Caroli Linnaei ... Philosophia Botanica in qua explicantur, fundamenta Botánica

141쪽

Pos Libiles omnes notas adducit character naturalis, exceptis tamean iis, quas 1ti uetara naturalii sima 03-97 subniinimat. Ego primus hos charadieres composur. Includit in te omnes characteres possibiles; inserv1t omni systemati; binis sternit novis synenautibus; inintutatus persi- 1lit, liget infinita genera nova detegerenturi Corxigitiar Novis detectis Speciebus tantummodo, exclusione scilicet notarum superfluarum. Gen. pl. p C. a . Fraerogarisa & Usus Charaeteris naturalis colligitur ex Geu. μ

I9O. Character Factitius 188 succedaneus est; lentralis i 87' optimus, Ged vix ubique possibilis; metirans dissicillime elaboratur; elaborarus autem Basis 1s6 est omnium systematum ς 3), Generum is 9 infallibilis Custos, omnique S3 1 emati αε- a ) possibili & vero applica-hili S

FACTITIOS Cliaracteres proposueruiit illi, qui in methodo artificiali I6a notas adduxere, quibus genera, sub eodem ordine disposita, d1stingui potuere; sic Rajus, Tournesortius, Rivinus di ante nos plerique. ESSENd IALES Characteres sunt ejusin odi, qui in ordine naturnii valent distinguere genera maxime amnia una alterave nota; adeoque nequeunt non eiusmodi valere, etiam ubi genera assinia segregantur; quales plurimos adduxi iii

ψATURALIS Charaliter tradit omnes notas Characteristica ipossibiles, adeoque omnibus methodis inservit, quamvis

innumerae indies detegerentur. Genera mea Plautarnm promtaut Characteres naturales, adeoque inserviunt omnium methodis, re fundamentum Praebent ex antiquis oc novi S.

teneatiar, OPorret Si omnium generum characteres Essent ales detecti essent, saeit --- lima .evaes et plantarum cognitio,'multi suo damno Cha-xacteres Naturales flocci penderent; at sciant nullam, sincinotitia characteristica naturali, evasurum solidum Boxanib

142쪽

cum; novis enim detectis generibus, destitiato charactere Hattirali, Bolataicus temper vacillabit. Qui credit se sapere in Eoianicis eκ Essentiali Charactere, neglecto Naturali, is itaque fallit & fallitur; cum essentialis, novis detectis generibus, nequit non sepius fallax evadere Character Naim ullis generum plantarum fundamentum est, quo clestitutus nullus de genera rite judicavit; adeoque absolu-rum fatidamentum cognitionis plantarum en re erit.

I92. Charadfer Naturalis 189ὶ fructificationis nota Omnes dicterentes 9 R) α singulareS Osj, per singulas suas species is γ) convenientes ros , recensebit; dissentientes i56) vero sileat

Est opus infiniti laboris, antequam Characteres, Lecundum omnes species fuerint Iimitati. Omnes partes fructificationis examinandae, elisim quae visum elu-ctunt, quamvis Microscopium adhiberetur quod tamen 1 R- rissime adhibere necesse est), quum, ignota fruetificatiori nulla de genere certitudo: qiai velit Asturtim fari me vel scabiei nosse, debet uti ue uti Iuleroseopiis. Najus itaque Ocrperam i Norae obviae sint, mavis ae N enilibet facile obsersabiles a Nam eum Arethodi tisus praeriptius sit r&des es Di ones in Siti pilam cognitionem compeudio a gnaraedio ta di cnitate in cere, non oporter ejusmodi notas. Pr pouere, quae adtentum es solicit tim requi ut spectatorem, cui erat micros pium secum ferat, nece si ι r.

193, Nullus character infallibilis est. antequam secundum omnes sicias ci39 species is 7 directas est.

