De Romae urbis nomine deque robore Romano commentariolum ..

발행: 1888년

분량: 31페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

reuocasse, per quas Olim Roma creuerit; Romam tamen ponere noluit sedidit tuo argutius dicium, Carm. IV i5, 13: Per quas Latinum nom0n et Italae

Creuere uire S.

Et bruuius et planius ubi ciuilia b0lla plangit idum appetiit Horatius scribens in ecl. 16,2

Suis sit ipsa Roma uiribus ruit; captatam habes etymologiam: robur hoe est per se ipsum confectum. Sic et alii poselas etymologiam captarunt ead0m bella ciuilia deplorantes, intorqvos est Petronius bell. civ. 84 Ipsa suas uires odit Romana iuuentas; in quibus iuuentutem cum pondere Romαuum esSe praedicat, ut ne qu0m fugiat quid sibi uulint illae uires. Pariturque ad0o Vergilius dum gesta fataque Romanorum sutura euoluit hanc in sexclamationum prorumpit Asen. VI 833: ne tanta animis adsuescitu b0lla Neu patriae ualidas in uiscera uertito uir est Hasec nempse Romae serit quasi sui in tarn seciol Antea autem in Aeneido VIJ Tl Procas, Capys, Numitor, A senseas Silvius sutura0 historiae Romanae regia nomina conspiciuntur ut ibi quoque clamitatur: Qui iuu0n0si quantas ostentant, adspice, Uire Si Ecce umbrae uirus ostsentantes. Scilicet et hoe tamquam roboris Romani praesagium est. Huc porro ullam rettul0rim Horatiani carminis II 13 v. 17 sententiam, qua metuere dicitur Milus sagittas et celerem fugam Parthi, catenas Parthus sit Italum Rob Ur, quamuis in his minus prospera sorstasse amphibolia sit Τ). Quid uero Claudianus po0ta, Graecus indole, germonis Latini alumnus uaserrimus 3 Accipse argutiam eius accuratissimam quase in u0rbis animosis subsonat laudis Stilichonis I 34i:

Demens qui numero tantum, non robore menSUS Romano si

Armis Roma tuis . . . amissas uire S et regna rege pit,

set mox du Roma: robore Dota Gabino To duco Romana tandum so uindicat ira;

itaque duce Stilichone Roma tand0m ira so uindicat; in quibus illud quod est Romana,

quoniam Roma sententiae subiectum sest, molostissime superflueret, ni Si hoc premere uoluisSet poeta, iram, qua Roma irascitur, tandem rursum uere Romanam saetam eSSel) Editores non pauci quia catenae memorantur robur pro carcere Recipere n88Olent; quibUSeum feliciter dissentire uideo Κiessiiugium; sensus hie esto potius: Parthus perhorrescit Romanorum dominatum siue catenas) et legiones siue robur Italum quibus ille dominatus perficitur.

12쪽

recuplo robore. Alibi alium in lusum rem uortit Claudianus; nam in Olybrii et Probini panegyrico u. 79 Metum et Impetum cum Roma inducit: qui Semper agentes Proselia cum gemitu Romam comitantur anhelam Silio putat Parthos seu cuspide turbet Hydaspen. Ergo Romam hanc personatam, anhelam et bolligerantem cuique s semper ad latus haerent Impetus et Metus, Robur bellicum personulum esse non est quod demonstrem. Si negabis,u0rsatile hoc ingenium non noui Sti. Quam locorum seriem si recte illuminauimus, rei conuenire dices, quod etiam Ammianus Marcellinus, ubi militus in barbaros impetum faciunt, sic scribendum putauit. 1. 7, 11: Romani concinuntes barritum uires ualidus eristebant latitur uero duinde barbari).Atquo subiungere etiam aliorum dicta possem, quae idem ostendunt h), uselut illud quod de Roma aeterna et nunquam senescente perspicue praedieauit Prudentius contra

nec enim spoliata prioris Robore uirtutis senuit, hoc eSi enim: ρωμν 0SSe perrexit urbs. Vel quod Sonoea philosophus omnes Sectas philosophorum Origine graecas suisso neque Romam Similem procreasse praeter Sextios memorans, horum SeXliorum strenuam naturam ut sublili Graecorum inguitio luculente Oppon0ret, Romani roboriS Sectam claro uocauit in Quaest. natur. VII 32, 3. Plutarchus sub sinem dissertationis περὶ τὶ ς Ῥωμαίω/ τt χης cap. 13 de ui Romana iam Alexandrum

fortasse tendit quod scripsit Cicero harusp. respons. 19: nec robore Gallos sed pietate

