Commentarium textus Codicis Juris Canonici

11쪽

Οpus cui titulus 4 Commentarium Teaetus Codicis Itiris Canonici, Liber V m delictis et poenis , ab adm. Rou. P. Mag. r. Alberio Bint . P. compositum, ex mandato Rev. mi P. Magistri Generalis . Praed. attento Hrlegimus, et nihil obStare quominus typis mandetur et in lucem edatur, declaramuS. Roma0, 8 Maii 1922. P. SABINUS LONSO O. P. S. Theol. Lector et Iuris Canon. r. ac Professor. Fr. AUGUST. M. DARΜΑΝIN O. P. S. Theol. Lector et Iuris Canon. r. ac ProfesSOr. Imprimi permittimus: Romas, dis 21 Iulii 1922. FR LUD THEISSI ING, O. P. Mast. Gen.

IMPRIMATUR

Fr. ALBERTUS LEPIDI O. P. S. P. A. Magister.

IMPRIMATUR

13쪽

DE DELICTIS ET OENIS PARS PRIMA

Do melictis

TITULUS I. De natiira deliet eiusque divisione.

ΑΝ 'el 95. - l. 0mine delicti iure ecclesiastico, intelligitur externa et moraliter imputabilis legis violatio cui addita sit sanelio can0nica saltem inde

terminata.

2. Nisi ex adiunctis aliud appareat, quae dicuntur de delictis, applicantur etiam violationibus praecepti cui p0enalis satielio adnexa it.

C Ν. 2l96. - ualitas deli et desumenda est ex biecto legis: quantitas vero di molienda n0n sol una ex diversa gravi late legis laesae, sed etiam ex maiore minore ve imputabilitate aut damno illato. C Ν. lue Delictum est tu. Publicum si iani divulgatum est aut talibus conligit seu versalia iii adiunctis ut prudenter iudieari possit

et debeat adite divulgat una iri;

29 Notorium nolorietate iuris. 0Si sententiam iudicis competentis quae in rem iudieatam transierit aut post P0nsessionem delinquentis in iudidio a

clam nil normam can. Josi;

30. Notorium notorietate ueti, si publice nutum sit et in talibus adiunctis commissum, ut nulla tergiversati0ne celari null0que iuris suffragio exeusari possit; '. cculium qu0d non est publicum iscelitium materialiter, si lateat delictum ipsum occulium forma iter, si eiusdem imputabilitas. C Ν. 2l98. - Delictum quod unice

laedit Ecclesiae legi' in natura Sua, Ola ecclesiasti ea aut tori las pers quilur, requisit interdum ubi adem auctoritas necessarium vel pportunum iudicaverit, auxiliu brachii saecularis delicium quod unice laedit legem societatis civilis, iure proprio, Salvo praeseripi can. l 20, punit civilis auctoritas licet etiam Ecclesia sit in illud competens rati0ne peccati delictum quod laedit utriusque societatis legem, ab utraque potestate puniri p0test.

l. Libri et artis inscriptio uil valde e iuvenienter ultimo

60 dicis Libri res uvata. ualitur namque alii sacr0s 0nlinent ca-n0neS, qui rimalem seu rectum agendi modum in Ecclesia praescribuni pri diversi late personarum qua alium, me di irum ad Ecclesiae ipsius linem a singulis qu0que assequendum, et pr0geSSuum

14쪽

LIB. V. - ARS I. - De delictis

ex pluribus ac successive tali nati ac tilbus et Vand 0rum, ut veritas saet 0rum ac redia can0num applicatio singularibus ea si bus blinea tur quantum ut mana conditio nosse sinit. Sed Ecclesia, uti s0dietas perseela. 0llere debet illa es sidaei 0lesial ad 00 ne Hessaria, ut eius membra, quae ordinem statutum non servant sic, ut sinis mullum perie litetur sive in eis singulis propter sanctificationem quaerendam, sive in aliis propter scandalum vel ruinis socialis pertur

bali inem eo gere queat ili is deles physice vel ut 0ra litor ad hibeul, qu0d sp 0nte exsequi Vel mille re n0lunt saltem ob damni sub eundi lim irem sibi pareant, vel subeund0 damnum di se aut ipsi a pravitate recedere atque scandal0 Vel perturbali 0 ni praedictis quantum p 0ssibile sit, remedium asseratur. 2. Delicti notio. - in authenticis u0lleolioniblis atque D 00l0rum libris verba elidium t crimen pr0 miscue usurpantur L id ex