Bolanicus contaminatillimus, isque solus, optimum conficit Naturalem Characterem ; fiet enim consensu specieriam plurimarum; omnis enim species exeludit notam aliquam superfluctari. Fit chaWacter naturalis acer ratissima descriptione stic Iificationis sui uae speciei; omnes reliquae species generis conferantur Cum primae, eXCluden o notas cli1Lentient S omnes, tande tit

non . dabit.

Loetas, quem occupat in Herba Friaetificatio, characteristica no .a i Un est, quamvis alitev visum Eoo, Litavo, Heucbero,

143쪽

Miatit ο, namero aliisque, sed pestis Bolanices. αθeoque ut damitosi1sima repudiata a suminis Bolanicis Touriae xtio, Valligatio, aliis. Modus vide ad Pedunculum β. 8a & I63. I fuso Boerhaave. Riυιν iani, aliique huic locum admittebant iii

charactere, ut eo arctius naturae adhaererent, quam amisero citi S.

193. Character nomen Genericum in scontispicio

gerat. Foh, euinx in Hodeas ex Charactere Nomen concladit: e. gr. si flos limusmodi erit hoe nomen. Non enim argumentamur a Charactere ad ditamen, sed judicamus Getarus secundum nomen Geuericum, auus usentia comprebenditur Charactere.

I96. Unaquaeque Species Fructificationis 86 in Charactere naturali 189 novam ordiatur lineam.

Distincte ut omnia traduntur hoc fiet; inde mox partem quaestionis reperio; inde si quid deficiat mox Observo.

197. Nomen partis fructificantis 86 lineam r s)differentibus literis inchoabir.

Differentes literae. ut facilius perspiciatur charaeter & evidetitior evadat ; contra autem factum ab antecessbribus omnibus.

198 Similitudinis notam 16 ), nisi dotra manu nintiorem. Character I92 nullus assi amat.

Omnis siluisitudo claudicat. Similitudo a nobis ni et ipsis semper praesens est; ab animalibus non omnibus eonstat ab artificialibus admodum mutatur. Volsella T. Perianthio Urticar - Chixurgo. Mitra polonica T. in Corolla Aconiti. Hi ariciri Mitra episcopalis T. in Capstula blitellae I heologis. I inu hanicitia T. in Filamentis Salviae Anatomicis. Caput viperae l . in Saminibus Anchusae Zoolosis.

199. Notas convenientes is ab terminis compendios: describat character.

144쪽

Terminos artis nosse itaque primum Tyronis erit. Dent. plant. praef. ab . Explodendi furit pomposi Sc Eloquentiae flosculi. Cratorio tu char ctere nil magis abominabile,

Ternunt artis faciunt, ut paucis ideas nostras exponamus. δ INI character oratorius sit exempli loco.

Extimum floris tegumentum viride, quod ante explicationem includit florem, eis ad basili in s partes aequales veluti sectum, ita tamen ut uris quaeque paus est longior quam lata, ct Versiis utramque eXtremitatem angustata, delinentibus summis apicibus in acumen; caeterum hae s partes perpeam

diecit avem situm se anti Sc ratione foliorum fioris admodum breves sunt di nec dissivunt cum floruni foliis coloratis, sed permanent ad fructus maturitatem. Intra haec folia sunt alia Folia etiam numero quinque, sed tenera, colorata, etiam oblonga, sed ursum magis magisque dilatata, fere uti infundibulum mechanicorum; sunt etiam hae e longe majora quam eXteriora viridia folia. Tum intra haec qia inqUe colorata magna soli a soris sequuntur numero 3 partes fili formes, superne sensim attenuatae in mucronem, quae Perpzndiculares fere Iutar, ne C longitudine eLcedunt extima folio. la floris; harum stimmitatibus insident totidem corpuscula, si inplicia, crassiora, quae spargant farinxtra, ct basi si Ita in apartes acutas. Hisce paretibus probe perspectis in centro foris occurrit corpus, quod excrescit in fruinam, & Rib florescentia fere globi formam imitatur, cui superimposita sunts fila vegetabilia, quae ubique eandem servant cra1litiem, re perpeia dicularem ferme situm habent, eandemque obtinent longitudinem cum s partibus fili formibus mox descriptis; sunt autem hae apicibus non capitata aut inerati ata, sed parum cxtrorsum flexa; peraeta florescentia fit Frue cis avidias, forma ferme globi, sed obsolete s angulis notatus,

