장음표시 사용
2쪽
Reuerendissimo, Perillustii ae Amplissimo S. R. I. PraeIato,
in libero & imperiali Ord. S. Benedicti Monasterio Ad SS. VDALRICUM & AFRAM . Augustae Vinfluorum
Abbati vigilantissimo , Sacr. Caesar. Majestat. Consiliario ac Sacellano perpetuo , P tri suo obserirandissimo ,
DOMINO. DOMINO PERQUAM GRATIOSO
Bibliothecae Praefectu S. Vitam & Felicitatem l FPostquam coelo secundante primitias laborum meorum eo deduxeram, ut libros ab artis typ A graphisae in nabulis ad annum usque MCCCCLXXIX impressor, ae in bibliothera n Ira extantes, publici iuris facere valerem , haud mihi quid an,iquius esse potuit , quam ut Tibi. Praesul Reuerendissime t primam hane meam quamcumque opellam dedicarem , consteraremque. Tuae siquidem Providentiae. ae Paternae Sollicitudini tribuendum . quod armarium Me nostrum . ac scientiarum Merarium , paucis abhinc annis notiam induerit faelem, nee contemnendis omnig nae Eruditionis adauctam se gaudeat elmeliis. Priusquam tamen de inita a me via Tibi rationem reddam, patere, Praesul Amplissimel re non nulla de resistati ae Meespitale bibliothecarum monasticarum . de litteratura San - VdaIricana, ae Bibliothecae nos e initio, inerementis, diuremque eiusdem fatis praefari liceat. Tanta es bibliotherarum Coenobilisarum utilitas , Ut de ea promeritis laquendo nullum ins virem terminum; itaque generatim forummodo uberrimos earum fructus utrique reipublicae, pro fanae scilicet V ecessasticae, ae praeprimis monasticae disciplinae adlatos recensere, propUML
Nihil, inquit lumen ordinis nostri splendidi fimum magnus NABILLONIus, propemodum s. vel valde parum de antiquitate siue sacra, siue profana superstes haberetur , nisi bibliothecae eam latum conseruassent. MARILLONIO V alii viri eruditione prasantissimi, ae in re histor ea versatissimi, tam ab instituto monastico . quam Catholicorum sacris alieni adsentire. haud dubitarunt. Ioannes Petrus LUDE IGIus vir praeclaris operibus si ricis celebris scribit : Certissimum esse, innumera utilis argumenti, librorum , & diplomatum peritura fuisse, nisi Mona-eliorum , & Coenobitarum manibus , & descriptionibus ab interitu suissent vendicata. Emeis stus Ioach. de W xPMALEN in Praefati ad Tom. Il. Scripti Germ. Monasteria vocat numina
3쪽
omnis rei litterariae , & historiae tutelaria , monumentorumque rerum tam sacrarum , quam ciuilium, cum priuatarum , tum publicarum viva conditoria. . . Hrlustremus collectiones illar ampli imas Scriptorum Germanicorum, quas viri illi eruditiss-
PMALivs, Hieronymus PETIIvs , re alii multo labore nobis compararunt, o Iblas Monachos V Monast riorum bibliothecas maxima ex parte illos nobis conservasse. experiemur. Vbi LucasD' Acust Rivs veterum scriptorum Spicilegium collegit , nis in bibliothecis, ta quidem maxima Benedimnis y Vnda suam peramplam veterum Scriptorum collectionem desumsere, Edmundus ΜARiset ΕΜΕ Η Ursinus ovRANDus , nis ex monasticis librorum armariis ' Cui LABAEus suam manu- seriptorum bibliothecam potissimum acceptam referre debet, nisti Monasteriis y Annon Bernardus P graius suum Aueeratorum thesaurum ex monopicis librorum scriniis haust y quis alius nobis foesumiliarum iam extinctarum memoriam , tot viroi Praeclaros . tot maiorum nostrorum g sa , totrntium, o regionum origines . incrementa , fata, ae mores conservarunt , ni se bibliothecae Quis sanctorum Patrum opera , sacrorum Conciliorum dogmata, frmissimum ae inconcussum illude ligionis nostrae fundamentum , ad nos usque transmisi, quam Monachorum solertia , ae foliis