. . . SuperauimuS. LUCIDUS denique Romanae historiae carmen siue carmen Romanum

conditurus fuit; ergo uir0S erant in tali r0 quibus maxime indig0bat. Hoc sibi uult uersus ille in exordio ad Neronem I 66: Tu salis ad dandas Romana in carmina uires. Satis raro autem pro robore siue uiribus uirtutis amplior nolio applicatur. Quod ni in Prud sentium de prioris uirtutis robore uerba sacere modo audiuimus, facilius est. Consorri lamon potest prisca illa uirtus Romana, ubi sermo non est nisi de Martiali for-litudine, in cantico Octauiau frago0diae v. 291 sq. Idem sibi uoluserat iam Claudius Quadrigarius uidelicet, eXponens de congressione Galli militis et Manlii Torquati: hienempe proceSSit neque paSSus est uirtutem Romanum ab Gallo turpiter spoliari Geli. IX 13 . Folicissimo aulsem a Propsertio V 10. 17 Romulus quasi Romani nominis auctor denotatus est uerbis concisis: Urbis uirtutisque parenS.

l) Locos prorsus dubios qui sequuntur nolui nisi sub virgula subscribere: Cicero pro Fonteio 26: equites Romani ... habuerunt . . tantum roboris et pro Planco 2l: hi tot equites Romani ... quid roboris attulerunt 8 Item pro Ligario 32 uiros nonnullos florem Italiae ac robur rei publicae dixit Cicero aliosque pro Cluentio 1 53 robora populi Romani.

13쪽

Callid se sane; hoc est nom90: Romae paren S. Nam simul set urbem ualset sit uirtutem. Concinuit Vsergilius apud quom in sine carminis XII 435 Asenseas Ascanio tradit praecuplum illud supremum:

Disco puer uirtutem eX me Τ). Scripsitque Strabo p. 234, 23: 'Pcos αιοις προς κεν Ουκ απὰ των εὐυμάτων αλλα απὰ των Ἀπλων καὶ της οἰκειας αρετῆς την ὰσνώλειαν. Iam uero calamum sisto. Quae enim hucusque congossi testimonia non esse dicuntur,

Sed contueturas maxime duberi u 0l 0xplicationibus quibus dissid0re possit cautior u0l luntior animi. Ilaquo tempori testimonia uera ac firma subdam set interpretam senia illa Romani roboris quasi corroboraturus, ne cui sorte Uacillare uideantur neue in anceps trahantur, suum illis standamentum SubstrUR . Ex Verrii Flacci copiis Paulus 0Xeerptor et haec seruauit: Romulus et Renius a uirtute, hoc est robore appellati stini p. 26T M.) - hinc ost igitur ille Romulus uirtutis purens apud Proportium ly) - set illud: a Romulo appellatam esse Romam, non Romulam tit ampliore uocabuli significatu prosperiora patriae suae ominarentur p. 268 Mi. Sed etiam Romase nomen Grae iam esse neque genuinum et aliud Latinum quoquo urbis nomon eXlitis80 an liquarii Romani consentiunt lare. Unde Macrobius sat . ill 9, 2: Romani .... ipsius urbis Latinum nomen Unotum esse uoluerunt. Ergo si uoluerunt, arcanum id licui suserit, fuit tamen. Accuratius aulom Plinius his . nai. III 65 haec: Roma ipsa, cuiuS nomen alterum dicere arcanis caeremoniarum nefas habetur, optimaque et salutari fide abolitum enuntiauit Valerius Soranus luitque moX poenas. Ergo adeo sanetum nomen fuerat ut n0mini initialorum qui sciret pronuntiare liceret et indu abolitum esse diceretur; qui uoro pronuntiauit, Valerius ille mox diem suum obir ty). Hic autum Soranus Valserius floruiss0 vidulur inter Gracchorum et Sullae tempora ε). Concluditur Romam gra se eam uocern esse iam illis temporibus consentaneum fuisse, sed etiam multo antea consentansum fuisse in lor superstitiosos lacile suspicaberis. Ν0c d0m0runt qui nomen illud obliuione obrutum etiam eruere posse sibi uiderentur. Ex eod0m Verrio Festus p. 266 iniser alias multas historiolas sabulatorum haec quoque promit Hyperoelium ignotum quendam fit μαῖκῶν auctorem aduoean S: Athenis quondam profectos . . . delatoS in Italiam . . . unicarumque uirium imperio montem Palatium, in quo frequentissimi consederint, appellauisse a uiribus regentis Ualentiam; quod nomen aduentu Euandri Aeneaeque in Italiam cum mastria graece loquentium copia interpretatum dici coeptum N hom sila cod0X Farnus.). Hane aulum doctrinam Hypserochi Graeculi admirabitum ut propter ipsam leuitatum grauissimam inter Romanos paullo

I) Item ibidem IX 631 uerbis superbis uirtute illuditur. Idem uoluit Cicero de orat. I l96 Romam dicens unam in omnibus terris domum esse uirtutis, imperii, dignitatis. 2) Ideo fortasse Liuius I 4, 9 de fratribus, eos impetus fecisse p0stquam robur corporibus

animisque Sumpserint.

