Experimentarius medicinae / Continens Trotulae curandarum aegritudinum muliebrium, ante, in, & post partum lib. unicum, nusquam antea editum ... Oct. Horatiani de curationibus omnium ferme morborum homini accidentium. De acutis & chronicis passionibu

발행: 연대 미상

분량: 344페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

stigidum est.&modicae humidii. et grana pap ueris comesta somnum asserunt, et pruriginem prohibent, ex ς' feruo te pediculos et lendes ex ipsis nascentes compescit: ut sic hom' quietem in somno habere potest. Et eadem grana in aquam posta,ex tumorem uersa, medi possunt:sed cruda meliora et utiliora sunt qu/μcocta. Oleum uero quod ex eis exprimitur, hominem non nutrit, i Grescit, nec sanitatem, nec infirmitatem ei ad plenum assert. Nam liquq

eorundem granorum magis lacteus est quam uinosus et ideo si ij dus est quoniam cuin ipsa premuntur, quod in eis magis frigidum est emittunt.

ANACI TV calidum existit. et contra omnes supersu entes et effluentes humores ualet. Nam qui catarrum habet, inde tvilitat:tanecetum comedat aut in sorbiciuncula aut in tortellis, μ

cum carnibus, aut aliquo alio modo, et sc cum aliis odimentis temper D tum bono calore suo compescit litimores, ne in illo supercrescant et ix Tussim deliciant. Et qui siccam usi in habet: cum farina et minacem sorbi iμ' culam paret,et saepe comedat,et ariditas et interiora ulcera tussis soluς tur, et sordes exsci cando erjcit, et melius habebit Sed et qui in sto Mino propter diuersos et malos cibos grauitatem et ponderostatemh3 hetrius aliquod abso oleribus et ali)s herbis coctum accipiat et in illi; tinnacetum Ponat, et denuo coquat, et coctum saepe comedat: et D V Mn. machum illius leuem facit, et suavem digestionem parat. Et quicun urinam emittere non potest, ita tamen quod a calculo no constringit. '' VpndRx, su uincius per pannum colet et modicum uini λ menstrua car et saepe bibat:et a constrictione urinae soluitur mulierer q. obitrui menstrua patitur, et inde dolet accipia tan acetu et sebi fug/ 'aequali pondere, et utillenam aliquantu plus quam unius istorum sit,

eas coquat aperto et fluente flumine, quod et sole et aere temperatur tunc etiam sumat lateres, et eos in ignem ponat, et assium balneum cu''

Pr Edicia aqua et herbis faciat. Cum phoc balneum intrauerit supersi hellum herbas calidas ponat, et desupersedeat. Et si iterum nisi id/μ fuerint, eas iterum in praedicta aqua calefaciat. Et hoc faciat quamdiu i 'balneo illo iedet: ut per humores herbarum istarum cutis et caro illiς exterius et matriX interius mollificetur, et ut uenae eius quae clausae sui' aperiantur. Deinde sumat riselbire,et ad eorum tertiam partem mise* vim et rutam quas tertiam partem millefolii et tantum de aristolog

Mnga ut risesbire et millefolii est, et plurimum de dictamno et hali

42쪽

B. m. 37 0rtario niadat A bono S puro uino in ossa coquat 3 coctas cum ui ' 'qua sacceli fundat Minstipe gariosyl. quantum habere potest, &ς RibQ pipere minusquam ariosyl. et haec simu erat,4 satis de nouo 'I- bi sorde est, addat Min optimo uino seruere fax, ad praedictas herbas in saccellum fundat S ex his claretum paret: pqriingulos dies ieiuna S pransa illud bibat. Sed non in praefato bal dii aliquantum constringit. Et sic faciatii ''VRxur. Sed interim dum praefatam constrictionem fanguinis pacli . Rrnes, S alios grossos 5 fortes cibos deuitet.&suaues cis TVRM, uinum bibat. Sed interim aquam bibitura aquam putei