tuis ' Quam parum istos invictissimos fidei Heroes, M. Pontificum seriem. innumerabilem sanctorii in Episcoporum turmam , apostolas tela ardentissimo insammatos . Confessorum infinitam rapiam , ean iramque sanctarum Virginum eateruam , nosceremus . nis bibliotheeae hune inaestimab lim Res lanis thesaurum integrum nobis seruassent y Itaque havd inivria magnns ΜABILLONivs dieit: Quidquid apud antiquos eruditum , ae Icitu dignum, quidquid apud Patres pium &sapientiae plenum, quidquid in conciliis sanctum, quidquid in libris lac, diuinum , quid quid in historiis firmum, lolidumque est, totum id per Monachorum nostrorum manus ad haec
Nostris quoque temporibus in Monasteria Viduam bibliothecar conseruandi, nouisque libris augendi sollicitudinem gerant, respublica utraque tamsacra quam profana iure ab illis populat. Hare enim; profana nimirum , Monachos ciuitate donauit, amplis ac ditis nis bonis dotauit, innumeris praerogativis exornauit, suo praesidio eorum iura contra iniusta; invasones d/fendit, e que salua, integraque e seruat: Ista, ,erascilicet, eosdem insuum recepit smum , priuilegiis maximis adauxit . ad sacerdotium evexit , praecInrisque honoribus eumulauit. Ad quid verostraque respublica tantos fauores inflatum Monoslatim essundere decertauit 7 Vt forsan mona-ὸhi iisdivi in otiosa admodum quiete fruerentvr y - re, precibus solummodo , atque propriae pressessioni uacarent ' His omnis retro antiquitar sese oryonit. S. nENEO IcTvs Monachorum Occidentis Patriarcha ex eremo ad montem Casinum ascendissimox eum Monasteris scholas quoque,in quas pueri minoris aetatis tum ad hauriendas litterarum scia .retias, tum ad virtutis, sanctitatisque studium perdischndum, reciperentur, erexit. Duo rariter,
4쪽
vl Μ n ILLONIvs P. I. C. XI. p. 42 de Stud. Monast. tesatur, gymna a disincta aderant, quorum unum pro Monaelis inferius; aeterum vero exterius pro secularibus V lateis destinabatur..pκτnvs Diaeotius in suo libro, de Viris Illustribus Casinensibus edito, satis superque ostendit, litterarum sudia in Monasterio Casinensi usque ad XII seculum nunquam fuisse interrupta. Id etiam minia me dissis tur Henricus ΜΕΙΒΟΜ Ius , tametsi a Romanis sacris alienus, in Dirari. de Orig. Helm- stadii T. III. Rer. Germ. p. aa7. ibi enini de Casinenti nonasterio ita loquitur: Erat is locus icisti orbi Christiano notus propter scholain, quae a temporibus BENEDIcTI per occidentem Pa. triarehae ibi florebat docentium ac discentium frequentia longe celeberrima. Histor. Litterari
Monachi a GREGORIO Magno in Angliam missi, unacum Religione Onrisiana . litterarum quoque diseiplinas ibi inuexerunt. Non deerant eodem tempore in Gallia Academiae , is Miletia
sat praeclara, quae Μ AB ILLOMus i. c. p. 43 recenset. . .
