Caroli Linnaei ... Philosophia Botanica in qua explicantur, fundamenta Botánica

61쪽

PLANTAE.

s.. FULCRA Ri) adminicula plantae sunt, pro com-

z. ARAECI EA reto. a. dicitur Folium Borale. 8 : Io . cum colore dc sagarii reeedit a ceteris: Tilia, rimaria bulb a, Lava adula Stoechas, Salaia Hormia . . f. Ia I. a. b. est mucro psantae e ligino plantae protrusus r ruiatis, Rhamnus, Hippopbae, GelasirKs, Lycium. Cultura tapius evanescit: ut ii 1 oro. ACULEUS L Iaa, 123. a. b. est mucro plautae, ejusdem cortici tantum a si Xus: ROD, Etibus, Ribes, Berberis. 5. CIRRHUS Tah. V. f. II R. g. est vinculum fili forme spircte, quo planta alio Corpori alligatur: Vitis, Lanui e io, Cardio pernit m, Pisum, si muis. 6. GL INDULAE Tab. V. f. II9. a. f. II 8. est Papilla humorem eXcernens: Lire , Rictutis, Tatropha, V Uiora, Lassia,

opulus, Turnera, Salis remandra, Heliocarpns, m ouia et I, Acacia cyruuera, bauhimia aculeata, Armeniaca, Am datus, δεμον foui . Loetis: Petioli, poliorum Serraturae, & stipulae teneliae. 7. P1LUS est ductus eXcretorius plantae seta ea cuni ita dus in his primaria detexit.

HYBERNACULUM 81 est pars Plantae includens Herbam 8 I) embryonem ab eXternis injuriis ; estque Dussus Vel Gemma. .

a. RULBUS et hybernaeui una caudici descendenti 8 Insideas. Sqtiamosus I in. VI. f. ias. Constans imbricatis lamellis: Glitam. Solidus f. 126. constans iubistantia solida:

rum.

Articulatus constans lamellis cate1vitatis: Lath a, Mart usa, z. GEiis M. est hybernaeulum caudie adscendenti Ro)i11sidens. Constat vel Stipolis, vel Petiolis. vel Foliorum rudimentis, vel Squamis corticalibus. UN

62쪽

ullae, gemmis gaudent. Carent Gemmis Ainores Variae: Philadelphus, Fran tita ri Ilaterum T. Paliurus T. Tat/opha, Hibi cs, fasobab. Tumeia, Cassia, Mimosa, Glerit a, Iahrina. An Iris, Mediaeto, Nerium, Viburmiam, Rhus, Tamaris, Hedera, Hiea, ιι j bia, Lavatera, Solauum, Asclepias, Nuta, Gereauium, Petivertiet, Per hia Pl. prestis, Thu . Sabina. Species Gemmarum variae Iunt. Deciduae in Dentaria, ornithogato, Lilio, Solii aga. Toliferae, non 'κiferae : Alnus.

timerae, ta soriferae distinctae: Popultas, Salicis specieri

63쪽

V. FRUCTIFICATIO.

poraria. Generationi dicam, antiquum terminanS, novum incipiens; hujus Partes VII. numerantur.

I. CALYX, Cortex plantae in Fructificatione Prae

senS. I. I εν iambit . Cali x plantae c78 Fructificationi contiguus. a. F nctificat nis, Stamina Gemnerique tricludens b. Floris, Stamina absque Germine continenS. c. Fructus, Germen absque Staminibus continens ' Ω. Rus Incrmn L. VII. f I3 CalyX Umbelbe 29 j a flore rvinotus. ti. Utii diei sala Umbellae universiili stirieetiani. c. c. b. Pa tiale ua Dbellulae partiali subjectum d. d. 3. Am MIemn Tab. VII. f. I 37. Cathnc ex Receptaculo communi

S. Gltima f. 134. Calyx Graminis vat Vis amplexantibus. Fig. a. Armia, mucro glumae insidens Tab. VII. Iga. b. b 6. Cabptra L. 136. b. e. Calyx Minci cucullatus, anther se a. superitat posituS. T. f ε 39. Cato ringi membranaceus, undique laceruR.

I. COROLLA, Liber plantae in Flore prae seUS.

S. tegmen fioris corollaeeum. s. Tubra, I ab. VII. f. 1 a. a. corollae molaopetalae pars inferior tubulosa. b. Limbus L. I a. b. corollae monopetat se pars superior dilatata campantilatus, ventricosus absque tubo.