Rhra aquas salientis S fluentis sontis deuitet.Q

A ses A. Cap. LXX r. E ualde calida est, A succus eius ualde utilis. V ii coquitur Z in cibo sumitur, suaui calore suo infirma uiscera

i risii, Qt , i remisiam cum carnibus,aut cum sagimine aut cum os in pes. ' ςQndimento coquat et comedat, S putredinem quam L. 3th, i PQ, i. PQxibus sibi attraxit aufert et fugat. Sed etsi tros poli, m i ς8,ruptorum, bsse uenenato ulcere in aliquo loco eorum ita,' kRis coadunati effluunt:homo ille artemisiam accipiat,et expri dem succo mel addat, ita ut succus artemisiae mel excedat:et sic ψ uni doloris perungat Mox etiam clarum de albugine. vi factum superilliniat. S panno desuper liget.Et hoctam diu sectat dum sanetur.

calida S humida est Homo qui in oculis calloat

Ad octilos ea

Tinnitum auriunt.

Pectore dumps et borith in fumo aliquantu aridas faciat, et p. - pecomedat, et dum psedim aliquantu compescunt Rinuis modice. quoniam prauos humores qui pul

, rami erudolet: furfures tritici tollat, et in patella calorith

43쪽

Ad oculos. Vlcera.

Iram.

Ad Lepram

albam.

circumponat,&curabitur

Μ calidus&aridus estsed tamen modidum hum ditatis habet,& ad intilitatem hominis non multum ualet,

melancholiam crescerc facit,& mentem hominis tristem parat,S uti eius ariditate sua grauat. Sed tamen amaritudine sua quasda putredi Τ' in potibus Phibet quibus additur,ita quod tanto diutius durarepositi' '

I calida&arida sunt, Rhomini ad cibum non lenti quia inde doleret: pecoribus autem ad pastum nec prose nec multum obsunt. Si quis autem in capite ulcera habet,ita tamei' scabies capitis non sint:zizania tundat.& assum lardum comisceat θ his ulcera quae in capite suo sunt saepe pertingat Mulcera illa emor ς' ωfanant. Item qui scabiem in capite habet zizania contundat, Ninodieum butyri addat. cum his scabiem saepe peruinoat. curabit Et quem nausea infestant,zizania ad pulverem contundat.&me misceat, ubi multa sunt in parietem liniat,& infirm abuntur,et adch

O frigida est,&idem frigus utile temperamentum insti' bet. Homo autem qui in oculis dolet & caligat:in mane Q iam die solium rosae oculis suis superponat, humorem eis extrahi eos clarificat. Sed &qui modica ulcera in corpore suo habet juperpq nat rosam, et livorem ab eis extrahit. Et qui praeceps est in ira rosi accipiat,et minu de saluta, et in puluerem erat et in hora illa cum i/i ipso surgit, naribus suis apponat. Nam saluta consolatur rosa laetis Rosa accipiatur, elad medietatem ipsus saluta recente quo parili ' quae insulsa est addita et haec in aqua simul coquantur, ut inde ungyl tum fiat et ubi homo a crampho, uel a paratisi fatigatur, ipso unguς ' ibidem inungatur, et melius habebit L E LILIO Cap. LXXVII. IMI frigidum existit Si quis albam lepram in corps suo habet, caput radicis lili accipiat, et illud cum ueteri aruli ak ' liter tundat, et in patella distatuat,et in vasculum ponat et cum illo sequenter inungat, prius calefacto unguento, et sanabitur. Et qui ui clide habet, lac caprinum saepe bibat, ut ex eo persecte exeant et radic et stirpem ac solia liliorum accipiat, et ea contundat, et succum isto μ eXprimat, et cum aruina insimul comisceat, et seperungat:et dolores 'i' aufert. Sed tamen anicquam se unguento hoc inungat lac caprinumpe bibat.

44쪽

bres fugabit.

calida A sicca est, et calorcius sanus est tu autem

picam cum uino coquit uel si timum non habet, cum melles aqua Qquat, S ita tepidam supe bibat, dolorem iecoris , et pulmoniS, ct 'mpsedim, qui inpediore hominis est, mitigat, et scientiam puram facito

