Experimentarius medicinae / Continens Trotulae curandarum aegritudinum muliebrium, ante, in, & post partum lib. unicum, nusquam antea editum ... Oct. Horatiani de curationibus omnium ferme morborum homini accidentium. De acutis & chronicis passionibu

발행: 연대 미상

분량: 344페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

181쪽

t In As II PDe Acti A P. XII. T I S, B Chamae actis Actis dicitur Sambucus, Chamar ρ- Qis autem uocatur Ebulus. Desccativa aute seu tu irtute.&glu Ad hydra tinatoria et mediocriter diaphoretica Hydropicosem de succo sambu Pisim ei. aut ebuli cyathis duobus aut tribus ut satis aut certe uno cyatho, situs desit, potui data, aquam deducit. Folia igitur eorum si terantur, NeXPrimantur,ac extrinsecus illiniantur,tumores desiccant Minsidente' humores bibunt, ct tumores repellunt. Facis aute de Sambum pus guto tu simplex ad omnes humores depellendos. Sambuci radices esto dis,&earum radicum primum corticem deradis 5 quod est interio mum corticem & lignum tundis in pila. et exprimis. Succum aute ipsium in patellam mittis, S ad solem ponis ut sccetur. Et cum se coeperit colli gere, facis catapotias in modum baccs auri:&ctim opus fuerit, ternasiuaqua calida tritas ieiunus bibere debet. Quod si febricitat.&constri sti nem uentris patitur, unam catapotiam in calida aqua potui dabis

De Aloe . C A XIII. I, O E calefacit mediocriter desiccat autem uehementer Appi

. igitur est stomacho medicamen hoc super omnibus medicamentis. Sanie item utilia erit glutinat. Sanat etiam ea quae non facile cica trizatur uulnera, S maxime qua circa anum S ueretrum generant luρuat etiam eos qui in locis ipsis inflammationes patiuntur aqua resolui S glutina plagas hoc modo imposta riuuat autem similiter utent saniS, uel nares aut oculos inflammatos . Adhibita. omnino reprimit, Ndigerit, S paulatim ulcus purgatur, Sosine molestia sanatur. De Alia C A P. III r, B s. hoc est.Sal Similem habent omnes sales uirtutem siue arritius. sue maritinus et ex duabus constat qualitatibus purgat

Dis S stiplicis: luoni utris defccant in corpore humores omnes. Sic ris autem corporis ud est, qui sunt sortia in corpore, conducuntur, uel dosiccantur ideo quod stiplici fiat. Propter quod salita carnes inputribilis seruantur. Usti autem diaphoretici suns magi quam siccatiui De Alosanto P. XV.

LOSANTV autem, idest, flos salis, subtiliorem uirtute hast

bet,quam salis qui ustus est, δί aredinis qualitatem nimia habe

M E V S. Semen eius calefacit, B desiccat uehementer, A exta sinuat, S urina mouet,ac diaphoretic us e st.

A, quam no Amurcam. que ex oliuis exprimitur, dicimus. calefacir, non aperte quidem. Facit ad mordicationem

diam ii coquitur,fit uirtuις cuida.5 siccat sortiter.

182쪽

AD Ampeloleuku C A P. XVIII.

MPELO LEURI S, quae 8 Brionia uocatur qua rustici Cia' urbitam syluaticam appellant Cyms eius si edantur, urinam 'Quent mediocriter Radix ad eius purgatoriam siccatoria, S ex tesnuatoriam habet uirtutem: sed mediocriter siccat: propter quod S splent ζleuat,& scit omina potui data. Extrinsecus apposita cum scibus, Ad scabiem.

ist bies liuore sanat. Nigra autem similis est ad haec omnia, Praeter vim becillior est. De Amygdalis P. XIX.

m. AE autem amara manifeste extenuandi habent

uirtutem & fellis purgandi Et ex thorace uel pulmone per sputum glutinosos et pingues humores abundanter suae labore educur. Sed S constipat loca epatis.&splenis &renum: at colum da parit purgat. Et ipsa arboreadem praestat omnino. Et radices eius coo, ac cataplasmatae, set purgant Amygdata autem dulces amatis R dygdalis sunt inbecilliores. De Ammoniaco P. XX. MMO NI AC U malaglica est uirtute ut etia in articulo poros dis luat, & splenis scromina fanat, S ceradas digerendo curat. De Amomo. P. XXI. M similem habet uirtutem acori propter quod sic: Baus est: digestibilius autem, praesertim cum uiride est.