autem, etiamsi 00 Vocabulum adhuc adhibeat V. r. canone condon de iudiei criminali illud deliet verbum praetulit sui lassis alterum relinquend0 0ro civili, ubi magis est in usu siculi et civilis00 letali e sine ali 0ue ila egit, si verbum deli et a derelicti0ne

viae dictum putaverimus. Ad uius evidentiam c0nsiderandum est, tu id quamvis unusquisque de via mulli siliciter exire p0ssit ille pr0prie derelinquit, qui anim0 et sacto constituitur in ali condi-li 0 ne ut terminum illius consequi non possit facile aut ruinario adiut 0ri , tu in tribus h0minum via latuitur per leges quarum b- Servali 0 ad sinem eorum proprium ducit. Hi suis distingui pol est sequn tum s0cie latum diversi talem quibus leges dantur. Adest primaria et naturalis h0minum sub D00 0ciolas qua iure naturali regitur, i illius uis est in prast senti natura humanae statu selieitas aeterna singul0rum h0minum; haec autem utpote supernaturalis e i ii id tu Dei. si 'uli est cognitione e insistat lege qu0que supernaturali isti condita est adipi suenda. Iure igitur dixin , sive a lurali sive p0silivi praedicta sue telas gubernatur. Ab eius erg0 prae-eeptis ita deviare, ut elicitas aeterna c0nsequi n0n posset, Vere delictum H institueret, sed appellatur communiter peccatum Seu culpa, habili respectu ad iniuriam et stensam qua irr0gatur Creat0ri eloplinis Benefactori. Praeter illam sunt diversa s0 die tales lum civilis, luna ecclesiastica, iure ac persecta existentes, in quibus h0mines per aptas leges ad uniuscuiusque s ici elatis sinem c insequendum I dinantur.

15쪽

TIT. I. - De natura et dirisione delicti

illarum legit in tu ibservantia sunt semper transgressiones Viae ad finem duceniis et quae debent esse human0 peracta m0d0, id est eum deliberata voluntate hominibus enim leges imp 0nuntur. Reliel iigitur transgressi in is communi 0miueir quibuslibet 0gum in ibservantiis prostri delicta erunt illae transgressi0nes quae Valde p- ponuntur in earum legum c insequendo. Hic est bonum communes0cialiter c0use luens lum. Quanta ver i sit pl)0silio praevari ali in is contra leges erga illum linem dolei minanda est ab eo qui huius curam habens leges condidit cui proinde impeli 000rcere transgressi ines praedictas pr0pler uni communis de sensionem illa ergo de terminalis delict0rum ad humanum legislati rem perline l. 3. Actuum diversitas super deliciorum materiam si praeviuperi endend3, quando agitur de Ecclesia. Huius s0 die lalis sinis si sane lili statio an in uirum socialiter prosequenda. Haec sanctificali 0 persid0lium actus oblinetur vel n000 tur in singulis unde Ecclesia curam illius gerens deli ela etiam non aliis manis est a d terminare atque 000rcere debet. Allamen diximus illam sanctificationem esse socialiter pr0sequendam id est potestat 3 societatis humana quae ad actus mere internos is sanctili alioui alui contrarios perlingere nequit si homines enim vident ea tuae pare ut Deus aulem inluetur cur '. Pri, iud illa delicia debent designare saltem actiones externas, quae nempe sensibus percipi saltem possint. I 'raeterea sanctili callo qu0que ali 0rum id stlitim interes maxime delesilie illaque per actus non solum exlern is sed aliis si auct0ribus vel suam litui imis notos cum scandalo vel ordinis socialis perturbatione nocetur. Has ergo actiones d pinnare delicti apstellatione, atque tiro siler sinis cust id iam p00nis perse tui adiudicandum est colesiasticae l)ules tali. Quae cum non debeat omnia huiusmodi punire u accidat, ut multa bona inali 0-diantur secundum s0 letalis humanae e ludi li0uem cisis ius ius et sticium est de isti minare deliciorum nil merum liuenis coercendorum. Et hinc pale inseris ilionis sensus c0 in siletus, quam praeseser Lib r . se deliciis et poenis, et mutua verborum Connexi 0. De illa adluum diversi tali sui heiani duo Deci et alii tui ex lus. Primo ait lex ill in cap. 4 u de eius oribus ruinationum ... I. l) Ex leu ire luarum litterarum accellimus quod . clericus adeo deliquit qu0d si peccatum eius esset iublidum degradaretur ab ordine luem suscepit, et in lilius non 30sse ad Super i 0res ordines prom0Veri. Verum qu0niam peccatum sis ius sorte est ullum

