Bessarionis cardinalis Niceni, ... Oratio de sacramento Eucharistiae, & quibus verbis Christi corpus perficiatur. Eiusdem Epistola ad Graecos. Index eorum omnium quae hic pertractantur

4쪽

OVAE IN SEQUENTI BusHABENT V R.

Bessallanis Cardinalis Niceni,& patriarchae cono stantinopolitani, Oratio de Sacramento chinstiae,ec quibus verbis Christi corpus perficiatur.

EIUSDEM

Epistola ad Graecos. Index eorum omniu quae hic pertractantur.

6쪽

riensis, Ioachimo Vadiano S. in variae, reconditae doctrinae suerit Bessarion,

Constantinopolitanus Patriarcha,nemine latere arbi, emtiqui libros eius in calumniatoae Platonis Iegerit, equibus facile percipi potest uantu in utraq; lingua,ta graeca, 8c latina, quantum in philosophia valuerit, seu Platonicam,sive Aristotelicam malis.Oratio aute haec de Eucharisti qua tu nobis Ioachime Vadiane impris menda misisti,Bessarione no minus subtile fuisse theologum,q; philosophu acutum,ni fallo ostendet.Nam . quid dici vel debuit, vel potuit de diuino Eucharistiae

sacrameto,quod ide oratio haec breuiter no coplectat Docet primit,quibus potissimu verbis, panis in corpus vinu in sanguine dominicu Guertat.An id fiat vero his domini,Hoc est corpus meu,ta Hic est sanguis me

us,an quibusda aliis sacerdotu precibus, oc quid super ea re Latinorum pariter at Graecorum, doctissimile stsanctissimi quil senserint, in medium adducit. Dein

Chrysostomu,Ioannem Damascenu,Basliu magnum, re alios iusdem prorsus sententiae cu Latinis demonomat.Porro rationes,quaecunm obiici solen ordine res fellit.persuadet*,omnibus,tam Graecis,l Latinis,lta sentiendu,ita credendu esse,queadmodu Romana aecoriesia 5. sentitac credit.Orationi epistola subiungitur, elegantissima quidem ill ed non tam elegans,Φ graseuis,ac docta. Quae causam ruinae Graecorum exponit, eos scilicet in tam miseram seruitutem praecipitatos,Φoecclesiae Romanae minime paruerint, sed diuersa quaedam dogmata ipsi sibi finxerint, ec quum sepius ab

7쪽

ea,tan* pieritissima omnlu matre Imutarentur,ut pallnodiam canerent, faterenturm errores suos, renuerint. Vbi itidem Bessiarion ostendit veteres Graecos nihil diuersum asserere ab his,qus Romana aecclesia affirmat. Quare M ipsi tandem resipiscant, nec sapientiores past stribus suis videri pertinaciter colendant.Hae tantae re&in oratione una, oc una item epistola continent. Quis iapropter publice quide studiosi omnes, praecipue s acris initiati,quorum res agitur, priuatim Bessarionis ipuus manes gratias tibi mi Uadiane, maximas, sed multo maiores Augustino Horatio, praeposito Olomucenta habebunt, Huic Q studuerit e pulverulentis inferiorix Pannoniae bibliothecis eruere,& in lucem proferre,T1.hi,oe imprimi curaueris .Est is praepositus uti cribis vid vium magna sapientia,tum politioris literaturae amanstissimus. A cuius certe instituto multu abhorret noluae . res pace quorunda dixerim oc praepositi, eccanonicio Qui utinam se non tantu inani quadam doctrinae umbra venditarent,sed literas etia humanior os amplecte rentur,aut si amplecti nollent,studiosos earundemifoueret,aut saltem no insectarentur. Sed surdis . fabulam. Ego Augustinu illum stu magnuec prestante iudico.Cui dicatu esset hoc . ,

quicquid est libelli, si filisset nobis vel de facie notus .Tibi dicauimus,cuius opera,ec dili gentia ad nos perue .

nit. Vale.

Exaedibus Schure ri, Nonis Decembrib. M.

8쪽

BESSARIONIS EPISCOPI TUSCO LANI, SANCTAE ROMANAE ECCLESIAE CARDINALIS, CONSTA NTINO POLITA NI PA TRIARCHAE, DE SACRAMENTO EUCHARISTIAE ET QUIBUS VERBIS CHRISTI CORPUS CONFICI ATUR.

ACRUM diuinum est eucharistiae Amysterium,per quod filii dei,& haeredes

5c eohaeredes,& eiusdem in domino corporis efficimur, cum digne eo participasmus. Sed quaeri inter christianos solet, quibus potissimum verbis, intra solenMnes missarum ritus,sacrosanctu domini corpus,& sans guis confitiatur. Alii em hoc facere alia existimantes.