N CS ambsaeque purpureos flores habent siue dactylicos Purgatoria sunt uirtute habentes in se aliquid subcal,

'Vin et ad se trahentem uirtutem: ita ut surculos, et spinaSinfixa Sextra' Succus autem eorum denaribus purgat humoreSeX capite. Et Vulnera.

nino siccandi habent uirtutem sine mordicatione: unde &4uhaera glutinant A putridis subueniunta De Andragine. A P. XXII LN ' A uel Porcada quam graeci Andragonem aps .pellant frigida est nimis, S humida abundantem lodicu quiduhabet austerum: propter quod reprimit reumata, S maxime choc 'mea &ealida: c post modicum transmutat S digerit, in sua qualitatem nus infrigidans. Hac ergo causa febricitanteSiuuat plus quam aliae 'utemfrigidare ualent materiae. In stomacho posita, uel in praecordi)s,

Ad stuporem dentium propria est sanitas. Succus autem eius simi prsstat. S non solum extrinsecus adpositus sed S potatus uafrigidat. Haec autem si comedatur. perficit smul omnia: propter quod in se habet stiplicam uirtutem. Dysentericis utilissimus est cibus 5 fluxu sanguimulierum uel haemoptoicis satis utilis. Sic S ipsius herba succus.

183쪽

Ad oeulori eius in naribus mismus similiter purgat. Et in oculis cicatrices extenuat,

Cicatrices. Et uulnera sordida, superimposita purgat. mepra abstergit,mcm strua prouocat apposta,& lac multiplicat. De Anito C A XXN multum calefacit& desiccat propter quod merito decoctus in oleo diaphorcticus est, ct digestibilis, ita ut crudud indigestum tumorem euacuet 8 digerat. Usta uero sortius calefacit,&desiccat: S ideo humidis uuhaeribus supers pars prodest &maxime quae in ueretro generata fuerint . Nam et in testiculis diuturna sanat, et cicatrisat bene humidiora. At minus calida est quanto plus uiridior sue rit et digestibilis minus. De Antemi Ap. XVI. . Ei I s. id est Cannimula, quam Romani Leneolentiam

uocant calefacit et desiccat mediocriter. Est autem et extenuato

D riti, et idcirco diaphoretica, et alastica uirtute . Unde oleum ex ea facitii, rarefacit corpus. Propicr quod doloribus subuenit plus aliis herbis. ex mitigat, et laxat tensuras et mollit mediocriter dura. Et febres quasi lenis absin uiscerum inflammatione molestas soluit: et maxime si ex cholerico humore, aut ex spisssitudine occlusiori cutis fuerit generata. Est autem et hypocondi iis plus apta quam aliquid aliud. Exantima igitur a febribus facta in capite Canni mula herba uiridis codia in oleo, et exinde uri sta, sanat. Si uero sicca in acer infusa, et trita, utilis est etiai quibus non perfecte durata pausant:anaphoras cola sistentes in capite digerit, et alias non attrahit propter quod nullo alio medicamine soluit Et apozima eius ad patis inflanimationem potui data, multum iuuat De Aneso A P. XXVII. N E calencitet desiccat nimis. Haec utiwet urinas mo

auet, et diaphoretica est, ita ut uentositatem circa uentrem et sto machum natam, componat,et amputeti

RISTOLOCHIA longa extrahit, ercarnes nutrit. Est in somentatione adhibita ad matricem utilisssima est. Ubi in em pingues humores sunt, et sortiter opus habet ut extenuentur.

optime facit rotunda aristolochia. Et si ex constipatione pinguiu humoria aut spissis, indigestac uentostate dolores fuerint generari, magis et plus rotunda senaci Surcii Glos infixos, aut spinas,Atrativi et putrida citrat, et sordida ulcera purgati

184쪽

Qicamenta utiliore it potata.

