Chronicon domini Walteri de Hemingburgh, vulgo Hemingford nuncupati, ordinis Sancti Augustini canonici regularis, in coenobio Beatae Mariae de Gisburn, de gestis regum Angliae

41쪽

quippe strenui, robusti,' athletae Domini et pro Edward I. Pugnatores electi, pro defenSione civitatis ejusdem interius vigilantes, Olerare diutius irruentium' undique ac 'insilientium' Agarenorum terribiles impetus et aggreSSione nefaria non valent, ' demum post nefandum fidelium multorum excidium, post captionem miserabilem Plurimorum, ut caetero quo in terra marique Saeviens trucidabat gladius, furor devorabat, hostilis manusque inimica necabat, quOSque Prae magnitudine intimoris attonitos, et in desperationis angustia constitutos, et incertis et ambiguis pas- Sibus, ut a necis eruerentur excidio, 'fluctus fugientes obduxit equoreus, ' Silenti relinquamus, civitatem praedictam, quod non ubSque amaritudine copiosa reserimus et profundius sedulissimis SuSpiriis recensemus, ausu dampnabili Occuparunt , illam flammis voracibus Xponentes. Cum igitur ad recuperationem celerem dictae' terrae, prout ejus urgentiSSima necessitas Xigit, serventibus studiis intendamus, via et modos diversos et Varios per Os et alios Olicitius exquirentes, ut juxta desiderii Ostri servorem terra ipsa recuperari Valent, et recuperata in posterum

Conservari, univerSitatem VeStram monemus et rogumus attente ut conci . ,' etc.

Quomodo Dominium Regni Seotiae concessum est

Eodem anno Scilicet Μ.CCXCI. Xuminuta Sunt Assairsos

subsequentia quaedam, ad cleClarationem quorum

42쪽

CHRONI CON

Praenotanda sunt ista. Anno Domini M. CCLI. et regni regis Henrici patris Edwardi XXXVI. Alexander rex Scotis Margaretam siliam regis

Henrici duxit in uxorem Solemniter, Sororem

scilicet Edwardi, factaque est ipsa Solemnit apud Eborum in sesto utivitatis Dominicae.

PrOCeSS Ver temporis procreavit idem Alexander X UXOre Sua praedicta silium et siliam, filium quidem patern nomine nominatum et filiam materno nomine nominatam filius vero in adulta aetate in vita ipsius patris immaturata morte praeVentus decessit filia quidem processu temporis regi Orwegiae in uxorem trudita est. Mortua tandem regina Scottae Margareta, idem rex novam ibi nuptam matrimoni Copulavit, filiam scilicet comitis Flandriae non tamen ex ea Suscepit Obolem. Sed cum jam annis multis in multa mundi prosperitate regnaSSet, neSCi quo tandem ductus Spiritu, nocte quadam et ObSCura

valde novam Suam SponSam, ab eo per pauca

miliaria distantem, invisere ProperaVit, SuCro quidem et quadrageSimali tempore ; cumque in Profundo nocti tempore cum paucis familiaribus Suis graderetur, contigit, eqUO COSpitante, RSSeSSO- rem quidem in terram allidi, et fracto, ut dicitur, Collo, continuo expiravit. Quo mortuo et Sepulturae tradito, cum de Successione regni ConVeniretur, non apparuit haeres proximior puellula illa silia regis Orwegiae, quam X XOre Sua filia praedicti regis Scotiae procreaVerat Solam : Verum quia nepta sive ' cognata erat regis EdWardi, miserunt ad eum in Vasconiam, eo quod tun tem poris moram ibidem faciebat triennalem, magnates regni Scotiae, ipsius consilium atque a Vorem eX

Alexander ha by this Iady

43쪽

petentes; qui successionem regni Cottae praedictae dwar I. puellulae pronepti suae jure haereditari comPetere καὶ ἡ . Videns, admonendo consuluit ut de nobilioribus eoiland. et sapientioribus terrae illius eligerentur quatuor CUStodeS, qui Summam n Cem et lege terrae CuStodientes, res et redditus regales in aerari regis Scotia reconderent ad usum et utilitatem praedictae haeredis et suae proneptis quod et sactum eSt per anno aliquot prudenter quidem et fideliter. Rex autem Edwardus dum post tempus aliquod reVerteretur ad propria, missis nuntiis ad regem N Orwegis eandem illum in spe successionis magnifice accersivit, quae Cum CSSet tenera, et in rosunda maris aequora veheretur, infirmataeSt, inundantis erre non valens pericula mariS. Cumque in ' insulam Orcadum esset adducta in rape recuperandae sanitatis ingravescente infirmitate, ibidem tandem defuncta est Ortua