5) eL Athenaei p. 528 D. 2

14쪽

immutatam uonditauit Aleius quidam nisi fallimur philologus yi de quo bruuitser Soruius ad Asen. I 273: Adeius scribatur Ateius) adserit Romam ante aduentum Euandri diu

lentium D citatum , sed post Graeeo nomine Romen uocitatam. Unde ad Solinum quoque res d0fluxit praelantem haec in cap. 1: Sunt qui uideri uelint Romae uocabulum ab Euandro primum datum eum oppidum ibi ostfendisset quod eaetructum antea Valentium diaeerat iuuentus Latina, seruataque signi eatione impositi prius n0minis Romam romen cod. Li Graece Valentium nominatam. Quod si non solum Roma0 quasi grasci uocabuli notio ea, de qua disputamus, trita

et ac septa fuit omnibus, s0d 0tiam Valentia pro ipso ueriore nomine a nescio quoi, doctioribus curto habitum est, iam intell0gere mihi uideor, cur etiam colonias suas Valentiam, Pollentiam, Potentiam urbs ualuntissima dixerit, cur Polliae tribu easdem ad- ScripS0rit, cur denique ad eand0m maxim0 Polliam Caesarum quoque milites rutati sint Inuustigaturi autoni huius nominis in tui pretationis ubi lare primum uestigium legatur, si retro spectamus ad antiquiores, Catonis locum uix nisi per lusum interponere ligeat. Qui de re rustica c. 135 praedii possessori quid quo maxime loco em sero conueniret discripsit: Calibus ut Minturnis saluus ligones emendas ess0, palaS Venalai, SueSSae plOStra; aratrorum autem duo gonstra distinguens, Romani eum et Campani eum, hunc in modum de eis praecepit: aratra in terram ualidam Romanica bona erunt, in terram pullam Campanica. Adeo etiam intor aratra ualuntiora quase praebuit Romal - Ceterum Ennius pater praesto est φ). Cuius quidem d0 l0gionariis Romanis non malum praestonium legitur u. 339 M.: uiri ualidis cum uiribus luctant. Nam has uires ualidus l0gionariorum in proelio uidimus etiam apud Maresellinum. Idem Ennius in Annalium primo u. 80 M. de Romulo et Rumo fratribus ha0d 0xhibuisse uidetur: Certabant urbsem Romam Rem Oramne uocarent. In quibus Remora illud accipi nisi in malam partem non potest, portendi SSetque nomen tale selicitatis 'moram et si uo infortunium. Quod si ita est, sollerter Ennius uerba Seruit, si Romam e contrario nomon solix ut faustum esse putabat bonumque Omen malo omini opposuit. Esto igitur iam hoe loeo Roma posita pro robore. Quid uero 3 Grauculos seiusdum auui n0 n0gl0gamus nequct inexplicitus iaceat Lycophro clarae obscuritalis homo ut Al0Xandra seius Alexandrina. Notissimus est ac propter dimicultatus est obratus Cassandrau illo de Roma Troiugena uaticinanti S eXeu USU. 1226 1270; quos uersus interpolatori subnatos eqsse putabant multi; Si Sunt, Sano quam laetusta interpolatio εὶ. Et sontio quid om in opus se aduo singulari cuiusque imitatores

1) cf. Petor histor. Rom. fragm. p. 237. 2) Nam non satis planus locus est apud Cornifieium ad Herennium IV 13, ubi de Fregellanis contra Romanos rebellantibus in oratione dictum est: quid omnibuq rebus populus Romanus y08Set scire et existumare poterant. 33 Satis firmata hasie apud Ciceronem de divin. I 48, l07 lectio exhibqtur, neque nimis uariant manuferipti: or enim erasum in cod. Leid. 86; remoram neque Heinsit coae X. 4) N0n multum post annum 309 scriptam sisse Alexandram commendauit de Wilamo itg-Mollendors in hiberno lectionum indice GryssWaldensi a. 1883 ad l88έ. Quem secutus spurios uerSUS eSSe quos dixi denuo demonstrare suscepit Cauer Mus. Rhen. XLI p. 388 sqq.