In Gεrmania quoque Monacia non virtutum solum, sed Girinarum quoque felotis erexer . Se S. BONIFAcrvs fundauit nonagierium Fuldense, ει continuo ibidem ludum aperuit litterariarium. mnasiaria Augiae diuitis S: GALLt , is Cometense in Saxonia viros doctissmos, Misque aes msmor eum a l. Religioniritum ad Reipublicae profanae emolumentum educavere. GaIlis quoque monaseriis viros in omni ra litteraris verbatissimos, qui sua doctrina tum Melis, tum Statui profano quam pluris profuere, Dipse progresso1, omnis aeui his ia nosedocet. Ita omni tempore in noua triis Viri sunt inventi, qui summa vigilantia . quae eontinge bant, obseruabant, obseruata a scurate niteris consignabant, confgnata omnimoda cura adseram usque posteritatem conferisobaut: νσι qui sua Hoctrina eiusdem sollicite quaerebant emolum utum qui in litterarum dissiplinis iuuenes in Illiolis, ubique erectis, in divebant, virosque in omni erudiatione praeelaros formabant. Ex Monasteriis progres sunt Apostoli zelo ardentissimi, qui suis δε- Erinae eoolestis in iisdem exhaustae viae non totum i persero orbem suo lumine denissimas fugarunt tenebraae , ae undique lucem clarisimam accenderunt: Monochi erant illi fortis i strii δε non . ui suae doctrinae telis hoses omni tempore insurgerites impugnarunt, pervertamque eorum rasit Liatatem penitur an nihilarunt: qui Gersae, supremiqui Capitis iura ore, ac ealamo acerrime defoderunt. Verbo : Monaehi primis praecipue temoribus se iuxta flatum suum scientiis ad utriusque reipublieae emolumentum vaeare obfrictor semper credebant. Zs parum maestitissent , nis summo ae impertaeso labore omnium scienti*am libros i comparassent, infructis asque bibliotheras as
uirere studuissent. 1 . i , - , ... i. '
Ead in o nos vocatione vocati Lmus: iisdem utriusque reipublicae bonis, priuilegiis , fauoribusque fruimur; ea rni itaque V nhs obligotione fumus obfricti, ut in nostris Getieriis bibliotherae erigantur, erectae ortimis ev liscunques inflae libris infruantur , conservιntur , adauneis antur ι iisdemqua cum ad nosmeti os, tum ad alio1 quoque informandos, tum ad utriusque salusemesumentum promovendum idoneu no1 reddendos, utamur.
5쪽
quod autem potissmum sicientiarum . itaque V bibliothecarum utilitatem eommendat. ae v e6stat m, os disciplinae Monasticore gloria es splendor , quem situ illis haud posse eonferuari, viri
tam doctrin.ii quam pietate insignes demonstrant.
TR1THEMivs Abbas Spanhelmen', splendidis um ordinis nostri seculo X idus orat. α& 3 in Capit. ait: Duo in primis ordinis nostri gloriae, atque splendori incremenim dedere ;sanctitas scilicet, necnon diuinarum Scripturarum intelligentia ; sed haec ubi neglecta sunt,
mox eumdem ad ima deduxere. In hac pariter sententia νσsatur EVAGRIvs Monaehus, cuius dogmata in Regularum codice eollecta habentur, ubi inquit, Unicum totius Monasticae disciplinae propugnaculum esse ipsas scientias, quo semel sublato, extemplo in hostium suorum maianus misere traditur, qui ceu latrones eam subinde depopulantur: coNUERSATIONEΜ ΜΟΝΑ-cHI c TODIT scIENTIA I QvI AVTEΜ AB EA DISCEDIT , INCIDIT IN LATRONEs. HoriamισT REGERus non aliam ob causam , ait, frigere , languere, evanescere religionem, vitamque
Monasticam , nisi quia studia neglecta iacerenti Magnu1 MABILLONIvs P. I. C. 8. de Stud. Monast. p. 3I adprmat: Ubi primum in Coenobiis studia elanguerunt , omnis quoque disciplinae regularis honestas ad nihilum redacta est, rerumque temporalium cura illico subsecuta . eum mundo & vanitatibus eius initium est stricto foedere consortium , ex quo subinde prodiit totius monasticae persectionis desolatio. Idem eodem loco inquit: Qui ergo fieri possit, ut diu quis maneat in cella reclusus . vitamque solitariam penitus degat, necnon silentium seruet. absque ullo studiorum subsidio ' Religiosus enim otiosus faciti laborat horrore, b otio loci, fastidit rabieulum: solitudo foeda, silentium intolerabile, b obedientiae iugum onerosum nimis Di
tur; hinc postmodum fit, ait TRITEΜIVs Orat. 3 in Capiti ut ea plerumque a Monacho quaerantur exterius oblectamenta, quae vel ex vanis occupationibus , vel ex materialibus o tectis hauriuntur.