16쪽

4 ' LIB. V. - ΑRS I. - De delictis

lixisti mandamus qualenus p0enitentiam et con lignam imponas, ei suadeas, ut ait p0enitentiae peracta, tali ne susce ito latur stu conlenius exi, tens, ad superiores amplius non asstendat D. Aliud

sic loquitur e Licet autem taliter duximus respondendum nempe qu id si recepti , in ean0uicum fieri p0leri absque scrupulo sim0niacae pravitalis in quia n0bis alum est de manifestis proinde ite externis lautum m0d0 iudicare si lamen is qui talem d0nali 0-uem facit ea intentione ducatur ut per temporalia bona quae f-suri spiritualia valeat adipisci ei clerici qui eum in ratrem admittunt, non essent eum, nisi comm0da emp0ralia perciperent, admissuri sine dubi0 tam ille quam isti apud districtum iudidem qui scrula l0r est 0rdium, et cognit0r secretorum culpabiles iudi

cantur B.

Denique, quia ex dictis poena decernitur uiuili delicturum ei haec illi subeundae prae requirantur, Pars prima optime inscribitur De delielis. i. artis in titulos divisio. - inprimis pro Ludicis in ire asseruulur dolicli signi lissatio atque diversi tales seu ut inscribitur Iitutus natura deliet eiusque dirisione. Supra vidimus delicta profluere ab deliberata voluntate, propter quam sunt imputabilia, si illam ver multae causa inlluuia nobis ex in irali hi-l080phia ac theologia cognitae, atque in iure esseclus ex deli elispi 0 veniunt. Porro haec omnia Pitulus II complest litur eiusdem in- Scripti ne, quae auli quo more rubrica dicitur. De imputabilitate delicii de ausis illam agqru Paulibus rei minuentibus, ei de iuri-dieis delieli esse libus Demum legibus u0scitur delicium quae plures circumflautias ad illud exigunt, et hinc c insequitur ut pravus fidelis ad delictum tendens in illarum aliqua deficiat, quod considerat Iitulus III inscriptus De eonatu delieli. 5. Inscripti Tituli. - ludio nostro se geri itulus I ad

intr0duci iuueni edoceus De natura seu elementis delicti circa qu0d canones sub li ac Libro praescribuni eiusque C delicii s dirisione, ut Videbimus, unica quae ab eiusdem cognitione per alius habita

desumitur.

6. canonum ordo lucidus est nam ante auricillio illius verbi significationum atque praeseri plurum circa delicta ex len Si inem ad alias transgressi ines, sequuntur deliciorum distincli0nes, quaedam

17쪽

Lan. 2195 11. I. - De natura et divisione delicti 5

ex delicii elementis pelitae sub can. 2l96, alia ex illius cogniti0ue per can. 2l97. cui ultimus lituli sub insertur leterminans inter p0lesiales publicas civilem atque ecclesiasticam, quaenam in casibus ius habeat persequendi singula delicta. . Delicti naturam, n0n Iihili s0phice seu abstracte e insideratam sed, ut ait ean. 219J in concret loque iis iuxta Codicis ut irem respicientis praxim fidelium tradi omine deli ii sui huius verbi significali 0 ne propria iure lamen sub diversis huiusm0d 30-cepli 0nibus ecclesiastico seu apud Eeclesiam vigente, praesertim in C0dicis usu intelligiti/r a ea terna prout ab actibus mere internis distinguitur qui h0 minis laculla libus s0lis sensuum inter norunt, intellectus ac volunt9lis c0mplentur, ac proinde quae sensibuS X-lernis percipi ex se possilia etiamsi nullus alius nec forsan delinquen percipiat, V. gr. Surdus pr0 serens solus blasphemiam vel