Latini A mbrosim Augustinu,Gregoriu, aliosq; doctores suos secuti,cu doctrina, tum vitae sanetitate praesta 'tes illa domini verba id facere manifestissime asseues ran Hoc est corpus meum,ec Hic est sanguis meus,vanam prorsus sine iis esse oratione sacerdotis opinant. Graeci vero,praesertim recentiores, cu Iacobo fratre domini,Basilio,& Chrysostomo sentietes ingularis exeopli,& sanctimoniae viris, non illis saluatoris nostri ver his,Christi corpus sanguine confici putant, sed quihusdam quae sequunt, precibus sacerdotii. Quibus inmissam ossiciis, quae singuli qui eoiv cdposuere, diu post recitatione verbo' domini quae supra memorauimus adhuc pansita vinu oblata deo munera appellat,

. - . . a

9쪽

B Ac spiriaesanctu, ut super ea descendat,benedicat, san. .ctificet,ac corpuso sanguine dni essiciat,inuocant, ecprecant.Cum talis itam,tanta* sit de re maxima inter latinos Graecosm dissensioriquide inter praesentes tantum,ac nostrs aetatis viros cotrouersia fore acilius de iis posset quiuis pro sua opinione disserere. C si vero inster comunes aecclesiae doctores, vetereses, di sanctistis mos patres nostros cotentio agitetur ij sunt em, qui ecdissentire inuicem,& ut alii quo F dissentiant,facere videntur ipse me inter eos arbitrii costituere haud temeo

re praesumpsissem,nisi me oc iuste precantiu petitiones ac cii pido utilitatis nostro' hominu Ruoisi salutis, Θ gloriae semper auidissimus fui ad id,mei ipsius oblitu

pulissent, di illos inter se concordes reddere, diuino fretus auxilio,sperarem. Ut igitur recte nostra Foedat oratio, di vcritas rei,qua quaerimus, facilius elucescat, aliqua altius repetenda sunt, antecb institutae quaestios nis seriem aggrediamur. Ante omnia igitur sciendum est,ta hoc sacrosancta c5munionis, de quo agimus, Φ,

caetera aecclesiae sacramenta, ideo sacramenta vocitari,' quonia aliud in se habent quod videt, aliud quod non corporis oculis, sed solo intellectu coprehendit. Quae vident,sensibilia sunt, quae vero intellectu percipiunt, spiritualia,unde spiritus,ec vita dicunt. Verba aut quς dixi vobis inquit dominus spiritus sunt,& vita. Hora praeterea sacrameloruer singula quae* duobus accipiunt modis.Autem sacramentu signu est,aut id quod significat. Primu quide signu tantumodo ξc est,ec dicit. Se cundu vero res est,quae eo signo significat. Omnis emtheologica doctrina teste Augustino)signis constat, ecrebus. Et res quide sunt, quae ut significatae accipiunt..Signa vero,quou Ois in significando est usus .Lt si oti,

10쪽

BUCHARISTIAE. I

omne stgnu res sitim quod no est res ut ide Augustin' Cinquit nihil oino est,et sic signu esse no potest, Hoc in

hoc loco signu accipitur, no vires significata,sed ut sis gnu rem ipsam significans,quatenus scilicet signu est, oc no quatenus res aliqua est. Queadmodu cu ascedis te cernimus fumuino quaten' substatia aliquassive res

est,sed quatenus solu est signu ignis,signu esse dicim qui substantia,& res aliqua est. Na omne quide signo,

res aliqua est,no in Ois res alterius rei est signu. Sut enires aliquae dutaxat ut significats,no aut ut signa alica aliud significacia,quod in alijs sacrametis facile copreoliendi potest.Etem in sacramento baptismatis,ablutio carnis p aqua ta est sacrametu,ut duraxat signu sit ablutionis peccatom. Ipsa em p 'ohi remissio res est significata,nihil ultra significans. Hoc ide in reliquis sacras mentis .Ergo Zc in sacrameto eucharistis,altem est solus iisi,ut panishvini visibilis species,altem res simisi cata,vtipm verudiri corpus Θc sanguis,qst eximaculatis beatae virginis sanguinibus assumpsit. Ueru hoc . pyptiu habet prauer alia, diuinu hoc sacramentu euchari iliae,q, in eo res significata, alterius etia rei signum est. Ipsum em veru diri corpus oc sanguis cum res sit,signo panis 5c vini significata,vt mox ostedimus, est in altes rius rei signff,cii significet mysticu Christi corpus,5c se cIesis in spusancto unitate ioc vero no amplius aliare

significat, sed tantusignificat. Ita sit,ut visibilis simul ac sensibilis species panis re vini,duplicis rei significatrix sit,significat em 5c veru corpus dni,& res significata,& signu sacra est,re mysticu scclesiae corpus. arepanis divinu signu indutaxat, ipsum aut veru Christi corpus re sanguis,quod sub umbra regit panis Θc vini,

i csignificatu ode a pane, oc vino, significas aut mysticu