15쪽

Nulli sextiiserunt d0 interpolation0 suspicari uix licere, sed lompus, cui Carmen debeatur, ex hoc ipso capite, quo de Roma agitur, in primis d0siniundum esse. Tamen litem alienam iudicare nolo. M0a in causa sufficiet, id quod facito dabitur, iam anto Punica bolla Alexandram ualem gloriam Romanorum Suam gloriam dicere potui SSe syενους πάππωνε- hcῶν κλεος), potui SSe adeo ei uideri Romanos γοῦ ς καὶ θαλάσσγὶς σκῆπτρα καὶ μοναρχίαν aαβόντας; nam poetarum Semper suil exagg0ratio ini. D0 Romulo aut0m et Remo ha0c ibi u0rba insserta leguntur: τοιους δ' ἐμιος τις συγγονος λείφει διπλους

σκυμνους λεοντας εξοχον γενος.

Quae iam non est quod pluribus explicem; συγγονος scilicet hic Asenseas fuit; si atros autem illi cum genus robore praecellens nuneupantur, aperte tamen ualus ludit in uoco ancipiti et Roma ipsa subaudiunda est; neque alii ser accepit paraphrasia interpretans τυννα ιιον καὶ Ῥωμυλον εξοχον γενος ἐν τῆ ' Ἀριγὶ ἶ). Denique Romam urbem ess se eponymon iam Pyrrhi sere aetati placuit. Non mal0, inquis; Mel inno tamen, quaeso, cur reliqui Sti Θ atque ubi d0moratur dulcissima iustium 3 nonne uel irino uel Cassandra illa uetustior 3 certo po0tria L0sbiaca audit. Non sequidem repugno, faveo enim puelliS etiamSi carmina Scribunt, adponamque illius carmen dispositum per Sapphicas Strophas, quod apud Stobaeum in flori l. VlI 13

13 Idem concedere Lycophroni ante Pyrrhum devictum haesito sane. WilamowitZiuq pro argumento alia incertiora posuit, gravius hoc unum, quod Heracles, filius Alexandri, mortuus a Lycophrone deploratur u. 801 sq.; id enim accidere non potuisse nisi paullo post mortem Heraclis. Poterat tamen etiam postea. Totum scilicet sibi orbem terrarum subiecerat Alexander, heredem tantae hereditatis habuit nullum; nam hie quoque unicus superstes filius necatus est; hanc sati crudelitatem prorsus singularem cur non flere licuerit Alexandrino in laudibus Alexandri uel pleno saeculo praeter- lapso non satis assequor. Drusus mortuus est anno 9 a. Chr. n.; epicedion Drusi seriptum est demum post annum 44; tamen hic non unicus superfuerat filius Augusti. 2) cf. etiam Baehmannus ed. Lycophr. p. 252. 2.

16쪽

πάντα δἐ σνγ λλων ὁ μεγιστος Λἰων καὶ μεταπλώσσων βίον ἄλλοτ' ἄλλως

Fraus ost in titulo; quid enim Lesbia mulier cum dorico carmin03 Immo quia Sapphi eiu0rsus sunt, dati sunt L0sbiae. Et StobaeuS quidem Siue is, cui sua debet, non d0 Roma, sod do ui carmen accupit, inserens capiti quod eSt περὶ ἁνδρείας, in quo sub n. 16 0tiam

d0sinitio ρωμνη notionis adscripta est. Urbem ipSam uero poetria cogitauerat, at quo cum totius lyrica se artis Gra0corum praeter Pindarum ui X Unum uel alterum carnasen lacinia instar diem fulserit, hic spurius uel Saltem postumus Metus - ne irascaris, M0l innot quod int0ger Seruatus est, non debetur uidelicet nisi Romae illi cuius laudes continoi Iam uoro in seo Roma audit filia Martis et χρυσεομιτρα et δαῖς ρων ώνασσα e terra mari- quo sicut apud Lycophronem gubernat u. 16) cum ἄστεα λαων sibi subdid0rit u. 1 Sin. Robur aut0m proprium eiuS adeSt in uerbi S κοιραι ζον εχοισα κάρτος l 3) et συ ιεύνα κρατίστους ἄνδρας . .. λ0χευεις; ideo iugum eius Strenuum est, V. 15. Sic autem procedit sermo, ut postquam per treS StrophaS quam magnum et firmum Romae imp0rium sit uariis coloribus delinpalum est, quarta doceat ne mutabile quidem esse, sed Semper duraturum, quinta autem causam potentiae addat, sortitudinem militum Romanorum. Et cantil0nahaoc indole prorsus singularis est, populi nempe laudationem praebens non heroicam, sed lyrici generis inferioris, argumentumque ipsum fortasse muliebri ingenio parum con-u0niens. Quod carmen Si quis curat quo saecul O potissimum na Sei potuerit, me si audis, anto Augusti aetatem scriptum uix sustinobis. δ).l Non mutabile imperium esse, sed semper duraturum etiam apud Vergilium promittitur Aen. I 279: Imperium sine sine dedi. Tamquam per ipsum Olympum Romam regnare quod legimus u. 3, idem dicit Vsergilius VI 782: illa incluta Roma imperium terris, animos aequabit Olympo. Magis etiam comparari