N frigida est.&modicum arida, nec multum asssis lxiiij item honainis ualet. Cum mali et sectidi humores noxium hum ad cerebrum hominis emittunt, quod eundem sumum ad pulρ'ς n ducit 3 illum dolere facit:homo ille iungisuri accipiat, et eam iis, 'IR Qquat,et non in uino. quia herba haec cum uino costa nimissor BL 'ςt:&co fiam in ollam mittat S per septimanam bibat per pannum' δm. Et potus iste defecerit itertialium eodem modo coquat le' 'δRutem per singulos dies eum bibat: postqua comederit,us Udum si , c yy Homo autem ctu pulmo inflatus est,ita quod inde tussitat, et Adingationai. ' 'lis id uiti emittit etin mittit: lunguurthherba in uino coquat et it ut RQRi. iii I/μ' xi sarpe bibat S sanabitur Nam siue cana frequenter coras '' 'nae S pingues fiunt, nec etiam lacti earum obest,

E s COLOPENDRIA. Cap. LXXXI. calida existit, 3 humida est et iecor , etd si μ' η 'rii S dolentibus uisceribus ualet. Unde homo scolopen: si ut ῆς'put, ScinuriaO sortiter coquat, mel addat S iter Lim dixi pusu V re faciat et deinde longum piper, et bis tantum cinnamominui, cum praedicto uino iterum semel seruere faciat, et pei panis hi sic lutei dranckfaciat:et tam pransus quam ieiunus sepe hi φsaui 'βMe prodest, et pulmonem purgat, et dolentia Alcera psh is , xyxςrunaquilibet laonao scolopendi iam inferuente sole atri sumisiui ii 'Rinrem suauiter arcis puluerem istuci pransus in manu sua faepe lingat, et dolorem capitis et post Obui compescit Sed et homo qui ab aliquo dolore ualde ς repente infirmatur et defectum in se sentit: mox de eodem puluere in calido uino bibat et mclius habebit.

45쪽

Ad dolorem

cordis.

puluerem istum in sorbiciuncula, uel in iure comedat ει cor illius ση fortat. Sed B qui febre in stomacho habet eude puluere in calido vi no & ignito chalybe calefaeta saepe bibat,et stomachus eius de febrep ggabitur.

E calidii est, et temperatum. Et qui infirmaso ne corporis habet ita scaro eius uelut scabies ex turgescit serpi gaut cum carnibus,aut oleribus coctum saepe comedat, .arnes eius iiii Ad scabiem, ius purgabuntur. Sed S qui minutam scabiem habet ita quodpin ginem patitur:serpillsi cum recenti aruina tundat,4 ex ea uno uentus ciat, S cum illo inungat. 8c sanitatem habebit. Et cui cerebrum inis Cmbrum, mum,&uelut uacuu est:serpillum puluerizet, di pulverem istum serii in sinitar in aqua comisceat,& toxtellos faciat,& eos saepe comedat,&hrum eius melius habebit. DE MARRUBIO. Cap. LXXXII. fatis calidum existit,&fatis de succo hoc .di contra diuersas infirmitates ualet. Nam qui surdas aut habet, marrubium in aqua coquat,&eam de aqua auferat &fumuAures surdas calidum in aures suas ire permirtat 8 etiam calidum auribus ἈρφGuttur capiti suo circumponat, S auditum melius capiet. Et qui in ultui si firmatur, marrubium in aqua coqua S per pannum colet,et bis innivi

uini addat, S iterum in patella seruere faciat latis sapiminis addito 3 pe bibat,et sanabitur. Sed B qui tussim habet faeniculli, anetuis in qualis ponderis accipiat, A tertiam partem de marrubio addat &haeci uino coquat, A per pannucolet:&bibat,& tussis cessabit. tqui ii 'ma,auth acta uiscera habet, marrubilicum uino satis demesi addito G qua re coctum in olla dimittat et infrigidatu saepe bibat, et uiscera saph

AVENDULA calida et arida est:quia modicum succi habς et nomina ad comedendum non ualet sed tamen sortem odor habet. Homo autem qui pediculos habet,si lauendulamsequenter doret pediculi in eo morientur. Et odor eius oculos clarificat. q* quandam uirtutem sertissimorum et etiam utilitatem amarissimorum romatu in se habet:et ideo etiam plurimas malas res constrinoicet ex hq maligni spirituSeXterrentur.

OE graecum calidum est, et temperatum.et quandam si ' sortissimorum a iustium et quandam austeritatem amarisiim '

Tussim. Viscera Ad Pedicuis

46쪽

Ad dolorem capitis. Febres quotidianas.