autem praedicta puella diviSum S Continuo On A.D. 129l. filium regni Scotiae, pars enim magnatum quaSi Disputed

media avebat dolianti de Baliolo domino de GaleWay, Par Ver reliqua favebat Roberto do Bruys domino Vallis nundiae. Unde custodes praedicti praecavere Volentes me forte seditio oriretur in popuIO, de consilio magnatum regni Scotis miserunt ad regem Angliae ut in tanto Th. xine bidubi ejus consilio fruerentur; qui remissis nuntiis α.d Suis epiScopi Scilicet Dunolmens et Karteolensi R P' ' cum domino Johanne de Vescy, verbis pacificis

et Suasoriis exhortatus est eos ut ordinationi SUM, quantum ad Successionem regni Scotiae ordinandam, Se Sponte Supponerent. Qui convocato partiament et communicat communi conSilio, se ejus consilio Ordinationique omnes quasi mag

44쪽

CHRONI CON

himself Iord

nates litteratorie submiserunt; unde praediCtUS reX, COI VOCati magnatibus Suis et Iero, tenuit partiumentum suum apud Orham quasi in On- sinio utriusque regni, in quindena PasChae anno Domini M. CCXCI. et regni sui XIX. in quo quidem IOCO COnVenerunt clerici ex condictu regis experti

in jure civili et canonico, religiosi multi cum

Chronicis Suis, Sicut apparet in quatuor foliis Se quentibus et interpositis, episcopi plures Cum Eborum archiepiscopo, tractaturi finaliter de capitali dominio regni Scotiae, eo quod idem rex dicebat se, sicut et praedecessores sui jamdiu extiterant, SSe et esse debere regem et regni Scottae dominum capitalem. Qui retroacta tempora diligenter eXaminantes et singillatim et se-OrSum requisiti, in conscientiis suis dixerunt omne quod supremum dominium regni Scottae

pertineret ad regem Angliae, nisi aliquid habe

retur Contrarium per quod excluderentur a Chronicis extracta. Unde dictus rex Ed Wardus On- Vocatis Corum Se praelatis et proceribus regni Scotis in ecclesia parochiali de Ortiam, VI idus Maii anno supradicto Scilicet M. CCXCI. SubSCriP- tam petitionem per quendam suum militem RO-gerum Brabason proposuit in haec verba Cum in libro Sapientiae, iis qui praesunt, PrimUm et principaliter' datum sit praeceptum ut diligant justitiam qui judicant terrum, et SeCundum PD- stolicam doctrinam, hujus justitiae fructus in pace Seminatur, quae eSt tranquillitas ordinis quo pares et impares locis sibi congruentibus disponantur, et apud mortales nihil pace desiderabilius con-

45쪽

cupisci, nihil jocundius valeat reperiri illustris dWardi

imperium 'super humerum' ejus, ut videlicet benigna pietate subditos supportet, non ' more reprobi Saulis, ab humeri et Supra Populo praeeminentis et eundem populum tyrannice Opprimentis, hanc pacem perturbari conspiciens in regno cotis per mortem regis Alexandri et prolis suae quae

Propinqua erat domino regi nostro, quod displicet multum ei pro justitia omnibus facienda, qui inhaereditate regni Scotiae aliquid de jure vendicare POSSint et pro pace confirmanda' in populo dictae

terrae, O magnate rogavit huc Venire; et ipsemet de Iononquis partibus personaliter huc accessit ut per superiorem dominationem, quae Sua est, Omnibus justitiam faciat et omnia impedimenta auferat quae pacem dicti regni possunt perturbareri nec intendit quicquam indebite usurpare seu justitiam disserre cujuSquam, vel libertates impedire Seu minuere, Sed omnibus justitiam exhibere Sicut dominu SupremUS. Et, ut istud negotium ad finem 'debitum' 'possit deduci, petit dominus noster re veStrum benignum in recognitione Superioris dominii 'assensum β et vult operari de consili vestro ad justitiam perficiendam et servandam.' ' Sta petiti proposita fuit in Gallico per praedictum militem in raeSentia regi et magnatum utriuSque regni, et eum praeordinaverat frater Willelmus de Hothom si tunc prior provincialis' fratrum Praedicatorum Anglia, recitatique erant articuli a chronicis, pri-