uolo Dionysium Hal. II 3, 8, ubi haec de se Romulus: ταυτας τιμας . . . Oh ε ὁ πήντα μαραίνων τῶ

παντα τον λοιπον αἰῶνα τυγχάνειν; ecce hie quoque Aio; ν quem habet Melin no v. l3; hic quoque omnia terere dicitur χρονος uelut apud Mel inno ibidem; quodque haec posuit οὐ i ταβύλλει, respondet apud historicum οὐκ ἀνωρ σέτω. - Simul tamen ad formam ciurminis animaduertamus. Et quod Sapphicis quidem strophis laus populi alicuius canitur, tale quid non accidisso crediderim ante Horatium cuius quae similia sunt ipse scis. Sin autem eaesuras respicis, inter quindoeim hendecasyllabos deciens incisum est post quintam syllabam; ita rem Sappho non egerat, egit Horatius demum in carmine saeculari et in libro quarto sciam idem in libris I III otiam nimius fuisset hac in cura . Porro id cum industria obseruauit Melinno, ut in stropharum fine unius cuiusque etiam sensus et grammatica structura ponderose finiretur; haec quoque nimis sobria lex a Sapphone aliena

fuit, displicuitque Catullo in duobus Sapphicis, Horatio coepit placere, ita tamen ut haud raro secus scriberet uelut με te te nostris uitiis iniquum ocior aura Tollat, similia; regnat lex et apud Melinno et apud Statium situ. IV T snseque aliter Statius in Alcaicis IV b). Quid Θ quod Sappho nonnunquam

binos uersus ita ligabat, ut unum uocabulum et priorem uersum terminaret et posteriorem inciperet,

17쪽

XIII

Pauca habeo quae addam. Et primum ad deos Romae tutelares cum minore fructu respexeris. Mitto Iouem uictorem, Iunonem uictricem, Martem, Herculem, Lunam, Ange-ronam, opem constitiam, millo et Romam ipsam et Genium Romae: quamquam Iuppit seret Iuno quam apti ad tutelam uideri debuerint, facile sentis; etenim Iouem a iuuando appullatum ci sedebant sita iam Ennius in Epicharmo: quoniam mortales et urbes beluasque omnes iuuati neque dubito, quin etiam Iuno Curitis, Populonui pro Iuuinone ab antiquis accipi solita sit. Ssemper c0rte in etymologiis obseruandis cura superstitiosa d0fixa fuit. Sopono porro etiam Virtut se in deam cuius non plus ualuisse religionem iure Plutarchus miratus est in libro περὶ τὶ ς Ῥωμαίων συχx S; memorabile lamon est quod narrat Logimus V 41 cadonto imperio in bullis Gothicis magnum metum quasi ex malo omine inde Ortum sessu quod semigies Virtutis Roma absumpta est; grauius etiam hoc quod in ira-g00diis iam Plauti inr0 temporibus usu u0nit, ut prologus a diis tutelaribus haberetur, in quo commemorabant dii quase bona reipublieae Romanae secissent; suerunt autem latos prologigonises Ν0ptunus et Victoria ut Mars ut Bollona set Virtus ipsa Plauti Amphitr. 423 quod non nisi do Νauuii set Ennii trago0diis aceipi potest, maximo praetextatis in). Assvmpsserunt aulum Romani setiam Apollinem lam quam bellicae sortiana0 patronum contra Hannibalem; quin etiam Augustus pro summo serse duorum Apollinsem habuit Actiaca opugnae uictor sem celebrans . Sentio aut0m ullam in huius nomine sonum insesso fluo

pollendi siue magis dupullondi. Ν0que solus Sensi; Simile quid in nomine Romanos inuonisso lsestses sunt eum u0rba Marcii vatis Liu. XXV 12, 9): hostis, Romani, si expellere uultis ..., Apollini uouendos censeo lu dos Apello eiusdem dot nom0n inglossis), tum Versus priscus Saturnius quem Νa0uius posuit in bullo Potnico Macrobii