R Ora S A quam Romani Plantaginem uocant, sussistenter in frigida id desiccat stiptica est propter quod S ulcer p isma S rigmata, S putrida iuuat Propterea S dysentericoScurasin 'motroidas 1 cprimit S quicquid exardescere porcii, refrigerat&UR 'nat. Est autem S aliorum uti haerum recentium, simul S uisceruindi siccat enim abs in aliqua mordicatione quae nondum stupio ' Hi Nam S semen. S radix simili fiunt uirtute propter quod sics ς' 'res sunt, A mi tui Digidae quamin senae eius plus extenuat raditur 'mpingitat amphus Folia autem eius siccata, cxtenuatoria sunt S m 'u frigidi uis uti Eius iracp radicibus addentium dolorectatun Addentes. 'Vrinasticatis. aut dei octio ite earum gargarisata. Ad cpatis aut, S renu ' in, S radices, S folia Radhuc magis plus S semen potui datur.

O M in Syri a nascitur. 8 Vrouocatur uocabulo Proiiciendi habet uirtut cm, non tamen nimiam, sicut dragontea. Ocsiccat Br qm abundantius, ct calefacit se adix autem eius extenuat Pingvcs in imores mediocriter, si edatur: ut ex thorace per ora expuant pisiis, hu

R causticum est uirtute .ustum, uel nonustum. Utuntur autem hoc in psilo iras: S si diu super cutem suerit,m p cute quificatur.

R TAM Is I calefacit S defccat nimis. Est alit A extenua: toria mediocriter. Et hccii in renibu lapides generantur, tu is nullia VJ mediocriter. Sic S in fomentationibus matricem.

8 PALATINON ex dissimilibus partibus est compostum, ex credine, A siptica uirtute Acredine quidem , eo calefac 'x Rustere stiptica pro eo quia infrigidat & desiccat utracp: S proptere'd pullida S reu mala utilis est.

S S. id est,marantinus. proiecitomam, uel purgatostriam habet uirtutem neq; enim nimis calefacit. Dcc in frigidat. c ergo es par, S renes constipatos adaperit S troilci indeli

185쪽

G Ii O, I A quam rust ici Lappam inuersam appellant. Radix eius sicca cum uino ut cataplasma imposita, et uirid trita et potata, antraceS, et serpentium morsus, et carcinomata, et omne. passiiones liberat. ... , . reos

STA FISE MERO S. quam latini Vuam domesticam vicunt. digestib: lis est mediocriter Sylvestris aute acris sortiren Adstyhlam, Si quis possegmatizetur proiicit fortiter: ct scabiem iuuat. Participμα ςgm- autern aliqua usi tute causs VR. De Astodillo CAP. XXXVII. FFODILL S, quam Romani astulam uocant regiamq-Radix eius uirtutis est quemadmodia aros, et dragonica, proic eloriam habens uirtute. Usta aut et cinis ex ea fac ius calidior et sicciores . et lipto meristera et diaphoretica est: propterea hac alopitias sanan

I S, quam latini Atripli cem uocant humida qui dem est multum frigida autem mediocii ter Stiplicam in se auu em nulla admixtam habet partem sed est aquosa similis maluar. Estqsdem humidior de hortis multu autem frigidior sylvestris propter quod et inflamationibus in inito utilissima est. Instante uero declinatione, fit Uestris xpeditior est. Semen aute eius proiectoria est uirtutis et icte

ricis, qui ex parte in fraxin patiuntur, utilissima est. De Afro nitro P. XXXIMPPRO NITRO proiectioriam habet uirtutem, ut non in luna educat, uerum etiam diaphoreta faciendo, humida quae fuerint consumat.

De Absynthio C A P. X

B SYNTHI v calidum quidem mediocriter: sccum ais nimium Succus uero eius multu ab ipsa herba est calidus Proi, Cit aut humoreS et consortat: propterea et in uentre cholericos ad inseriora per uentris usum deducit et magis qui in uenis est cholericus humor Purgatur per urinas. Propter hoc ipsum. et Regma quod in uentre cor lectum sedatur, nihil iuuat Stiplica igitur existens uirtute amaritudinc habet fortissimas soraul et acredines aliquas. Et plus calida est quam frigida Calida enim est primo sicca autem secundo gradu Succus autem

herbie ipsius multo calidior est. De Abrotano. A XL t. Brotanu.D. h erba hac. ne I Pprietates eius scribere oportet, .pudiatos et talas uiros dispositas, nec,particularitatis ossicia ita