*prςssi qua illud utrisc pedibus 8c tibiis suis saepe ad nocte

ΦψRcircumponat, S panno desuper liget, at pidem senum grecum mμφη calefactum, ut supra dictum estiaepe bibat,&sanabitur. E P. LXXXV. C V in calida est 5 periculum in se habet ita ut si homo se eam comederet, omnia bene S rccte instituta in sanguine S in φ λψribus eius destrueret S malas inundationes in eo faceret, uenas. ιη' tum procellar inquietudines in aqua parant, S postquam procei ςςeis rei pessimos livores S infirmitates in homIne relinqueret.

I illς qui contis et sustibus ualde percussus est, aut qui de altitudii

quod caro S membra eius cocitata sunt: cicutam in aquatos liba prs illa aqua illa super membra in quibus dolet ponat S pan :ςxuper liget S humores qui ibi collecti sunt dissupabit qui aut de impulsu aut iactu aut idiu inter cutem et c

Et etiam

carnem intus

i Cutam in aqua calefaciat S eam super tumorem calidam liget, Scs. 'yς 'illui fugabit. Si autem quispiam homo in aliquo membro' Rliqua infirmitate de se ipso tumet ad tumorem istum expellen str: φςvx non ualet. 'EMPER VIVA CAP. LXXXVI. O. frigida est; et utilis non est homini ad come est. i. ' 'Vi pu gui naturae est. Nam si quis surdus in auribus Adauditum.

auditu caret lac seminae tollat, qua masculum peperit cum curii duodecim septimana sunt quod filium genuit S modiuitii 4 μδMς succo semperuiua laeti huic addat S in aurem sua aut tres,

hi l ' V r guttas eodem modice immitti faciat:& hoc fieri saepe per uditum rccipiet.

D DE .mRIONIA. CAP. LXXXVII. ait Ni calida est et est inutilis ad usum hominis, uelut here u . t ulla utilitas est et calor eius periculosus est ubi in Iouid.hi 'μ' PRr tur. Nam si ibi in igne incenditur, ita quod odor eius aciiii 'ς' ngit, uire illius minuit sicut etiam uinum uires suas uelut ' μ pςrMocten cypho dimittitur. Et si in ignem mittitur,et tri ' P Riiςxur, et deinde ita calida ab igne tollitur. et in frusta inscida a*xςmςmittit: et odor ille si serpentem aut rubeta tetigerit,eo ita

47쪽

suo fugit. Sed & si odor eius hominem tetigeri eum dolere facit, rutam prius comederit quia tam indignos& molestos humores in Ad ulcera habet,quod tam hominem quam prauos uermes occidit. Quod sp Pedum des homini per ulcera utilia crati sunt: brioniam in aqua coquat,&3q 'geffusa eandem herbam calidam super pedes suos ubi ulcera sunt pol δ Sc putredinem eorum aufert.

DE FRA SICA CAP. LXXXIX.

frigida existit: S tam periculosum succupi aeqβ; busdam aliis herbis habet, sicut etiam aliquis uermis peior et G hior est quam alius. Ubi auteni homo magna et eminentia ulcera iniqhabet, Dassicam in aqua coquat, calidam super ulcera sua ponat 5 pe hoc faciat, ct sanabuur. Statilcm homo ferro uulneratus est, β tunc stasicam hoc modo uulncri suo apponit, periculosum est ipsi, in superficie cutem exterius cpente senat 8 tabe interius dimittit. q. 3sacta ultera prscipitan te cxterius contrahit.& sic intellus laedit: nisi pristis aliis bonis aromatibus Munguentis interius curentur. Sed si ii)xσcutem carnem hommis macular, aut pustulae erumpunt: tunc stas δ in aqua coquatur,&cis calida superponatur, et sanabitur. Et pecorib* similiter fiat, sialia ulcera hal ruerint.

antur, et siccatam moderate puluerizet, ne per totum cominuatur:ζxpς

uerem istum ad hyemem seruet Min hyeme uini cum modico mereliquiricio feruere faciat. 8 et puluerem istu immittat. S pransus saepe'

bat: et livorem a stomacho illius purgat; et dolentia uiscet a ad sanitai. Vulnera ducit. Qui aut ferro uulneratus est:succusanicula exprimat, et e maquZfundat, et prastis bibat et uulnera eius interis purgat,et bene sati*