D0inde poli sens sagittis inclutus arquitenens Sanctus Ioue prognatus Putius Apollo δ). Undo ad Castoras producimur. Scitur in asseverationibus Romanos et Herculem inuocasse mehercules, hercle; fuit autem apud hune quoque cura bellorum) et seli clamasso edepol, pol, ecastor; neque minus notum est eam suisse in comoediis dissei sentiam, ut ecastor solis mulieribus liceret uocare, pol si uu edepol si uiris si multoribus G0llii XI 6 Macrobii 1 12, 2I. Tertuli. ad nat. 2), idquo recte inde explicatum uideo quod Castoris nomine castitatem indicatam pularint Prulleri mythol. IV 29s). Iam uoro, nisi mo sallit insemoria, numquam sane in proeliis a milite aut pol aut ecastor exclamari audimus; nec id mirum; neque enim uoces istae in litteris in usu suorunt praeter comicorum set Horatii

cf. eius D. Ι 11. II 3. 11. 13. 19. Idem faetis sibi concessit Catullus sXI li; 19; 22), minus facito

Horatius scuius octo fere exempla sunt uelut illud u-aeorius amnis). Ignorat autem hane quoque licentiam cum Statio Melinno. Ergo inter Horatii et Statii fere tempora eam scripsis soconieceris. Quod etiam sermone eius commendari credo, qui elegantiam rhetoricam sapit doctorum poetarum, certe a Sapphici asui simplicitate diuersissimam; uide modo repetitionem illam σοὶ μόiue U. 5,

I) cf. Lade g in annal. phil. 1869 p. 473 sq. 2) In quibus Ioue pro Delphis restituit Buechelerus; pro Deinde Merula Dein, possis Deus uel Dedit.

18쪽

ssermones humilos ut cottidianos λὶ set in quibus Mars lodum non hab0l; abstin0nt Vergilius quorum suu heroietas Sermo est. Constat lampn Pollucem et Castorem primitus patronos missu rei militaris; quorum d0eantatum auxilium sest ad lacum R0gillum similiturquo setiam pugnis Romanorum apud Pydnam et Vseronam annorum 1 ,8 et 101 intermissu cred0bantur, in eorumque honorem splendidissima sequitum Romanorum transuectio sollemnitor in urb0 habita sest t). Ergo aut salior aut antiquissimo tempore edepol secastori militessuerunt qui clamare solerent; idque postea demum in illum usum sermonis abiit quomos tondit comoedia. Quam coniecturam sortass0 Ennius comoediae aequalis tutatur, cuius sex Annalium libro primo u0rba Romuli. in pugna uersantis proponere iuuat

Non pol homo quisquam saei et impune animalus Hoc, neque tu. Nam mi calido dabis sanguine poenaS. Hic curtu Pollux in proelio atque ad 0o ab ipso iam Romulo mini lanis inuocatur. Quae cum ita sint, non recte do euisse uidetur Varro, antiquissimis lemporibus uiris neque per Castorum neque per Pollucem iurare licuisse Goll. XI 63. Contra si sto processeris ut aias sequitus olim in bullo Pollucem voeantes pollunt iam cogitasso et Castorem fortasse

eis uisum esse quaSi ea Stren Sem, non contra distam equidem.

Superest, de quo uehementius etiam dubi lauseris, Quirinus nomen et eius cognati Quirites. Qua de materia antiquarias notitias ne colligam uel logi angustiae uetant. Sensum tantummodo uocis duce arto grammatica indagare conemur. Et quod ex curi siue ex Curibus nomon deduX0runt, hoc iam recte r0pudiatum sesso uideo '). Id uero unusquisque concedet, Quirinum et QuiriteS Simul sex una eademque stirpe Creuisse, ergo EX una r0petenda eSSe grammalico. Possest igitur Quirinus non nisi terna rations duri uariaut 0X ' guis, 'quiris ita marinus ex mari, salinum ex sale, aut ex 'quirus, quiri Siue 'quira, quirae Sic coquinus eX coquo, tabulinum ρX tabului aut d0nique ex nomine ' Quirium