haeresim et moraliter imputabilis, ei quod adsint intellectus deliberali 0 et 0luuialis consensus tunc enim solummod homini ut acli in is domino haec attribuitur e legis ecclesiasticae uni Vel salis vel si articularis can0n enim non distinguit, tolutio, faciendi, quod velitum vel millendo quod prece plum ab ea sit, sed d cui supple et legi s uddita sit per legislatorem au in ipsius contextu, e0 qu0d dicitur: sancti canonica id est per s. canones in hoc Libri codicis recognita et ex qua lex munitur ab illa facili vi , tali 0 ne si qui de rebus sanctis in inliquitate fiebat saltem in delerminuta, si si prudenti arbillio iudicis vel Superiuris relicta sit legis verbis D can 22lI ). Ex hac desinitione facit eruuntur dii elementa delicti subiectiva a materiale quod est e legis iu- tali 0 imi male c0nstans imputabilitate aliaque diis elementa ibi ecliva, scilicei ad si violata re lex secum edicens poenam . ex qui sequitur il damnum inferri bono c0mui uni teste legis tutore. qui sie illud elli eae iter vitar intendit. Hae leges p00n des pro universa Ecclesia Latina Vigentes. 0li iam peculiares iuxta de elarali 0nem in C0mmenlari , exlus alamnum. ad can. 6, inveniuntur inues in huius Libri V 'arte

tertia.

Ν in aliam delicti significali 0nem da sed tantum brevi

latis causa canonum praescripta extendit, admonens praecepti e Sisi eae diu uelis can0num singultirum liud diversum e contra rium Sequenti n0rmae appareat, pr0 inde suis eienter liqueal, reue

18쪽

die mirer praesertini in hoc Libri de delielis proprie ad 0rmam upplicuntur etiam eadem praescripta ex legislatoris v 0luuialeriolationibus pariter dielis a in praec. ' eademque ratione quam innuimus ibidem, prue epti a Superi ire ecclesiastico singulis vel pluribus ali qu0d legis naturam non indua pr0prie, sed vi iurisdielionis celesiasticae impositi nam subditur cui Supple si praecepto a poenalis, da Supra dicta es si can0nica D, Sanctio adne rusi per ipsum Superi irem, qui praeceptum imp0suit.

8. Qualitas elicti et quantitas in iure aequip0llent den0miuali 0nibus speciei actuum moralium e trumque gravitati, pr0ulliaec adhibentur verba in Phil is , phia et S. The illigia. Cum igitur d0lielum non respiciatur in ordine ad legem divinam, nec etiam ad humanam sicut obligantem in conscientia sed uli 0ena sancitam convenienter expressis evn. 2196 suum praescriptum congruens iuri an liqu0. Sic enim habetur in cap. 6 C de hi, mi didiox0luntario vel casuali s V si X e an cum vir discretus existas plenius ii isti, qu0d in excessibiis singulorum n in solum quantitas et qualitas delicti, sed aetas, scientia et sexus, atque c0ndili id stlinquo lis sunt allendenda; et ii in solum secundum loquin ellempus ii delictum committitur unicuique poenitentia debet iudici: cum idem excessus, magis sit in uno quam in alii puniendus D. Eu canonis expositio: utilitas delieli, per quam unum ab alter , si iuridice diversum desumenda est ex natura illius, qui consui matur legislal iris seu C0dicem digerentis in letali 0 hic manifesta, eae biecto legis poenalis, quae delicii violatur, seu ex materia ipsius adlus praescri lili seu vetiti, et consequenter ex canonum poenalium numerica distincti ine etiam quoad para graphus et cum mala, si di versa sint dict0rum praescripta quantilus ero id est delicii gravitas dimetienda x pluribus sequentibus simul consideralis. Videlice non oti/m a e diversu, mai0ri in trive raritale legis p00-nalis luesue per violati inem ei quae gravitas est, tum moralis ex virtute magis vel minus excellenti, cuius actus praescribitur, Vel cui pli0nitur actus velitus, tum in ali 0ue propria delicti 00gu0scenda ex Gravitale p00uae a stge saucitae sed et tum maiore minorene imputabilitate ad normam lituli seque ulis qui ui agis ac persectius exp0nit it caput Decretallum aut damn0

Deo si Quum singulae , S. C. do doligiosis num . . 16 Maii I911. Co III, 236.

19쪽

Can. 2196-2197 TIT. I. - De natura et dioisione delicti I

V. gr. 0rali lum suandali tum tetrimenti tuae famae aut materialiqui, i 0ua temporalia illulo per telictum singulis patientibus illuci, vel Ἐ0mmunitati s celesiasticae, quamvis imper lectae. Η00 enim lamnum partis es quoque lamnum in i 00mmunis. Unde unicum ex elementis deli eli obiectivis perti uel ad qualitatem, dum muta simul c incurrunt ad delicii gravitatem. Haec sic recensita suerunt in l00 cil. Gravitas delicti desumenda estis in tantum a gravi lal legis vi0lulae, sed etiam a gravitale p0enae a lege sancitae, a gravitale d0li ei a gravitate damni, sive in iratis sive materialisC0muiu uitali illat s. 9 Delictum occultum, publicum et notorium sunt membra alterius divisi in is quae requenter inveniuntur in s inlibus iuris c0gn iscendi, videlicet tum in Decretalibus tum in filii: Tridentini Decretis tum in aliis . Sed is d0cum stulis uanu divisionem accurat exponi stabilemque laluit uti T. - Delietum pr0ul declaratum mane ad can. 2l 95, uel 1. Publicum ratione igitur cognitionis apud communitatem