S. BENEDIcTus itaque, quia otiositatem inimicam esse animae sciret . in sua Rem C. 48 in hoe malum refringeret, ordinauit, Vt Monachi certis temporibus occupentur in Iab re manuum : certis iterum horis in lectione diuina. Ad laborem ergo monachi iuxta S a NEDIGI Reguram, ne tempus otio tererent, sunt ad icti; as eum illis moderno tempore ex una parte haud Meesse fit, foras exire, paluder exsiccare, agros extricare , Ioea inculta fis a rea δε- bigere, segeter metere, aut alio labore se sustentare ex astera vero parte Melesae liberasilas..piaque Principum feeularium mniscentia abundanter reditus adsustentationem parvset, rius operibus magis flatui Delesiastico , ae Sacerdotali, ad quem evecti fiunt, eonuenientibus sese oem re tenentur , quae haud esia quam litterarum scientiae esse possunt. Quid quaeso , inquit TR ix με- mius Monachos suos alloquens , miserabilius sacerdote indocto , qui licet nullum praedicati nis officitan habeat, ratione tamen suscepti ordinis ad scientias obligatur scripturarum Τ. Seientiarum diseiplinae unicum erant remeditan, quo omnes Monastriorum Reformatorer . ad disciplinam nonasticam resaurandam , vs fuere. TRITHRΜIus fui temporis ardentis usMonasteriorum V disciplinae Monasticae vindex nu neruosoribuι verbis, quam sudia. eommenda-
6쪽
ra studuit. Congregationis AE aeae Patrer, postquam morosores ad in nredas bibliotίrear multarunt. i. iunt Ne coelestis ille sacrorum librorum thesaurus, quem Spiritus S. summa liberalitate hominibus tradidit, neglectus iaceat, & ut obseruantia regularis in pristino nitore perimeret, quae iacentibus litterarum studiis sensim etiam inaduernentibus nobis deficere solet: quippe eum per seientiam fiat gressus ad disciplinam . per disciplinam ad bonitatem . per bonitatem vero ad beatitudinem eumque otium sine litteris mors, ac vita listavis sepulchrum; ideo in seminario a Congregatione iundato quot annis ab Abbatibus fratres in studiis ali & sustentari omnino volumus. Nulla alio medio, quam litterarum scientiis, Congregatio S. Μ vRI ad tantam emit magnitudinem . ut a toto litterario orbe eiusdem membra sanctorum, religiosorum, doctissmorumque virorum encomtum obtinuerint. Nostris quoque temporibus in iis solummodo nonasteriis viros pietate insignet. evictum ordianem , adcuratamque regularem adspicimus obseruantiam. in quibu1 bonarum artium euhtira viget.