Quirit ita Latinus ex Latio, Gabinus ex Gabiis, Pomptinus ex Pomptio). Atque hoc postremum quod est Quirium iam ipsa analogia maxime commendari uides. Aecedunt Quirites; ut quidem dum huius Quiris, Quiritis similitudinem circumspicio prorsas nullam inuonio praeter illud quod est Sumnis Samnitis; alqui Samnilses Samino dobentur; ergo Quirites non deberi queunt nisi Quirio ε). Ita mirum in modum utraque uia 0X-1ὶ Fr0quentissima tulia in minaciis, uide exempla in Mus. Rhen. XL p. 553.2) cs. Prelleri myth. II ' p. 303.3) Vide Iordanum apud Prelierum mythol. Rom. I 369. Et primum curis spro hasta positum

longam V habet; ex cu uero syllaba nunquam ullo exemplo syllaba qui, cuius breuis eSt tota, nata 0st. Facilius citris ex quiris natum dixeris; tamen ne hoc quidem satis tuto. Porro Cures oppidi nomen breuem V ostendit apud Vergilium Α0n. VI 811, Propertium V 9, 74; sed ne hoc quidem accidisse uideo in lingua Latina ut breue eu in breue qui transformaretur. Facilius, et hoc quidem satis tuto, contenderis Cures ex Quires esse transformatum, item Iuno Curitis ex Iuno Quiritis; falso contrarium statuebat Corssenus, Ausspr. et Vocat. II 358.4) Supra concessi aceidere potuisse ut Ciseres pro Quires pronuntiaretur; tamen ex tali Quis Quiris derivari non possent nisi Quirites media syllaba ita breui sicut in pedites a pede ducto, equites ab equo, Caerιtes a Caere siue Caeretes, nunquam uero Caerites).

19쪽

plicationis in standem conclusionem decucurrit. Quae uoX Quirium nisi Olim re uora extitit, sit Quirinum sit Quirit0s explicatum suum habere nego Τ).ΝeSeio num aures arrexeris. Hic enim in mentem incidere possit missu aliquod Romae nomen uere Latinum, arcanum iam sen et quod quia nemo enuntiauit abolitum sest. Quod nom0n Valentiam non missu etiam caecutienti elucescet. Neque nisi propter raritalem memoro aetate inseri oro etiam Anthusa uot Flora urbsem audiisso idque lum dictum esse eius ονομα ἱερατικον ). Quid uero laeuam quod iucunda mihi porroxii hora 3 suit senim ubi id nom0n arcanum diuinarsem fuisse Quirium. Somnia sugerunt; num ueracia

suerint alii uid0ant; uigil sum, iniser uigilias aulum euolui Νi0bulirium atqu0 haud sexiguum me gaudium cepit legentem iam a clarissimo hoc homine id ipsum Quirium pro prisco Romae nomin se esse u0nditatum '). Νup0r idum Maduigius docuit ε), hac adhibila distinctionse, ut Quiritos Quirit incolas) a semet ipsis, Roman OS ab alienigenis ac per0grinis dictos citius putaret. Altamqn mihi se quidem hoc loco Quirium sesso potuissu aliquod qualestum quo ueli istum urbis nomen sussieit.

Quaseritur quidnam in Quirio t0rminatio sit, quid stirps, quae denique notio. Atque formam nominis urbi conuenire d0 monstrant Antium, Attidium, Caudium, Marrubium, Spoletium, Rufrium, Sutrium, Lorium, Crustumerium similia. R autem litteram quae medium lon0t quid ual0bat quou0 trahenda sest' 'in Valerius comparsetur mihi dictus pro testo, Lucerius dictus pro Leucesto; uelis nolis, ad antiquius Quis tum protrali 0ris dissecabisqu0 stirpsem a turminatione ita, ut Cale-sius Sit qui ualet, Leuce-sius qui lucet, liti-sium duriique id Di 0 quod quit uot uim habui q).1) Paucis uerbis etiam Langit reprobranda erit sententia quam ille in Antiquit. Romanis I 'p. 19 sq. 2Ti. 275 ueram esse optauit potius quam comprobauit, Quirites a curia esse dictos Quirinumque curiae esse patronum. Cui adstipulatus est Gilbertus in historia topographica urbis Romae I. 9I sq. t 36 sq., quamquam bellicam in Quirino notionem primariam fuisse ipse demonstrat. Contra est ratio grammatica et natura uocalium. Primum enim ex Curinus oriri Quirinus nullo pacto poterat; sin autem Curinus correpte dictum esse statuas sic ut pusillus, mum illa), ne ita quidem leges Quirinum concedunt. Restaret sumere antiquiorem Olim pro curia extitisse formam quiria. Tamen ne hoc quidem accidisse eredo. Curia senim a coeundo dicta est ita ut pro 'eo ista coisia uel coiria, deinde coeria diceretur, denique curia ita fieret uelut murus ex moero ses. de sartieipiis latinis p. 11 in adnot.). Ex eo autem quod est quo-isia, quo tria profectus iiserum non deuenies nisi ad quoeria uel ad ipsum qui tria, curia ea uia, quium indicaui, qua ex moero murus dictus est, haud facile uero aut quiria nancisceris aut quiria, nisi prouocaueris ad rarissima quale est libertas dicta pro loebertate. Ceterum in compositis nunquam fere quo m), semper cosm) praefixum eomparere nemo nescit scalpsitque cosmis in vasculo iam Duenos antiquissimus, ita ut uel hac lege ab illo quod posui quo-isia proficisci vetemur. - Et habuerit lidet locum in curiis Iuno Quiritis; tamen haec dea, si Iunonis pollentis potentis sensu accipiebatur, cur minus ad curias Romanorum apta fuit γ