ERMO DACTI LUs frigidus&aridus est: S in eo ne μῆlus, nec sanitas est.&nulli hominum ad comedendum ualet v f quis homo eum comederit, ad breue tempus caro eius inde quido' exterius crescit. quoniam interius uis eius deficit, quae carnem aliqu/ mira extollit quasi crescarier quod inde etiam sisse emoritur quoniam is magis uenenum quam sanitas est. Sed si pecus hermodactilum come erit, non inde quidem morietur sed tamen tardum et prauum inde eri

48쪽

iiusepe

3 ualde calida est. 8 arida. modicum succum in se haubolus psa

rituum.

bet: sed multam uirtutem in se tenet, talem uirtutem, quod dia ipsam fugiit S etiam quasdam uirtutes tenet quae uirtuti solis amo k δ' lux quia ut sol obscura illuminat. sic ipsa fantasias fugat et ideo ma gni spiritus eam dedignant. Nam in loco illo ubi crescit diabolus illust '' V suas raro exercet 8c domum&locum in quo est diabolus deuis P Rbhorret 8c fulgura,& tonitrua, S grauedo ibi raro cadunt. Sed ἡ qui eam apud se portat, magica S inuocationes daemona. ' 'bolica uerba et alia fantasmata deuitant Et si etiam aliqua imas ςVndum aliquem hominem paratur ad laesionem S amorem illius: 'unc ille filicem apud se habet eum nocere non ualet. Nam homoe yMum per imaginem maledicitur, ita quod inde lae ditur et amens fit. 'menim diabolus hominem in paradiso sibi attraxit quoddam signa ' riale in diabolo factum est quod in eo us' ad nouissimum diein 'RRebit. Et cum ipse per aliqua uerba, quae pus deceptiones eius aliis y 'u facia sunt interdum ab homine aduocatur: signum hoc quod ut si ' δ' si tangitur, S ita ille prouocatus et illecitus, multociens peri, Qui homo bonam et malam scientiam habet ita etiam bone siti l Sad hominem creatae sunt. Succus enim flicis positus est ad Bi , ' ' 'Rin, et ii hqiaestate naturae est, et insignificatione boni et sanctuta. 'ς onania mala et magica illam fugiunt et deuitant . Unde eti' hi ' mulieritis Quem iam parit, filix illi circumponatur et inde in cuti H,ςx diabolus tanto minus ei insidiaturi in aestate quo Ad oeula,chi 6 4 hψm soli eius super oculos suos saepe ponat, et sic dormiat, clarificat Sed et qui surdus est ita quod auditu caret est Surditatori eiu i ς 'i ianiolum liget, et in aurem in qua surdus est saepe ponat: lichi ς put per aurem intret,et auditum reciPiet. Et qui paras Parali . sui '' 'gua patitur ita quod loqui no potest: semen filicis sub linqua ponat

,ei paralis in lingua est ibit. DE POLYPODIO CAP. XCIII. Q LYPODIVM calidum et sccum est. Homo qminuise Ad viseera. ut uni . . u dolet. si macer est, etsi non multum infirmatur polypo

u *ς Rx, secundum eius tertiam parte salutam ei addat S in pulsnui . o puluerem istum saepe comedat, et malos humores mi lii Σ' si idem homo multum infirmatur: uinum melle addito ad 4 'quδt, et per pannum colatum in frigidari permittat et praedi'm puluerem immittat et bibat Homo autem qui in uis e xibus sanus est. et qui pingues carnes corporis habe nec Pulverem istum comedat, nec potum bibax ine sani humores in eo debilitentur .

49쪽

E A tepidum frigus in se habet et quendam torporem, qui luxnriam in homine excitat, et qui eum infatuat. Nam 'hoi illo qui eam comederit, aut in potu sumpserit uxuria parat quem ademodum forte uinii facit cum illud homo biberit: 8 ideo penead nut)lam medicinam Valet quia nec multas uires, nec sanitatem persehabes nisi aliis herbulis aut pigmentis addatur.

nigram.

Febres.