V vita solitaria ligendo , Iludendo , seribendo , eomponendo desuere solet. Nisi enim . ait NaarLLONIus, primigenius religionis seruor litterarum studiis foueatur . sensim degenerat in upinam . crassiamque socordiam, qua virtus marcescit, habetatur animorum vigor. mores etiam
inaduertentibus nobis defluunt, disciplina relaxatur , religio corruit . inualescunt evagationes; hinc inquietitudines , & omnis inde malorum terna profuit. Summa itaque aequitas , immo necessitas exigit; ut Monasteriorum Reffores primam omnium ram ad id impendant, in librorum armaria optimis quibusque operibus instruant, quibus illiter tum otium e eoenobiis propulsent, feruorem extinctum excitent , spiritum enutriant , ignorantiam, eressamque socordiam depellant, Euagationis eohibeant, disciplinam collapsam revocent, exaTum ordinem eonferuent, stadia promoueant, virosque ad optima quaeque utriusque reipublicae promouenda idoneor procreent, suumque honorem . Monasteriorumque gloriam non in aedificiis splendiis dissimis,non in eonuiuiis opimis, non in aliis rebus pretiosi,quae seculum nimis sapiunt,sed in bibliotheca optime instructa,IN VIRIs TΑΜ PIETΛΤΚ, ovaΜ D TRINA PFAEcELLENTIBUS QVAERANT. Id, PRAEsvL AMPLIssIm, omni aeuo vix non omnium norum Praedecessorum praeeipuam
fuisse euram, historia satis nos edoret. Quamquam, heu dolori maxima monumentorum dossissimorum pars interciderit ; hoe tamen nil impedit, quominus inter priscor Coenobii San- VDIGanido na illustres viros nominare mihi sierat B. EG1NONEΜ, euius Hemicus cANIIIus Let . Antiqq. T. III. P. II. p. s. Editi Basnag. meminit: vnALscALCVΜ , quem CL vEITRIus Bibl. August. Nphab. I p. aoo F seqq. Laudet: Henricus de ΜAYSΑcΗ, euius earmina Wilhelmus ITTWER in Catia. MS. Abbat. n. Udal. & Asrae posteritati seruauit : Ioannem a vIscΗAcII. Horum litteraria monumenta adhuedum extant: εν eum ad gubernaeula monasterii sederint, pro umoris, quo ipsemet in litteras durabantur, rem quoque litterariam, B bibliotheeae incrementum eordi plurimum habuisse, nemo prudens dubitarit. His adnumerari poterunt ADILBERTvs Prior, ius merita in rem litterariam vRITHIvs Alphab. IV. p. ro depraedicauit: atque Udatricus, G
7쪽
Quantum librorum manu exaratorum priscis temporibus bibliotora nostra sossederit, Sigismundus ΜEYsTERLIN Seeuli XV. Historio prassius ae nostri Meeterii Monachus in indice Monasterii US. sequentibus nos docet: Erant libri antiqui tam poetarum quam oratorum, necnon philosophorum magna copia, adeo, ut a longe pro eis mitteretur. ... Τestantur hoc ea quae hodie supersunt. Taceo de originalibus sanctorum Patrum Augustini , Hieronymi & aliorum quae utique declarant, docti ismos olim viros locum hunc inhabitasse. Habes aliquorum nomina in codice Hieronymi super Ezechielem. Ruinam autem bibliothecae trissimam, is haud sat de 'lorandam his virbis enarrat : Post lapsum Religionis quilibet fratrum proh l faciebat sibi placita , si ad alicuius manus liber ex repositorio deueniebat, pro libitu suo alienabat, volentibus etiam mutuabantur sine cautione ; unde multa volumina alienata sunti Denique perplures ad Conuentum fratrum Praedicatorum deuenerunt, quibus inscripserunt, quod redempti sint, cum tamen scriptura illorum etiam ordinis eorum aetatem excedat. Idfactum fuisse per Marquar- dum de MAGLEN , qui ordinis Praedicatorum AEumnus in Abbatiam nostram intrusus es, idem alio
Ad hoe irreparabile damnum, saltem aliquo modo resarriendum , diu in η Prouisntia Melchi rem set Α ΜΗ ΑΜ Benedictinum Mellicensem, qui anno r4 9 opera PETax Epistori Augustani A
bas nostri nonasteri renuntiatur es, excitauit. His Vir, qui teste M RusTERLi Nio scientiam sacrae scripturae habuit plurimam, eo eogitationer tonuertit Iuas , ut musas ibidem depulsas rtu learet, bonarum litterarum proueheret sudia, Monachorumque Mi subditorum animos sesentiarum dis plinis excoleret, probe gnaru , ut Hera ardus HERTFELDER ait, otium maximam Ascete xiis perniciem adferre. Itaque bibliothecam resaurare ae augmentare fari ipse, quam fratrer doctissimi, quibus Deus iste per ista tempora abundabat, omnibus modis su fuerunt. Vt autem fnem eo facilius adsequeretur , ae vi HER TFELDE si in Basilica nostri Monasterii p. 18t scribit statres ad litteras magis animaret, & otium, Monasteriorum perniciem fuga-garet, artem impressoriam a Ioanne GuTEN BERGIo nuper inuentam in conuentum suum introduxit. Hae de re siret iam fuse, ae adeurate. O. v EITRivs in sua Diatribe de Orig. & Increm. Ugopr. August. V in Addendis ad eamdem , ae CL EAPFIus in Hul. typogr. Aug. egirint; at tamen plura, quae IVIhelmus WITTIUER Monachus San - Vtricanus, ta HistoriographusAnchronus in Catalogo MS. Abbatum San - Viri c. ad eam rem magis dilucidandamseripta reliquit, non adduxerint; ideo euncta in eoiem contenta his adponere tui.