suerint O

186쪽

: φ' nihil incon syderatu dereliquerunt sed manifeste scripsersit. Et a no./ iunx inuentius inqua in de his in consectione libroru medicaminu naqu lixates. Nunc igit opere isto de uniuscuius* uirtute, omni u herbarri 00iyderatione habita. nobis dicendum est in uirtute Abrotan uter s 'quidem gradu calidum aut siccum ponitur. Contemplandum est id guitu quia amara est nimis. Succus autem eius phodes est, S subcalis

xi Extenuat autem abundantius,&calcfacit et desiccat non tamen for

uius si undis coma A fores eius, S sup spargas ulceribus mor 'ςRxi nem facit S irritat. Quod si infundas in oleo S iamcntare uolues' β' put S uentrem manifeste calefacit. Et qui per perfodo compres nuuntur rigoribus. si de hoc confricentur antcci fiat accesso, minus pδxiuntur rigoris. Sed S nec ipsam sentiunt accessionem interdum . Et fui lumbricos occidit. merito est amarum. Nams si simul cum cois' melle colonio cataplasina ex eo flat, aut cum pane mixturit, inflam λtiones oculorum sanat . Et digerit flogmata cum ordei farina tritia, ς'ctum S unpositum. Ustum uero abrotanum, calida et sicca uirtute cucurbita sicca et usta, et radices an et usiae Haec enim uulneu numidissimul, et sine inflammatione existentibus iuuant. Abrota Rutem cinis mordicationem facit in omni uulnere: et propterea in capii: 'dhibitus. cum oleo subtili , aut cicino, aut sicionio, uel ueteri, uel sabia xx Hoc maxime iuuat. Et in capite pilos cadentcs restituit cum supra oleis: et melius hoc, si cum sicionio oleo infusus imponaturi

calefacit, non tamen sortiter: et sccat, non tamen satis.Nam calidus tertio gradu est siccus secundo

M, Folia eius, et extrem scymae ausicrae sunt Fru qus autem ipsus habet aliquam dulcedine aquosam:cx qna caussa tem pQrantiam ostendit inaequalem . Habet etiam ii se S terrenum aliis ' d ' frigiduim: A propterea manducantibus apta est stomacho S si xxi est. Cataplastria autem ex his impositum, desiccat S mediocritet lgidat. Unde S ego glutinare ex eis uidi plagas, nullo alio medicami luperposito. Acria autem, id est inmatura plus stipuca sunt quam mara, dc sicciora: propterea plagas maiores glutinat, S reuma reprimunt. De Asplenio. P. XLIIII.

liptomeris est quide, non tamen calida uirtui

te. Haec ergo S lapides frangit, S splen solu it. De Ambrosa P. XLV. in cataplasnatis uirtutem habet stiplicam, Ser resibriarii. G

187쪽

De Ampelopraso.

C A P. XLVI.

AMPELO RAso inter porri S allia existimant virtv

I. tem. Est enim syluaticus porrus: unde Macrior est sed siccior; ut et alia omnia quae syluatica,sunt domesticis acriora S propaereas ςstismata sunt Expingues humores 8 glutinosos compurat,' conix di vadaverit uiscera Haec etiam menstrua, Murinam multam enui'

fuerit facta. Quarto enim gradu est calida. De Ampelonagria. C A P. XLVII. Μ PELON AGRIA, iactatoria est uirtute, echelas,s 3 sos 5 his similia tollit,ct in cutis summitate amputat. De Balsamo P. XLVIII. Aci, calidum est &siccum in secundo poniturgi a u. Est autem&liptomerum, et aromatizat Succus autem eiu extenuandi habet uirtutem:secundu quod in tantu est calidius, inquan tum possibile est ut ab ipsa subtilitate tangaturi Semen autem eius siniliter quidem secundum quod in ipsius est uirtute minus est longe secutidum balsami subtilitatem