Iinndibuliformis, conicus, tubo impositus.. HVocrateri ormis L. Icla. planus, tubo impositus Norattis planus, nulli tubo impolitus irregularis, in duo labia peribnatus C. U Ni, t. Iq4. a. Corollae polyperatae pars inferior basi asEXS. . Lominu L. 3I4. b. Corollae polypet alae Pars superio patui R. Cruciformis f. 144. Petalis quatiaor Mqualibus patens. Eapilio

64쪽

FRUCTIFICATIO.

III. STAMEN, Viscus pro Pollinis praeparatione-

IO. Filament rim pars elevans scinectensque Antheram. Tab-T . VIII. f. I 40 e. e. f. ISO R. II. Aut Ue a pars fioris gravida Polline, quod matura dimit tith f. s. f. ISO I, II .Politia, pUlvis Floris, humore rumpendus, aiora'Oxqua elasticos Gaetulans, L. I SI a. b.

IV. PISTILLUM, Viscus smetui adhaerens, Dro Pollinis receptione Tati. VIII

13. Germen rudimentum Fruinas immaturi in flore. I49 g.

14. Sta sis pars Pistilli, Stigma elevans a Germine, f. T 49 C. f. IS a b Is. Stigma summitas Pistilli madida humore Pollen rumpende, f. 149 d. f. ISI C. C.

V. PERICARPIUM, Viscus mavidum seminibus,

Tab. VIII. quae matura dimittit.

16. Capsula Tsb. VIII. f. 16o IS9 a I 6 I. Pevi carpium eavum, determinate clehisceris. Valutila L IS9 a Parios, quo fructus tegitur cNterne. Disse in eurum f. I 6O b. paries, quo 1 via Rus intern distinguitur in concamerationes PlureS. Columella f. I O c. pars connectens parietes inicv- nos cum seniinibus. Loculam ultimis Isio d. con atrieratio vacua proseinincin1 loco. 17. Siliqua f. ISK a b C. Pericarptum bivalve, nigeris femina secundum suturam usu mqtie 28. LewNeu L. Is 4 a. a. Pericarpium hi valve, affigens feminxsecuti diatri situram alteram tantum.19 Conceptao. Itim L I 3 Pericsrpiunt uni, al, e, latere longitudinaliter Aehiscens, a seminibus distinctuni go. Drupa f. 157 a. Perica iuni faiustum evalve, NDcem b b.

65쪽

1 RUCTIFICATIO.

22. Facta f. Pericarpium farctum evalve, Sevit a ceter. quin nuda Continens a 3. Strobilus Tab. VII. f. Pericarpium ex Amento factum.

VI. SEMEN, pars vegetabilis decidua, novi rudimentum, Pollinis irrigatione ViVificatUm

I4. Semeu proprio novum vegetabilis iudi metitum, humore rigatum, vesica tunicatum. a. Corculum, novae plantae primor tum intra se meri. Plumula pars corculi siquamosa adscendet A. Rostillam pars corculi simplex descet actens haeo ledon,corpus laterale seminis,bibulum,caducum c. Hilum, cicatris externa seminis ab ejusdem assi-κione in frua u. Arilius, tunica propria exterior seminis , sponte

se eedens. --

e. Cfrormia, calyculus adhaerens, quo voditat. Panus Tab. VIII. f I6a corona peianae ea, Pilosave volitans a b. Sirpes, illum e sevans connectensque Pappum & semen. d. c. m. astit, membrana, qua volitante di Te minatur, assi Masemini. ns . Nux, semen tectum epidermide ossea. z6. Propago, Semen decorticatum, detectum Ipso.

VII RECEPTACULUM , basis qua partes fructificationis VI. connectuntur. Tab. VII.

z7. Rcceptactilam Propriani, quod partes unius tantum fructificationis respicit. Frnificationis, pro Flore S Fructu commune. Floris, basis, ubi floris partes absque Germine assigantur. Fructus, basis pro fructu, remota a floris re Ceptac talo. Seminum, basis, qua semina intra Pericarpium afliguntuP. Tab. VII. f. 161 28. Receptaculmis Commune cori nectens flosculos plures, ita, ut si aliqui exinasntur, irregul aritas caussetur. f. I 4O a lamella innata, flosculos distinguens. f. 14 I b 29. Umbia, receptaculum ex centro eodem elongatum in pedunculos filiformes p1 oportionatos. Tab. VII. 1 L3s. a. SImplex, quae non subdividit ut , ut Pauax. b. Gavosita, cujus omnes pedunculi repice umbellulas gerunt. Uui Dersalis, quae alias umbellusas apicibus gignit. a. a. Partialis umbellula, quae prodiit eX universali b. b.