20쪽

Quod de uocula nimis obseurata veriloquium hab0O quo etiam magis lutari possim. Nam sicut frigidus alsus dicitur, ita oppidum quoque suit ab algendo nominatum Alsium; itaqu0 Qui-sium ita compositum esto ut Aly-sium. Aecedit Clusium; quod nomen nescio quo magis pertineat quam ad claudendum; si pertinet, sellam hoc pro Clud-sium accipi oportubit. Neque tertio loco fusturium praeterna illam; hoc enim id sest quod logit; itaqu0 praseterquam quod hic uocalis V auxiliaris intercessit, tugurium ad 'tω eam rotalionem habui quam Quirium ad 'qui in). Denique a lucendo uocilatum oppidum consimitu contendas Luceriam, nisi quod haec genus ostendit semininum. Quod si serutamur ipsum hoc simplicissimum qui uix tandem a nobis enucleatum, quid significaro uel poluserit usit debuerit, testes Romani de Quirino et Quiritissus non prorsus Sane inter Se concordant. Fuerunt enim inter doctos antiquarios quamuis pauci qui Quirinum Marii siu0 Romulo ita Opponserent, ut pacis patronus esset. Ita semel legitur apud Sseruium ad Asen. I 292 Quirinum quasi esse Martem tranquillum eamque Opinionem Claudianus s0eutus sest d0 IV consulatu Honorii u. 8 δ); orta aut0m ea est me iudico sex hac obsoruatione; sol0bant senim inde a Iulii Caesaris aptate cives a bsello rumoti a militibus Romanis ita secerni, ut illi Quirites appellarentur, hi minus δ). Nobis autem suspicionem excitaro haec obsuruallo possit et Quirinum et Quirites quasi qui selos et esse ita ut stirps qui de qua agitur ea sit quam praebet quies Sud enim uix cuiquam tali explieationse salis actum erit. Audi modo illud aust0rum populus Romanus Quiritest Et Sempor quidem fere et ubique Quirinus pro potentias Romana se milliaris aueloro et propagatore habitus est q); idque quam maxime genuinum esse diserto arguit uulustissima precatio in qua Luam Saturni, Salaciam Ν0ptuni, uiritus Quirini inuocari audimus G0ll. XIII 233. Illam autem consu0ludinem loquendi, qua militibus Quiritus contrarios esse sexistimatum est, POSterioribus demum Romanis sucereuisse conieceri S.

Neque uideo cur desperemus. Nam optio datur atque saeilius certe crudemus Quirium si quid suit omnino suisse Polentiam siue s ustentiam , nam etiam hoc uerbum

ij Etiam ad θαλέοιον uul Falerios) comparandum inuitamur; nisi quod incertius etymon. Magis otiam propinguum Aleria si hoc ab alendo ductum uolumus. 2ὶ Hasio ibi tradita sunt de legione dicta: positisque parumper Bellorum signis sequitur uexilla Quirini, quod quia nemo intellexit Quiriti an indulcarunt. Nos difficiliora explicare quam mutare maluimus. 3) Casesaris militos qui seditionem saetunt ita dimittit imperator ut eos Quirites pro militibus appellet Suotonii c. 70); hoc postea imitatus est Alexander Seuerus, cuius uerba sunt fortasse ex

Suetonii memoria composita): continete igitur uocem truculentam ... ne uos hodie. . . una uoce Quirites

dimittam, et incertum an Quirites Lampridius c. b3, 10; cf. 52, 3). Ceterum Caesaris exemplum se imitari nollo ad legion0s dixit Germanicus Tacitus ann. I 42).έ) Ita scilicet fere Quirium ad quietem pertineret ut Rabirius ad rabiem. 5) cf. Prellerus l. l. Varro apud Dionys. Hal. antiqv. II 48 de Marte et Quirino: οἱ μι, ναρ ἐφ

δαιμονων πολεμιο τῶν τα 6νόματα. Ad Quirinalem uicus fuit Mamurii illius, qui Martis ancilia

subricauit Iordani topogr. Il l 25 sq.). Inde arma Quirini leguntur apud Festum p. 217. Belli patronus Quirinus in prisca formula inducitur apud Liuium VIII 9.

SEARCH

MENU NAVIGATION