H A P. XCV. ualde calida est,&periculosam uina uio habet,&similis tempestati A naturam hominis magis destinii quam ei ad sanitatem prosit. Nam si homini ad comedendum daretur, qui aut acutam, aut sebres haberet,aut qui a paratisi fatigaretur, naainis dolore ei inferret. Et si pregnans ira ulter eam comederet,aut moreretunautinfantem cum periculo corporis sui abortiret.

nec tepida. nec nimis fortis est sed aequn lem S temperatu calorem habet quemadmodum sol post/η roram imauem caloremuenet 8 ideo ad que fecti potest Et cum qaliquo bonam tabes eius in nigram pustulam uertitur, in qua mors hq mmis est tunc illi aut radix aut ha herba huius ad comedendunt 'ς tui re pustulana illam mitigat ita quod suauiter descit Sed S loisqqui liuosas febres in stomacho habet, de quibus quotidianae terrui' quartanae oriuntur radicem herbae,aron in puro uino coquat,&gescere permittat:&postea ignitum chalybem immittat ut sic denuoc lefiat. ita calidum bibati& febres ab eo ita aufert, utionis niuem Melancholia fluere facit. Homo autem in quo melanchol acrescit acrem animui habet , siemper tristis est iste uinum cum radictaaron coctum saepeb Dahoc melancholiam in ipso minuit.

DE NO CAP. XCVII. T'G frigus in se habet, sed tamen taedium 8 torporem ii eodem frigore tenet S in loco ubi crescit diabolica suacestione i

quam Partem communionem artis sua exercere studet Etharchcri' periculosa est homini ad comedendum et bibendum. quia spiritum ei excutit quasi mortuus sit. Sed tames homo magnis ulceribus in dc in carne uλPerforatus est accipiat modicli aruinae anseris et de ei M'no hircino lapo quantu habere poterit S eis guttam unam cum ex nide succo 'igni ady t, insimul commisceat, hoc modo unguenim' faciens: cum eode illa magna ulcera moderate 8 non saepe perung' ne inde laedatur. Et ideo modicu de succosigni addat quia si is eo n.' tum addiderit, carnem ipsius comedet & perforabit. Recte autem Ni inferatum Ianai, ut Pra dictum est.

Ad ulcera

50쪽

niger uenenum dicitur, S repenti num calorem hasbet, qui carnem hominis urit Z etiam indignam humiditatem. 'Rae eandem destituit habet. Et nulla alia utilitas in ea est nisi ut medici Ihδrum philosophi inuenerunt, scilicet quod contra induratu stomachii duidam potionibus additur, quatenus per eam inutilem, utilia mes

ulcamenta temperentur.

V R TZ callida&arida est A sortes uires habet, di innatu's. Rku niunda est. Si quis autem homo eam ut aliam herbam is 10mςd x, stomachum eius purgat, et caliginem oculorum aufert.

V L A calidari sicca est 5 ad multa utilis. . Nam homo qui Ad Parasimi, ' δ uim habet, uel eum in membris suis comedit, et qui etiam hi, P mi resistim intrinsecus in corpore suo habet, ita ut inde pluri s h. q/Vςisis cogitationil, in se fatiget,uelut scientia eius in ipso evane diuo QllcyQquax, S per pannu colet,& pransus et ad sua. Iphi J saepe labat, Reandem esulam in uino cocta super pectus rit. P ἐψRRx,&panno desuper liget, S melius habebit si saepe sede, iiiiiiiii lui quiritali,&brionia aequo POdere homo puluerizet,etes ilauiis IVRRxuin illoru duom est accipi x, 5 csi misceat modico itieidos. 'δddito Sc puluere hoc modo paratu tam ieiunus quam pranuduni J'medat,&uoce eius serena facit, pectus illius sanat S uelut luci ultu, b, duparat, paratisimita deprimitia minuit, dinebra it -

cr 'l' qui febres, ut, de quin insolio susticienter in mora rei hu41 ''Vi similae misceat quasi tortellii fauli sit. 'R id Π simn K oleo oliue,aut papaueris liquefaciat ut mol

.. calida est,et aliquantsi aquosa:et detera, aue qua Adaereatus est allatata est, et propter similitudinem

SEARCH

MENU NAVIGATION