66쪽

Flos est pars plantae tener or, colore cy figlriri, vel ' utroque intimis, rudimento fruaris coh*rens. . , Flos eIt pars plantae tenuior, i agit', colore & figura, vel iaci oque insigia is, fruifrui praevia, eique Plurimum cohaerenς, ct tenello tegendo fovendoque ins erviens, quae, poI quam explicatur, brevi aut discedit aut ma cescit. riui noctis ii: Flos est pars plantae, forma & natura ceteris Ripsit tillis, fructat nascenti plerumque adhaerens, Ciai primum alimentum ad tenerrimas ejus partes explicandas ministrare videtur Ponreui να et Flos est pars pinotae, forma & natura ceteris dissimilis, embryorii semper, si tuba instructus est flos, vel adhaerens, vel quam proxime assiva, cujus usai iii servit; si vero tui a careat, nulli emb oni adhaerens. LMdmigii: Flos est psrs plantae filamentota ' membranosa, quae a reliquis ioboram elegantia, & subtiliore fabrica in vulgus distinguitur.

TRU US Definitio:

Tumgii: Fructus pars plantis e annua, flori cohaerens S silecedens. qui, ubi ad perseetior em pervenerit, sponto splanta'vbscedit, e vom incida nutfice eXceptus novat plantae iacit initium. Calycem este partem floris, quamvis saepius in fructu adsit, inde liquet quo ct calyx nunquam erumpat in flore post floreseenti IIII Pata oriri lae cal3x in fructu maxime amIγ' stud. Deciduis eao cibtis multi flores anthi uuntur, qui cadunt ad prima ui foris explizationem, ut ii 1. ectio,

67쪽

36 FRUCTIFICATIO:

96 consistit.

Fructu

Charae er partium plantarum difficile exuitur, nisi sistanaantur duo prima Pollinis ae Seminis. 1. POI LEN est pulvis vegetabilium 3. , appropriato liquore 1 audes ies us rumpendus, Ac substanti una sensibus nudis im- impersecutabilem elastice e lodens. a. SEMEN est pars plantae decidua, rudimento novae plantae saeta, oc polline viviticata s, ANJHERA est vas Polleu I) producens & dimittens. 4. PERiCARPIUM esst vaseulum Semiua ca producens dimitterasque . s. FILHΜRNTUM est pes Antherae 3 , quo vegetabili alligstur. 6. GERMEN est Pe icarpit )- αῖ rudimentum immaturum, cisteris praecipue eodem tempore, quo Anthera q) Pollen II dimittit.

ut nulla 1peetes his destituta. S a linet, essemia consistit in Concialo β. 68.) quod cit Ierini ad- ne titur, α ab eodem involvitiar, dein tunica propria virete vestitiar. Corculi

68쪽

PRUCTIFICATIO

oretili Up ma consistit in F mu quae Punmam vitae ipsius plantae est sub minima mole, re uti Gemm i crescit in infinitum ; at basis Pl unaulae eth Roseellam, quae descendit & Radipes agit 'Olim matri contiget2R. opagiu. 3 ., In sortim sunt lemina destitata tunica & eo lectonibus, ad eooue nudi corculi Plumula, ubi Roste Iaira infigitur Calyci Plantae.

iactet exempla petenda e Melam ro, Monaria, Salvia, Lava et aula. Rrersia, Heben retra, Mus uda, Tilia Fumaria. Brac eam pro Perianthio saepius facile asiunii, patet ex Hel boro, Ni et Ia F fora, Hepatica, Pegano Periai athii apud Auctores: Majigh. Cal3N Horis bxiis est S sulcimentum, sua corporatura foliorum flamina fovet, quia & ipsorum progves' sum plerumque Cooperit. Rasti: Calyx eis, qiri s 'rem sustentat ejusque velut basis Scfundamentum : es: ideoque crallior minus insignis flore Ton nemori: Calyκ dici debet pars fioris posterior, crassitu-Aine quadam notabili a pediculo distincta. D dmix: CalyR L Periantiatum c1h membrana eκterior floris

disti ago itur. quod ilia com Staminibus 86: III.

situ alternat, Perianthium autem OpponitUT.