Cum sub temporibus praenotati Abbatis Melchioris ars imprimendii libroes per Alere annos mira industria de partibus aliis reportata esset, & idem Abbas & Pater MELeuton fratribus
peritis abundaret, nec minus per se serentiam sacrae seripturae haberit pliarimam,
cepit operam eidem arti dare in tantum , quod vix potuit quiescere die noctuque , & mnibus sibi dissuadentibus, ut desisteret a tali arte, indignabatur, & praecipue laicis & bonis fautori-.bus suis, & toti conuentes huius loci, de quibus suit Dominus Ioannes Rucia Plebanus noster.& Wol angus sTAN LER , quibus noluit acquiescere, se i suum propolitum vellet sequi. allegans
illis, quod esset pro communitate monasti Ni, b totius ordinis necnon Ecclesae, stro
8쪽
I labore frat=um , ne essent otiosi, sed tomparando talis libros, similiter corrigendo ,
rubricando ,Villigando caesi occupati. Dicens etiam, quod per istam artem magnam cinpiam librorum in bibliotheca posset acquirere, sc. per modum Cambii. quod & factum eli tu
Anno igitur domini r ra. Reverendus in Christo Pater ac Dominus Elicis memoriae Abbas Melchior, de STAMPiiAt M prosapia natus, in Monasterio sanctorum vnAL IcI Et AFF Ag. in Augusta Rhaetiae valde meritus, ob laudem omnipotentis Dei, et uniuersialis Ecclesiae utilitatem , necnon sui Monasterii praelati rerum temporalium adcrescentiam nisus est imprimere stanneis characteribus Dialagum beati GREGORD in moralibus in vulgari , qui sinitus est I 73. Dein sermones aureos Magistri Leonardi de vTrno de sanctis, et finiti sunt i 474. sed compositi sue collecti per praedictum magistrum Leonardum seu TiNo anno Domini I4 6. Iussit etiam imprimi vivcςNTiυΜ in Nattira i - Ιagendum in Historali, ut ex verbis infra adlatis patet - in tres patres, sed antequam finiretur , obiit idem Pater et Abbas ut infra dicetur, et per successbrem suum completi sunt se
mones et speealum. Etiam cetera alia opustula iussit imprimere hie haud necesse imterserenda. Bis ex verbis patet, non tria solum opera praememorata sed et plina alia, quae recensere necesse haud duxit, in nostra omina typis me a fuisse. Pergit deinde: Sequuntur metra, quae continentur in fine tertiae partis speculi his
dicis insignis quin periodus quoque finis UcVersus si suo loco, quo viNCENTII speculam deseribimus . reperire licet. His termisatis,st uitur; Tinitur autem liber praescriptus anno domini millesimo quadringentesimo sertuagesimo quarto post obitum praedisti Abbatis. Quomodo venerabilis Abbas ΜELeuton procuravit necessaria ad praedictam artem: videlicet instrumenta. Acciuit enim ad se quemdam opificem nomine Sixtum regiae ciuitatis praelibatae scilicet Augustae Retiae cognomento sau LocΗ , conducens eumdem pro instrumentis pressoriae artis faciendis, quibus in armi curricula completis, et decem pressulis persectis, praelatus Dominus ΜELcMIOR et Abbas Monasterii SS. vnRLRici et AFFRAE Exposuit pro singulis huius artis calculatis praedictas ad pressas magnam pec niarum summulam, utpote septingentos ac duos Renensium florenos. Propterea aliqua debita propter praelatam artem dimisit laeeetari suo, quae tamen succetar eius mOX pe BIuit, venditis libris praedictis, saltem dimidia, ant tertia aut quarta pars librorum, quia tres partes speculi historialis Vincentii venditi sunt in principio pro XX aut XXIV. florenis. Et se Abbas rimarcus successor eiusdem Abbatis Mutimionis multo magis, et successu temporis percepit de praedictis libris, quos ei antecessor suus Dominus M
