Nova acta physico-medica

41쪽

Dri. Petrus OsIGR, Clarus Holmiensis, Ichthyologiae Hispanicae

Indagator.

Dn. D. L ovicus RotIPPE, Medicinae Practicus Roterodaniensis, Academ. N. C. Traeseus IV pag. 64. Du. D. Ioannies Casparus de Ru EFF, Serenissimi et Potentissimi Electoris Bavariae Consiliarius et Archiater, Academ. N. C.

Theombrotus. 289.

Dn. D. Guardus SANDIFORT, Medicinae Praeticus Hagae Comitum, regiae Suecicae Academiae Scientiarum,Societatis physico - medicae Basilientis ac Instituti historici Goettingeniis Sodalis, Societatisque latinae Ienensis membrum honorarium, Academ. N. C. Silimachetu IIL Pag. zo. I 4 Dn. D. Io nes Chri a s Daniel ScΗREBER, Medicinae Practicus Lipsientis, Societatisque oeconomicae ibidem florentis Secretarius, Sodalis regiae Holmiensis Academiae Scientiarum Correspondens, Acad. N. C. Theophrastus Gesus m. p. I 3 a. Dn. D. Ioannes Balthasar STOLI B, Physicus primarius in Libera S. R. I. Civitate Suevosuriensi, Academ. N. C. Phaeton VP. Append. IS9. Un. D. Si banus M EsPREM, Medicinae Practicus Debrecini in

IIungaria. pag. 4 I. Dn. D. Chri1Hanus Ludoticus WiLLICH, Metallariorum Clausthalem sium Medicus ordinarius, Academ. N.C. Rufus Ι pag. IO Dn. D. ιVithelmus Ludovictu vi LLms, Medicinae Practicus Emen-dingensis, Civitatisque huius et territorii Marchionatus Hochbergensis in Ducatu Bada. Duriacensi Physicus ordinarius, Academ. N. C. Donides IV. pag. 22sDn. q. Dan res At sus Wolata ART, Anatomiae Demonstrator in Academia regia Fridericiana, Academ. N. C.'Si im ebus I. Pag. a T.

42쪽

De Re ovi per nares exereth.

Brevius similem casum refert Nices. TULPius d): is Ane l-lae Chirurgi, acerbe ac longe ex capite dolenti, neque ullis remediis adiutae, tulit tandem suppetias vermis, e naribus prorumpens, longitudine medii digiti. Ad clari nominis virum , Numam BARTHOI INUM , haec scripsit olim L LANGELOTius, Archiater Gottorpianus e). Nuper cum in Dithmarsa agerem, retulit medicus ibi ordinarius, vermem se fila manu contrectasse, digiti medii longitudine, qui e capite per nares foeminae cuiusdam exire coactus hoC modo. Foemina rustica istius loci incola Cum per multum tempus duros sensisset capitis dolores, tandemque ii adeo increvissent, ut instar maniacae hinc inde discurreret, venit ad Pastorem Pagi Neuhirchen, famosum tunc inter rusticos Med. Ρracticum, magnis clamoribus opem eius implorans. Is statim consuetum sibi in Cephalalgiis Ρtarmicum miserculae adhibuit, quo Caput vehementer concussum una infaustum hospitem loco movit atque nares exire compulsit, quo laeto immanis capitis dolor statim conquieVit. is Huc pertinet etiam narratio Samuelis Neodori QuELLMAL , non incelebris nuper apud Lipsienses medici', quam repetemus totam. V, in pago, inquit, Henningsleben prope Longo sali Diam, quae urbs Thurino ρ est, obstetrix loci cephalalgia vehementi corripiebatur, quae sensim sensimque tantum capiebat augmentum, ut tandem ad insaniam usque ob miseros capitis, nunc in externis, nunc in internis partibus eXantlatos cruciatus .incresceret. Diebus aliquot elapsis tumor inflammatorius in nasi superiori regione eiusque primum oculis e diametro oppositis magis, postmodum in reliquis quoque lateribus, exsurgebat, descendensque successive, eo usque augebatur, ut nasii apicem

Q v. illius Observ. Medic. L. IV. e. I 2. p. 299. e) v. Bariliolini Epistolsa Medicinales a doetis vel ad doctos scriptas. Cent. Il. ep. 74. p. 6 I.'

43쪽

rem pariter ac mM nam faciei partem occuparet. Tametsi au-;tem topica varia resolventia a medico in consilium vocato ain: plicarentur, . Omnem lainen discuisionem respuens suppurati ni cedebat, quumque ad maturitatem satis pervenisse vider .tur, incisione in apice administrata, pus cum frustulis oblongis, conglomeratis quali, prodibat Quibus, cum puris exitum impedirent multum, penitius introspectis, vermes potius esse, quos tarmetes diceres, apparuit. Eorum vero centum miniamum paucos intra dies excretos fuisse, Air .sμψὴ , t -- tum inde levaminis fen*rir misera, i sponte M ap&m que ulcus intra quinquς dies ad plenaria consoli lati em deducebatur. M Descriptit etiam vir dotaus lasma' vermis.