I, A flores sunt de malogranatis sylvestribus, sto domesticis arboribus. Fortiter autem stiptica est, uirtute in gustii desiccatiua S frigida. Caloris autem nullam habet qualitatem Sciro pterea in frigidandi 5 siccandi habet disticultatem. Quod stad scortica tura ulcera superspargas cito ducit cicatricem: propterea si iis tur qui sanguinem expuuunt, aut dysenteriam patiuntur, aut per uenim reuma, aut matrici profluuium patiuntur, iuuantur puluere aeiunis o tui dato. De Bato. P. L. T V s. latine Rubus dicitur. Folia eius,aut cymae mastica tae,apta sunt, et omnia oris ulcera sanant Sed et uulnera facis glutinant. Fructus autem quem Ora uocantsi fuerit maturus, habe in se caloris medietatem. Quod stadhuc cruda fuerint jubfrigida sunt cieandem substantiam possident,ideo p&minus defccantia sunt. Quod si inmatura colligantur. Sessiccentur, S puluis ex eis reponatur smiliter 8c flos eius siccus repostus ubi opus fuerit ad dysentericos, S ad eun 3 uentris uel ad desectionem ipsus datur. id eos qui sanguinem expu unt:puluis ex iis potui datus sortiter iuuat Radix autem rubi non solum stiptica est, adhuc insuper S extenuo andi humores habet uirtutema propter quod in renibus lapides creatos comminuit

Lapidem.

188쪽

P Vin scyticum mitelli una malaesticum,minus est opeidinis uirtutis Alterum autem quod est arabicu, lucidius est 3c 'δgl desiccat quam malaxetXDantum est ergo adhuc nouellum, moi ' ilius,&utilius est quam scyticum inquantum enim uetustius est,as 'Du fatis in gustu; et acre S siccum est. Utuntur aulcm quidam, et maym rarabici ad branchocaelicos id est gutturosos, et hydrocslli CS, cum 'λψ' hominis sputo malaxatur aut in emplastri modum fit impos rum. ii digestam uentositatem currenti homini generat. Sanat et dolost δἰ terum, et rigmata. In renibus lapides stan it, S urinam prouocat Ad renum I potatum. pides.

De Blito A LII. manducabilis est:etolera eius humida sunt,& stigiis dae temperantiaeIn secundo enim sunt post gradu.De Bulbo. A LIII. id est Lappa Iouis. Bulbus inflat, S luxuriam excisitat, S siccus uirtute est De Butyro. P. I, Irar. BV digestibilis est uirtutis Iaabens in se modice dia: ita phoreticam uirtutem. Et parotidas, S inguina, sed Scoris in i 'I'ψΠes, uel omni locorum spius ipsum solum sanabit, puerilis aeφω c WVnuus,& mulierum sed et de nascentibus infantes unctos. H. minus extenuat gingiuas. Et si inglutiatur recens, iuuat ni o epulimone sputantes, ut gacilius egerant et proiiciant. Et instam; pulmonem

'Rones pulmonis iuuat.

, PHTHALΜVs herba acris est. S propterea diaphorestica est, quod duricias sanet admixto ceroto.

R. id est, herba Sauina calefacit S desiccat nimis et diaphoretica est. Unde lipto meris, A mulierum menstrua plus: 'm liar species educit:5 per urinam sanguinem extrahit superfluum: ἡ 'luum in utero corrumpit sectum pota, mortuum extrahit Aliqui pro citatamomo duplum eam in confectionibus mittunt

Om V s Auena dicit . est enim inter legumina Bromus, quae inter medicameta similes hordei habet uirtutes ii ex eo cataplas: HRt desiccat enim S digerit mediocriter, S sine mordicationibus. Est

Πλη frigidior non satis stipticus. Iuuat diarrias uentris.

189쪽

tantia cal. et sic.temperantia tertio posita est madu secdis uir

in Qualitates. Manifesta est autem eius cognitio per gustum apparens, G perimentis agnita.Gustu igitur acris esto calida δε modice subama ra.lia calefactione quidem extrinsecus corpori adducta uelia potita, nimis calefacit et mordicat,et ruborem inducit cuti:et nouissime ulcera a Ut per se ipsam, sicca trita. Et in mulsa data calida est manifeste S Judo doreS mouet per omne corpuS. Propterea ergo ea aliqui utuntur acipe riodicas febres in rigoribus positi, coquentes cum oleo, totum corpu' peruia entes cum fricatione sorti. Intrinsecus autem, ut dieiuna est pom