ct in summitate gerit mucronem; hune friactum si traiisve sim disseces videbis eundem interne in Io concZmerR-tiones divisum, X cum sponte dehiseat, se aperire in s pav-

vcs aequales: intra quas Io latuere semina figura ferme ovi, sed magis longa, & altera extremitate acuminata, nec non

Parum com resta, superficie quasi polita & glabra. Garadro idem Liui, lingua Bolanicis usitata, eadem onrnia conχ-r, testenta.

145쪽

CHARACTERES.

CAL. Pemiauthium sphyllum I foliolis evectis, lanceolatis, aemiis, parvis; pei sistetatibus. COR. infundibuli ibrnus, spei ala: cunei formibus, obtusis, patulis, magnis. STAM: Filiam rixa s, stabulata, erecta, longi luci De calyci S. Filamenta 6, alia, alterna, emarcida Antherae PIST. Gerrneu Ovatam. Soli 5, eiecti, fili formes, longitudine staminum. Stigmata simplicia, PelleXa. PER. Capsula subglobosi, si ibi entagona, s valvis, IOIocularis. SEM. solitaria, Ovata, plataiuscula, acuminata, glaberrima.

ronei non admittendi siunt.

Gen. planx. praef. a1. Dubia Potius omittenda, quam dubie defendenda Rutis naeth. Notae generum tam summoruna, quam subalternorum elarae sint, distinctae re exacte definitae, non obscuraex indeterminatae, quarum significatio, quouSque eXtem datur, incertum est. MASCULUS Flos. Sterilix Touria. Paleaceus Raj. Abortinis aliis APETALUS Totarii. Imperseditis Riv Knaul. Pont. Stamineus Raj. Iucon pletus Valli. AI ODES. Tourai. Per eius Raj. Riv. Kram. Porit.

RINGENS. Labiatus Touxn. Barbatus Riv. Personatus TDurn. MULTIFIDUS. Laciniarcis Tournes. Mo1 Iopetalordes &c. aliis. COMPOSITUS Tourn. Niv. Conglobatus Pont. Aggregatus M. Capitatus Raj.

RADIATUS Tournes. Stellatus Mori L DISCUS Toarnes . Umbo Moris ANTHERA. Apex Raj. Tournes Riv. Capsula staminis RECEPTACULUM Pont. Sedes Raj. Placenta, Boerh. Thalamus

146쪽

2OI. Termini 199 necessariis 2CO plures excludendi, pauciores augendi stant.

Auxi Bolanicen plurimis terminis 82. 83. 84. 8g. 86. e. Ur- Involucr una, Spatha, Covolla, Anthera, Pollen. Germen, Stigma, Legumen, Drupa, Cyma, Axillus, Stipula, Scaptas, Exaclea, Pedunculus, Glandula. Termini praeservarunt Anatonat m, Mathesin, Chemiam 'ab idiotis; Medicinam autem eorum defectus coraculeavit Usius eorum eximius est in compendiose loquendo, re rite cogitando, modo non destituantur adaequatis definitionibus Dusepimentum valvis contrarium aut parallelum in Siliquosis tapius aditibuit Tournes ortius, quod intelligendana cum grano selis; parallelum dicitur, cum latitudine sic diametro transversali accedat ad valvulas; contrarium vero auctit, ubi angustius est dissiepinient uui quam valvulae Papilionaces, corolla, ab insecto diasta concipitur vulgo ut navi

cula, Cujus. P

Gνiua excipit & includit stamina & pistilla, constatque

duobus petatis coadunatis. autem carinae lateribus utrinque adstant solitariae Vex tam alis & Carianae incumbit.