46쪽

MWardi vile riis, et aliis litteris papalibus et regalibus

e XtraCti, quomodo reges Scotorum regibus Anglorum homugia secerant et Os Vocaverunt dominos uos datusque est dies brevis ad ODSulendum et respondendum. Cumque in consulendo edissiciles exhiberent attestavit rex per SanCtUm Ed Wardum, quod prius jus regni sui et Oronae Sancti Edwardi, cujus ipse solummodo ConSOrVia tor extiterat, vel habere deberet, vel illud prosequendo ad mortem ibidem occumberet; CODVOCaverat enim Anglicanam militiam ut suam etitionem, si eam Orte frustrando negarent, magnifice declarando prosequeretur ad mortem. At illi magnates qui circa successionem regni Scottae disceptabant, jus regis Angliae luce clarius de- Claratum negare non Valentes, praedictum Ominium eidem ConcesSerunt per scriptum, in haec verba OBCeptum. Compromiserrunt Petentes in Regem. Hi tute re tougini ceste letire errontiumrrount, FIO-

47쪽

dicti nominati, de ipsius justitia et fide confidentes,

tale scriptum OnCeSSerunt.

48쪽

CHRONI CON

i esteient quant a seisine I si baille a livereea celime e rei enportera par jugement de arealte salive a re d 'Engle terre Ie Omage de celline Serra renissi) ine la reversio seit et '' deden Ies deus mois pres Ieci ourme e rettserra trie e serme.

49쪽

Has autem praedictas duas litteras misit dominus rex ex postsacto sub suo Sigillo privato addiVersa monasteria, ut in chronici ponerentur ad Perpetuam rei gestae memoriam, datum apud Uestmonasterium IX. die Julii anno regni sui

XIX.

Arbitratio super eodem Regno Motire. Hiis itaque gestis et ordinato regno positisque

custodibus suis in castris et illis, reversus est

ad partes australes rex, Statuens et rauae reversionis terminum in est Omnium SanCtorum A. D. 1292.

anni Sequenti in quo quidem termino reverSUS, Iu ordinavit ut de regno Scottae eligerentur . urbi dzfinitiistri, viri discreti et legem ScienteS, quibu eleCti S u.4.2son associavit eis ex Anglia' XXX. viros electos, praecipiens universis, in de praeStiti sacramenti, ut Deum habentes prae oculis vota petentium ponderarent, et debit sine clauderent negotium Successionis praedictum p qui Secedentes, ut in mandatis habuerant, omnium, qui in regno Scottae jus vel clamium vendicabant, audiebant vota, et petitiones Singulorum, et, ubSolutis petentibus

50쪽

quasi universis, in fine perventum est ad Iohannem de Balliolo et Robertum de BruyS, quorum

petitio sic brevibus declaratur. Cum enim Sangui regius proximior non appareret, tandem habitus est recursus ad David quondam comitem

Huntingdoniae et fratrem Willelmi quondam regi Scotiae, qui temporibus enrici secundi regnavit in Scotia hic David, cum tres haberet filias, primogenitam dedit Johanni' de Balliolo, mediam domin de rus, et ultimam domino de

HuStingeS, ex quarum Sanguine praedicti Johannes et Robertus cum Johanne demas tinge SuCCeSSionem regni Vendicabant Verum quia regnum debet nunquam dividi et, ut a quibusdam dicebatur, proximiori regio sanguini debeatur; praedictus Robertus de Bruys, licet de Secunda Sorore exisset, tamen in eo quod sanguini proximior in uno erat gradu ' petiit e tan- quum Sanguini proximiorem, ad regni Successionem admitti Praedicti tamen arbitri rationem non admittentes, praedicto Johanni de Balliolo,

tanquam e primogenita exeunti, SUCCeSSionem regni Scotis adjudicarunt rex Vero OSter, OO-rum approbando' arbitrium, eidem Johanni regnum Scottae cum omni integritate restituit,

salvo sibi homagi su et delitate pro tempore faciendis ' Die vero Sancti Andreae Apostoli idem Johannes de Balliolo effectus est rex Scotis

more colorum, qui Sequitur. Apud monasterium de Scone positus erat lupis pergrandis in ecclesia Dei juxta majus altare, concavus quidem et 'dad modum rotundae cathedrae confectus, in UOfuturi reges Ioc quasi coronationis ponebantur

domino,' S. MnSd. quod sanguine regio in uno gradu proximior existeret. IIS.