tHioa In debitis reliquit sive pro papyro, vel pro allia necessariis, ut dempto hoc.
9쪽
quod Abbas AAis Rieus et successior ipsius oportebat exspectare fortunam, et donec vende. rentur libri; et si e fructum de illa arte de die in diem recepit successor eius Abbas Hainricus 1 RIEss , qui saepius dixit, se non posse praeesse . seu regere locum istum . nisi haberet quotidie iuvamen de pecunia venditorum librorum, et quod antecessor eius hoc maximum thesaurum reliquisset. Hucusque Wilhelmus WIΤTWER. A iud talus rei testimonium , scilicet apographum chartulae pergamenae in nosra asseru tur bibliotheca, quod vix non eadem, quae WiTTWEst nobis scripta reliquit, eontinet. Hoevnicum adhue additum invenitur, nimirum, Melchiorem STAMMAM a Ioanne ficHUESsLER
quinque prela. ae alia utensilia 73 florenis emisse. His itaque testimotair domestris eoaeuis, ae proxime eoaeuis exploratum habetur, iam Irimis artis titi Ographicae annis prelum in nosro Asceterio extitissa. plaribusque. ae infignibus operiabus eidem eommissis. orbem litterarium ditasse. et compluribus libris alibi impressts per modum Cambii. sive commutationis, obtentis. bibliothecam nos ram auctam fuisse , quae , Ut bene animaduertit et v MITH ius in ALPHAB III Bibl. Aug. p. I32. ex illa tem ore magna prima tuarum editionum , prescipue in Italia exe reum, copia gloriatur. rus, quo in nosero typograFheo excutiebatur, triplicis generis certo eonfiat, scilicet gothicus maiusculus, quem tabulula III. N. II. et III. et romanus , quem eadem N. VI.. exhibet. Ars typographica non unicum bibliothecam resaurandi, ae augendi medium MELCHIORI
nostro erat; sed et plura ac magnifica opera fratres subditi vel composuere, vel descripsere; et
se illa tam eodicibus manu exaratis, quam impressis ad nouum splendorem exsurgebat. V ros istos eruditos ae indefessos, eorumque opera multo ae supendo labore conscripta eL VEI-THius i. cit. fuse satis recensuit. Hos inter praecipue nominari merentur Sigismundus ΜEU
DefuncD ME HioRQ , Henricus FRIEss ad abbatialem dignitatem anno I474. eMEDI. quod ille inrepit, sedulo prosecutus es , dum, ut idem WiTi WER tesatur, plurimos libros manu sua pro communitate, et bibliotheca scripsit, multos comparuit, et illuminare ac comparare secit, sicut videtur in pluribus in libraria positis. Ab H E NAIco nostro, anno i 43a demortuo, Ioannes de GILTLiNGEN non Abbalialem soluin dignitatem, sed rιm quoque litterariam 1'omouendi Z lum haereditavit. Sub huius regimine, teste MAYSTERLINio , per fratres pro posse aliqui libri scripti, ac comparati sunt. Nec minori feruore Conradus Nox RLIN , suorum praedecessorum exemplo incitatus fou re, ne promovere studia. studiosos amare, et adiuuare perexit, dum et ille bibliothecam eo