Eingens coPolla monopetata iriegularis est & limbo divissi in duo labia Galea Riv. Iahium superius est. Barba vero labium inferius audit

a 2. Character 192 in omnibus, licet diversissimis Systematibus cs 77 , immutabilis servetur.

Quamdiu summi Systematici novos introducebant characteres, Irovosque conerptus generis, tamdiu barbari ei e os ita gemuit Bolanicos scieritia tempore Rusti, Totirnesortii, Nivini, Loerbaoti, Maurii. 2liorum. Nurie vero pacatis ma ris rebus quamquam novae methodi introduciae, nulla inde calamitas Botam es; ut valet ex scri-

a 2. Genus i 9 Unica specie is T constare potest,

147쪽

Unica specie colastant plui ima genera: sic Parnassa, H imedirem, stilomus, Coris, Tamarmos, Cornucopiae, H drophyllum, Anacardium. Lagaecia, Gloriosa, Dimpensia, Meuitelia, Penthorum, Nemrada, Per eria, Tricbossema, Heliscarpus, Calli Ouum, Garcinia, Craniolaris, Orvata, Halleria, Dodortia. Amorpha, Obolaria, Limo fella, Amisiasica, mmorium. Dalea, Coumbium, Nepe bes, Arctopus. Hura, Miseneria, Humulus, Plurimis speciebus constant alia Genera, Bolanicis in siletie

commendanda.

Aloe, Sedum, Geranitar I, Gica, Statice, Guvolvtilus, Campunula, Solauum Geutiaua,

Linum, Chenopodium, Aut irrhiuum, 'pericum, Hibiscuy, Evatorium,

Pol gala, Phaseolas, A Valus, Hed sarum, Aster, Guaphalium,

Centaurea,

rao4. Quod valet de charactere generico, Valet etiam de classico 16 ), licet in hos latius siu-

mantur omni R. Generum genus est ordo, Ordinum autem genus Claidis est. Valent itaque hic cariones dati s. 164 ad Ioa.

Classis vocabulum in denominatione minus nocet, si aberret, quam Generis nomeo. Cave ne seduceris ab a iiiitate Generum cum Classibus X Ordinibus, ne ordines naturales ad Genera reducas, immo tandem α ClasseS. a. Malva, Althaea, Alcea, Lavatera, Ureua, Hibi sicuti Ord. 34. h. Sedum, Sompei Ditium. O ledo=r, Cresinis. Titia ord. ψ6. C. Caratis, Messeinbuantbesem, Aletoon, Tetragonia, Ord. 46. d. Lachuis, Corouaria, Agro ema , Silene, Diambus, bi ouaria, Cerastinus, Spergula, Areuaria, Mubmigia. Pogitia, Ord. 42.

148쪽

Sla ex in dinibus Columniferis Stellatis , Umbellaris, Sili- quo P. Ureticillatis fierent totidem genera, sed adeo vasta, ut binariem inducerent. Orchiriae coxd. omnes in idem Genus confluerent, SMirantima cor l. 3. in alterum Ac hi demum in unum ;se primum Casus Botamces, de ruina ex propxio generum pondere.

zo6. Classes quo magis naturales, eo, Ceteris Paribus,ptaestantiores sunt.

Amnes conveniunt habitu, nastendi modo, proprietatibus, viri biis, usu Summorum Boiani eorum hodiernus Iabor in his sudat, Ac desudare decet. Methodus Naturalis hinc ultimus finis Bolanites est Ac erit. Obicem Methodi naturalis objecore tria praeprimis obstacula: a. Noglectus Plantarum, post .eXcultam doctrinam fructificationis, praesertim flatiationis Movae p. IOS. b. Defectus Generum Exterorum, nondum detectorum. Amnitas Generum ab utraque parte :Liunoea me ia est inter Stellaifis 44, ' Valerianam gre Loni ceras 63. Cornus connectitStellatas η,Aggregatas I 8 I umos S I9. Punctis C lamarias I 3, Gramina 14, Coronarias P, sociat.