Adari ucos datur Sed&scia laborantibus,cataplasma ex ea imponetibu fortitii md adiutorium est.etenim extrahit de profundo humores seras in cute,&calefacit atticulum omnem,et superurit pellem. Sed&menuru ducit potata: apposita, nimium haec ad peritiua est Optima aut est elephantiosis sc ergo herba nonsitum quia digerit humorem,cte tenuat sertiter pingues humores, pro acit qui ipsam generant passio ne sed etiam cicatrices magnas claras, S suo colora reddit, hypopix dioerit Magnifica aute est in his passsionibus, coctam uino, 8 cataplai mala:S magis uiridis quam sicca.Fortius enim desiccativa est,. incent dit ipsa loca Astarides autem & lumbricos succus eius per esisteres D iniectus,8 potui datus occidit, proiicit Haec herba ad serpentium morsus,uel uenenum prodest accaeptas ut cauterium,&qu cun*scria sum&calida medicamentasacile de profundo imposita ad seipsani omnia extrahens Iuuat autem et asthmaticos,e ictericos. proiicit enim & purgat paris infraxin. Est autem in hi Plus Omnibus operativa, quae in montibus fuerit colle sta.

A L A 51 1 fragmiti radix proiicientem participat uirtutem,

non modice minoris est acredinis. Folia autem eius uiridi me diocriter infrigidando participant. Et haec stiptica sunt uirtute. Cortes

autem eius ustus liptomeris est nimis,& diaphoresin facit. Virtutemem habet proiectoriam, sic kdesiccariuam,& nimium est calefaciens. De Canabe P. LX. semen sine inflammatione est: S descotiuum tantum est,ut si satis manducetur desiccet generandi facultatent,

S ita ut nec semen remaneat. -- De Capneo. A P. LXI.

acres simul S amaras participat qualitates'

non amittens autem omnino stiplicam qualitatem. Pro qu3 re urinam cholerica producti multa, epatis infraxin, S atomasianax

190쪽

P radicis cortex proi)cere potest, purgare, A exte

h. in re, digerere credine sua:simul autem conducere quae stricta inflata relaxare S propterea splenis scirosin plus ali j speciebus hηxςnuare inedicaminum Iuuat autem,si extrinsecus imponatur

'piabita, competentibus mixta rebus. Intrinsecus autem, cocta in acessc 'Vxin Xymelle, siccata, trita, S admixta. Euacuant enim ambo visco , Rux pingues humores, si accipiantur, non solum peruenirem,sed&Vrinam. Saepius autem S qui sanguinolentum per uentrem depo 'x, qui splene dolet. iuuat etia si bibatur acceptus S qui sciaticula Vr dolore. Sed S catamenta, id est menstrua mouet S apoflegma' δ' Aspersas autem puluis maliciosis ulceribus optimum medica: vit. Dolores dentium iuuat interdum quidem cum aceto coetus, ςrdum cum imino. Habet autem in se primo amaritudinis quali yxς Π: secundo autem acredinem deinde est S stiplica. Et rigmata, S in sinat Saepius autem ipse solus masticando dolorem dentia Rmputauit. Alsos alit cum aceto digerit S cheradas, S duros liti 'I digerit: utilibus ad lisc medicamentis admixtis, nihil est de eo mis 'qum. Si in aure vermes fiant succi ipsus amaritudo in aure occis

iri I semen caustica participat uirtutem, quemadmoη dum S sinapi S propterea sciaticis 6 cephalicis, S ubicum rubor oportet imponere. calefacit enim ut sinapi Quando adponcnvii, cum pane poni Oportet.

ARDAMOMUS calidus satis uirtute est, ct incendit suspei postus sicut sol Habet autem aliquantum S amaritudinis: ideo datus lumbricos occidit S scabies sortes Cinerem crocum Rceto, purgat S sanat.

calefacit uehementer, est aut Z liptomeris abundano ter S acris est. S modice aliquid stiplicitatis habet. Extenuat 'pim et digerit in corpore superfluitates, et uirtutem imponit uisceribus. Vtilis 4rnum autem adeas, quibus menstrua proueniunt ex Plemis menstrua. Re S pinguissimam superfluitatem prohibet.

R I AE id est, Nuces, habciat aliqua insoli)s stiplicam uirtu cena, ac in corticibus nucum uiridium. Exprimitur enim S suco 'Murum similis ut succus de moris, aut de moris rubi. Coctum uni

SEARCH

MENU NAVIGATION