cicatrix, ta coetiorem maxime sano corpori simile, accipit. Ide radix sylvestris cucumeris praestat.Idem compositio,quae habet elaterii.g. .i.spumpargeti. .vnguenti pondo. g. .iiii.auae excipiuntur resina terebinthina, donec emplastri crassitudo ex omnibus fiat. Ac nigras quoque cicatrices leniter purgant paribus portionibus mista:aerugo, plumbum elotum, eademque rosa cocta:siue ungitur cicatrix,quod in facie fieri potest siue id ut empla; sostrum imponitur,quod in aliis partibus commodius est. At si vel eκcreuit cicatrix,vel concaua est,stultum est,decoriscaussa rursus M dolore & -αdicinam sustinere. Alioqui res viriq; succum patitur. Si quide utraq; cim. ii exulcerari scalpello potest. Si medicamelum aliquis mauult,idem efflaciunt compositiones hς,quae corpus exedunt. Cute exulcerata,super mutanentem camem,exedentia medicamenta coniicienda sunt: per concaua,

implentia,donec utrunq; ulcus sangcuti aequetur: M tu cicatrix iducatur. De vulneribus quae per morsus inferuntur,

eorumque curationibus.

Dixi

179쪽

LIBER QUINTUS Fol. i. de his vulneribus,qtiae maximeper tela inserimtur.Ωqin turride his dicam,quae morsu fiunt,interdum hominis, interdum l- simiae,saepe canis,nonnunquam ferorum animalium,aut serpe tium. Omnis autem fere morsus habet quodda virus. Itaque si vehemens vulnus est, curbitula admotaeda est.Si leuius,protinus Nastrum inii ciendum,precipue: Diogesi.Si id non est, quodlibet ex his, quae aduersus morsus proposui.Si ea non sunt,viride Alexatanum.Sine id qtudem est.

quodlibet non pingue ex his,qus recentibus vulneribus accommodantur.

Sal quoque his, prm H q; ei, quod canis fecit,medicamem tum est, si matiis nus vulneri imponitur, super que id duobus digitis verberat Exsaniat enim, ac salsamentum quoque recte super id vulnus deligatur.

ouatio aduersus rabiosi canis morsum. rique autem si rabiosus canis fuit,cuciirbitula seriis eiu s extrax thendum est.Deinde si locus neque neniosus, neque musculosus est,uulnus id adurendum est. Si uri non potest, sanguinem λα nimitti non alienum est. Tum usto quidem vulneri superimponenda, quae caeteris ustis sunt.Ei verδ quod expertum ignem non est,ea medicavmenta,quae vehementer exedunt. Postq; nullo nouo magisterio . sed iam supraposito ulcus erit implendum,&ad sanitatem perducendum. Quidais post rabiosi canis morsum protinus in balneum mittunt, ibique patiundae desudare,du vires corporis sinunt, ulcere adaperto, quo magis ex eo quoq; viriis destillet: deinde multo, meractique vino excipiunt: quod omnibus venenis contrarium est.Id que cum ita per triduum faetiim est, tutus esse homo ti periculo videtur. Solet autem ex eo vulnere, ubi parum occursum est,aquae tumor nasci, πο- Graeci appellant.Miserrimum genus morbi,in quo simul aeger siti,& aquae mem cruciatur. .uo oppressis in an gusto spes est. d unicum tamen remedium est, necopinantem in piscina

non antὲ ei prouisam proiicere.Et si natandi scientia no habet,modb merasum bibere pati,modis attollere.Si habet, interdum deprimere, ut inuitus is quoq; aqua sitietur.Sic enim simul dc sitis,&aqus metus tollitur. Sed aliud V pericillum excipit, ne infirmum corpus in aqua se ita vexatum nemorudistentio absumat.Id ne incidat,apiscina protinus in oleum calidu demidi tendus est. Antidotum autem, praecipue id quod primo loco posia: ubi id non est,aliud,si nondum aeger aquam horret potui ex aqua dandum est: Ns amaritudine offenditur. mes adiiciendum est. Et si iam is morbus in pauit,per catapotia sumi potest.

Curationes communes aduersus omnes morsus serpetium.

Erpentium quoque morsus non nimium distantem citrationem desiderant,qu muis in ea multum antiqui vatiarant,ut in singu*la genera anguium,singula mededi genera prsciperent:atq; λ

180쪽

CORNELII CELs Iesia.Sed inornrubias eadem maximὲ proficiunt. Igitur in ptimis silper Ilnus id membriim deligandum est non tamen nimium vehemeter,ne tor prat.Dein venenum extrahendum est:id cucurbitula optime facit. Neque alienu est.ante scalpello circa vulnus incidere,qub plus vitiati ia sanguinis extrahar Si cucurbitula no est,quod tame vix icidere potest, tu quodlibet

simile vas.quod ide possit. Si ne id quide est, homo adhibedus est,qui vulanus exsugat.Neq; hercules scientia prscipua habent hi,qui psylli nominam

tur. sed audaciam usu ipso confirmatam. Nam venenum serpentis,ut qti dam etiam venatoria venena,quibus Galli precipue utuntur,no sustu, sed in vulnere nocent. Itisq; colubra ipsa tutό estiir,ictus eius occidit:&sistit orpente ea quod per quaedam medicamenta circulatores ficiunt in in os digiutum quis indidit, que percussus est,nulla in ea seliua noxa est. Ergo quis: quis exemplum psylli secutus,id vulnus exuxerit,& ipse tutus erit. 8c tu Itum hominem prstabit. Illud ne intereat,ante debebit attendere: ne quod in gingiuis,palatove aliive parte oris viciis habeat. Posth is homo loco calido collocandus est: sic ut id quod perciissim erit in inferiorem partem inclinetur.Si neque qui exugat, neque cilciirbitula est, sorbere oportet ius anserinum,uel ouillum,uel vitulinum,& vomere. Vilium autem gallina ceum pullum per medium disti dere,, protinus calidum super vulnus ima ponere: sic ut pars interior corpori iungatur. Facit id etiam hedus,agnusve rodiscissus, Sc calida est caro statim super vulnus imposita. Emplastra quo que, quae supra compraehensa sunt. Aptissimum est vel ephesium, vel id quod es subiectium est.Praesensque in aliquo antidoto p sidium est. Si id non est,necessarium est,exorbere potionem meti vini cu pipere: vel quod Ilibet aliud, quo calor mouendus est, ne humorem intus coire patiatur. Namaxima pars venenorum frigore interimit. tua etiam urinam moue tia,quia materiam extenuant, utilia sunt. Speciales curationes aduersus ichias serpentium,&prim Z aduersus ictum Aspidis.

Ne aduersus omnes ictus communia sunt. Vsus tamen ipse doti sot,eum,que Aspis percussit .acetu potius bibere debere.)uod nonstresse dicitur casus cuiusdam pueri, qui ciim ab hac ichiis m ob ipsum vulnus, partiob imodicos aestus siti premere turrae locis siccis alium humorem non reperiret,acetum quod forte secum halbebat ebibit,&liberatus est. Credo quoniam id,quamuis refrigeradi vim habet, tamen habet etiam dissipandi. auo sit ut terra respersa eo spumet. Eadem ergo vi verisimile est, i pissescentem quoque intus humorem hos minis ab eo discuti,dc sic dari sanitatem. Aduersus ictum scorpionis.

SEARCH

MENU NAVIGATION