Dodecar beon Cortussim & CVclamen conciliat. I Foscyamiis cadice instato H. ups a. H3suli amnis sit. Hihiscus petiolis si ii feris P . upi I. Turrae, ae itidem petiolis floriferis ad betatur; sine cognitione Petioli Duruncantis nemo iudagaret 'Iur exae assini arem cum Hibisco

Io7. Classes & Ordines nimis Ionge vel plures dissi-eillimae sunt.

Sextiali AIerbodo Classis Pentandriae ct is me de vasti: imae, Geo que in hoc Systemate, prae veliquis dissicilius, in lais distin

guuntur Geriera

ordo Pemaud. ii Mouo nae ob copiam Generum dissicili uti dii inguitur: ut aliorum Methodos intactas relinquam. Eoeιhaoe cisisses 3; habet; Luatilius ideoque prioris ordi- ex erunt plures e . breviores; posterioris autem paucio res, at vallissimi.

149쪽

R0. Meth. Providendum est ne plantae cognatae separentur, dii sintiles Sc alienae consocieI1tur. Quae dissicilias distinguuntur, proprius collo Centur. Exempli loco sit Tetrandria monogynia, ubi Ordines Naturales. ollatur u . Ca cauthema e egregatae I 8; hi naturales ord1ries, si possibile, distincte in ordine eodem tradendi, nec miscendi, quamquam aliter fieret facilior divisio. recte. I S. Leucade udrou.

Protea

Cephalanthus Globi laria Dipsacus

At rect

Arenaria

Primula

ADGallis

Solanum occvsicum.

150쪽

CHARACTERES.

Infloroscentis L. Situs Fructificationis in axilla, racemo, corymbo Gaude characteres habituales 168b caussavit infinita Genera falsa, praesertim Knautio, Kram ero similibusque Facies plantarum Veterum lapis lydius, Recentiorum coticuIa, magni ab omni Bolanico facienda eth; sed & his modusndsit. BiDENs γ io non disiecto. Tonνu. H. c. μδ. gerit Duchi sicationem exacto generis Bidentis, at BIDENS b. folio nou dijsecto, sore aureis potalis undique radiato. trioris gerit fluctificationem abGOlute Core opsidis; quum a ca- Teat radio, b vero instruatur radio eκ petalis 8 sterilibus,

erit prior a Bidentis, b vero Coreopsidis genevis Se ad tum adhuc manet, numne planta racliata b sit varietas non radi arce a; quoa si esset, uti verisimile videtur, non licet has duas plantas separare; nee coriscillana ducerem genera Bidentis & Corcopsidis in unum commiscere, ne limites Renerum tandem evanescant. Heie itaqu facies es natura certat cum lege & arte. Morisonus q. 55. secutus naturae filum, implicat suum artadix neuna in Gordicis solo gladio plicandos : eκ. gr. Classe γ Liliaceis sociantur Anemtiue, D; Das, si dracoryleias Legumtuosis - alis. Fraxaνia, Epimedium. 9 Compositis - Ingimn, Eromelia, tactus. Vertici liniis - Aipo moliae ς es. 1I Graminibus - Plantago. Divisio in Arbores Λ: Herbar videtur ine adeo ngturalis ac in

fallacissima S lubrica 78. po

BOTANICA innititur fixis Generibus, cujus ita

progressus hic fuit

TOURNEFORTIUS phimus charaeteres g eridos eX Iege artis condidit. PLUMIERUS americanas plantas ad genera COUSit BOERHAAVIUS nonnulla genera adclidit. UE I I LUX pauciiunia adjecit. PARI,ΙΚNSE, Aeactemiei Murebant, I arc Nissile, Gu inima ctis gallorum varia inseruemui