Osculum eius, addit, pro molis corporis proportione, magnum, supra idem duo filamenta prominentia, cornutum eum reddunt, circuli ambientes, articulos quasi constituentes, li- neis obliquis invicem cohaerent, compreisias easistit mollis atque colorem cineritio - obscurum refert 1 b. ' , t , Nec silentio praeterire fas est, quae virum multo renim usu Praed tum, Samuel SCHARsCHMIDlUM observare memini A . Est enim illius narratio, ut decet peritum medicum, accurata Eines Tore1 iners Hau vis 38. Iahren λι- is mir md klugete, das thr bistoeilen murmer atis dein. Kopse dureb die Nost felen. Lb bi mer te autb diarib den auferti hen Augensebeis in Pr, datidie lim e Bache circa sinum maxilla em bis tum Auge et inras em' habener mar , ali are γρο hie , inu verishm titis Misere M undiarunt, das μb ibre Μυη beis mit inertristichen Romo emenogefunerat, una das, vom der nit an, da die sta en avst ore Uterr eine sesnne, Mehise Miaterie aus der Nase gesto sten, mitiae her λυπLen Murmer herauae omnim, unu non der ruit o

cire Vid. Commercium litterarium ad rei medieae et scientiae natura lis incrementum institutum. a. I 46. Hi bd. XV L. p. 131.

44쪽

Quae quidem exempla licet sat luculenta sint, tamen obdolorum vim et periculi inde exacti magnitudinem memorabiliora videntur duo alia, a Uitrio et Maloeto in Actis Parismae

Academiae memoriae prodita b). Uxorem, ille narrat, XXX I. annorum per duos annos acerbissimos dolores sub Donte prope nasum sensisse: his tandem insomnes noctes accessisse corporisque convulsiones: ita ut ter de illius vita actum esse videretur. Posteaquam quatuor annos frustra variis rems- diis malo isti resistere studuerat ; tandem, puluere sternutatorio illi commendato, moxque vehementi sternutatione consecuta, Vermem paullumque sanguinis naso reddit: toto morbo statim sublato. Miles quidam, alter commemorat, in sinistra parte radicis nasii cruciatus tres annos tolerabat atroces; quorum vis ipsum quoque oculum, quem ne perderet omnino, Verebatur,

45쪽

attingebat. Sonitum aurium sentiebat: ideo oleo amygdalarum usus, unam guttam auri infudit. Duorum dierum spatio in- iteriecto, in naso titillationem nisumque sternutandi expertus, reorpusculum aliquod in na haerere sensit, quod lum digito ex- strahit, vermem conssaicit. Quinque ille dies vivebat atque egenere Iulorum erat- Miles omni dolore liberatus est. Sussicere haec credo exempla ad rei nostrae illustrationem, rquibus et addi possiunt alia a KERRRiNGio i), FERNELio h et Aisolao de B LEGNY l), nihil ut dicam de exploratore vermium ciuissimo,, M. ANDRY m , Observata- g. III. Ecce igitur pestilentissimos generis humani hostes, vesmes,. ipsi hominis capiti non minus formidolosos, quam totii illius corpori et singulis fere partibvso Nil enim verius est iis, . 'quae Peter BORELLus dicit .. Multorum animalcidonum sedes homo est, in eo, tamquam in alio mundo bosipitantur, et sienos in mundo qui etiann iuxta aliquos magnum animal est, sitque infecta alia in aliis ancioque repreiuntur.. ita sub epidermide, in mammis, in faucibus, in oculorum palpebris, in auribus, in pulmone et pe ctore, in intellinis, in hepatet liene, renibus, in venis variis, in ossium medullis vermes repertos fuisse, praeter Quiri- 'num Rivi uM O , docet in eximiae eruditionis libro ir Cl. Peta itrus Simon PALLAs p : qui non solum ullum in animantibus 4. sinas,. ullum modo aptum locum a Paralitica hac sobole inlata raum, manere negat , 1 est etiam addit, a verminosa progenie:

Pathol. L. v. c. 7.

m) Degeneratione vermium in corpore humano c. 3. art. n.

ni Hili. et observ. Mi diei phys Cent. III: Observ. 4s. ο) v. Dissert. Medie. XXX vll. de Morbis animatis cap. r.