dicibus tam impress, quam manu scriptis exornare studuit, ita ut solum libri usque ad annum , 99. typis exeo, Pi potissimum adhue in bibliotheca extant, plusquam mille reperti fuerint. Eodem
10쪽
belli furore perturbatis , elauum tenerent, et sumtuosa umpli structura occupati est ut, bibli thecam optimis libris, de quibus editiones tam Vsecce, quom latinae ob ALDis et sΤRPHANIs adornatae, a PROBENIO , GRYPHio et a iis in lucem emissae principem obtinent laeum . augere non desiterunt. Maximum eidem ornamentum adferunt Viti Bun scripta 1raeclara . et Clemontis sENDER Historia uniuersialis, de qua praecipue res suo tempore gasiae . et retiagionis catholieae tripssina fata continentes omnium a stimationem merentur. Claruit eodem tempore Gregorius GAsTEL vir in sudiis affluus, variarumque elucubrationum scriptor iκώ-
prius, Deustate scribtndi prius, quam eupiditate laborandi fuit destitutus; non enim, si feriabit RHAMΜius , ns eum languerent esseto in corpore vires, sudiorum exitum, et Prioris officium deposuit. Seuli XVII initio haud exiguam de bibliotaeca curam gessi, sire ratosque maxime fouis Ioannes MER K. Huius jub regimine foruit CaroluS 1TENGEiaus vir in omni scientia vers ti us, pluribus scriptit, iisque docti is clarur, ab eruditis omni tempore e libratus, eui
maximam librorum partem debemur. Bernardus NE TFRLDgu Ioannis Successor, vir litterarum humanioνam . seueriorumque
peritia celabris tam proprii ingenii monumentis, inter quae Basilica n. vnRLulci et A FERAE.Chronicon templi et Abbatum nostroruin, et belli laecici diarium numerantur, tum aliis m-nnibus libris bibliothecam exornauit. Bernardo elauum tenente , dum a Maris cumsuis monachis ex suo Monasterio extrusus, et in Collegio S. Saluatoris habitare eoactus erat; hibli theca nostra forsan a Codicibus manu exaratis plus quam referetis . heu irreparabile damnum orbata es, de quibus nihil aliud quam eatalogum a Simperio FISCHER e scriptum relicrum
Gregorius Ios, qui in Bemardi laeum humatus s. sudia et studiosos impense fouit;
ne smplicium suorum Religiosorum probitatem, ut ait κHA-uis, doctrinae cultu nudatam exponeret flne sudiorum labore, eorumque anni Upverent sve scientiarum sapore , domi seu riora sudia insiluit, ri foris alios scientiis altioribus imbui voluit, librisque praeclaris δε- sentare non desilit. Praeluxitsub Mincio Io splendidismum rei Chronographicae ac heres liraestas Regiuba Id α EHNER , qui sua manu tam copia quam materia admirandos scri sit libros, sciliceι Anna. Ies Augustanos. Itinerarium, librum Episcoporum , Praepostorum , Decanorum, et C nonicorum Augustanorum eum inrinibus debitis coloribus eritinis , Seriem Abbatum et Praepositorum Nonasteriorum . librum Eruditionis omnium pene regnorum . Regum, D cum Ue. eum armis gen ilitiis, Librum specialam cum pictis insignibus Episcoporum A batum et Academiaruin, Nucleum seu Synopta Anualium Sasiani, Seriem consulum seu Duumvirorum Augustanorum : Iabram instaudioruin: Crusii historiae Sueuiuae Epit mam, additis 1 lurimis in signibu . qua D