cesim, a si tum divuligitium est nempe apud illius maturem vel saltem vere notabilem relative partem, b uul tulibus in circumstantiis conliqil illud e seu nunc temp0ris versutur in adiunctis.lum luando continuatum est, tum fluandri ad eorum nolitiam per venit illi ob 0ruui ilualitates vel voluntatem ad celeri, illam resere ut luna ob delicti sequelas in eius nolitiam ducentes semper ac declarata adiuncta sint huiusmodi, ill prudenter, quoad prae Vi

si inem in hyp illiust alisti utra sub litteris b et c) iudicuri possit

secundum hominum inter lu0s illa versantur vel alia c0nligerunt. In tres et debeti ob illarum circumstantiarum vel adiunctorum tanquam

rati tuum pondus facile proinde lue brevi lem p ire diruiquium irim id , ad litteram a declara l0. Unde sua publicum delictum est iure habendum non solum ex divulgati in de saeti, sed ex divulgatione facile sutura secundum prudens iudidium. - Delietum in seipsu consideratur sub h00 canon ita ut 0u bsiel, si auct0ripsius delicii si ignotus. Ε0 quod societati qua lati ejus tu publicae auctoritali pr0 illius regimine adsunt media iure ab omnibus admissa, ut sacta, sua intersunt s0 letalis, inu il0seant idem, datur ' olorium no-l0rielut iuris, lu0d .n0n semper supponi publici latem supra exp0-

20쪽

S LIB. V. - ARS I. . De delictis Can. 219

silam, et si si elidium D a post sententiam pr0prie dictam iuxta can. 1868. sed in iudici climinali declarantem vel inlligentem rei delicii legitimam sancti0nem, quando illa sili iudicis om- petentis q0gn0scendi ut plurimum ex can. 566, e c quae e sententia scin rem iudieatum transierit uno ex tribus modis, quo ir res iudicata habetur D can. 902ὶ ai/l praevi ante sententiam a post confessionem delinquentis qua talis, seu de tali delict0 nec susticii lacla uni pluribus, aut publice, sed s0lum in iudiei proprie suetum et adhuc c ad normam ean. 750 qu0ad 0nfessionis cireumflantias ibi explicandas; c intrari ad praecedentem numerum praescribitur 3. o-torium notorietate faeti est si delictum D si a publice notum sit de facti qu0ad divulgali 0nem et superadditur binis tulibus adivnetis,

lari pr0ul delictum es legis poenalis violati ceu sactum, d nulloque iuris seu canonum suifragio in sav0rem vi , lati in is praedictae eae usuri qua delicium sui maliter, seu in eius elementi S V. gr. imputabili latis desediti, legis p0enalis exceptione, P0SSit. Explicati , prius data de pubi id delicto 00nfirmatur a can0ne is uando subdit 4. e Delictum est D Occultum, quod n0n est publiei , ut p0l divisi delict0rum c0mpleta per h00 ultimum numerum et primum; sed si delictum est D e litium materialiter, si lateat comuni nil ali, nunc et quantum prudenter iudieari piissil, in pr0ximo suturum congruenter n.' ' delictim ipsim qua late, pr0pler u id intelligatur, sive uti saelum, sive s0lum m0d uli 0ntrarium legi 00nali 0 eultum formuliter si eiusdem delicii elementum, qu0d 0catur imputabilitas, si aleatas respectu divulga li0uis bimombris sub n.' ' quamvis illud delicium sit qu0d adcelera perline elementa publicum g imputabilitas , hic considerata est, non iam quae u in s0r exlern praesumitur D ad 0rmam

can. 2200 sed quae p0silive c0nstet alias non daretur delictum est ullum flai maliter, quin esse etiam ocullum materialiter. E 00nli a parum refert, an ipse delinquens si cognitus publice vel occultus atque ignotus. Exempla prop0nantur ad disti notiones e c0mmenturii lucidali inem Delicium Q ab Urbis ephemeridibus relatum est eri publieum de laci i ii ad 0res eclesiae c0mmissum, dum egrediuntur