Tonrnes Pet in sunt folia illa, quae forma de colore plerumque cerevis partibus Praestant, quaeque nunquam fiunt seminis involtacrum. Corumna, Petallairi esse Floris Folium, primus diXit. Stamina alternare cum Petalis, uti Petala cum Perianthio, adeoque & stamina opponi laciniis calycinis, patet eX Tetraudris es Pentandris compleris. empla re lae petas ex Chenopodio Urtica, Parietaria, ubi Corolla deest Statuere, uhi eκ Perianthio & Corolla siteletam adest, esse hoc Corollam, uti pars praestantior, negant Animaunia, I seda, Pepilia I uelita, Campauula, quae saepe corollas excludunt,

69쪽

rRUCTIFICATIO.

Calycem, uti a cortice plantae Ortum, magis ruderri eths51m itine et se, quam Corolla, e tenero colorato molli Libro producta, cuique patet: Limites autem horum determinantur vita uia. quam, nisi a colore, qui non suifieiens est, ut in Bor is . . Plurimi flores ferunt Corollas coloratas, nudas, caducas, substam florescentiae, quae cleri indurantur, virescunt, persistunt, e . gr. HelleboWus. Ο, ni ibo altimi. Limites inter Calycem & Corollam absolutos, naturam non po- - suisse, patet ex Da vide, ubi eonnata ambo, ct margine onstano unita, veluti folium Lot. Φν. Gl C. pia r. I. H. ιδ Fubo, biam monopet alam statuunt varii, qui calycem pro corolla habent; petras autem Florix esse Petala docent species

annuae indicae petatis albis distinctissimis

Laciniarum autem a medio Limbi aut Laminae destimendus est.

Ruini: Tot Petala numeramus, in quot restivitur Flos de eiduus. Monopetali: Trientalis, Oxalis, Ledum, magallis, Veronica. Pentapetali: A nes Tetrapetatus Ox coccus perperam habetur, licet in 4 parte.

xesolvatur, nam anteR Unum erant.

Rivini: Quicunque flores supra fruinam haerent Rindo integro, monopetali sivit, etiamsi tales non decidant Quicunque in sinu suo fructum fovent, petatisque Variis cohaerentibus constant, contrario, 1ecundum numerum petalorum habendi, quamvis non de

fluant.

Fodipetakr- numerus ab ordinibus insertionum determinatua, ut in rapatica Graece enunciatur vulgo Petalarum numerus: et altis, Petalo des, Mou et alas, Dipetalus, Ti petatus, Tetrapetatus, Peutapetatus, Hexapetatus, Poly petatus. Segmenta corollae monopeialae a variis in Oides terminanturρ Pentapetaloides, Tetν apetaloides. Perianthium di mellius distinguitur in monophyllum pol by Irum. Gisiatu: Si Lalyx embryonem coronat, est monophyllus, unumque cum embryonibus corpus constituit Cal)m monophyllus est, quotiea monopetatus

70쪽

FRU ITIFICATIO.

2. STRUCTURAM triplicem Fructificationis, in

sunt totidem ariis colun nae Tigura determinatur ter mulis foliorum. g. 83. Proportio aestimatur secundunt alti tacti hem Partium inter se. Sittis L. Insertio aut connexio partium caedem sunt.

Lubrica Apius sulit: Mag muclio, Color, odor, Sapor.

sa. NATURALISSIMA Structura ssa Fructifica

aturalissima in pIer sque Plantis occurrit: Calycem crassioDem, ereviorem Corolla tenera cadia n. Fistillam in medio Horis intra staminn ; Anthera nitidere filamentis ec Stigmata communiter Cbtinet Dictexunt omnes fvuctificasones. ec 11c etiani conveniunt omnes Naturalii ima sti iactura ex asci adsuescit, nec Nervatur dein RIJotainico genuino ; lianc cliffusis desieriburit idiotae vi peregri Datorum turba, eoque produnt ignovantiam, quam pervecti extollunt.

Moseliap tis eXimius late parum impegisse mihi videtur,

alioquin vere MIgnus. Exemplo Characteretia barbare construetum proponam 2 CALYX viridis, ePectus, Luevis, quinquepartitus, segmentis angustillangustiori oribus quam longis. Cornos i A petulit quinque,eκ natis, basi angustioribus, coloratis, tenuissimi ses Palenibbus,insertis veceptaculo intra calycem, deficientibus ad balin, alternantibus caiar calycis laciniis cadentibus ante maturit tem fructus. Si A liNUM 1 .imenta nonnulla, angesta, stib- teretia sit pcrne Ing uitiora,inseri receptaculo intra coPollam, altemata cum petatis, sest calyci opposits, . inthera unica in sinaulo filamerito, quae rumpitur, retiditque farinum re contabes it. PiΚέiEtLPI cenIvum 1 oris occupat intra stamina,

Jὶabet pro bali R imemum Irti retis parvum, cujus apici si li