46쪽

De Ibinibus per nares exeretis, res

mitas, quibus laborat hominum genus , aegritudines et plerosque animalium morbos unice produci , eaque profligata innumera mala tolli polib. Certe apparet, ne fines nobis positos transeamus, ex exemplis a nobis Collectis, et vehemen. tissimos dolores capitis a vermibus, in sinu frontali nidulantibus, excitari , et maxime diuturnos, FI tres quatuorve annos hominem excrucient, immo deteriora mala inde nasci. Nam

ut in lupi rabidi osse spongioso vermes reperti mi q), ita

etiam miles ille, cuius exemplum Pernesius, paullo ante laudatus a nobis, narrat, delirio extinctus fuit. Quare eo magis nocessarium est, ut ad omnia, quae huz pertinent, animum aduertat, excutiat singula, et in morbo atrocissimo miseriis mortalibus succurrere discat Medicuso Praeteriit enim tempus, credo, quo Vermes solis verbis capite expelli poterant. Certe quis non miretur, bonum B ELLUM sibi persuaderi pacium fuisse , nescio quem nebulonem ante solis ortum Ebuli plantam inclinasse, et sub lapide posuisse, his verbis usum: Imearcero te, berba bona , donee vermes cadere feceris , quos M babet in eapite vel aure r. quibus dithtis statim omnes vermes ex aegroti, licet lango locorum intervallo ab isto remoti capite exiisse. Immo addit: Latet, ut opinor, aliquid diabolici in his curis, seu pacti impliciti eum daemone r). Tam difficile est doctis etiam viris, superstitionis pravae opinionibus semper ita adversari, ut aut admittant eas nunquam, aut conceptas statim animo iterum eiicianti Sed hac quoque in parte solera naturae studium nos, ientes cautosque essiciti.

f. m.

Iam opus est, ut originem natalesque vermis nostri ind gemus: ubi nolo repetere ea, quae de Vermium generationa'

47쪽

a viris do his, aliis aliam opinionem complectentibus, dispuletita sunt, aut resutare post alios Cou LETI , HARTSOECRERi , VA-LisNRRIi opinionem, Connasci nobiscula vermes, ea tantum, quae probabilia mihi videantur, secuturus.

Nota est sententia REDII , LEu RNHOECRII , S AMMER- , DAM II, RAii, aliorum, ex ovulis insectorum cum aere, cibo, potuque aut alio modo assiumtis nasci in corpore nostro vermes: argumentis quae nititur firmis, certe nondum concussis a quoquam: praesertim cum illi , microseopiis adiuti, incredibilem ovulorum et animalculorum copiam ubique obse

vaverint.

Muscae illae, quarum e genere ea est, quam depinximus, versari solent in locis, ubi foetidus odor est, ibique ova sua lubenter deponunt. Quare astaridum, qui in recto homi num , equorum , in vulva foeminarum habitant, ortus licet dubius sit valde, non improbabilis tamen est Ka AZENSTEI-Nu s) coniectura: oriri eos ex ovulis mustillarum in cloacis cunctantium, ano et urethrae immissis. Quis nescit ea, quae huius rei explorandae causa REDius o egit' Nempe carnenti in ollam immitit, ollae ipsius foramine serico tecto: odor carnis putrescentis muscas allicit: muscae ollam circumvolitare atque tentare introitum: impeditae vero ovula serico isti imponunt. Tum caro , ut fieri sol et, in putredinem quidem abit: nulli vero Vermes, ut alias, enascuntur. Νec, aliorum de putredine loquentium sententiam ut refutaret, multum diversam viam iniit Aug. Iob. ROESELIUS M). Neque enim vermes casu fortuito aut e sordida putredine oriuntur,. sed semper ex ovulis, carni ab insecto commissis, prodeunt. Habete . quod .

48쪽

De Hermibus per nares excretis. 287

quodcunque insectum certum atque a natura tributum sibi lo cum , ubi ova sua deponit. Id quod ideo provida rerum natura machinata est, ut tenera progenies statim pabulum suum inveniat. Iam facile fiori potuit, ut mucus e senis istius, qui huic libello scribendo argumentum praebuit, naso propenderet : forte etiam in somno: ut musca in muco ovula sua poneret: ut iste homo mucum in nasum retraheret, o vula igitur in sinus frontales pervenirent, atque tali modo vermes in hoc quasi domicilio generarentur atque Crescerent. Ex anatomicis vero scholis omnes norunt, membranam, quae fauces et caritates narium tegit, Cum si nubus quoque coniunctam esse. Hinc, quo magis vermes creVerunt, eo magis quoque dolores aueti fuerant: hinc, quia vermes in dextro sim frontali habita; erunt, inflammatio quoque et tumor lateris dextri accidit. Membranam enim vermes irritasse quis non videt 7 Scimus vero, exemplis foeminarum hystericarum , quam vehementes motus excitet irritatio nervorum in tunica pituitaria. Odorem , quem balsama emittunt, Consequuntur convulsiones corporis: contra aliarum rerum odor, ut pennarum adustarum,

saepe recreat subito et refocillat eosdem homines. Uehementes Capitis dolores comitantur saepe Coryzam , orti insinubus frontalibus a solo decubitu sero : valde excruciantur saepe iuvenes doloribus in hac regione, unice ob sanguinis Congestionem; nervis ab extensis vasibus sangui seris pressis. Quam gracia igitur symptomata accidant necesse est, si eandem membranam vermis tangit, atque dum reptat, Vehementer movet. Saepe inflammationes meningum, deliria, sebres ardentes, Convulsiones excitantur a xera ibus, meatum auditorium irrepentibus, licet nervi minus hic nudi sint, quam in tunica Schneideriana quae sinus frontales convestit. His autem in locis vermes illos sedem habuisIe, ostendit etiam fluxus sanguinis. Nam posteaquam vermes creverant atque orificium sinus frontalis parvum transitum impediebat, ut maius sacerent, necesse

49쪽

fuit. Nam orificium sat amplum fuisse et viam praebuisse vermibus , hinc quoque mihi probabile visum fuit, quis sat magno stilo in sinum frontalem penetrare poteram. Haee mihi sententia, quam LiTTRiI et MALOETI exempla confirmant, probabilior videtur opinione LITTRII. Hic enim putat, ovula insecti per stomachum in sanguinem pervenisse, atque in sinu frontali demum separata fuisse. Quasi non multo brevior esset via per nasum in sinus frontalest

Interim non nego, potuisse etiam alio modo vermes in illum locum venire. Namque ipsius aquae, quam innoxiam existimamus , haustia posse vermiculorum progeniem nobis tradi, cum alii observaverunt oc), tum nuper RAZOORIUS, Nema

siensis Medicus; narrat γ): foeminam, quae siti magna stim lata e pallistri lacu biberat, postridie capitis dolores atroees sensisse: immo febri ardente correptam fuisse. Omnia remediamistra adhibita. Tandem noster illi vomitorium e Tartaro

emetico praebet: aegrota non vomere, sed sternutale, atquctnaso LXXIl. vermes parvos albosque emittere, qui iis similes erant, quoS in vervecum capitibus observamus,. qumque REAυMuaius describit a). Iam eadem causa hos vermes pmducere potuit. Cava manu aqua hauritur: ori infunditur: fieri potuit facile, ut aliquantum aquae in nasum attraheretur, atque ova insecti in tunica pituitaria haererent. Innumerabilibus vero modis haec ova in sinum frontalem pervenire potuerunt et quanquam caussam et originem ipsam raro invenire

licet. Nam aegroti eam ipsi plerumque nestiunt. Capitis dolores initio minus vehementes sunt: negliguntur morbi, se sim paulatimque crescentis, primordia: post mensem aut am

nums

50쪽

De Hemibun per m es excretis. om

ni , qviindo molestior saeviorque dolor est, non recordantur amplius ea, quae sub initia morbi acciderunt illique originem praebuerunt et Causam. Interim tamen, unde ipsi vermes, de quibus nos locuti sumus , orti fuerint, ex illorum apparet metamorphosi, quam reliqui omnes, qui similia collegerunt exempla , non observaverunt, ideoque minus plenam totius rei scientiam et ipsi habuerunt et impertiverunt lectoribus.

o ψdropis pectoris certa vel incerta Diagnosi

i quid ust, quod ingenii nystri aciem frequenter eiiugiat, operam et studium nostrum turpiter eludendo, est sane, si rem ex vero iudicare licet, hydrops pectoris, affectus iste truculentus , inopinate et subito adeo hoc malo correptos dolois iugulans. Ex unanimi enim peritissimorum medicorum consensu pericillosissimi huius asselius signa omnino dubia recensentur et obscura, nulliusque membri affectiones, si BAsiavo sit fides, tam obscuris ad invicem confunduntur signis, quam morbi pectoris in Lib. II. p. 2I9. Quamvis solertissimo huic naturae humanae indagatori laus tribuenda sit maxima honorque debitus haud denegandus , atque effatum eius in dignoscendo pectoris hydrope hactenus confirmatum fuisse ex pluribus observationibus, praesertim quae in Actis physico medicis adnotatae leguntur, abunde constet; attamen in ipsissimis laudatis Ephemeridibus casias recensentur varii, qui fallaciam huius signi apertissime demonstrant, cum in aegrotis symptomate hoc gravissime vexatis, ut lectum nempe deserere et in sella noctis partem transigere co- Actor. Has Med. T . IV. O O geren-